KONKURS BIOLOGICZNY DLA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ

województwo wielkopolskie

etap wojewódzki - 26 marca 2010

KOD UCZNIA ……………

(wpisuje uczeń)

Informacja dla Komisji Konkursowej

( wypełnia po sprawdzeniu prac)

Dane ucznia …………………………………………………………………………………………

Imię i nazwisko

Liczba uzyskanych punktów ………………………

Uczeń jest laureatem

TAK / NIE

Informacja dla Ucznia.

Gratulujemy zakwalifikowania się do finału. Przed Tobą test, który składa się

z dwóch części.

W części A, w zadaniach 1- 20 wybierz jedną prawidłową odpowiedź

i wpisz w tabelę zbiorczą, która znajduje się po zadaniu 20 na stronie 5 testu.

W części B, w zadaniach 21 - 30 udziel odpowiedzi zgodnie z poleceniem.

Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 90 minut.

Powodzenia!

A - zadania wielokrotnego wyboru

Zadanie 1 / 0 - 1 /

Cechami charakterystycznymi dla ssaków są:

a. stałocieplność i karmienie młodych mlekiem

b. stałocieplność i żyworodność

c. stałocieplność, żyworodność i karmienie młodych mlekiem

d. stałocieplność, żyworodność, wytwarzanie łożyska i karmienie młodych

mlekiem

Zadanie 2 /0 - 1 /

Strukturami występującymi w korze drzew, ułatwiającymi wymianę gazową między środowiskiem i wnętrzem rośliny są:

a. korek

b. przetchlinka

c. aparaty szparkowe

d. włośniki

Zadanie 3 / 0 - 1 /

Zwierzętami najbliżej ze sobą spokrewnionymi są:

a. rybitwa i nietoperz

b. wieloryb i wiewiórka

c. wieloryb i rekin

d. ryba i wiewiórka

Zadanie 4 / 0 - 1/

Częścią ośrodkowego układu nerwowego człowieka, bezpośrednio kontrolującą istotne dla życia procesy, takie jak oddychanie, pracę serca, ssanie, ciśnienie krwi, mruganie powiekami jest:

a. rdzeń przedłużony

b. rdzeń kręgowy

c. podwzgórze

d. móżdżek

Zadanie 5 / 0 - 1/

Substancjami o działaniu przeciwbólowym, występującymi naturalnie w organizmie człowieka, są:

a. adrenalina

b. noradrenalina

c. melatonina

d. endorfiny

1

Zadanie 6 / 0 - 1 /

Transport produktów fotosyntezy z liści do korzeni zachodzi poprzez:

a. miękisz asymilacyjny

b. przestrzenie międzykomórkowe

c. rurki sitowe

d. naczynia

Zadanie 7 /0 - 1 /

Przemiana pokoleń występuje u:

a. niektórych zielenic

b. mszaków i paprotników

c. paprotników, mszaków i roślin nasiennych

d. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Zadanie 8 / 0 - 1 /

Który zestaw prawidłowo przedstawia wpływ pH na aktywność enzymów trawiennych:

A. amylazy ślinowej

B. pepsyny

C. trypsyny

a. A pH 7, B pH 1,8 C pH 8

b. A pH 1,8 B pH 8 C pH 7

c. A pH 7 B pH 8 C pH 1,8

d. A pH 8 B pH 1,8 C pH 7

Zadanie 9 / 0 - 1 /

Nadmierne pojawienie się szkodników roślin, może wiązać się:

a. ze zniszczeniem naturalnego wroga

b. prowadzeniem upraw jednogatunkowych

c. osłabieniem roślin spowodowanym chorobami

d. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Zadanie 10 / 0 - 1 /

Komórka wytwarza różne rodzaje kwasu rybonukleinowego (RNA).

Jeden z nich m RNA:

a. dostarcza aminokwasy do miejsca syntezy białek

b. przenosi informacje o kolejności aminokwasów z jądra do cytoplazmy

c. zapisuje informacje o budowie białek w DNA

d. bierze udział w budowie rybosomów

2

Zadanie 11 / 0 - 1 /

Stosunki nieantagonistyczne występują między:

a. szczurem domowym a szczurem wędrownym

b. muchą a pająkiem

c. glonem a borowikiem

d. łuskiewnikiem a drzewem

Zadanie 12 / 0 -1 /

Erytrocyty ssaków:

a. nie posiadają jądra komórkowego

b. produkują przeciwciała

c. biorą udział w krzepnięciu krwi

d. zwalczają drobnoustroje

Zadanie13 / 0 - 1 /

W tabeli przedstawiono wyniki badań diagnostyczno - laboratoryjne krwi czterech dorosłych osób. Zaznacz u której z osób wyniki są prawidłowe.

	Erytrocyty/mm^3	Leukocyty/mm^3	Płytki krwi/mm^3
A	3500 000	10 000	200 000
B	4 500 000	6 000	300 000
C	5000 000	15000	300 000
D	4 500 000	6000	100 000

Zadanie 14 / 0 - 1 /

Które z niżej wymienionych dowodów ewolucji dzieją się na naszych oczach:

a. nabywanie przez bakterie oporności na antybiotyki, narządy homologiczne

b. narządy homologiczne, melanizm przemysłowy

c. zachowane w postaci skamieniałości organizmy, nabywanie przez bakterie

oporności na antybiotyki

d. nabywanie przez bakterie oporności na antybiotyki, zmiana ubarwienia

krępaka brzozowego (motyl nocny)

Zadanie 15 / 0 - 1 /

Człowiek po leczeniu antybiotykami powinien wzbogacić swoją dietę o:

a. białka

b. witaminy

c. węglowodany

d. mikroelementy

3

Zadanie 16 / 0 -1 /

Rozpoznaj po liściach i szyszkach pospolite drzewa występujące w Polsce.

a. modrzew -1 , dąb - 3, kasztan - 6

b. świerk - 2, lipa - 4, klon - 5

c. jodła -2, , klon - 4, lipa - 5

d. modrzew - 2, dąb - 3, lipa -5

Zadanie 17 / 0 - 1 /

Do dwunastnicy uchodzą przewody gruczołów trawiennych:

a. wątroby i trzustki

b. żołądka i ślinianek

c. trzustki i ślinianek

d. jelita ślepego i wątroby

Zadanie 18 / 0 - 1 /

Układ limfatyczny budują:

a. węzły chłonne i tętnice

b. naczynia limfatyczne i grasica

c. serce i śledziona

d. naczynia limfatyczne i naczynia tętnicze

Zadanie 19 / 0 - 1 /

Mutacje to:

a. skokowe i dziedziczne zmiany w materiale genetycznym

b. przyczyna chorób genetycznych

c. źródło zmienności genetycznej

d. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

4

Zadanie 20 / 0 - 1 /

Charakterystykę grzybów prawidłowo przedstawia punkt:

a. są organizmami cudzożywnymi, ściana komórkowa zawiera chitynę

b. są organizmami cudzożywnymi, ściana komórkowa zawiera celulozę,

c. są organizmami samożywnymi, rozmnażają się przez zarodniki

d. są pasożytami, rozmnażają się płciowo przez zarodniki

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20

B - wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsca

Zadanie 21 ( 0 - 4 )

Na rysunku zaznacz dwa elementy budowy skóry, które biorą udział w utrzymaniu stałej temperatury organizmu, oraz wyjaśnij na czym polega mechanizm działania każdego z nich.

a. - ………………………………………………………………………………………………….................

………………………………………………………………………………………………………………….

b.- …………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………..

5

Zadanie 22 /0 - 2 /

Wykres przedstawia zmiany liczebności dwóch populacji pierwotniaków, z których jedna jest drapieżcą a druga ofiarą. Dokonaj analizy wykresu i odpowiedz:

a. która krzywa przedstawia zmiany:

liczebności drapieżcy - ……………………….

liczebności ofiary - ……………………….

b. uzasadnij odpowiedź

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 23 /0 - 4 /

Schemat przedstawia męską komórkę rozrodczą (plemnik).

a. zaznacz na schemacie dwa elementy budowy przystosowujące plemnik do

pełnionej funkcji

b. podaj funkcję zaznaczonych elementów

• ……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………..

• …………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………….

6

Zadanie 24 / 0 - 2 /

Połącz w pary nazwę choroby genetycznej i objawy.

1. mukowiscydoza A- niekontrolowane ruchy kończyn,

zaburzenia umysłowe, utrata pamięci

2. pląsawica Huntingtona B - niski wzrost, zaburzone proporcje ciała

3. hemofilia C - gromadzenie się gęstego śluzu w

układzie oddechowym

4. fenyloketonuria D - zaburzenia w krzepnięciu krwi

E - zaburzenia w metabolizmie

fenyloalaniny, gromadzenie się

toksycznych produktów rozkładu

fenyloalaniny, które uszkadzają układ

nerwowy

1- ……… 2- ……….. 3- ………… 4- ………

Zadanie 25 /0 - 2/

Na schemacie przedstawiono działanie sztucznej nerki. Zastanów się i odpowiedz.

błona dializacyjna

a. który z płynów A czy B jest osoczem krwi - ……………..

b. odpowiedź krótko uzasadnij

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7

Zadanie 26 /0 - 1/

Na zajęciach koła biologicznego uczniowie wykonali doświadczenie.

Nasiona roślin umieszczono na wilgotnej gazie w dwóch naczyniach A i B.

Naczynie A przykryto płytką szklaną a naczynie B czarnym papierem.

Co trzy dni liczono ilość wykiełkowanych nasion.

Sformułuj problem badawczy jaki uczniowie postawili do wykonanego doświadczenia.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 27 / 0 - 4 /

Rodzice są heterozygotami. Matka ma grupę krwi A, a ojciec grupę krwi B.

Podaj wszystkie możliwe grupy krwi ich dzieci. Wykonaj odpowiednią krzyżówkę.

Grupa A - I^A I^A ; I^A i⁰ Grupa B - I^B I^B, I^B i^o

grupy krwi dzieci: …………………………………………………………………………………………

8

Zadanie 28 / 0 - 2 /

Podaj dwa przykłady zastosowania inżynierii genetycznej.

a. …………………………………………………………………………………………………………………….

b. ……………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 29 / 0- 5 /

Każda komórka w organizmie powstaje w wyniku podziału innej komórki. Porównaj uzupełniając tabelę dwa główne typy podziałów komórkowych mitozę i mejozę.

Cecha charakterystyczna	MITOZA	MEJOZA
Miejsce występowania
Liczba komórek potomnych
Liczba chromosomów w komórkach potomnych
Liczba podziałów
Znaczenie podziałów

Zadanie 30 / 0 - 4/

Schemat przedstawia dwu niciową cząsteczkę DNA.

a. cyframi 1, 2 i literą x oznaczono:

b. na schemacie zaznacz kółkiem jeden nukleotyd

9

---