Potrącenia z ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej
Zatrudniamy pracownika, który ma zajęcie alimentacyjne. W grudniu 2009 r. wypłaciliśmy mu ekwiwalent za pranie odzieży roboczej. Czy możemy dokonać potrącenia z tego ekwiwalentu, a jeżeli tak, to czy obowiązują ograniczenia potrąceń wynikające z Kodeksu pracy?
Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej nie podlega egzekucji. Zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę uregulowane zostały m.in. w art. 87 K.p. Zgodnie z tym przepisem, z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne (konieczność potrącenia tej składki wynika ze stanowiska MPiPS), podlegają potrąceniu tylko następujące należności:
sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
kary pieniężne przewidziane w art. 108 K.p.
Przepisy Kodeksu pracy wyraźnie wskazują, że wymienionych powyżej potrąceń (oraz innych dokonywanych za zgodą pracownika na podstawie art. 91 K.p.) dokonuje się z wynagrodzenia za pracę. Dla potrzeb ochrony przed potrąceniami, pojęcie wynagrodzenia interpretowane jest szeroko, m.in. do jego zakresu wchodzi odprawa emerytalno-rentowa, nagroda jubileuszowa czy ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. Jednak nawet do tak rozumianego wynagrodzenia nie można zaliczyć ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej. Nie jest to bowiem świadczenie należne za wykonywanie pracy. Ekwiwalent ten jest formą zwrotu kosztów, jakie pracownik poniósł w związku z praniem odzieży roboczej. Okoliczność, że została ona zabrudzona w związku ze świadczeniem pracy, nie ma w tym wypadku na tyle doniosłego znaczenia, aby można było zakwalifikować omawiany ekwiwalent do wynagrodzenia za pracę. W związku z tym niedopuszczalne jest dokonywanie z niego potrąceń na zasadach określonych w Kodeksie pracy.
Należy jeszcze rozpatrzyć, czy w przedstawionej sytuacji ekwiwalent za pranie odzieży roboczej podlega potrąceniom na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. nr 43, poz. 296 ze zm.). W sprawach nieunormowanych w Kodeksie pracy odpowiednie zastosowanie mają bowiem przepisy prawa cywilnego (art. 300 K.p.).
Do ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej znajdzie zastosowanie art. 831 § 1 pkt 1 i § 2 K.p.c. W myśl powołanego przepisu, sumy i świadczenia w naturze wypłacane (lub wydane) na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych nie podlegają egzekucji.