ARYSTOTELES-ojciec psychologii, 3dusze(wegetatywna,zwierzęca,rozumna), 4 prawa kojarzenia(podobienstwa,stycznosci w czasie,stycznosci w przestrzeni,kontrastu)
ŚW. AUGUSTYN - metafizyka wew doświadczenia, prekursor introspekcji, wolutaryzm, poznanie (zmysłowe,rozumowe,samoświadomość)
ŚW. TOMASZ - człowiek substancjalna jedność duszy i ciała, ostateczny cel człowieka - Bóg
BACON - Nauki (pamięci - historyczczne:hist.przyrody i człowieka/wyobraźni - poetyckie:opowieściowe,paraboliczne/rozumu - filozoficzne:antropologia,teologia), metoda negatywna/dedukcja (złudzenie gatunku,jaskini,rynku,teatru)metoda pozytywna-indukcja(od szczegółu do ogółu)
KARTEZJUSZ - metoda ogólna,szczególowa, koncepcja idei (nabyte z doświadcz,unowione,wrodzone),racjonalizm(rozum,odrzucenie doświadczenia zew,życie świadome-myślenie,wola i uczucia-procesy poznawcze, człowiek istota myśląca,mechanistyczna koncepcja życia zmysłowego i wegetatywnego), dualizm(zwierzęta a człowiek,ciało a duch,Bóg a świat,duch a materia),subiektywizm,indywidualizm
LEIBNIZ - monady(hierarchiczne,życie psych w różnym stopniu,wieczne, niezniszczalne,pochodzą od Boga i stwoarzone naraz w 1 akcie)człowiek-skupisko wielkiej liczby monad, dusza-monada doskonała,centralna, idee(ze wzgl na doskonałość-jasne(doskonałe),ciemne(niedoskonałe),ze wzgl na przedmiot-zmysłowe i umysłowe), koncepcja woli
BERKELEY - jakości pierwsze(rozciągłość,kształt,ruch)jakości drugie(barwa,smak,dźwięk),idealizm poznawczy(istnieje tylko idea,nie ma podmiotu bez przedmiotu,istnieje to, co uświadomione), nominalizm-nadawanie nazw służy porządkowaniu świata,
LOCK - teoria percepcji wzrokowej, nominalizm(rozumowanie dotyczące tylko przedmiotów jednostkowych), immaterializm(nie istnieje subst. materialna nie zależna od swiadomosci)
HUME-sensualizm psychologiczny, wrażenia-bezpośrednie przedstawienia poznawcze, odwołanie do praw kojarzenia Arystoteles, sceptycyzm-wszystkie nauki maja odnosic sie do scislej naukowosci
MILL J. - skupienie na prawie styczności, podważenie prawa przyczyna-skutek
MILL J.S - większosc zycia ludzkiego da sie opisac przez prawa kojarzenia, siła skojarzeń zależy od-doświadczenia,przypadkowej styczności w czasie i przestrzeni,częstości stykania, siłą z jaka narzucaja sie uwadze
ROUSSEAU - prekursor asocjacjonizmy, wychowanie powinno objąc całego człowieka,rozwój zainteresowań zakazy i nakazy ograniczają rozwój.
HERBART - próba zmatematyzowania psychol., apercepcja, masa apercepcyjna - całokształt doświadczenia osobistego, ślad-bezpośredni skutekkontaktu człowieka z otoczeniem, uczenie się(kojarzenie,afektywne czynniki uczenia sie)etapy uczenia(przygotowanie,przedstawienie,porównanie i abstrakcja,uogólnienie,zastosowanie), znaczenie zaangażowania ucznia w uczenie sie
HELMHOTZ - jakości zmysłowe(natężenie światła,ton i nasycenie barwy), spostrzeżenie - wielokrotnie powtarzające sie zespoły wrażen z różnych zmysłów, naukowe uzasadnienie teorii 3podstawowoych bar (niebieski,żółty, czerwony), "barwa dźwięku"
WEBER i FECHNER - ledwie spostrzegane różnice wrażliwości - wrażenie nie zmienia sie w sposób liniowy lecz logarytmiczny, próg bodźca - min wartość bodźca zauważalnego; psychofizycy, prawo Webera - aby stwierdzić różnicę wraz ze wzrostem wielkości musi zwiększyć się przyrost bodźca o stałą część swojej początkowej wartości prawo Fechnera - zwiększając wrażenie w równych jednostkach(postęp arytmetyczny)bodziec musi zwiększać swoją wielkość w postępie geometr(przyrost logarytmiczny)
WUNDT - świadomość, introspekcja, zasada syntezy twórczej(złożone struktury zycia psychicznego nie sa tylko zlozona suma elementow), modalnosci swiadomosci(obrazy-elementy idei, wrazenia-elem.percepcji,uczucia-fizjolog.zmiany podczas reakcji emo)
GALL - związek budowy czaszki z inteligencją - frenologia, każda część kory jest siedzibą innej cechy
FLORENS - polemika z Gallem, różne części mózgu spełniają różne funkcje, w korze nie ma odrębnych części
BROCK - afazja(zaburzenie mowy)
HALL - odruch, paralelizm psychofizyczny - współwystępowanie zjawisk fiz i psych, psychol.atomistyczna, introspekcja, modalności w strukturze świadomości(obrazy-elementy idei,wrażenia-elem.percepcji,uczucia - związane ze zmianami fizjolog.) teoria syntezy twórczej(zjawiska świadomości to nowe jakości, a nie suma elementów.
TITCHENER - właściwości wrażen - intensywność,jakość,wyrazistość,czas trwania, dookreslenie paralelizmu psychofizycznego-obserwowalna jest zaleznosc(korelacja,rownolegloscwspolmiernosc),a nie przycz-skutek
BRENTANO - cel - życie psychiczne,analiza aktów psychicznych metoda - introspekcja, akty psychiczne - czynność nastawienia umysłu ku jakiemuś przedmiotowi(rodzaje-przedstawienia-odbiór wrażeń,bodźców zmysłowych/sądy-odrzucenie i przyjęcie/akty miłości i nienawiści)
KULPE - założyciel gestalt, determinerede Tendenz(ukierunkowanie myslenia i woli powstale pod wpływem zalozonych celów w mysleniu czy powziętych postanowień woli)
PSYCHOLOGIA POSTACI - M.Werthaimer, K.Koffka, W.Kohler, B.Zeigarnik, pojęcia - tło, postać,równowaga,izomorfizm
LEWIN - pole psychologiczne(człowiek jako jego część)
DARWIN-zmienność w świecie organizmów, walka o byt, naturalna selekcja, korzystne zmiany przystosowawcze dziedziczą się
SPENCER - rozwój ciągły, polegający na ciąglym róznicowaniu sie, doświadczenie nabyte w życiu osobniczym dziedziczy się
JACKSON - koncepcja neuropsychologiczna (ewolucja uk.nerwowego polega na stopniowym przejmowaniu czynnosci osrodkow najnizszych dobrze zorganizowanych przez wyzsze gorzej zorganizowane,
McDOUGLL - hormizm - teoria instynktów, instynkt(wrodzona, dziedziczna dyspozycja psychofizyczna, która powoduje, ze jej wlasciciel spostrzega i zwraca uwage na rzeczy tylko jednego rodzaju, 7 instynktow podstawych-ucieczki i strachu,odrzucenie i wstręt,ciekawosc i zdziwienie, walki i gniewu,samoponizenia i uczucia gorowania, rodzicielski i tkliwosci 4instynkty zlozone-seksualny,stadny,zdobywania,konstrukcji 5ogolnych tendencji wrodzonych-sympatia,sugestia,nasladowanie,zabawy,temperament.
JAMES - funkcjonalizm, podejscie holistyczne(całosciowe), charakter swiadomosci(indywidulana,podmiotowa,ciagla,czasowa-temporalna, przedmiotowa-ntencjonalna), self(duchowy,spoleczny,materialny)
DEWEY - myslenie problemowe(refleksyjne), koncepcja doswiadczenia-dosw jako zdobywanie wiedzy o swiecie i o sobie samym,wymiary(obiektywny-to,co sie doswiadcza,wyznacza przedmiot/subiektywy-to,ze sie doswiadcza,wyznacza podmiot)
CATTELL - wydawca "Przeglądu psychologicznego", badania nad szybkoscia reakcji
PAWŁOW - S-R, badanie wyzszych czynnosci mozgowych, wzmocnienie, wygaszanie,