http://republika.pl/pol82/negocjacje.html
SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW
Gwarancja swobodnego przepływu towarów to pierwszy z czterech filarów jednolitego rynku. Unijny rynek wewnętrzny pozbawiony jest barier celnych, co umożliwia swobodny obrót towarami. Te podlegają również jednakowemu systemowi norm i certyfikatów. Ten obszar negocjacji odnosi się do wszelkiego rodzaju towarów.
Otwarcie rozdziału: 21 VI 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 29 III 2001r.
Okresy przejściowe:
1. Polska wystąpiła o okres przejściowy dotyczący rejestracji leków. Do końca 2008 roku Polska ma czas na wprowadzenie specjalnej unijnej procedury rejestracji leków, jaka obowiązuje w państwach Unii Europejskiej.
SWOBODNY PRZEPŁYW USŁUG
Ten rozdział dotyczy swobody świadczenia usług i możliwości zakładania przedsiębiorstw w dowolnych krajach Unii. Dotyczy to usług ubezpieczeniowych, inwestycyjnych, czy bankowych, jak również usług w handlu i innych: rolnictwo, gastronomia, turystyka itp.
Otwarcie rozdziału: 12 XI 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 14 XI 2000 r.
Warunki członkostwa:
1. Obowiązkowy, minimalny poziom funduszy własnych w bankach spółdzielczych (art. 5 dyrektywy 2000/12/EC), który w Unii Europejskiej obowiązuje na poziomie 1 mln. euro, został w pierwszych latach obniżony dla Polski. Obecnie wynosi on 300 000 euro. Do końca 2005 roku wyniesie 500 000 euro, a do końca 2007 roku musi zrównać się z poziomem obowiązującym w UE.
SWOBODNY PRZEPŁYW OSÓB
Swoboda przepływu pracowników to możliwość nieskrępowanego przemieszczania się w obrębie Wspólnoty i podejmowania pracy w dowolnym kraju. Państwo w którym przebywa dana osoba zobowiązane jest wtedy do zapewnienia jej takich samych warunków jak własnym obywatelom tj: dostępu do rynku pracy, praw wyborczych, uznawania dyplomów i kwalifikacji itd. Jest to jeden z czterech filarów jednolitego rynku. Do końca 2002r. zobowiązaliśmy się wdrożyć prawo wspólnotowe w tym zakresie. Są jednak dwie kwestie sporne.
Otwarcie rozdziału: 26 V 2000 r.
Zamknięcie rozdziału: 21 XII 2001 r.
SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU
Swobodny przepływ kapitału to ostatni z czterech filarów jednolitego rynku. Odnosi się do
przepływu płatności i kapitału drogą elektroniczną przez wewnętrzne granice Unii a także stara się przeciwdziałać procederowi prania brudnych pieniędzy. Obejmuje takie zagadnienia jak: nabywanie nieruchomości przez obywateli Unii, kwestie odnoszące się do inwestycji zagranicznych, prywatyzację czy emisje papierów wartościowych. W tym rozdziale występujemy o okres przejściowy w kwestii dotyczącej nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, na okres 12 lat w przypadku zakupu ziemi rolnej. Strona polska uzasadnia tak długi okres różnicami cen ziemi pomiędzy Polską a krajami Unii.
Otwarcie rozdziału: 15 VII 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 22 III 2002 r.
Warunki członkostwa:
1. Cudzoziemcy chcący nabyć grunty w Polsce muszą występować o specjalne zezwolenia, które nie obowiązują w większości obywateli polskich. Zezwolenia wydaje Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Nie muszą się o nie ubiegać zainteresowani kupnem gruntów pod cele inwestycyjne.
2. W przypadku nieruchomości rolnych i leśnych, występować o zezwolenia muszą wszyscy obywatele państw Unii Europejskiej zainteresowani nabyciem takich terenów w Polsce. Taki stan rzeczy utrzyma się przez 12 lat od chwili przystąpienia Polski do UE w województwach zachodnich.
3. Z wymogu występowania o zezwolenie w celu nabycia gruntów rolnych lub leśnych, wyłączeni są rolnicy indywidualni, osiedlający się i prowadzący działalność w Polsce na zasadzie samozatrudnienia, pod warunkiem dzierżawy i korzystania z gruntu przez okres 3 lat. Niektórych województw (warmińsko - mazurskie, pomorskie, kujawsko - pomorskie, zachodniopomorskie, lubuskie, wielkopolskie, dolnośląskie, opolskie) dotyczy okres przejściowy w wysokości 7 lat.
==================================================================
www.konsulting.pl
Swoboda przepływu kapitału
Swoboda przepływu kapitału odzwierciedla się w wielu sektorach gospodarki oraz dotyczy szerokiej gamy sytuacji praktycznych. Przykładem restrykcji sprzeciwiających się tej swobodzie są ograniczenia dewizowe.
Należy podkreślić, że przepływ kapitałowy jest pojęciem bardzo różnorodnym i obejmuje między innymi inwestycje bezpośrednie. Są one zdefiniowane w sposób podobny do nomenklatury stosowanej przez OECD jako wszelkiego rodzaju inwestycje dokonywane przez osoby fizyczne i przedsiębiorstwa mające na celu ustanowienie trwałych i bezpośrednich stosunków pomiędzy osobą dostarczającą kapitału a przedsiębiorcą w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Poprzez przedsiębiorstwa z kolei rozumie się przedsiębiorstwa prawnie niezależne (np.: spółki córki) oraz biura przedstawicielskie czy oddziały. Te ostatnie nie są prawnie niezależne i nie mogą być uznawane za rezydentów w rozumieniu ustawy Prawo dewizowe, gdyż reprezentują przedsiębiorstwo z siedzibą za granicą.
Swoboda przepływu kapitału nie jest swobodą absolutną i podlega, podobnie jak inne swobody ustanowione przez TWE, określonym ograniczeniom. Wyjątki dotyczą ustawodawstwa wewnętrznego Państw Członkowskich i odnoszą się do zastosowania odpowiednich przepisów podatkowych, które rozróżniają pomiędzy siedzibą podatników oraz miejscem zainwestowanego kapitału bądź mają na celu zapobieżenie naruszeniom prawa wewnętrznego w szczególności podatkowego, dotyczącego nadzoru finansowego lub które ustanawia postępowanie dotyczące deklaracji kapitałowych dla celów administracyjnych lub informacji statystycznej albo też mają za podstawę interes publiczny lub publiczne bezpieczeństwo. Przepisy dotyczące swobodnego przepływu kapitału nie naruszają też ograniczeń dotyczących prawa do zakładania przedsiębiorstw, które są zgodne z TWE. Zaznaczyć też trzeba, że powyższe ograniczenia nie mogą stanowić dowolnej dyskryminacji lub ukrytej restrykcji względem swobody przepływu kapitału.
Polskie ustawodawstwo dotyczące specyficznych form prowadzenia działalności gospodarczej częstokroć wprowadza wymóg posiadania przez przedsiębiorstwo siedziby na terytorium RP. Jednakże, zgodnie z prawem UE wprowadzenie wymogu siedziby lub miejsca zamieszkania oznacza ukrytą restrykcję kapitałową. Oznacza to, że nie we wszystkich przypadkach wprowadzenie wymogu siedziby jest uzasadnione. Powodami uzasadniającymi taki wymóg mogą być kwestie nadzoru finansowego lub intencja ochrony konsumenta. Powyższe powoduje, że w pewnych sytuacjach wymóg siedziby będzie niedopuszczalny z punktu widzenia prawa UE. Prawo UE promuje prowadzenie działalności w sposób transgraniczny na podstawie swobody świadczenia usług.
Zasada, wedle której wymóg siedziby jest ukrytą restrykcją kapitałową znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS). Przede wszystkim nadmienić należy, iż w: orzeczeniu w sprawie C-484/93 Svensson i Gustavsson p. Ministre du Logement et de lUrbanisme oraz w opinii Adwokata Generalnego z dnia 10 grudnia do sprawy Société civile immobiliere Parodi p. Banque H. Albert de Bary et Cie wyrażona została opinia, iż kwestie naruszenia przepisów TWE dotyczących swobody świadczenia usług i swobody przepływu kapitału mogą być rozpatrywane łącznie. Obydwie sprawy dotyczyły świadczenia usług kapitałowych. W opinii wyrażona została także teza, iż o ile wymaganie zezwolenia stanowi ograniczenie względem swobody świadczenia usług to wymóg stałej siedziby jest jej negacją. Efektem takiego wymogu jest pozbawienie przepisu, którego celem jest zniesienie ograniczeń dla swobody świadczenia usług, jego mocy.
Powyższe potwierdzone zostało w zacytowanym orzeczeniu przez ETS oraz w orzeczeniu z 4 grudnia 1986 w sprawie 205/84 Komisja Wspólnot Europejskich p. Republice Federalnej Niemiec, w których to orzeczeniach Trybunał stwierdził, iż wymóg musi stanowić warunek, którego spełnienie jest niezbędne dla osiągnięcia zamierzonego celu. W tym ostatnim orzeczeniu Trybunał stanął na stanowisku, że nie wystarcza by obecność dokumentów księgowych ułatwiała kontrolę przeprowadzaną przez odpowiednie organy Państwa Członkowskiego. Konieczne jest by organy te nie mogły przeprowadzić tej kontroli jeśli zakład nie posiada w danym państwie siedziby, w której dokumenty te są przetrzymywane.
Przykładem utrzymującego się w Polsce ograniczenia w stosunku do swobody przepływu kapitału i swobody świadczenia usług jest wprowadzenie wymogu siedziby dla działalności kantorowej. Cele kontroli takiego przedsięwzięcia można osiągnąć poprzez odpowiednie sformułowanie jej warunków i nie jest do tego konieczne wprowadzania wymogu siedziby / miejsca zamieszkania. Powyższe wnioski odnoszą się także do ochrony konsumenta, dla którego podstawowe znaczenie ma jakość i bezpieczeństwo obsługi w znajdującym się na terenie kraju kantorze a nie fakt czy osoba prowadząca działalność kantorową posiada siedzibę w Polsce czy też nie.
W opinii Komisji Europejskiej, restrykcje dotyczące swobody zakładania przedsiębiorstw są de facto restrykcjami kapitałowymi zakazanymi przez TWE i vice versa. Jest tak, gdyż założenie przedsiębiorstwa wymaga transferu kapitału mimo, iż transfer ten jest odrębną czynnością.
Zgodnie z pkt. 7 Komunikatu Komisji 97/C 220/06 o niektórych prawnych aspektach dotyczących inwestycji wewnątrz Unii Europejskiej oraz licznym orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, niedyskryminujące środki stojące w sprzeczności ze swobodą przepływu kapitału oraz swobodą zakładania przedsiębiorstw obejmują ogólne procedury zezwoleniowe, którym podlegają inwestorzy mający zamiar zakupić akcje lub udziały w przedsiębiorstwach powyżej określonego limitu oraz prawo nadane narodowym organom administracji, w ramach odstępstwa od przepisów prawa handlowego, do zawetowania pewnych istotnych decyzji przedsiębranych przez spółkę.
Jeśli chodzi o ogólne procedury zezwoleniowe to mogą one zostać uznane za zgodne z prawem UE jeśli są uzasadnione przez obowiązkowe wymagania w interesie ogółu i oparte sa na zbiorze obiektywnych kryteriów niezmiennych w czasie i upublicznionych (tak by zredukować do minimum swobodę władzy publicznej). Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał za podstawową zasadę, iż wolności uznane przez Traktat nie mogą pozostać iluzoryczne a korzystanie z nich nie może być poddane swobodzie władzy publicznej do czego prowadziłaby procedura zezwoleniowa.
Jeśli chodzi o prawo nadane narodowym organom administracji, w ramach odstępstwa od przepisów prawa handlowego, do zawetowania pewnych istotnych decyzji przedsiębranych przez spółkę, należy zauważyć, że sama koncepcja inwestycji bezpośrednich przyjęta przez Dyrektywę 88/361/EWG dotyczy „inwestycji wszystkich typów..., które mają na celu ustanowienie lub utrzymanie trwałych i bezpośrednich związków pomiędzy osobą dostarczającą kapitału a przedsiębiorstwem, któremu kapitał ten został zaoferowany aby prowadzić działalność gospodarczą. Koncepcję tę należy zatem rozumieć w jej najszerszym sensie.
Jeśli chodzi o spółki kapitałowe to uczestnictwo leży w naturze inwestycji bezpośrednich gdy blok akcji należących do danej osoby umożliwia jej efektywne uczestnictwo w zarządzaniu spółką i jej kontrolę. Europejski Trybunał Sprawiedliwości utrzymuje, iż środki narodowe będące w stanie, jak to ma miejsce w przypadku weta, do którego uprawnia tak zwana „złota akcja”, ograniczyć lub uczynić mniej atrakcyjnym korzystanie z podstawowych swobód gwarantowanych przez Traktat muszą spełniać cztery kryteria:
muszą być stosowane w sposób niedyskryminujący,
muszą być uzasadnione przez obowiązkowe wymagania w interesie ogólnym,
muszą być odpowiednie dla osiągniecia celu
nie mogą wykraczać poza to co jest konieczne dla jego osiągnięcia (zasada proporcjonalności).
Ograniczenie wielkości udziału podmiotów zagranicznych w strukturze własnościowej przedsiębiorstw (w tym na przykład instytucji finansowych) w Polsce stanowiłoby regres w zakresie swobody przepływu kapitału w stosunku do obecnego stanu prawnego. Ograniczenie takie jest co do zasady niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Od zasady zakazu stosowania restrykcji w przepływie kapitału istnieją wyjątki. Aby zastosować wyjątek od zasady swobodnego przepływu kapitału polskie ustawodawstwo musiałoby spełniać łącznie cztery wyżej wymienione kryteria.
Restrykcje kapitałowe w Polsce i w Państwach Członkowskich (częste „złote akcje”) uzasadniane są bardzo często poprzez tak zwany interes narodowy. Najczęściej realizacja tego interesu odbywa się w sposób formalnie niedyskryminujący inwestorów z innych Państw Członkowskich. Zdaniem Komisji Europejskiej tego typu kryterium nie jest wystarczająco przejrzyste i z tego powodu ma możliwość stania się kryterium dyskryminującym. Inną kwestią jest powodowana przez tego typu kryterium niepewność prawna. Podnoszone też jest, iż koncepcja interesu narodowego jest w stanie objąć swoim zakresem kwestie zarówno ekonomiczne jak i nie ekonomiczne podczas gdy te pierwsze pozostają zawsze niedozwolone.
Formy restrykcji kapitałowych istniejące obecnie w Polsce:
umowy o ochronie i promocji inwestycji zawarte z państwami trzecimi (mają zostać wypowiedziane do 31 grudnia 2002)
gry losowe i zakłady wzajemne (całkowity zakaz partycypacji kapitałowej cudzoziemców)
usługi ubezpieczeniowe (warunek wzajemności)
niektóre ścieżki prywatyzacyjne (promujące polskich inwestorów)
specjalne prawa przyznane Skarbowi państwa w przypadku prywatyzacji PP („złote akcje”)
posiadanie wartości dewizowych poza granicami kraju (do 2002)
ograniczenia inwestycyjne w niektórych sektorach (np.: radiofonia i telewizja)
finansowanie deficytu samorządów tylko przez kredyty zaciągane tylko w bankach utworzonych na terenie Polski
emisje obligacji tylko dla osób fizycznych będących obywatelami polskimi
obowiązek tworzenia banku hipotecznego w formie polskiej spółki akcyjnej
emisja listów zastawnych tylko przez banki hipoteczne utworzone w Polsce
ograniczenia zagranicznej polityki inwestycyjnej funduszy powierniczych, funduszy emerytalnych i firm ubezpieczeniowych (z powodów ostrożnościowych)
Poza tym nadal nierozwiązana pozostaje kwestia niektórych ograniczeń formalnie opartych na regułach ostrożnościowych jak na przykład ograniczenia inwestycyjne funduszy emerytalnych (do 5% poza granicami kraju).
Ograniczenia istniejące, które zostaną utrzymane przez pewien okres po wstąpieniu do UE:
zakup przez cudzoziemców nieruchomości rolnych i leśnych (Polska wnioskuje o 18 letni okres przejściowy)
zakup przez cudzoziemców nieruchomości dla celów inwestycyjnych (Polska wnioskuje o 5 letni okres przejściowy)
uzyskanie przez przedsiębiorstwo zagraniczne licencji na wykonywanie transportu lotniczego.