FINANSOWANIE ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH I RYNEK USŁUG MEDYCZNYCH. SYSTEM USŁUG MEDYCZNYCH - PORÓWNYWANIE MODELI RÓŻNYCH PAŃSTW. LECZYĆ SIĘ PRYWATNIE CZY PUBLICZNIE?

System opieki zdrowotnej w Polsce - zespół osób i instytucji mający za zadanie zapewnić opiekę zdrowotną ludności. Polski system opieki zdrowotnej oparty jest na modelu ubezpieczeniowym. Działanie systemu opieki zdrowotnej w Polsce reguluje szereg ustaw.

Świadczeniobiorcy (pacjenci) Świadczeniobiorcy mają, na zasadach określonych w ustawie, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, których celem jest zachowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i urazom, wczesne wykrywanie chorób, leczenie, pielęgnacja oraz zapobieganie niepełnosprawności i jej ograniczanie. Świadczeniobiorcy przysługują świadczenia gwarantowane z zakresu:

1) podstawowej opieki zdrowotnej;

2) ambulatoryjnej opieki specjalistycznej;

3) leczenia szpitalnego;

4) opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień;

5) rehabilitacji leczniczej;

6) świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej;

7) leczenia stomatologicznego;

8) lecznictwa uzdrowiskowego;

9) zaopatrzenia w wyroby medyczne, na zlecenie osoby uprawnionej, oraz ich naprawy, o których mowa w ustawie o refundacji;

10) ratownictwa medycznego;

11) opieki paliatywnej i hospicyjnej;

12) świadczeń wysokospecjalistycznych;

13) programów zdrowotnych;

14) leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych dostępnych w aptece na receptę;

15) programów lekowych określonych w przepisach ustawy o refundacji;

16) leków stosowanych w chemioterapii określonych w przepisach ustawy o refundacji;

17) leków nieposiadających pozwolenia na dopuszczenie do obrotu na terytorium

Instytucja ubezpieczenia zdrowotnego pełniącą funkcję płatnika (Narodowy Fundusz Zdrowia)

Świadczeniodawcy:

• podmioty lecznicze, które mogą prowadzić działalność jako przedsiębiorcy, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SPZOZ), jednostki budżetowe, instytuty badawcze, fundacje i stowarzyszenia oraz kościoły. Do podmiotów wykonujących działaność leczniczą zalicza się również praktyki lekarskie, 

• lekarsko-dentystyczne, pielęgniarskie, oraz położnych,

• apteki,

• innych świadczeniodawców,

Organy kontroli i nadzoru:

- Państwową Inspekcję Sanitarną (tzw. "Sanepid")

- Państwową Inspekcję Farmaceutyczną

- Rzecznika Praw Pacjenta

- wojewodów i działające przy nich wojewódzkie centra zdrowia publicznego oraz konsultantów wojewódzkich w poszczególnych specjalnościach medycznych

Ministerstwo Zdrowia, które wytycza kierunki polityki zdrowotnej kraju oraz posiada uprawnienia kontrolne, a także działających przy nim konsultantów krajowych w poszczególnych specjalnościach medycznych

Ubezpieczenie zdrowotne w NFZ

Głównym źródłem finansowania systemu jest ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Obywatele obciążeni są obowiązkową składką ubezpieczeniową stanowiącą 9% dochodów osobistych (7,75% odliczane jest od podatku dochodowego, zaś 1,25% pokrywa ubezpieczony), która odprowadzana jest do instytucji ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ).

Budżet państwa

Niektóre świadczenia wysokospecjalistyczne finansowane są bezpośrednio z budżetu Ministerstwa Zdrowia, a nie ze środków NFZ.

Od 1 stycznia 2007 r. z budżetu państwa finansowane jest również w całości przedszpitalne ratownictwo medyczne (pogotowie ratunkowe).

Ubezpieczenia indywidualne w komercyjnych instytucjach

Odpłatność za koszty leczenia pokrywa ubezpieczyciel. Kwoty refundacji ustalone są poprzez wartość dobrowolnego ubezpieczenia i mogą pokrywać 100% lub mniej rzeczywistych kosztów leczenia.

Udzielanie świadczeń zdrowotnych

Podstawowym ogniwem systemu jest lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, którym najczęściej jest lekarz specjalista medycyny rodzinnej. Odpowiedzialny jest on za leczenie oraz prowadzenie profilaktyki zdrowotnej zapisanych do niego pacjentów. W przypadku, gdy choroba pacjenta wymaga leczenia specjalistycznego, lekarz POZ wydaje skierowanie do poradni specjalistycznej lub szpitala.

Skierowania nie wymaga wizyta w poradniach:

1. ginekologiczno-położniczej,

2. okulistycznej,

3. onkologicznej,

4. psychiatrycznej,

5. skórno-wenerologicznej,

6. stomatologicznej.

Skierowanie nie jest również wymagane od osób:

1. chorych na gruźlicę,

2. zakażonych wirusem HIV,

3. inwalidów wojennych i osób represjonowanych,

4. uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji psychotropowych - w zakresie lecznictwa odwykowego.

Podstawą do uzyskania świadczeń zdrowotnych jest okazanie dokumentu ubezpieczenia zdrowotnego, którym mogą być m.in.:

• legitymacja ubezpieczeniowa,

• legitymacja ubezpieczeniowa dla członków rodziny pracownika,

• legitymacja emeryta-rencisty.

Problemy polskiego systemu opieki zdrowotnej

System opieki zdrowotnej w Polsce od wielu lat przeżywa poważne trudności. W rankingu Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia Polska klasyfikuje się na 27. pozycji z 33.

Problemy te przejawiają się:

1. utrudnionym dostępem do lecznictwa specjalistycznego (w szczególności szpitalnego) i długimi kolejkami oczekujących na świadczenia czas oczekiwania sięga kilku lat i często rośnie, ze względu na znaczną liczbę pacjentów przyjmowanych poza kolejką bez uzasadnienia medycznego w tym także w wyniku korupcji

2. niezadowalającą jakością udzielanych świadczeń zdrowotnych — m.in. wysokim poziomem śmiertelności w wyniku powikłań pooperacyjnych, przekraczająca 10% przy średniej unijnej na poziomie 4%

3. niskimi płacami w sektorze opieki zdrowotnej i masową emigracją specjalistycznych kadr medycznych do pozostałych krajów Unii Europejskiej,

4. zadłużaniem się publicznych zakładów opieki zdrowotnej ( na koniec 2008 r. długi szpitali wyniosły 3,5 mld zł i handlem długami polskich szpitali (skupowały je głównie firmy Magellan, MW Trade i Electus.

Wśród przyczyn generujących problemy najważniejszymi są:

1. archaiczna i nieefektywna struktura Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych (SOR),

2. zbyt gęsta sieć małych szpitali powiatowych, które konkurując ze sobą nie są w stanie udźwignąć kosztów inwestycji i utrzymania, wpadając w spiralę zadłużenia

3. centralne planowanie limitu chorych w danej specjalizacji na dany rok,

4. monopsoniczna pozycja publicznego płatnika (NFZ),

5. nepotyzm i kumoterstwo w publicznych placówkach służby zdrowia, skutkujące przerostem zatrudnienia (zwłaszcza w działach administracyjnych) sięgającym 20% podczas gdy w części szpitali pensje personelu stanowią 80-90% budżetu: na przykład w Centrum Zdrowia Dziecka spośród 2200 osób personelu tylko 300 to lekarze, większość zatrudnionych pracuje natomiast w działach administracji i stastystyki (szpital w 2012 roku był zadłużony na 190 mln zł)

6. brak zdefiniowanego zakresu świadczeń dostępnych w ramach ubezpieczenia w NFZ,

7. brak jednoznacznych kryteriów kolejności udzielania świadczeń, co w sytuacji trwałego ich deficytu prowadzi do korupcji

8. niewystarczający nadzór nad działaniem ośrodków leczniczych, co skutkuje oszustwami i korupcją

9. brak jednoznacznej definicji czy nawet wykładni prawa do ubezpieczenia zdrowotnego,

10. brak wykazu świadczeń ratujących życie, co w powtarzających się co rok sytuacjach wyczerpania limitu finansowania na dany rok prowadzi do odmawiania przez szpitale dostępu do świadczeń ze względu na ryzyko niepewność prawną co do uznania danego świadczenia za "ratujący życie" przez NFZ

11. brak regulacji prawnych pozwalających na wprowadzenie dodatkowych (komercyjnych) ubezpieczeń zdrowotnych, co prowadzi np. do marnowania kosztownego sprzętu diagnostycznego jeśli limit świadczeń publicznych wyczerpał się w danym roku,

12. ułomna, nieefektywna forma prawna, w jakiej funkcjonują publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SPZOZ)

13. niewystarczające kwalifikacje kadr zarządzających publicznymi jednostkami opieki zdrowotnej, co skutkuje nieefektywnym zarządzaniem — przepłacaniem za usługi zewnętrzne, dostawy leków, brakiem negocjacji cenowych z dostawcami itp

14. przepisy zakazujące komercyjnego wykorzystywania sprzętu medycznego, co w sytuacji niskich limitów NFZ prowadzi do marnowania kosztownych urządzeń, które szpital i tak musi utrzymywać

15. ograniczona odpowiedzialność organów założycielskich SPZOZ za ich zobowiązania finansowe i lęk przed ich przekształcaniem w spółki prawa handlowego

16. brak konkurencyjność jednostek opieki zdrowotnej,

17. zbiurokratyzowanie pracy lekarza poprzez nałożenie na niego obowiązku prowadzenia dokumentacji poza medycznej,

18. zacofanie służby zdrowia w zakresie zarządzania usługami medycznymi (rejestracj, terminy zabiegów) i niski poziom wykorzystania technologii informatycznych

19. masowe wyłudzanie zwolnień lekarskich (L4), np. w celu wykonywania prac sezonowych poza głównym miejscem zatrudnienia zwłaszcza w sektorze publicznym (w tym w policji)

20. brak sprawnego, zintegrowanego systemu informatycznego w opiece zdrowotnej (Rejestr Usług Medycznych jest budowany od 1992 roku)

21. chaotyczny proces legislacyjny związany z ochroną zdrowia[ i brak spójnego określenia prawa do ubezpieczenia zdrowotnego

Ochrona zdrowia-

jest to wielokierunkowa działalność zmierzająca do zapewnienia człowiekowi jak najlepszych warunków zdrowotnych. Podstawę
ochrony zdrowia stanowi prawidłowe rozpoznanie potrzeb zdrowotnych, a także prawidłowe organizowanie możliwości i środków koniecznych do działania na rzecz zdrowia ludności.
Polityka zdrowotna jest to działalność, która ma na celu:
- poprawę stanu zdrowia
- zaspokojenie potrzeb zdrowotnych
- udzielanie świadczeń zdrowotnych

Zakres polityki zdrowotnej (wg. WHO, 1993r.):

- polityka zachowań prozdrowotnych
- polityka zajmująca się ochroną środowiska
- polityka dotycząca organizacji opieki zdrowotnej
- polityka nastawiona na organizowanie działań wspierających i budowanie zaplecza

Polityka zdrowotna - poziom strategiczny:
- kształt organizacyjny jednostek realizujących
- zasady indywidualnej odpowiedzialności za zdrowie
- określenie priorytetowych zadań, celów, programów ochrony zdrowia
- mechanizmy finansowania

Polityka zdrowotna - poziom operacyjny
- szczegółowe zasady realizacji zadań
- przydział środków na realizację zadań
- tworzenie rzeczywistego kształtu organizacyjnego jednostek

Do podmiotów polityki zdrowotnej zaliczamy:
- Komitet i Parlament Europejski
- Komitet społeczno- ekonomiczny
- Komitet wspierający - lekarze
- rządy poszczególnych państw
- administrację ochrony zdrowia
- fachowych pracowników ochrony zdrowia
- pacjentów
- otoczenie rynkowe (producenci i dystrybutorzy)

Główne role samorządu województwa:

1. tworzy i utrzymuje wojewódzki ośrodek (lub ośrodki) medycyny pracy, co wynika z art. 15, ust.1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy oraz finansuje działalność profilaktyczną wynikającą z programów prozdrowotnych dotyczących zapobiegania i zwalczania określonych chorób oraz programów promocji zdrowia w zakresie medycyny pracy (art.21, ust.2 ustawy),

2. zgodnie z potrzebami wynikającymi w szczególności z liczby i struktury społecznej ludności województwa tworzy i prowadzi zakłady psychiatrycznej opieki zdrowotnej oraz bierze udział w realizacji zadań z zakresu ochrony zdrowia psychicznego, w tym w szczególności dzieci i młodzieży (ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego)

3. realizuje zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w postaci wojewódzkiego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych - zgodnie z ustawą z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,

4. bierze udział w realizacji zadań z zakresu ochrony przed następstwami używania tytoniu zgodnie z ustawą z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.

5. realizuje zadania z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej w ramach programów polityki zdrowotnej.

Główne role samorządu powiatu:

1. dofinansowuje uczestnictwo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych oraz zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów.

2. wystawia skierowania do zakładu opiekuńczo-leczniczego i do zakładu pielęgnacyjno-opiekuńczego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie sposobu i trybu kierowania osób do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz szczegółowych zasad ustalania odpłatności za pobyt w tych zakładach,

3. tworzy powiatowy plan zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych, co wynika z art.22 ustawy z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 maja 2002 r. w sprawie trybu tworzenia powiatowych, wojewódzkich i krajowych rocznych planów zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych,

4. organizuje i zapewnia usługi w odpowiednim standardzie w domach pomocy społecznej dostosowanych do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami psychicznym, co wynika z art.6a ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego,

5. bierze udział w realizacji zadań z zakresu ochrony zdrowia psychicznego, w tym w szczególności dzieci i młodzieży, zgodnie z ustawą z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego,

6. bierze udział w realizacji zadań z zakresu ochrony przed następstwami używania tytoniu zgodnie z ustawą z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych,

7. realizuje zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, zgodnie z ustawą z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,

8. realizuje zadania z zakresu inspekcji sanitarnej zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz zadania w zakresie zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom - zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach,

9. ustala rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych, co wynika z ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne,

10. zapewnia kobietom w ciąży opiekę medyczną, socjalną i prawną zgodnie z ustawą z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży,

11. realizuje także zadania z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej w ramach programów polityki zdrowotnej.

Główne role samorządu gminy:

1. realizuje zadania zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych - zgodnie z ustawą z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,

2. realizuje usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi jako zadanie zlecone przez administrację rządową, co wynika z art. 9, ust.1 i 4 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.

System usług medycznych. Porównanie wybranych państw.

JAPONIA 1973 rok -

3. wprowadzono minimalne emerytury dla ogółu ludności, bezpłatna opieka zdrowotna dla wszystkich osób powyżej 70 roku życia Indeksacja świadczeń przysługujących dla wszystkich ubezpieczonych

4. 1988 rok -

5. obowiązkowe ubezpieczenia dla pracowników we wszystkich zakładach pracy.

Systemy ubezpieczeń zdrowotnych.

6. System ubezpieczeń pracowników małych zakładów pracy, który jest zarządzany przez państwo.

System ubezpieczeń pracowników najemnych pozostałych przedsiębiorstw, wielkich i średnich, zarządzane przez zakładowe lub międzyzakładowe kasy ubezpieczeń zdrowotnych. System ubezpieczeń marynarzy

Cztery systemy szczególnie wzajemnych ubezpieczeń zdrowotnych obejmujące:

• funkcjonariuszy publicznych urzędów centralnych

• funkcjonariuszy publicznych urzędów lokalnych

• pracowników przedsiębiorstw publicznych

• nauczycieli szkół prywatnych

Ostatni system narodowego lub wspólnotowego ubezpieczenia zdrowotnego, obejmuje wszystkich Japończyków nieobjętych żadnym z wyżej wymienionych systemów.

Możemy wyróżnić więc 3 oddzielne struktury opieki zdrowotnej dla poszczególnych grup:

- dla pracowników najemnych w ramach obowiązkowych pracowniczych ubezpieczeń zdrowotnych,

- dla ludności nieobjętej innymi systemami,

- opieka zdrowotna dla ludzi w wieku podeszłym w ramach publicznej służby zdrowia,

Administracja i organizacja opieki zdrowotnej.

Całokształt działań w zakresie ochrony zdrowia nadzoruje ministerstwo zdrowia i dobrobytu. Jego zadania sprowadzają się do określania:

- strategicznych kierunków rozwoju polityki zdrowotnej,

- szczegółowych programów,

- standardów i norm w dziedzinie opieki zdrowotnej,

- wydatków i budżetu na ochronę zdrowia,

Głównym problemem japońskiego systemy opieki zdrowotnej jest nierównomierne rozmieszczenie kadr medycznych. Dysproporcje między regionami sa nawet 2-3 krotne.

W Japonii wszystkich lekarzy (1946), a także pielęgniarki (1948) obowiązuje egzamin państwowy. W Japonii działają 3 główne kategorie zakładów opieki medycznej:

• szpitale

• kliniki

• zakłady położnicze

W japońskim systemie opieki zdrowotnej dominuje prywatny sektor szpitalny.

Odsetek prywatnych szpitali w ogólnej liczbie jest jednym z najwyższych na świecie.

W Japonii obowiązuje jednolity cennik na świadczenia zdrowotne, określany przez ministra zdrowia.

Każdy zakład opieki zdrowotnej otrzymuje kwotę równoważną za ilość i rodzaj zrealizowanych aktów medycznych.

Ustalone taryfy uwzględniają koszty związane z zarządzaniem zakładami opieki zdrowotnej (koszty administracyjne).

Tabela zawierająca poszczególne akty medyczne (świadczenia zdrowotne) obejmuje łącznie 13 sekcji w których ustalone zostały ceny konsultacji, badań, analiz, zabiegów itd. Wycena świadczenia zawiera w sobie wiele elementów, którym odpowiada ilość punktów. (1pkt. = 10 jenów)

Zakład opieki zdrowotnej ustala ilość punktów dla poszczególnego pacjenta, następnie przesyła rachunek do instytucji ubezpieczającej i otrzymuje zwrot kwoty w ciągu 2 miesięcy.

Systemy ubezpieczeń zdrowotnych:

- Zdrowotne ubezpieczenia powszechne

• Prywatne ubezpieczenia

NIEMCY

W niemieckim systemie ubezpieczeń zdrowotnych działają trojakiego rodzaju kasy chorych:

• kasy terytorialne (lokalne)

• kasy zorganizowane na bazie dużych zakładów pracy

• kasy grupujące określone zawody i kategorie osób

Zakres przedmiotowy świadczeń zdrowotnych z ubezpieczenia obowiązkowego jest rozległy i szerszy niż w innych krajach UE, a udział własny ubezpieczonych w kosztach świadczeń zdrowotnych jest względnie niski. Dla każdego aktu medycznego przypisana jest wartość punktowa. Każdemu punktowi odpowiada ustalona wartość pieniężna.

Wartości cenowe świadczeń dla pacjentów prywatnych są wyższe.

W świetle wymogów prawa, aby być lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego, każdy lekarz musi przynależeć do regionalnego stowarzyszenia lekarzy ambulatoryjnych opieki zdrowotnej. Głównym problemem niemieckiej opieki zdrowotnej, jest ostry brak pielęgniarek. Liczba pielęgniarek przypadających na 100 lekarzy w Niemczech jest jedną z najniższych we wszystkich krajach UE. Przemysł farmaceutyczny ma bardzo silą pozycję dlatego korzysta z prawa swobodnego określania cen na produkty farmaceutyczne. W Niemczech rozwijają działalność trojakiego rodzaju szpitale:

• Publiczne

• Prywatne działające nie dla osiągnięcia zysku

• Prywatne - nastawione na zysk

Przyjęcie do szpitala następuje wyłącznie na podstawie skierowania wydanego przez lekarza ogólnego lub specjalistę. Pacjent ma prawo wyboru dowolnego szpitala w ramach usług swojej kasy. System opieki finansowany jest z 5 źródeł:

• Z funduszy obowiązkowych ubezpieczeń zdrowotnych

• Z funduszy ubezpieczeń prywatnych

• Z funduszy dobrowolnych ubezpieczeń dodatkowych

• Funduszy publicznych

• Odpłatności pacjentów

Poziom nakładów na opiekę zdrowotna w Niemczech jest najwyższy wśród krajów UE. W 1997 roku osiągnął 10,4% produktu krajowego brutto.

Niemcy:

- dobre wyniki w leczeniu nowotworów, chorób serca oraz chorób narządu ruchu;

- wysoka dostępność lekarza rodzinnego;

- bardzo dobry dostęp do lekarzy specjalistów;

- dbanie personelu o pacjenta;

- wysoka jakość usług medycznych oraz ich dobra dostępność dla pacjentów;

• dobra, ale droga opieka zdrowotna

HOLANDIA

4 systemy ubezpieczeń:

1.

7. System ubezpieczeń zdrowotnych na wypadek nadzwyczajnych wydatków związanych z chorobą, obejmujący całą populację, bez względu na osiągane dochody;

2. System obowiążkowych ubezpieczeń zdrowotnych, gwarantujący opiekę zdrowotną w pozostałym zakresie, który obejmuje z zasady pracowników najemnych, osiągających dochody do ustalonego górnego pułapu, a także emerytów i zapewniający obecnie opiekę zdrowotną w pozostałym zakresie dla około 60% populacji;

3. System obowiązkowych ubezpieczeń zdrowotnych dla funkcjonariuszy publicznych i emerytów tej grupy osób, obejmujący około 6% całej populacji, gwarantujący opiekę zdrowotną w pozostałym zakresie;

4. System dobrowolnych ubezpieczeń prywatnych, obejmujący głównie pracowników osiągających dochody wyższe niż ustalony górny pułap i emerytów tej grupy osób, zaSystem obowiązkowych ubezpieczeń zdrowotnych pokrywa wydatki związane z leczeniem w pozostałym zakresie czyli tak zwane bieżące wydatki medyczne.

Z

5. pewniający opiekę zdrowotną w pozostałym zakresie dla około 30% całej populacji.

Kasy chorych podobnie jak w Niemczech, bezpośrednio wypłacają należności świadczeniodawcą, zgodnie z zawartymi umowami, za zrealizowane usługi.

W Holandii znaczący wpływ na kształtowanie polityki zdrowotnej i zarządzanie systemem opieki zdrowotnej wywierają liczne organizacje pozarządowe, zrzeszające pracowników medycznych lub instytucje opieki zdrowotnej.

• Holenderska Federacja Organizacji Opieki Zdrowotnej

• Narodowe Stowarzyszenie Szpitali

• Stowarzyszenie szpitali Uniwersyteckich

• Holenderska Federacja Pacjentów

W Holandii jedynie inwestycje państwowych szpitali uniwersyteckich są finansowane z dotacji państwowych. Lekarz ogólnie praktykujący stanowi fundament systemu. Lekarze ogólni kierują na badania specjalistyczne. Pacjenci mogą dokonywać zmiany lekarza ogólnego co 6 miesięcy. Liczba miejsc na studiach lekarskich jest limitowana -podobnie jak w Niemczech i Francji- konsekwencją tego działania jest to iż w tych krajach nie występuje bezrobocie lekarzy. Większość zakładów opieki zdrowotnej 88% należy do sektora prywatnego nieukierunkowanego na osiąganie zysków, pozostałe 12% stanowi własność publiczną. Zgodnie z Holenderskim prawem, działalność klinik o charakterze czysto komercyjnym jest zakazana. Poza 9 szpitalami w uniwersytetach państwowych zarządzanych przez państwo , 90% szpitali krótkiego pobytu, 90% szpitali psychiatrycznych, i 60% szpitali długoterminowej opieki (dla osób starszych) sa zarządzane prywatnie.

Budżet opieki zdrowotnej finansowany jest z:

• Ubezpieczeń zdrowotnych 83%;

• Rządowe subsydia 10%

• Odpłatności pacjentów w domach opieki społecznej, zakładach opiekuńczych oraz z tytułu domowej pomocy 6%

Holandia należy do grupy krajów gdzie odnotowuje się jeden z wyższych odsetków całkowitego dochodu narodowego, przeznaczonego na opiekę zdrowotną, w których kwota w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest jedną z wyższych.

Holandia:

- dobra jakość świadczonych usług;

- duże możliwości finansowania;

- dobry dostęp do lekarzy specjalistów;

- dbanie personelu medycznego o pacjenta;

- prawo do wydawania kontropinii przez innego lekarza;

- zła profilaktyka chorób jamy ustnej;

- duża umieralność z powodu raka piersi;

• wysoka dostępność lekarza rodzinnego;

WŁOCHY

We włoskim systemie opieki zdrowotnej działa:

- sektor publiczny - 65% szpitali

- sektor prywatny - 33% szpitali

Zarządzanie opieką zdrowotną odbywa się na trzech poziomach:

• Kraju;

• Regionów;

• Gmin;

Poziom krajowy:

• Ustala priorytety w zakresie polityki zdrowotnej

• Ustala zakres przedmiotowy świadczeń zdrowotnych

• Rozdziela środki finansowe na poszczególne regiony kraju

• Ustala standardy w zakresie jakości świadczeń

• Kontroluje produkcje i obrót lekami

Poziom regionalny:

• Opracowuje regionalne plany zdrowia

• Wydaje szczegółowe regulacje prawne

• Rozdziela przyznane środki finansowe

• Ustala wysokość składek ubezpieczenia zdrowotnego, kwoty odpłatności pacjentów za świadczenia

• Jest odpowiedzialny za planowanie i organizację opieki zdrowotnej w regionie

Poziom gminy:

• Odpowiadają za nadzór nad stanem sanitarnym środowiska oraz organizację i zabezpieczenie pomocy społecznej, opieki domowej i środowiskowej

• Planują i organizują zabezpieczenie opieki instytucjonalnej dla osób niepełnosprawnych i w wieku podeszłym

• Są odpowiedzialne za zabezpieczenie opieki zdrowotnej mieszkańcom gminy.

Słabości włoskiego systemu:

• Brak koordynacji na poszczególnych poziomach organizacyjnych,

• Brak współdziałania i dopełniania się między sektorem publicznym i prywatnym;

• Brak kontroli nad jakością świadczeń zdrowotnych;

• Marnotrastwo środków finansowych;

Włochy:

- opieka medyczna na dość dobrym poziomie;

- słaby dostęp do lekarzy specjalistów;

- autokratyczny stosunek lekarza do pacjenta;

- zła opieka stomatologiczna;

- niskie fundusze na produkcję nowych lekarstw i niski dostęp do nowych leków;

FRANCJA:

We Francji działa około 20 odrębnych systemów ubezpieczeń. Obowiązkowymi ubezpieczeniami zdrowotnymi objętych jest ok. 99% ogółu obywateli. Pozostały 1% mieszkańców to osoby otrzymujące świadczenia w ramach opieki społecznej. W ramach narodowego funduszu ubezpieczeń zdrowotnych działają różne systemy dla poszczególnych grup społeczno-zawodowych.

Największy z systemów CNAM (Caisse Nationale de Maladie) obejmuje 82% obywateli.

- emeryci, renciści

- uczniowie, studenci do 20 lat

- inwalidzi

- dzieci

- niepełnosprawna młodzież do 20 lat

- bezrobotnych

Dwa inne większe systemy ubezpieczeń to:

System rolniczy AMEXA (Assurance Maladie Obligatoire des Exploitants Agricoles), obejmujący ok. 8% ogółu ubezpieczonych,

System TNS (Assurance Maladie des Travailleurs Non-Salaries), skupiający pracujących na rachunek własny w przemyśle, handlu i rzemiośle.

Finansowanie

We Francji są 3 źródła finansowania ubezpieczeń zdrowotnych:

1. składki płacone zarówno przez pracodawców jak i pracowników;

2. opłaty ponoszone przez pacjentów;

3. niewielka dotacja państwa, stanowiąca niecałe 2% wydatków z funduszu zdrowia;

Francja:

- wydajny i przystępny system;

- dobra jakość usług;

- wysoka jakość systemu opieki zdrowotnej;

- wysoka dbałość o pacjenta;

- dobra profilaktyka chorób serca;

- mała liczba osób chorujących na schorzenia układu krążenia;

- dbanie o szczepienia noworodków;

- dobry dostęp do specjalistów;

- duża liczba leków refundowanych;

Polska:

- niezadowalający dostęp do nowoczesnych leków;

- dobra wyszczepialność noworodków i dzieci;

- możliwość zmiany lekarza i łatwy dostęp do lekarza rodzinnego;

- długi okres oczekiwania na wizytę u specjalisty;

- problemy z produkcją nowych lekarstw;

- brak katalogów dostępnych usług i informacji o ich jakości;

LECZYĆ SIĘ PRYWATNIE CZY PUBLICZNIE?

ZARYS HISTORYCZNY SYSTEMU OPIEKI ZDROWOTNEJ W POLSCE

System opieki zdrowotnej w Polsce od wielu lat przeżywa kryzys. Już na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych wskazywało na potrzebę jego

zreformowania, opracowano

wiele projektów reformy

służby zdrowia.

SYSTEM OPIEKI ZDROWOTNEJ W POLSCE

Stan zdrowia populacji zależy od indywidualnego stylu życia, sposobu odżywiania się, warunków środowiska zamieszkania, pracy, czynników dziedzicznych, a jedynie w około 20% od działań służby zdrowia.

POJĘCIE ZAKŁADU OPIEKI ZDROWOTNEJ

Zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakład opieki zdrowotnej jest wyodrębnionym organizacyjnie zespołem osób i środków majątkowych utworzonym i utrzymywanym w celu udzielenia świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia.

Formy zakładów

Zakłady publiczne posiadające ułomną osobowość prawną, tworzone i utrzymywane ze środków publicznych

Zakłady samodzielnie publiczne tworzone i otrzymywane przez te same co powyżej podmioty prawa budżetowego lecz posiadające pełną osobowość prawną i samodzielność działania na własny rachunek

Zakłady niepubliczne tworzone i utrzymywane przez kościoły i związki wyznaniowe, instytucje ubezpieczeniowe, zakłady pracy, stowarzyszenia, fundacje i inne osoby prawne. Zakłady te potocznie zwane PRYWATNYMI.

Publiczny zakład opieki zdrowotnej Publiczny zakład opieki zdrowotnej udziela świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych osobom ubezpieczonym oraz innym osobom, uprawnionym do tych świadczeń na podstawie odrębnych przepisów, nieodpłatnie, za częściową odpłatnością lub całkowitą odpłatnością. Za świadczenia zdrowotne udzielone osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości publiczny zakład opieki zdrowotnej pobiera opłatę niezależnie od uprawnień do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych,

jeżeli jedyną i bezpośrednią przyczyną udzielonego świadczenia było zdarzenie spowodowane stanem nietrzeźwości tej osoby.

Niepubliczny zakłąd opieki zdrowotnej

Termin prywatyzacja pojawił się po raz pierwszy w literaturze w 1969r. w pracy P. Druckera. Prywatyzację rozumiał jako przechodzenie do rozwiązań z silnym zaangażowaniem państwa w stronę rozwiązań o słabszym zaangażowaniu, co postrzegano wówczas jako konieczność oraz antidotum na nieefektywność sektora publicznego. Innymi słowy, prywatyzacja jest procesem przekazywania majątku państwowego podmiotom prywatnym, przekształcania gospodarki państwowej w gospodarkę prywatną, ograniczenia roli państwa w gospodarce, a więc procesem prowadzącym do zmiany kontroli nad gospodarką.

POLSKI MODEL PRYWATYZACJI CHARAKTERYZUJE SIĘ M.IN.:

• Złożonością procesu (wielość metod, form, ścieżek i programów prywatyzacyjnych)

• Znaczącym wpływem restrukturyzacji na jakość prywatyzacji

• Powiązaniem prywatyzacji z realizacją celów ekonomicznych i społecznych (wpływy budżetowe jako istotny cel prywatyzacji)

NEGATYWNA POSTAWA SPOŁECZEŃSTWA WOBEC PRYWATYZACJI WYNIKA Z

• Braku wiary, że prywatyzacja może być remedium na nękające nas trudności gospodarcze

• Lęku przed utratą pracy i bezrobociem

• Trudnej sytuacji gospodarczej co może być postrzegane jako dowód braku pozytywnych efektów prywatyzacji

• Błędów popełnionych w procesie prywatyzacji, co rodzi atmosferę podejrzeń o powstawanie nieuzasadnionych korzyści

---