Rynek usług finansowych
„Dobry rynek wart jest więcej,
niż dobra fabryka czy
budynek”
2
Szczegółowe ujęcie rynków
finansowych
Rynki finansowe są:
• miejscem w którym zawierane są
transakcje funduszami
pieniężnymi, zmierzające do
wyrównania braków równowagi w
obszarach płynności finansowej
(pieniężnej) i w obszarze kapitału
pieniężnego
(Z. Fedorowicz, Rynek pieniądza i rynek
kapitału, Poltext, Warszawa 1997, s.22)
3
Szczegółowe ujęcie rynków
finansowych
Rynki są: „miejscami, w których
przeprowadza się transakcje
kupna/sprzedaży, a przedmiotem
handlu są różnorodne instrumenty
finansowe (waluty, papiery
wartościowe, depozyty bankowe, akcje,
metale szlachetne, nieruchomości …)-
(P. Zamora, Organizacja i funkcjonowanie
rynku kapitałowego. Pomocnicze materiały
dydaktyczne, AE w Krakowie)
4
Ekonomiczne ujęcie rynku
Ogół stosunków wymiennych między
uczestnikami rynku, w którym:
-stronę podmiotową po stronie popytu
tworzą osoby fizyczne, prawne i organizacje,
które chcą uczestniczyć w transakcjach
instrumentami finansowymi i spełniają
niezbędne ku temu warunki (zainteresowanie,
dochód) a po stronie podaży – instytucje za
pomocą których te potrzeby są realizowane.
(Płonka M. marketing instytucji finansowych, AE
Kraków)
5
Ekonomiczne ujęcie rynku
- stronę przedmiotową, którą tworzą po
stronie popytu potrzeby związane z
kapitałem lub funduszami (pomnożenie,
pożyczenie, zabezpieczenie, inwestycje
itp.), mające pokrycie w funduszu
nabywczym i spełniające niezbędne
warunki, a po stronie podaży produkty
(dobra, usługi i inne wartości)
zaspokajające owe potrzeby.
6
Struktura rynku usług
finansowych
Rynek
Strony
podażowa
popytowa
Stro
n
y
podm
io
to
w
a
Sprzedający
Instytucje finansowe (banki,
„parabanki”, pozostałe
instytucje finansowe
Kupujący
Osoby fizyczne, osoby prawne,
rząd, jednostki samorządowe,
organizacje krajowe,
międzynarodowe,
stowarzyszenia
przed
m
io
to
w
a
Usługi finansowe
Depozyty, kredyty, zarządzanie
instrumentami finansowymi,
inwestycje finansowe,
doradztwo
Potrzeby, fundusz nabywczy
Brak lub nadmiar środków
finansowych, zarządzanie
finansami i inwestycjami
finansowymi
7
Przedmiotowa struktura
rynku
Szeroko rozumiany kapitał
„ogół wartości angażowanych w działalność,
mających przynieść korzyści”
1. Korzyści to nie tylko zysk!!!
• pozycja rynkowa firmy,
• renoma (wizerunek ) firmy w opinii klientów,
• znak firmowy,
• rekomendacje
• kwalifikacje i postawy personelu,
• lojalny rynek
8
Podstawowe formy kapitału
• Kapitał fizyczny (rzeczowy)
• Kapitał finansowy
• Kapitał ludzki
• Inne formy np. kapitał intelektualny
( Milo W. Finansowe rynki kapitałowe,
Wydawnictwo Naukowe PWN)
9
Segmenty rynku finansowego-
podział ze względu na składniki
kapitału
1. Rynek dewizowy
2. Rynek kredytowy:
• rynek pieniężny
• rynek kapitałowy
10
Subrynki rynku finansowego
• Rynek usług bankowych
• Rynek ubezpieczeń
• Rynek kapitałowy
• Rynek wierzytelności
11
Ze względu na typ
świadczonych usług
wyróżniamy na rynku
finansowym:
• Usługi o charakterze czynnym (np.
kredyt),
• Usługi o charakterze biernym,
świadczone rutynowo (np. depozyt
bankowy)
• Usługi o charakterze pośredniczącym
(np. brokerzy, agenci)
12
Podaż
Instytucje finansowe
Banki
Instytucje
parabankowe
Instytucje
niebankowe
13
Przedsiębiorstwo
ubezpieczeniowe
• Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe to
organizacja zdolna dostarczać usługi
ubezpieczeniowe spełniające
oczekiwania klientów, mogących je
nabyć za cenę pozwalającą uzyskać
oczekiwany (nieujemny) wynik
finansowy
14
Używane nazewnictwo
Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe =
= zakład ubezpieczeń =
= towarzystwo ubezpieczeń =
= ubezpieczyciel =
= asekurator
Nazwa „zakład ubezpieczeń” jest podkreśleniem
społecznej misji przedsiębiorstwa
ubezpieczeniowego
.
15
Specyfika
występowanie przedsiębiorstw
nastawionych na zerowy zysk!!!
16
Liczba zakładów
ubezpieczeń w Polsce w
latach 2004-2007
17
Urzędowa klasyfikacja
ubezpieczeń
Dział I
Ubezpieczenia na
życie (life)
Dział II
Pozostałe ubezpie-
czenia osobowe i
majątkowe (non
life)
5 grup ubezpieczeń
18 grup
ubezpieczeń
18
Banki (stan na 31.12.2007)
19
20
Dystrybucja
21
Popyt
Strona popytowa
Klienci
indywidualni
Klienci
instytucjonalni
Różne segmenty
Państwo
Jednostki
samorządu
terytorialnego
Organizacje
nastawione na zysk
Organizacje
nie nastawione
na zysk
22
Klienci indywidualni
(różny poziom korzystania z usług
finansowych
)
Poziom zerowy
• Ok. 30% społeczeństwa stanowią
osoby nie korzystające z usług
finansowych (głównie z powodów
ekonomicznych),
• W razie wzrostu zamożności
społeczeństwa i dobrej koniunktury
segment ten można traktować jako
potencjalny rynek.
23
Klienci indywidualni
(różny poziom korzystania z usług
finansowych
)
Poziom minimalny
• Klienci korzystający z prostych operacji
kasowych na ROR,
• Nie korzystają z pozostałych usług
bankowych np. z powodu braku np.
funduszu swobodnej decyzji.
• Segment ten może być wykorzystany jako
nośnik promocji i wizerunku banku,
ułatwiający pozyskanie innych klientów.
24
Klienci indywidualni
(różny poziom korzystania z usług
finansowych)
Poziom klientów korzystających
z prostych usług bankowych
np. ROR lub oszczędności,
niezbędnych z punktu widzenia
pozyskania bazy depozytowej banku.
• Sama usługa depozytowa powinna i
może być w dużym stopniu
zautomatyzowana.
25
Klienci indywidualni
(różny poziom korzystania z usług
finansowych)
Poziom klientów korzystających ze
średnio złożonych produktów
bankowych i innych produktów
finansowych,
np. kredytów, funduszy inwestycyjnych,
dobrowolnych ubezpieczeń.
• Strategia-odformalizowanie i usprawnienie
procedur, udzielanie prostych i odnawialnych
kredytów, zindywidualizowanie obsługi,
dogodne dla klienta kanały dystrybucji.
26
Klienci indywidualni
(różny poziom korzystania z usług
finansowych)
Poziom klientów korzystających
ze skomplikowanych i
zindywidualizowanych
produktów.
• Strategia-zindywidualizowanie
procesów obsługi, posiadanie i
doskonalenie wysokiej klasy
specjalistów dysponujących
odpowiednią wiedzą i know-how
27
Klienci instytucjonalni
• Znaczne zróżnicowanie wynikające ze
skali działania, pozycji rynkowej,
potencjału,
• Duże stabilne podmioty gospodarcze
mają status partnera lub klienta
strategicznego,
• Obsługa powinna charakteryzować się
zindywidualizowaniem i możliwością
negocjacji warunków transakcji,
odmienną ofertą usług.
28
Specyfika produktu
finansowego:
1. Oferowanie gwarancji wypłaty
określonej sumy
2. Niematerialność.
3. Komplementarność.
4. Produkt ubezpieczeniowy nie
jest chroniony przed
kopiowaniem.
5. Heterogeniczność.
29
Bliższe otoczenie
przedsiębiorstwa finansowego
1. Odbiorcy
2. Dostawcy
3. Bariery wejścia na rynek
4. Substytuty
5. Konkurencja na rynku
30
Odbiorcy
1.
Ubezpieczający – zawiera ubezpieczenie
z zakładem ubezpieczeń i przyjmuje na
siebie obowiązek przekazywania składek.
2.
Ubezpieczony – podmiot, który sam
(osoba fizyczna) lub jego majątek (osoba
prawna lub osoba fizyczna) jest objęty
ubezpieczeniem.
3.
Upoważniony (uposażony, beneficjent) –
podmiot, który w w razie zajścia zdarzenia
objętego ubezpieczeniem otrzymuje
świadczenie lub odszkodowanie.
31
Dostawcy
1. Agenci ubezpieczeniowi – są upoważnieni do
skłaniania do zawarcia umowy ubezpieczeniowej i
zawierania umowy ubezpieczeniowej w imieniu i na
rzecz zakładu ubezpieczeń.
2. Brokerzy ubezpieczeniowi – to pośrednicy, którzy
powinni działać w imieniu i na rzecz
ubezpieczającego.
3. Towarzystwa reasekuracyjne – ich działalność
służy poszerzeniu możliwości ubezpieczeniowych,
uniknięciu naruszenia marginesu wypłacalności,
uniknięciu kumulacji określonych typów ryzyka,
oparciu się skutkom kataklizmów i wielkich katastrof.
4. Domy maklerskie – towarzystwa lokując swoje
środki mają obowiązek działać przez ustawowych
pośredników na rynkach finansowych.
32
Bariery wejścia na rynek
1. Konieczność uzyskania licencji na
działalność ubezpieczeniową i
bankową (uzyskanie zezwolenia
wiąże się ze spełnieniem
warunków : prawnych,
kapitałowych, rachunkowych,
technicznych i ekonomicznych).
33
Minimalna wysokość kapitału
gwarancyjnego dla S.A.
Dział
ubezpieczeń
Grupy
Min. Wysokość
Kapitału
gwarancyjnego w
euro
I
Wszystkie 3 000 000
II
1-9, 16-18 2 000 000
II
10-15
3 000 000
34
Substytuty
• Istnienie alternatywnych
instrumentów finansowych (np.
funduszy inwestycyjnych)
Sposobem na tego rodzaju
konkurencję są związki kapitałowe z
podmiotami świadczącymi pokrewne
usługi finansowe.
35
Konkurencja na rynku
ubezpieczeniowym
1. Duża liczba ubezpieczycieli i
banków
2. Przewaga kapitału zagranicznego
3. Integracja z UE
36
37
Liczba notyfikowanych w
Polsce zagranicznych
zakładów ubezpieczeń na
koniec 2007 r.
440!
38
Dalsze otoczenie
przedsiębiorstwa finansowego
1. Gospodarka
2. Technika
3. Otoczenie kulturowo-społeczne
4. Otoczenie polityczno-prawne
39
Gospodarka
• Znacząca rola ubezpieczeń w
finansowaniu rozwoju
gospodarczego,
• Ubezpieczenia to dziedzina, która
rozwija się silnie dynamicznie pod
wpływem wzrostu produktu
krajowego brutto,
40
Otoczenie kulturowo-
społeczne
1.
Świadomość ubezpieczeniowa – rozwój
świadomości ubezpieczeniowej jest jednym z
najważniejszych czynników determinujących
rozwój rynku ubezpieczeniowego.
2.
Inflacja ubezpieczeniowa – zjawisko to jest
następstwem rosnącej świadomości
ubezpieczeniowej, gdyż wraz z jej wzrostem
rośnie efektywna szkodowość.
3.
Przestępczość ubezpieczeniowa – wszelkie
działania klientów zakładów ubezpieczeń,
które mają na celu oszukanie ubezpieczycieli.
41
Otoczenie polityczno-
prawne
• system prawny funkcjonowania
ubezpieczeń,
• system nadzoru ubezpieczeń
42
Wykorzystana literatura do
wykładu
1.
P. Zamora, Organizacja i
funkcjonowanie rynku kapitałowego.
Pomocnicze materiały dydaktyczne, AE
w Krakowie
2.
Płonka M. Marketing instytucji
finansowych, AE Kraków
3.
Milo W. Finansowe rynki kapitałowe,
Wydawnictwo Naukowe PWN
4.
KNF: Raporty: Banki, Ubezpieczyciele