1. Prawa uniwersalne i specyficzne MSE.

Podstawowe prawa uniwersalne:

* zasada przewagi względnej (zasada kosztów względnych/zasada kosztów komparatywnych). Jedna z podstawowych zasad teorii klasycznej, która wyjaśnia korzyści wynikające z handlu międzynarodowego, wyjaśnia jak to się dzieje iż kraj prowadzący wymianę z innymi krajami odnosi korzyści z tej wymiany przy braku interwencji państwa.

* teoria mnożnika (super-mnożnika eksportowego). Mnożnik (super-mnożnik eksportowy). Wyjaśnia jakie korzyści odniesie dany kraj i jego gospodarka w momencie, gdy w tej gospodarce zadziała impuls początkowy, który pobudza daną gospodarkę do wzrostu (rozwoju).

Prawa specyficzne:

* prawa dotyczące powiązań/przepływów międzynarodowych w skali międzynarodowej. Są to najstarsze prawa.

* prawa rządzące przepływami usług (sformułowane w połowie XX w.)

*prawa rządzące przepływami czynników produkcji. Są to prawa najmłodsze. Ludzie, kapitał,

technologia i myśl naukowo-techniczna, ziemia

2. Podstawowe różnice miedzy merkantylizmem a teorią klasyczną.

Merkantylizm - handel korzystny dla kraju, gdy dany kraj ma dodatni bilans handlowy (większy eksport od importu), państwo powinno ingerować w handel zagraniczny, po to by uzyskać dodatni bilans handlowy.

1) wspieranie eksportu,

2) ograniczyć import

Teoria klasyczna - korzyści handlu zagranicznego.

1) zasada kosztów absolutnych- państwo nie powinno ingerować w handel zagraniczny, rynek zadecyduje o korzyściach, kraj powinien specjalizować się w produkcji towarów po niższych cenach

* koszty liczone przez nakłady pracy,

* różnice w warunkach produkcji decydują o kosztach produkcji;

2) zasada kosztów komparatywnych (względnych), zasada przewagi względnej- zgonie z ta zasada w warunkach dysponowania przez kraj A absolutna przewaga nad krajem B produkcji różnych dóbr tenże kraj A powinien specjalizować się w produkcji i eksporcie tego towaru.

Merkantyliści dopatrywali się korzyści z wymiany w zależności od kształtowania się bilansu handlowego i płatniczego, natomiast wg. teorii klasycznej źródłem korzyści płynących z rozwoju handlu międzynarodowego jest występowanie bezwzględnych różnic kosztów wytworzenia mierzonymi nakładami pracy.

Merkantyliści uważali, że bogactwo narodu mierzone jest ilością posiadanych kruszców (głównie złota). Wg. Teorii klasycznych bogactwem narodów jest podstawowy czynnik produkcji - praca

3. Dlaczego Torrens i Ricardo rozwinęli zasadę kosztów absolutnych w zasadę kosztów komparatywnych?

Teoria kosztów komparatywnych jest rozszerzeniem i jednocześnie uogólnieniem teorii kosztów absolutnych Adama Smitha, zgodnie z którą w wymianie handlowej decyduje poziom bezwzględnych kosztów produkcji, a większe korzyści z wymiany będzie odnosił partner, który potrafi wytworzyć dobra mniejszym nakładem.

Teoria kosztów komparatywnych jaśniej wyjaśnia mechanizm obustronnie korzystnej międzynarodowej wymiany handlowej w sytuacji znacząco niższych kosztów produkcji dóbr po stronie jednego z partnerów wymiany.

4. Dlaczego wg Keynesa i Milla państwo powinno ingerować w handel zagraniczny.

Państwo powinno ingerować w handel zagraniczny żeby nie dopuszczać do zbyt daleko idącej specjalizacji i w efekcie uzależnienia się danego kraju od innych krajów. Powinno też wspierać eksport (w celu zmniejszenia bezrobocia i zwiększenia zatrudnienia).

Mill zaproponował aby na handel-specjalizację, spojrzeć od strony popytu. Według Milla zbyt daleko idącą specjalizacja może uzależnić dany kraj od innych krajów. Według Milla państwo powinno czuwać nad specjalizacją i nie dopuszczać do zbyt daleko idącej specjalizacji i w efekcie uzależnianie się danego kraju od innego kraju.

Keyns uważał, że państwo powinno wspierać eksport i eksporterów, czasami ograniczać import bo uważał, że handel zagraniczny może przyczynić się do zmniejszenia bezrobocia, zwiększenia zatrudnienia. Patrzył na handel zagraniczny przede wszystkim z punktu widzenia polityki pełnego zatrudnienia. Uważał że rolą państwa jest minimalne zmniejszanie bezrobocia. Według Keynsa wtedy handel przyczyni się do zwiększenia zatrudnienia, kiedy eksport będzie rozwijał się szybciej niż import. Keyns udowodnił, że efekt wzrostu eksportu jest bardzo pozytywny. Odkrył mechanizm mnożnikowy.

5. Argumenty na rzecz protekcjonizmu i wolnego handlu.

Argumenty za protekcjonizmem:

• ochrona industrializacji;

• cło optymalne;

• groźba zniszczenia rynku krajowego;

• ochrona bilansu płatniczego i krajowego zatrudnienia;

• podział dochodów;

• krajowe zakłócenia na rynku czynników produkcji;

• argumenty pozaekonomiczne (obronność, bezpieczeństwo);

• gałęzie przechodzące restrukturyzację i upadające;

• ochrona nowopowstających gałęzi;

• strategiczna polityka handlowa: nowe technologie i korzyści zewnętrzne i problemy wspierania sektorów wysokich technologii;

• niedoskonała konkurencja i strategiczna polityka handlowa

Argumenty za wolnym handlem:

• brak bezpośredniego oddziaływania rządu na wymianę handlową;

• zapewnienie swobodnego dostępu krajowym podmiotom gospodarczym do rynku zagranicznych towarów;

• zapewnienie swobodnego dostępu towarom zagranicznym do rynku krajowego;

• podmioty gospodarcze mogą bez żadnych ograniczeń ustalać wielkość własnego importu oraz eksportu;

• korzyści dla wszystkich uczestników wymiany.

6. Przedstaw czynniki zwiększające konkurencyjność kraju.

• poziom dochodu PKB na 1 mieszkańca;

• zmniejszenie luki technologicznej mierzone wzrostem ilości i wykorzystania patentów mających bezpośredni wpływ na poziom innowacyjności;

• wspieranie małej i średniej przedsiębiorczości odgrywającej główną rolę w tworzeniu nowych miejsc pracy i przeciwdziałaniu bezrobociu;

• wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych wprowadzających nowe produkty i technologie i pośrednio wymuszające podnoszenie kwalifikacji siły roboczej;

• rozbudowę infrastruktury transportu podnoszącą dostępność i możliwość rozszerzania rynków zbytu;

• ułatwienie dostępu do źródeł energii, co przyczynia się do zmniejszania dysproporcji między obszarami centralnymi i peryferyjnymi;

• zmniejszenie dysproporcji w kapitale ludzkim obejmującym poziom wykształcenia, stan zdrowia i opieki społecznej; poprawa stanu w tym zakresie podnosi aktywność i zaangażowanie ludności w polepszenie warunków życia;

• rozbudowę instytucji otoczeniu biznesu, tworząc efektywną sieć firm wspierających przedsiębiorczość i transfer technologii;

• usprawnienie działań administracji publicznej poprzez korzystne zmiany zasad zarządzania i sposobów podejmowania decyzji określonej jako "kreowanie uczącej się administracji";

• umiejętność korzystania z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej traktowanych jako bodziec i szansa dla wszystkich uczestników zaangażowanych w rozwój regionalny.

8 czynników konkurencji

1. Wewnętrzna siła gospodarcza tj. czynnik który opisuje stopień aktywności gospodarczej a także opisuje atrakcyjność sektora gospodarki z punktu widzenia potencjalnego przedsiębiorcy

2. Internacjonizacja gospodarki-stopień jej otwarcia zarówno na handel zagraniczny danego kraju jak i na inwestycje bezpośrednie

3. Działalność rządu powinna się sprowadzać do działań które nie będą zastępowały rynku, a odwrotnie będą wspierały rynek natomiast rząd czy państwo powinno interweniować gdy pojawią się jakieś zniekształcenia na rynku czy działania które są niezgodne z tym rynkiem.

4. Właściwie rozwinięty sektor finansowy który powinien stworzyć możliwości dla optymalnej alokacji zasobów

5. Odpowiednia infrastruktura która zaspokoi potrzeby biznesu w danym kraju(odpowiedni system transportowy, telekomunikacja czy też dostęp do energii)

6. Sposób zarządzania-mówi się że to zarządzanie powinno być zorientowane na jak najwyższą jakość produktu.

7. Nauka i technologia-skierowanie dużych nakładów na badania rozwój, liczba inżynierów w danym kraju, innowacyjność gospodarcza, ochrona własności intelektualnej, tempo komercjalizacji nowych technologii

8. zasoby ludzkie-wykształcenie, motywacja, kwalifikacje.

7. Koncepcja przewagi konkurencyjnej Portera.

Jest to najstarsza koncepcja przewagi konkurencyjnej, zakłada ona poszukiwanie źródeł przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa w strukturze sektora.

Przedstawił nową odchodzącą od wąskiego technicznego punktu widzenia koncepcję konkurencji. Powstała ona w oparciu o kilkuletnie badania, a badał on dziesięć najbardziej rozwiniętych krajów świata. Ta konkurencja jest nowatorską, łączącą się z obecnymi koncepcjami. Porter stwierdził, że obecne mówienie o przewagach komparatywnych nie odzwierciedla istoty konkurencyjności ponieważ przewagi komparatywne są przede wszystkim wynikiem istniejących w danym kraju warunków produkcji. Według Petera przewagi konkurencyjne są spowodowane walką konkurencyjną w której to walce, takim najważniejszym orędziem są innowacje. Według Petera dzięki innowacjom przedsiębiorstwa uzyskują przewagi konkurencyjne przy czym jak mówił Peter innowacje nie muszą mieć charakteru technologicznego, ale mogą być związane z produktem, procesem produkcji, innowacyjnym podejściem do rynku. Stwierdzenie Petera jest takie, że ważniejsze dla przedsiębiorstw jest to, że aby występowała ciągłość aktów innowacyjnych, a nie jakieś przełomy rewolucyjne.

PYTANIE Petea Dlaczego w jednych krajach firmy są bardziej innowacyjne, a w innych są mniej konkurencyjne?

Według Portera o tym decydują warunki istniejące na poszczególnych rynkach, które można sprowadzić do takich czterech głównych elementów. Te cztery elementy stanowią tzw. Diament przewagi konkurencyjnej portera. Według Petera żaden z tych czynników samodzielnie nie wpływa na rozwój przewagi konkurencyjnej, muszą działać wspólnie.

Cztery czynniki przewagi konkurencyjnej

1. struktura popytu

2. zasoby czynników produkcji

3. gałęzie przemysłu

4. strategie firm, struktura rynku, konkurencja na rynku

8. Do czego jest używany wskaźnik PPP (parytet siły nabywczej)?

PPP to zamiana kursu walut, która zrównuje wartość siły nabywczej poprzez eliminację różnic w poziomie cen występujących pomiędzy krajami. Taki specjalny kurs wymiany pozwala najczęściej na porównanie kosztów życia między państwami i jest bardziej obrazowy niż porównywania prostego wskaźnika PKB.

Czyli prościej  - Do przeliczania walut w taki sposób, aby ustalić ich rzeczywistą siłę nabywczą.

Wg definicji OECD to taka zamiana kursu walut, która zrównuje wartość ich siły nabywczej poprzez eliminację różnic w poziomie cen występujących pomiędzy krajami. Taki specjalny kurs wymiany pozwala najczęściej na porównanie kosztów życia między państwami i jest bardziej obrazowy niż porównywania prostego wskaźnika PKB. Używanie parytetu siły nabywczej bywa utrudnione ze względu na trudności w znalezieniu porównywalnego koszyka dóbr pomiędzy krajami.

Metodą Parytetu Siły Nabywczej ( ang. Purchasing Power Parity - PPP): określamy jednolity koszyk dóbr i sprawdzamy, ile takich koszyków może kupić konsument w każdym z porównywanych krajów za przypadającą na niego cząstkę PKB, po cenach praktykowanych w danym kraju.

9. W jaki sposób można porównywać stopień rozwoju poszczególnych krajów?

Za pomocą wskaźnika rozwoju społecznego (HDI) wprowadzonego przez ONZ, dla celów porównań międzynarodowych. Do jego obliczenia wykorzystuje się mierniki podstawowe tj.:

- oczekiwana długość życia;

- średnia liczba lat edukacji otrzymanej przez mieszkańców w wieku 25 lat i starszych;

- oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających proces kształcenia;

- dochód narodowy per capita w USD, liczony według parytetu nabywczego waluty.

10. Przedstaw ponad-graniczne strategie działania korporacji transnarodowych.

Strategie ponad-graniczne na optymalnym lokowaniu poszczególnych funkcji czy operacji i realizujących je jednostek, ich specjalizacji, integrowaniu i koordynowaniu w taki sposób, aby następowało podnoszenie międzynarodowej przewagi konkurencyjnej oraz ogólnej efektywności korporacji.

Strategia wielonarodowa - polega na decentralizacji działalności filii zagranicznych, co pozwala na lepsze dostosowanie produkcji zbytu i od potrzeb lokalnych rynków. Dostosowanie sprzyja penetracji danego rynku i opanowaniu go. Stosowanie tej strategii jest drogie ponieważ trzeba umieć sprzedać różne produkty na różnych rynkach. Są mniejsze efekty skali. Wymaga często silnego rozbudowania kanałów dystrybucji.

Strategia międzynarodowa - polega na nadzorowaniu i koordynowaniu przez centralę korporacji

przekazywanych zasobów i zdolności poszczególnym filiom. Filie korporacji nie posiadają tak dużej autonomii. Sposób wykorzystywania przez filie transferowanych przez centralę zasobów/zdolności jest ściśle kontrolowany przez centralę. Jest kosztowna, a małe dostosowanie do rynków lokalnych.

Strategia globalna - priorytetem jest minimalizacja kosztów działalności. Procesy produkcyjne zlokalizowane są w kilku miejscach, posiadających optymalne warunki do danej produkcji (dostęp do surowców, niskie koszty pracy, rynki zbytu). Produkty tej strategii są mało zróżnicowane, mają niskie ceny, wszystkie procesy produkcyjno handlowe są nadzorowane przez centralę. Brak dostosowań do rynków lokalnych.

Strategia transnarodowa - łączy ze sobą dostosowanie do rynków lokalnych i ograniczenie kosztów. Koszty ogranicza się przez zwiększenie skali produkcji oraz poprzez wykorzystanie cen transferowych i transfery zysków, co umożliwia ścisłe powiązanie poszczególnych filii.

11. Przedstaw eklektyczną teorię bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

Teoria eklektyczna jest połączeniem trzech teorii (teorii przewagi własnościowej, teorii lokalizacji i teorii internalizacji, transakcji wewnętrznych korporacji transnarodowych), według niej bezpośrednie inwestycje zagraniczne występują wówczas, gdy spełnione zostaną trzy warunki:

1. przewaga własnościowa, dzięki której inwestorzy mogą skutecznie konkurować z firmami lokalnymi;

2. zaistnienie przewagi lokalnej;

3. inwestycje powinny być podejmowane jeżeli transport za granicę posiadanych przez firmę przewag jest bardziej opłacalny niż ich sprzedaż lub wydzierżawienie firmom zagranicznym.

12. Skutki wywozu kapitału dla eksportera netto.

• odpływ w postaci inwestycji bezp.

• zmniejszenie podaży, co przyczynia się do podwyższenia stóp %(wzrost stóp to wyższe koszty kredytów, a więc mniej inwestycji-osłabienie gospodarki)

• zwiększenie eksportu dóbr i usług przez dany kraj

• pogorszenie bilansu obrotów kapitałowych, a z drugiej strony poprawia się bilans obrotów bieżących, ponieważ więcej eksportujemy

13. Dlaczego finanse są najbardziej zglobalizowanym działem gospodarki?

Finanse są najbardziej zglobalizowanym działem gospodarki, ponieważ wynika to z ich charakteru, sposobu zawierania transakcji finansowych. Transakcje te polegają na manipulowaniu informacjami w sieciach teleinformatycznych. Ponadto finanse należą do działu gospodarki, w którym procesy liberalizacyjne są daleko rozwinięte. Szczegółowiej:

• Rynek finansowy z powodu swojej wagi, odgrywa specyficzną rolę w procesie globalizacji*. Działalność finansowa polega wyłącznie na manipulacji informacją.

• Finanse są najbardziej zglobalizowaną dziedziną dlatego, że cały glob jest objęty zarówno infrastrukturą technologiczną potrzebną do przekazywania znaków, jak i infrastrukturą prawną, dzięki której te znaki nabierają sensu, znaczenia i wartości. Przykład - zasady rachunkowości są stosowane na całym świecie, mimo różnic regionalnych.

• Język finansów jest taki sam na całym świecie. Finanse stały się globalne dlatego, że edukacja każdego młodego finansisty jest bardzo podobna, bez względu na kraj pochodzenia obowiązują te same modele, wykresy, programy. Wynika z tego ujednolicenie zachowań, praktyk zawodowych oraz sposobu komunikowania się.

• Ponadto finanse są swoistą dziedziną usług z powodu ich znaczenia dla całej reszty działalności gospodarczej. W momentach napięć i burz na giełdach - twierdzi się, że finanse kształtują resztę działalności gospodarczej (kryzysy w Azji i w Rosji). Nabierają pierwszoplanowej wagi, przede wszystkim dlatego, że są niezmiernie szybkie i widoczne. Sprawdza się to tylko w przypadku ograniczonego czasu i dlatego nie można uogólniać tej pozornej zależności bez głębszej analizy. Konsekwencją przepływu ogromnych kapitałów krótkoterminowych - wolnych od kontroli w trudnej sytuacji gospodarczej może być zagrożenie kryzysami walutowymi.

14. Przedstaw migracyjną teorię skumulowanej przyczynowości.

Według teorii skumulowanej przyczynowości migracji warunkiem koniecznym przepływu siły roboczej jest indywidualny racjonalny rachunek kosztów i korzyści i oczekiwanie odpowiedniego dodatniego efektu netto (głównie pieniężnego) migracji. Określony efekt netto w wyniku takiego rachunku (i tym samym powstanie motywacji do migracji) jest przede wszystkim skutkiem międzynarodowego zróżnicowania wynagrodzeń. Występowanie silnych bodźców ekonomicznych do poszukiwania pracy za granicą nie oznacza podobnego zainteresowania migracjami we wszystkich kategoriach siły roboczej, np. licznie migrują młodsi, a nie starsi wiekiem, mężczyźni a nie kobiety (kobiety są mniej mobilne ze względu na macierzyństwo). Siła robocza słabo wyposażona w kapitał ludzki ma skłonność do przemieszczania się tylko w jednym kierunku: z peryferii do centrów (lub biegunów wzrostu) gospodarki światowej. Ten rodzaj migracji pracowniczych zdecydowanie przeważa liczebnie nad innymi. Natomiast pracownicy dobrze wyposażeni w kapitał ludzki wykazują skłonność do migracji w ślad za przepływem kapitału, zwłaszcza gdy jego skutkiem są inwestycje bezpośrednie.

15. Przedstaw teorię sieci migracyjnych.

Teoria sieci migracyjnych traktuje migrację jako proces łańcuchowy. Zwraca ona uwagę na powiązania międzyludzkie, które pomagają podjąć decyzje o wyjeździe. Są to powiązanie o charakterze:

• formalnym (bezpośrednie) - rodzinne, sąsiedzkie;

• nieformalnym (pośrednie) - działalność państwa oraz wyspecjalizowanych agencji, chcących przyciągnąć migrantów.

16. Formy przepływu technologii i myśli naukowo technicznej w skali międzynarodowej.

Technologia i myśl naukowo-techniczna jest to całokształt wiedzy i informacji znajdującej zastosowanie w procesie wytwarzania dóbr i usług. Jest to czynnik podlegający przepływowi. Znaczenie tego czynnika produkcji: dzięki niemu można kreować nowe dziedziny, nowe metody wytwarzania, można bardziej efektywnie wykorzystywać inne czynniki produkcji. Duże nakłady na badanie i rozwój są w Stanach Zjednoczonych i Japonii, zdecydowanie mniejsze nakłady są w UE. Nawet w krajach rozwiniętych nie prowadzi się badań we wszystkich dziedzinach, tylko w dziedzinach, które są najważniejsze dla gosp. danego kraju. Tak wiec w badaniach występuje specjalizacja co powoduje potrzebę importu technologii i myśli naukowo-technicznej w innych dziedzinach. Przepływ technologii i myśli naukowo-technicznej:

1-wiedza techniczno produkcyjna w formie informacji pisemnej bądź niepisanej, tzw. czysta postać technologii ;

2-forma dóbr rzeczowych-maszyny, urządzenia zaawansowane technicznie i technologicznie, w których to zawarta jest uprzedmiotowiona postać technologii.

Formy transferu:

Przepływ na zasadach handlowych. Formy:

a)sprzedaż licencji patentów(rodzaje licencji: patentowe-kupuje się patent; mieszane-licencja patentowa + know how)

b)sprzedaż-zakup maszyn i urządzeń zaawansowanych technologicznie-kupujemy produkt i technologię

c)zakup i sprzedaż technologii i myśli naukowo-techniczne połączona z inwestycjami bezpośrednimi zagranicznymi

Przepływ na zasadach niehandlowych. Formy:

a)międzynarodowy ruch ludności-drenaż mózgów

b)wyjazdy na konferencje, na stypendia

c)programy pomocy międzynarodowej

d)szpiegostwo przemysłowe

17. Cele zagranicznej polityki ekonomicznej.

Cele zagranicznej polityki ekonomicznej to wybór przez państwo określonych priorytetów w stosunkach gospodarczych z zagranicą. Wyróżniamy cele:

• ilościowe- osiągnięcie przez dany kraj pożądanych rozmiarów handlu zagranicznego lub pożądanego bilansu handlowego, zagwarantowanie dostaw surowców i energii niezbędnych z punktu widzenia potrzeb kraju, osiągnięcie określonej wielkości bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kraju, bądź też własnych inwestycji za granicą;

• jakościowe - poprawa terms of trade (stosunki cen importowych do eksportowych) w handlu zagranicznym, wzrost wydajności pracy przez wydłużenie serii produkcji związanej z rozwojem eksportu, podniesienie poziomu technicznego produkcji poprzez import nowoczesnej technologii, zmiany strukturalne w gospodarce;

• różny horyzont czasowy- okres krótki (wyraźne poprawienie sytuacji, np.:
  zwiększenie eksportu, poprawa salda bilansu handlowego (ograniczanie importu), mogą być często zmieniane), średni (zadania skomplikowane, zwiększenie serii produkcji, podniesienie poziomu technicznego), długi (zmiana struktury w gospodarce, najlepiej stałe cele)

Cele zagranicznej polityki ekonomicznej są ze sobą powiązane na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Aby osiągnąć jeden cel, trzeba osiągnąć też inny. Często cele są za sobą sprzeczne i wtedy państwo musi wybrać cele najważniejsze, skoncentrować się na nich i zrezygnować z innych(np. zwiększenie rozmiarów handlu zagranicznego, zwykle nie jest możliwe z jednoczesną poprawą terms of trade).

18. Narzędzia parataryfowe zagranicznej polityki ekonomicznej.

Opłaty fiskalne, opłaty specjalne, podatki od importu, depozyty importowe, zmienne opłaty, subsydia, dumping.

19. Wpływ kursu walutowego na handel zagraniczny.

Kurs walutowy może być wykorzystywane przez państwa do regulowania wielkości wymiany handlowej z zagranicą. Poprzez kurs walutowy możliwe jest wyznaczenie poziomu cen dewizowych w eksporcie oraz poziomu cen krajowych w imporcie. Kurs walutowy odgrywa dużą rolę w kształtowaniu się bilansu płatniczego danego kraju. Operowanie kursem walutowym może przybierać kilka form: jednorazową zmianę kursu lub zmianę rozłożoną w czasie (obniżenie lub wzrost kursu). Tak więc jednorazowymi zmianami kursu są dewaluacja i rewaluacja.

Dewaluacja polega na podniesieniu kursu waluty krajowej w stosunku do walut zagranicznych. Dzięki dewaluacji poprawie ulega sytuacja eksporterów (rośnie konkurencyjność produktów eksportowanych), pogarszają się warunki funkcjonowania importerów (konkurencyjność ich towarów obniża się).

Rewaluacja jest procesem odwrotnym do dewaluacji - jest to więc jednorazowe obniżenie kursu waluty krajowej do innych walut. W efekcie rewaluacji konkurencyjność produktów zagranicznych (importowanych) wzrasta - jest to sytuacja niekorzystna dla eksporterów krajowych.

20. Dlaczego kraje najsłabiej rozwinięte gospodarczo nie awansują na mapie gospodarczej świata.

Kraje najsłabiej rozwinięte (czwarty świat) to kraje najbiedniejsze, o najniższym Wskaźniku Rozwoju Ludzkiego, PKB, z wysoką umieralnością i niskim standardzie życia, dotknięte najczęściej klęskami żywiołowymi, konfliktami zbrojnymi czy dotkniętych problemem masowego głodu obywateli.

Kraje najsłabiej rozwijające się stanowią mniejszość świata - zarówno pod względem liczebności ludności, liczby państw, jak również powierzchni tych państw w porównaniu z krajami rozwiniętymi lub wysoko rozwiniętymi i z tego względu nie są w stanie awansować na mapie gospodarczej świata.

21. Przedstaw przyczyny sporu na forum WTO pomiędzy krajami rozwiniętymi i słabo rozwiniętymi gospodarczo.

Główną przyczyną sporu między krajami słabo rozwiniętymi a krajami rozwiniętymi są artykuły rolne. Kraje słabo rozwinięte sprzeciwiają się interwencjonizmowi i protekcjonizmowi w handlu prowadzonym przez kraje rozwinięte. Produkty krajów rozwiniętych są bardziej konkurencyjne na rynku światowym chociaż koszty produkcji są wyższe, ale dofinansowanie powoduje większą konkurencyjność. Są to produkty w których specjalizuje się większość krajów średnio rozwiniętych, dlatego też przez to kraje słabo rozwinięte nie mogą osiągać dochodów.

22. Wpływ liberalizacji na handel międzynarodowy.

• Likwidacja barier w handlu międzynarodowym i cel itp.

• Polityka liberalizacji handlu oznacza obniżanie stopnia ochrony własnego rynku np. przez redukcję stawek celnych czy znoszenie ograniczeń ilościowych.

• Całkowita liberalizacja oznaczałaby politykę wolnego handlu, tj. brak ingerencji państwa w wymianę handlową (stosunki gospodarcze) oraz brak barier w dostępie do własnego rynku dla towarów i przedsiębiorstw zagranicznych. Jej przeciwieństwem jest polityka protekcjonizmu, która polega na wzroście utrudnień w dostępie do własnego rynku i (lub) rozszerzaniu środków popierania eksportu. Skrajnym przypadkiem takiej polityki jest autarkia, a więc całkowite zamknięcie gospodarki na kontakty gospodarcze ze światem.

23. Co przyniosłoby wprowadzenie podatku Tobina?

Wprowadzenie podatku Tobina wywołałoby trzy zasadnicze efekty.

1. nałożenie podatku na międzynarodowe transakcje finansowe spowodowałoby zmniejszenie opłacalności spekulacji walutowych, przyczyniając się tym samym do stabilizacji rynków i systemu monetarnego oraz uniknięcia wielu kryzysów wraz z ich społecznymi i ekonomicznymi kosztami.

2. zgromadzone w ten sposób środki zostałyby wykorzystane w walce z nędzą oraz na rzecz rozbudowy infrastruktury, rozwoju społecznego i zasad zrównoważonego rozwoju, nie tylko w krajach Trzeciego Świata, ale w każdym kraju, który uczestniczyłby w tym systemie.

3. zmniejszenie rentowności spekulacji finansowych — które przynoszą zyski jedynie „hurtowym” uczestnikom rynków finansowych, którzy mają dostęp do potężnych zasobów kapitałowych (banki, korporacje, firmy ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne) — zmniejszyłoby odpływ kapitału z sektorów produkcyjnych do obiegu spekulacyjnego. To daje większe możliwości inwestowania w przedsięwzięcia przynoszące korzyści i realną poprawę jakości życia całemu społeczeństwu, a nie jedynie garstce finansowych spekulantów.

24. Równowaga rachunkowa a ekonomiczna bilansu płatniczego.

Bilans jest zestawieniem sporządzonym według ogólnych zasad księgowości czyli każda transakcja jest księgowana podwójnie.

Z rachunkowego punktu widzenia bilans jest zawsze zrównoważony.
Z ekonomicznego punktu widzenia bilans jest zrównoważony gdy saldo obrotów na rachunkach bieżących równy jest saldu obrotów na rachunkach kapitałowych. Gdy kurs walutowy jest nieograniczenie płynny to bilans równoważy się w sposób automatyczny. Gdy kurs walutowy jest kursem centralnym to nie ma automatycznego równoważenia się bilansu. Saldo nie musi równać się zero i zwykle występuje nadwyżka lub deficyt w bilansie płatniczym. Konieczne są wtedy transakcje wyrównawcze polegające na zmianie stanu oficjalnych rezerw walutowych państwa i zaciągnięciu przez państwo pożyczek w taki sposób, że deficyt w obrotach bieżących był zrównoważony.

25. Do czego służy diagram Swana?

Służy do analizowania efektów dwóch rodzajów polityk:

• wpływających na krajową konsumpcję (czy też ogólnie wydatki);

• wpływających na kurs walutowy i ich wpływie na równowagę wewnętrzną i zewnętrzną.

26. Formy integracji ekonomicznej.

1. Strefa wolnego handlu-oznacza zniesienie cła i ograniczeń ilościowych w handlu pomiędzy określoną grupę krajów.

2. Unia celna-wiąże się z wprowadzeniem jednolitych ceł wewnętrznych. Unia ta sprzyja rozwojowi wzajemnej wymiany handlowej państw członkowskich i ogranicza jej rozwój z krajami trzecimi.

3. Wspólny rynek-oznacza on nie tylko zniesienie ceł we wzajemnych obrotach i wprowadzeniu wspólnej taryfy celnej wobec krajów trzecich, lecz także integrację rynków członków produkcji będącej wynikiem eliminacji przeszkód hamujących wolny przepływ tych czynników wewnątrz pozostałego mechanizmu wolnej konkurencji tego rynku.

4. Unia monetarna i unia gospodarcza (ekonomiczna)-unia walutowa obejmuję koordynację polityki walutowej prowadzonej przez państwa tworzące ugrupowanie integracyjne. Koordynacji podlegają: ograniczenia wahań kursów walutowych, tworzenie wspólnych rezerw walutowych czy wprowadzenie jednolitej waluty międzynarodowej

5. Unia polityczna- Oznacza ona koordynację, a w zasadzie unifikację polityki wewnętrznej i zagranicznej krajów tworzących ugrupowanie integracyjne. Utworzenie unii politycznej w praktyce oznacza powstanie nowego organizmu politycznego dlatego też trudno jest jeszcze wskazać na konkretny przykład obrazujący funkcjonowanie takiej unii

6. Unia gospodarcza - prawno międzynarodowa forma ugrupowania integracyjnego, polegająca na tym, że państwa w niej uczestniczące oprócz spełnienia warunków unii celnej, decydują się na harmonizację całej polityki gospodarczej, poprzez wspólne cele i środki używane do ich osiągnięcia.

1

1

---