„Pedagogika specjalna” Maria Grzegorzewska

Pedagogikę specjalną charakteryzuje specjalny cel - rewalidacja społeczna dzieci upośledzonych. W niektórych krajach pedagogika specjalna jest określana jako specjalny dział „higieny psychicznej”, w innych „psychiatrii dziecięcej”, na wschodzie zaś jako „defektologia. W Polsce przyjęła się nazwa „pedagogika lecznicza” lub „pedagogika specjalna”.

Cele pedagogiki specjalnej łączą się z celami p. ogólnej: pogłębianie, dynamizowanie
i wzbogacanie metody pracy przez tworzenie warunków kształtujących poszukująco -badawczą postawę wychowanka dążących do uaktywnienia i usamodzielnienia go, wprowadzenie wychowanka w nurt otaczającego życia, wymagających łączenia pracy umysłowej z pracą fizyczną oraz wymagających zespołowości pracy.
Pedagogika specjalna ma na celu kształcenie i wychowanie tak ogólne, jak i zawodowe jednostki - doprowadzając ją do pełniejszej w stosunku do jej możliwości rewalidacji społecznej. I to właśnie stało się jej celem zasadniczym tzn. nadrzędnym w stosunku do wyrównywania braków
* cel humanitarny - jednostkom upośledzonym zapewnić szczególne prawa do pomocy w uzyskaniu maksymalnego rozwoju i akceptacji społecznej.
* cel dydaktyczno - wychowawczy - jednostki upośledzone należy wszechstronnie kształcić
i umożliwiać im optymalny rozwój, aby jak najefektywniej mogły wywiązać się ze swych zadań społecznych
* cel ekonomiczny - jednostki upośledzone należy tak przygotować do przyszłej pracy zawodowej, aby mogły w miarę możliwości usamodzielnić się, uniezależnić od pomocy społecznej.

Klasyfikacja dzieci specjalnych ( jest ich wiele, a ta jest najbardziej powszechna)

Upośledzeni umysłowo:

Głęboki stopień. Średni, słaby

Idioci	Głęboki stopień. Średni, słaby	niewychowalni
Imbecyle		Wychowalni - specjalne programy i metody pracy
Debile	Głęboki stopień. Średni, słaby	Wychowalni - specjalne programy i metody pracy

Głusi:

Głusi

Głusi z resztkami słuchu

Niedosłychący

Ogłuchli mówiący

Głusi + upośl. umysłowe

Konieczne przystosowanie specjalnych programów i metod pracy do poszczególnych grup. Różnice w metodzie.

Niewidomi:

Niewidomi

Niewidomi z resztkami wzroku

Niedowidzący

Ociemniali

Niewidomi + uspośl. Umysł.

Program szkoły normalnej z małymi zmianami, metoda specjalna, program specjalny przystosowany i metoda specjalna

Społecznie niedostosowani:

1. brak wyraźnych zaburzeń czynności nerw. Przechodzą jednak w pewne zaburzenia charakterologiczne --------- Młodzież moralnie zaniedbana

2. wyraźne zaburzenia czynności nerw. ----------------- schorzenia nerwicowe
   i psychopatyczne

Kalectwa wrodzone i nabyte:

• niedowłady

• braki

• uszkodzenia

• atrofie

(* Atrofia (stgr. ἀτροφία atrophia), zanik, wiąd - stopniowe zmniejszanie się objętości komórki, tkanki, narządu lub części ciała. Wyróżnia się zanik fizjologiczny i patologiczny. Typy zaników:

• z braku czynności, atrophia ex inactivitate (np. dłuższe unieruchomienie kończyny powoduje zmniejszenie jej średnicy)

• z ucisku, atrophia e compressione (np. w obrębie kości z powodu naczyń)

• z niedożywienia, atrophia ex inanitione (np. tkanka tłuszczowa)

• z odnerwienia, atrophia neurotrophica (np. mięśni, atrophia musculorum)

• hormonalny, atrophia hormonalis (np. brak ACTH owoduje zanik kory nadnerczy, przy obniżonym poziomie estrogenów - zanik endometrium, nabłonka pochwy, sutka u kobiet po menopauzie (drugi przykład jest fizjologią))

• starczy, atrophia senilis (serce, mózg - zachodzi fizjologicznie z wiekiem).)
  
  Program szkoły normalnej, specjalne pomoce, a czasem i instalacje.

Przewlekle chorzy:

• gruźlica wezłów chłonnych

• gruźlica płuc

• gruźlica kostno - stawowa

• poraźenie po Heide Medina

• epilepsja

• nerwice

• alergia i inne…

Zadania pracy rewalidacyjnej

Według M. Grzegorzewskiej zadania pracy rewalidacyjnej obejmują przywracanie zdrowia
i umożliwienie rozwoju fizycznego, kompensowanie braków i uszkodzeń, akcję korygowania, usprawniania i dynamizowania, wykształcenie ogólne i zawodowe jednostki, jej rewalidację psychiczną i uspołecznienie. W stosunku do każdego rodzaju upośledzenia, działania te są inne, muszą być bowiem dostosowane do potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka.
W każdym jednak przypadku punktem wyjścia i podstawą każdej działalności rewalidacyjnej w stosunku do jednostek upośledzonych umysłowo jest dokładne rozpoznanie stopnia, rodzaju i etiologii tego upośledzenia, a następnie dostosowanie pracy do sił i możliwości tych jednostek. A także zorientowanie się w zahamowanych przez upośledzenie potrzebach osób rewalidowanych, uwzględnienie w metodzie pracy typu układu nerwowego i stosowanie metod kompensacyjnych, korygujących, usprawniających i dynamizujących
oraz zorientowanie się w charakterze oddziaływania środowiska na daną jednostkę upośledzoną .

---