Parlament Europejski jest jednoizbowy i reprezentuje obywateli państw należących do Unii. Oficjalną siedzibą Parlamentu jest Strasburg, choć komisje parlamentarne i władze klubów mieszczą się w Brukseli. Sekretariat i biblioteka ma zaś swoją siedzibę w Luksemburgu. Parlament Europejski liczy obecnie 785 członków (deputowanych), sprawujących mandat wolny, wybieranych na pięcioletnią kadencję. W Polsce w stosunku do członków PE używa się potocznie określenia "europarlamentarzysta" lub "eurodeputowany", natomiast oficjalne określenie brzmi: "poseł do Parlamentu Europejskiego".
Budynek Parlamentu Europejskiego w Strasburgu
Najważniejsze uprawnienia Parlamentu to:
współudział w tworzeniu prawa poprzez:
konsultacje;
współpracę;
akceptację (zgodę) - uprawnienie to dotyczy tylko niektórych dziedzin polityki wspólnotowej, co do wielu pozostałych dziedzin wyłączne kompetencje prawodawcze ma Rada Unii Europejskiej;
uprawnienia budżetowe - Parlament zatwierdza corocznie budżet i udziela Komisji absolutorium z jego wykonania;
uprawnienia kontrolne;
zatwierdzanie Komisji i jej przewodniczącego;
prawo uchwalenia wotum nieufności wobec Komisji (większością 2/3 głosów);
prawo zadawania pytań Komisarzom;
zwyczajowa możliwość zadawania pytań Radzie;
powoływanie Rzecznika Praw Obywatelskich.
Kandydaci do Parlamentu startują w wyborach zwykle w barwach którejś z partii istniejącej w swoim kraju, jednak po wejściu do Parlamentu przyłączają się oni zwykle do jednej z frakcji politycznych funkcjonujących oficjalnie w Parlamencie, lub pozostają niezależni. Frakcje te odpowiadają mniej więcej ogólnemu podziałowi partii politycznych w Europie. Posłowie zasiadają w izbie parlamentu według przynależności do frakcji, a nie przynależności narodowej.
Frakcje w Parlamencie Europejskim VI kadencji (stan na 15 stycznia 2007) |
||||
Skrót |
Nazwa |
Orientacja polityczna |
Miejsca w PE (2007) |
Wybory do PE (2004) |
PPE-ED |
chadecy |
277 |
268 |
|
PSE |
socjaldemokraci |
218 |
200 |
|
ALDE |
liberałowie |
106 |
88 |
|
UEN |
konserwatyści |
44 |
27 |
|
Verts/ALE |
zieloni i regionaliści |
42 |
42 |
|
GUE/NGL |
socjaliści i komuniści |
41 |
41 |
|
IND/DEM |
eurosceptycy |
23 |
37 |
|
ITS |
europesymiści |
20 |
— |
|
NI |
niezrzeszeni |
— |
14 |
29 |
— |
Razem |
— |
785 |
732 |
Komisja Europejska
Komisja Europejska
Komisja Europejska, oficjalnie Komisja Wspólnot Europejskich, to rodzaj rządu Unii Europejskiej, odpowiedzialnego za bieżącą politykę Unii, nadzorującą prace wszystkich jej agencji i zarządzającej funduszami Unii. Siedzibą Komisji jest Bruksela. Po wejściu w życie traktatu nicejskiego członkami Komisji jest każdorazowo tyluż komisarzy, ile państw liczy Unia (od początku roku 2007, po wejściu Bułgarii i Rumunii liczba ta wynosi 27). Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są więc oni odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie. Ich wyznaczenia dokonuje jednak nie przewodniczący Komisji, lecz rządy poszczególnych państw. Członkowie komisji nie mogą czuć się związani żadnymi instrukcjami - są politykami, których powołanie rekomenduje Rada Europejska i zatwierdza Parlament Europejski. Ich zadaniem jest nadzór nad przydzielonymi im dyrekcjami generalnymi.
Instytucje sądowe i kontrolne:
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (franc. Cour de Justice des Communautés européennes) jest sądem międzynarodowym, konstytucyjnym i administracyjnym. Powstał na mocy traktatu o EWWIS, a na mocy umowy o wspólnych instytucjach z 25 marca 1957 roku oraz Protokołu o statucie Trybunału Sprawiedliwości, objął jurysdykcją sprawy wszystkich trzech Wspólnot. W jego skład wchodzi 27 sędziów mianowanych przez każde państwo członkowskie oraz 8 rzeczników generalnych (adwokatów) obsadzanych na sześcioletnią kadencję na zasadzie rotacji. Orzeczenia Trybunału mają charakter ostateczny. Siedzibą Trybunału jest Luksemburg.
Sąd Pierwszej Instancji - do rozpatrywania drobniejszych spraw
Trybunał Obrachunkowy - znany też jako Trybunał Rewidentów Księgowych
Instytucje gospodarcze:
Europejski System Banków Centralnych - obejmujący EBC i banki centralne państw członkowskich