Zestaw nr 27:
Kwas arachidonowy- biosynteza, katabolizm.
Peptydy biologicznie czynne.
DNA- budowa i funkcje.
Kwas arachidonowy( ω6; 20:4; Δ5,8,11,14)- biosynteza, katabolizm.
Kwas arachidonowy (cis- 5,8,11,14- ikozatetraenowy) występuje w błonach komórkowych i stanowi 5-15% wszystkich kwasów tłuszczowych fosfolipidów.
Może być wytwarzany z kwasu linolowego (kwasu egzogennego) u większości ssaków oprócz kotów (brak Δ6-desaturazy).
Biosynteza: Kwas linolowy (ω6; 18:2; Δ9,12)
Odwodorowanie estru kwasu linolowego z CoA i utworzenie γ-linolenianu
(enzym: Δ6-desaturaza).
Linoleilo- CoA + O2 + NADH + H+ γ-linolenoilo-CoA + NAD+ + 2H2O
Dodanie jednostki dwuwęglowej przez przyłączenie malonylo-CoA w mikrosomalnym układzie elongacyjnym (enzym: elongaza). Powstaje ikozatrienian ( dihomo-γ-linolenian).
γ-linolenoilo-CoA + malonylo-CoA + NADPH + H+ dihomo-γ-linolenoilo-CoA
3. Odwodorowanie (enzym: Δ5-desaturaza)
Dihomo-γ-linolenoilo-CoA + NADH + H+ +O2 arachidonoilo-CoA +NAD +2H20
(źródło : Harper, wyd.V, , rozdz. Metabolizm nienas. kw. tłuszcz. i eikozanoidów: rys.25-4, s. 314)
Katabolizm:
Arachidonian, zwykle pochodzący z pozycji 2 fofolipidów błony komórkowej jako wynik działania fosfolipazy A2, jest źródłem powstawania eikozanoidów : prostaglandyn (PG), tromboksanów (TX), leukotrienów (LT), lipoksyn (LX).
Istnieją dwa główne szlaki:
Szlak cyklooksygenazy- powstają PG i TX
Szlak lipoksygenazy- powstają LT i LX
Szlak cyklooksygenazy: głowny enzym- syntaza prostaglandyny H (PGHS) o dwóch oddzielnych aktywnościach enzymatycznych cyklooksygenazy i peroksydazy.
Produkt szlaku cyklooksygenazy, endoperoksyd PGH, jest przekształcany do prostaglandyn D, E i F, jak również do tromboksanów (TXA2) i prostacykliny (PGI2). Każdy typ komórki wytwarza tylko jeden typ prostanoidu.
(Harper; jak wyżej, rys.25.7)
Szlak lipoksygenazy:
Zachodzi w leukocytach, płytkach krwi i makrofagach w odpowiedzi na bodżce immunologiczne i nieimmunologiczne. Trzy różne lipoksygenazy katalizują przyłączenie tlenu w pozycjach 5,12,15 kwasu arachidonowego, powodując powstanie hydroperoksydów (HPETE). Tylko 5-lipoksygenaza wytwarza leukotrieny. Pierwszy powstaje leukotrien A4, który jest metabolizowany do leukotrienu B4 lub do C4. Leukotrien C4 jest wytwarzany przez przyłączenie glutationu wiązaniem tioeterowym Następuje potem odłączenie Glu i Gly i powstają kolejno leukotrien D4 i E4.
Lipoksyny także powstają w leukocytach w wyniku połączonego działania więcej niż jednej lipoksygenazy, wprowadzających kilka atomów tlenu do cząsteczki. Niektóre lipoksyny ( LXA4 do LXE4) są wytwarzane podobnie do leukotrienów.
(rys.25.8, Harper)
2 .Peptydy biologicznie czynne
Naturalne krótkie oligopeptydy:
-karnozyna
-anseryna
-glutation-(γ-glutamylocysteinyloglicyna)-nietypowy tripeptyd; uczestniczy w powstawaniu prawidłowych wiązań disiarczkowych w wielu białkach i hormonach; bierze udział w reakcjach izomeryzacji; służy jako bufor hydroksysulfidowy w kom. zwierz.; ma właściwości antyoksydacyjne)
-HORMONY TKANKOWE:
Bradykinina- powoduje spadek ciśnienia krwi
Kalidyna- powoduje spadek ciśnienia krwi
Angiotensyna II- zwieksza ciśnienie krwi
-Cykliczne peptydy:
oksytocyna-
wazopresyna (ADH)-podnosi ciśnienie krwi
-tyreoliberyna (TRF)
-gonadoliberyna (LHRF,FSHRF)
-somatoliberyna (GHRF)
NIEKTÓRE ANTYBIOTYKI:
-gramicydynaS, aktynomycyna, walinomycyna, penicylina
Naturalne długie peptydy
-synteza : przedni płat przysadki:
ACTH- pobudza nadnercza do uwalniania glikokortykoidow
TSH -pobudza tarczyce do uwalniania T3 i T4
FSH- odpowiada za tworzenie steroidow plciowych
LH- odpowiada za tworzenie steroidow plciowych
-środkowy płat przysadki:
MSH- reguluje metabolizm pigmentu
-tarczyca:
Kalcytonina- zmniejsza c wapnia w surowicy krwi
-przytarczyce:
PTH- parathormon- zwiększa c wapnia w surowicy krwi
-trzustka:
Kom.α- glukagon- zwiększa c glukozy we krwi
Kom.β- insulina- zmniejsza c glukozy we krwi
-śluzówka żołądka:
Gastryna- pobudza wydzielanie HCl
-śluzówka jelit:
Sekretyna - pobudza synteze i wydzielanie enzymow trawiennych
3.DNA- budowa i funkcje.
Budowę DNA opisałam w znacznej mierze w punkcie trzecim zestawu 26.
Na powierzchni helisy B-DNA są dwa zagłębienia: mały i duży rowek. Są one wyściełane atomami lub grupami, będącymi potencjalnymi donorami lub akceptorami wodoru(wiązania wodorowe). DNA, oprócz formy B, występuje również w innych postaciach. Helisa A-DNA jest szersza i krótsza niż helisa typu B, a pary zasad ulegają odchyleniu od położenia prostopadłego względem osi cząsteczki. Z-DNA jest lewoskrętną helisą, której szkielet fosforanowy przypomina budową literę Z. Jest najwęższa ze wszystkich trzech w. w. form DNA.
Porównanie form DNA: Stryer, rozdz. Struktura, replikacja i naprawa DNA, tabela 31-1)
Funkcje:
Matryca do replikacji i transkrypcji
Informacja genetyczna zmagazynowana w sekwencji nukleotydowej DNA jest źródłem informacji do syntezy wszystkich cząsteczek białkowych oraz dostarcza informacji dziedziczonej przez komórki potomne i potomstwo.
Komplementarność w dwupasmowym modelu DNA sugeruje, że replikacja zachodzi w sposób semikonserwatywny