HISTORIA DELPHI

W II połowie XX w. firma Borland Corporation zasłynęła najpopularniejszym chyba w historii kompilatorem języka programowania - Turbo Pascal. Całe to środowisko (kompilator, edytor, debugger itd.) umożliwiało tworzenie własnych programów, w prostym i łatwym do nauki języku - w Pascalu.

Wadą Turbo Pascala było prawdopodobnie zestarzenie się systemu DOS, pod który można było tworzyć swoje programy. Na początku lat 1990-tych nie powstała już kolejna wersja Turbo Pascala (ostatnia nosiła numer 7.0), a Borland wypuścił osobny produkt o nazwie "Borland Pascal". Działał on pod systemem Windows 3.x i umożliwiał tworzenie dla niego własnych programów.

Borland Pascal nie zdobył dużej popularności. Problemem była pracochłonna obsługa interfejsu Windows z poziomu programu. Programista musiał pamiętać o setce nieistotnych z punktu widzenia programu rzeczach, skupiając się na sensownej prezentacji programu zamiast zająć się głównymi zadaniami aplikacji. Projektanci Borlanda postanowili to zmienić.

Efektem ich prac było Delphi. Jego kompilator miał przejąć na siebie obsługę całej grafiki, rejestrowania klas, odczytywanie komunikatów systemowych itd. Środowisko ma pozostawić programiście jedynie zadanie napisania obsługi istotnej części programu.

Pierwsze uruchomienie

Środowisko składa się z kilku okienek, z których najważniejsze są:

• główne okno programu (na samej górze ekranu) - zawierające menu, przyciski oraz paski komponentów;

• okienko drzewka obiektów (po lewej, pod głównym oknem) - Object TreeView

• okienko Inspektora Obiektu (pod okienkiem drzewka obiektów) - Object Inspector

• okna edytora - składające się z dwóch okienek: czystego okna o nazwie "Form1" oraz okienka edytora tekstowego. Między oboma oknami można przełączać się klawiszem F12, o ile przynajmniej jedno z nich jest aktywne.

Okno o nazwie "Form1" reprezentuje okno Twojej aplikacji. Aplikacja może otwierać kilka okien; domyślnie założono, że musi być co najmniej jedno.

I jeszcze jedna rzecz: w Delphi, podobnie jak w Pascalu, nazwy zmiennych, procedur, słowa kluczowe nie są wrażliwe na wielkość liter. Stąd identyfikatory Tekst, TEKST, tekst, tEkSt oznaczają to samo. Pamiętaj jednak, że czytelność programu w głównej mierze zależy od Ciebie. W przypadku dłuższych programów ułatwisz sobie pracę, jeśli nazwy twoich zmiennych będą ci mówiły jakie typy wartości zawierają. Można np. przyjąć koncepcję jak w przykładzie:

Licznik, WyplataTymczasPrac, TablicaPlac

Pierwsze okno

Każdy program systemu Windows wygląda ładniej, jeśli otwiera jakieś okno. Twój program również je otworzy. Jego pierwsze okienko jest formularzem widocznym teraz na ekranie jako "Form1".

Jeżeli okienko "Form1" jest nieaktywne, to kliknij na nie myszką, aby je uaktywnić.

Jeżeli uważasz, że to okienko jest zbyt duże, możesz zmienić jego rozmiary. Jeśli nieopatrznie je zamkniesz, wciśnij w edytorze klawisz F12 lub wybierz z menu "View → Forms... → Form1" i kliknij Ok.

Każdy widoczny na ekranie obiekt jest nazywany komponentem. Formularz również jest rodzajem komponentu. Każdy komponent jest obiektem (w sensie programowania obiektowego), to znaczy, że gromadzi wewnątrz siebie jakieś cechy. W Delphi wyróżnia się trzy rodzaje cech obiektu: właściwości (properties), metody (methods) i zdarzenia (events). Komponent jest takim obiektem, który jest widoczny na ekranie.

W lewym dolnym rogu ekranu masz okienko Inspektora Obiektów (Object Inspector). Zawiera ono alfabetyczną listę wszystkich udostępnionych właściwości obiektu, którym teraz jest Twój formularz.

Struktura środowiska

Górny pasek Delphi zawiera podstawowe instrukcje sterowania systemem. Wszystkie Twoje programy są organizowane w projekty. Każdy projekt generuje dość dużo plików, więc warto każdy swój projekt trzymać w osobnym katalogu.

Pliki projektu mają rozszerzenie *.dpr.

Oprócz tego, Delphi obsługuje również pliki typu *.dfm oraz *.pas.

Pliki *.dfm są plikami zawierającymi strukturę formularza, zaś pliki *.pas - moduły do Twojego programu.

Formularzem (formą, ang. form) jest każde okno aplikacji, np. widoczne na ekranie okno o nazwie "Form1". Moduł (unit) zawiera funkcje, procedury, stałe, typy lub tp. informacje, które możesz np. zdefiniować raz w jednym module, a potem dołączać moduł do każdego swojego projektu. Generalnie przyjęto, że każdy formularz ma swój moduł. Klawisz F12 powoduje przełączanie między widokiem formy a odpowiadającym mu modułem.

---