Historia Myśli Psychologicznej – ćwiczenia

●

Behawioryzm

Skąd się wziął?
- Darwinizm/Ewolucjonizm oddziaływał mocno na behawioryz.
- Darwinizm dał pewien instrument do budowania psychologii. Stworzył pewne ramy, w których było widać relacje
organizmów między sobą. Był bardzo silnie związany z psychologią zwierząt.
- Introspektywna i antropomorfizująca psychologia zwierząt.
- Interpretowanie zachowań zwierząt w kategoriach ludzkiej introspekcji – wczuwanie się w psychikę zwierząt.
- Rosyjska fizjologia – Pawłow, Bechteriew, Sieczenow. Badania nad odruchami i warunkowaniem klasycznym. W jaki
sposób zwierzęta wytwarzają reakcję?
-Bardzo wiele pojęć behawioryzmu zostało przejęte z fizjologii.
- Peirce, James – PRAGMATYZM - “Behawioryzm jako pragmatyzm amerykański”
- Behawioryzm zajął się rzeczą rozciąglą – zachowaniem .

–

Pozytywizm wywarł duży wpływ na behawioryzm.

●

Psychoanliza

- 1900 „O znaczeniu marzenia sennego” Freud.
- W 1913 jeszcze nie była sprecyzowana, ale dojrzała w czasie II wojny światowej.
- Ówcześnie postrzegana jako szarlataństwo. Zajmowała się rzeczami, którymi nauka nie powinna się zajmować.
- Freud zbudował teorie na czynności pomyłkowych i marzeniach senne.
- Psychoanaliza była zawsze nurtem pobocznym.

●

Behawioryzm – próba zrobienia z psychologii nauki przyrodniczej. Ale spotkała się z dużym oporem humanistów.
Behawioryzm redukował człowieka do zestawu reakcji, zwierzęcości - „inżynieria zachowania”.

- Tekst Watsona jest manifestem.

- ma część negatywną – odrzucenie niektórych aspektów dotychczasowej psychologii
- oraz postulatywną – zawiera propozycje.

- Świadomość z definicji jest zarezerwowana tylko dla jednostki, która doznaje czegoś. Nauka nie może się zajmować
rzeczami, które są dostępne tylko jednostce. Brentano wcześniej nie odpowiedział na ten zarzut, ale się nim specjalnie nie
przejął.
- Watson nie rozumiał różnicy między strukturalizmem, a funkcjonalizmem.
- Niemożność ustalenia czy powinna istnieć psychologia introspekcyjna.
- Wizja Watsona:

- behawioryzm jako nauka obiektywna i eksperymentalna.

a. Watson zastosował pomysł Darwina na psychologii.

Środowisko jest aktywne a organizmy są bierne.
Środowisko ustala reguły a organizmy się podporządkowują.
Środowisko, a ZACHOWANIE organizmów.
Środowisko selekcjonuje zachowania organizmów przez to, że nieprzystosowawcze zachowania są eliminowane.

Watson przedstawia tutaj pewną ideę relacji między środowiskiem, a organizmem.

Zachowanie organizmu jest więc odpowiedzią na wymagania środowiska. Nie powstaje z

niczego.

Bodźce i reakcje - znając jedno znamy drugie.

- Watson - psychologia organizmów żywych (psychologia człowieka jest tylko jej częścią)
- Obojętnie czy badam szczura, czy człowieka to na obu mogę badać te same zjawiska. Potem należy badać jak prawa (np.
uczenia się) pokrywają się czy też nie u poszczególnych gatunków.
- Ewolucja wszystkich organizmów żywych jest taka sama.
- Watson rezygnuje z psychologi świadomości, psychiki.
- Obiektywny znaczy odnoszący się do obiektu – obserwowalny.
- Subiektywny – dotyczy kogoś indywidualnie, jak świadomość.

Bardzo szybko nastała moda na behawioryzm.
Był bardzo lubiany, ale Watson nie uwzględnił wielu rzeczy. Myślał, że bodźce i reakcje zamieniają się na zasadzie kabli
elektrycznych – to, że nic się nie dzieje między bodźcem a reakcją. To wzbudziło protest i powstanie neobehawioryzmu,
który postulował model S-O-R. Gdzie O to „stands for organizm”.

Neobehawioryści stwierdzili, że chcą uporać się z tymi wszystkimi problemami, z którymi pierwotnie zerwał Watson.

Tollman stworzył nową formułę dla behawioryzmu, która jest propozycją podobną do Watsonowskiej (posiada taką samą
strukturę), ale osobiście krytykuje Watsona.
Tollmanowi wysunięto zarzut, że wyprowadził teorię, do której nie było, co dodać, więc na nim się to skończyło.

- Problem jakości psychicznych – np. zapach kwiatka – nikomu nie możemy (nie jesteśmy w stanie) dokładnie w 100%
zakumunikować jakości swojego doznania (możemy opowiedzieć, ale nie oddamy całej natury tego zjawiska). Jakości nie
jesteśmy w stanie przekazać.
- Introspekcja nie daje żadnych rezultatów.

Tolman bardzo dużo czerpie z behawioryzmu, ale rozumie też zachowania, jako kreowane przez cały organizm. Watson
rozumiał zachowanie molekularnie, atomistycznie. Takie rozumienie zachowania przeszkadzało Tolmanowi i wg niego
prowadziło do tego, że psychologia rozpłynie w fizjologii. Uznawał, że zachowanie to nadbudowana na całej fizjologii
aktywność całego organizmu.

System Tolmana nie tylko proponuje 4 pojęcia jako mające uwzględnić całą problematykę psychologiczną, lecz jeszcze jest
to wszystko nadbudowane nad istniejącą psychologią behawioralną (która też czerpie z fizjologii).

Zamiast pojęcia 'jakość zmysłowa' wprowadza sygnał zachowania, który uwzględnia różnice w zachowaniu. Jak potrafię
nauczyć myszy reakcji różnych na różne kolory to mysz widzi różnicę między kolorami.

Tolman: motywacja - ilość przeszkód jakie orgamizm pokonuje.