Historia myśli psychologicznej - ćwiczenia

Opisując dane poglądy wybieramy pewne próby – reprezentantów.
Przechodzimy do nieklasycznych wersji psychologii jako nauki o świadomości.
Klasyczna (jedna) i nieklasyczne (dużo i rozpięte w czasie), np.

Psychologia aktów – F. Brentano
Strumień świadomości – W. Jamesa.
Psychologia rozumiejąca – W. Dilthey.
Bezpośrednie dane świadomości – H. Bergson.
Psychologia funkcjonalna – J. R. Angell i inni
Psychologia postaci – Koffka, Wertheimer.



Postać to coś takiego, co możesz odrzeć z fizyczności, a to zachowa swoją jakość - odbywa się
to dzięki transponowalności postaci - spełniając te warunki zostaje gestaltem (postacią).



Asumatywny - jest czymś więcej niż sumą części.



Klasyczna psychologia świadomości postulowała, że:

- nie możemy patrzyć na ten sam obiekt w inny sposób.
- nie możemy patrzyć na różne obiekty i widzieć to samo.
Psychologia postaci udowodniła, że tak nie jest.

Inne nieklasyczne:
Psychologia radziecka
Fenomonologia (I poł XX)

- Klasyczna koncepcja świadomości to jest to świadomość z niczym niepowiązana. W nieklasycznych wersjach
świadomość jest powiązana np. z podmiotem (czyli z „ja”), z ciałem (paralelizm psychofizyczny), ze światem
(fenomenalizm Kantowski)
- koncepcja klasyczna pojawia się u Titchenera – psychika jako wyizolowane momenty czasowe

Wersja klasyczna (tomizm, redukcjonizm): Zegarmistrz i zegarek - jeśli dojdziemy do części składowych to
zrozumiemy całość. Części decydują o całości! Ważniejsze jest poznanie części niż całości. Titchener –
wywikływanie z plątaniny elementów.

Wersja nieklasyczna
Holizm: świat, a tym samym psychika jest przede wszystkim całością i to jak funkcjonuje zależy przede
wszystkim od tych całości. Całość decyduje o tym jak działa część.
Np. postaciowcy i kura. Nie patrzymy na części, ale na całości.
Fenomenologizm: oparcie się na doświadczeniu, czyli badanie psychiki świadomości w taki sposób, w jaki
się jawi w doświadczeniu. Doświadczenie jest wiarygodnym dowodem doznania..

W nieklasycznych wersjach psychologia jest nadal nauką o świadomości – nadal nauką pierwszoosobową i
introspekcyjną, ale niektórzy mają do niej pewne zastrzeżenia.

Psychologia funkcjonalna – Angel (monista)

Nie ma takiego samego obiektu.
Titchener rozumie psychikę całkiem inaczej niż Angel. Różnica w podejściu wywołana jest przede wszystkim
różnicą w rozumieniu. Titchener rozumie psychikę podobnie jak Platon, Kartezjusz, Locke - jako coś, co posiada
określoną substancję i określoną strukturę, którą można badać (Psychika jako „coś” - u Titchenera – wrażenia/
atomy – coś złożone z czegoś mniejszego, u Platona – res cogitans)

Titchener – muszę poznać, z czego coś jest zbudowane, by poznać funkcję i zrozumieć działanie.
U Angela: świadomość jest tylko relacją. Psychika to nie jest jakieś „coś” (rzecz), ale to aktywność, czynność,
operacja, funkcja, czy relacja.
Treści świadomości (przedmiot badania Titchenera) są ulotne i nietrwałe. Każde wrażenie jest inne. Z kolei
funkcje są trwałe. Nie możemy dwa razy przeżywać organizacji ideii, ale treści są takie same bez względu na
strukturę. Np. funkcja pamięci jest stała.

Rozumienie funkcjonalizmu  psychika jako operacje, funkcje, relacje, aktywności.
Zakorzenienie funkcjonalizmu w szerszym kontekście  relacja psychika i świadomości. Środowisko jest
odwzorowaniem organizmu, stawiając mu pewne wymagania – te organizmy, które je spełniają przetrwają.

Adaptacja jest wynikiem relacji między osobą, a środowiskiem.

Świadomość jest zawsze nakierowana na pewien przedmiot. Świadomość czegoś zawsze się do czegoś odnosi.
Psychika jest naturalnie intencjonalna.