Spis treści

Causa:

Causa (czytaj - kauza) - (łac. przyczyna). Czynności prawne przysparzające dzieli się na czynności kauzalne i czynności abstrakcyjne (oderwane). Dla ważności tych pierwszych wymagane jest istnienie i ważność (zgodność z prawem) kauzy, czyli prawnie istotnej przyczyny przysporzenia.

W polskim prawie obowiązuje generalna zasada kauzalności (przyczynowości) czynności prawnych. Oznacza to, że czynność prawna może mieć charakter abstrakcyjny (oderwany) wyłącznie wtedy, gdy przepis prawa wyraźnie tak stanowi. Powyższe ujęcie zasady przyczynowości określa się jako materialne, w odróżnieniu od zasady przyczynowości w ujęciu formalnym. To ostatnie polega na tym, iż dla niektórych czynności prawnych (np. dla przeniesienia własności nieruchomości) prawo wymaga wskazania kauzy, dla której danej czynności się dokonuje.

Wyróżnia się następujące kauzy:

Causa solvendi - celem jest zwolnienie się z obowiązku ciążącego na osobie dokonującej przysporzenia, czyli zmniejszenie się jej pasywów. Przykładem jest zapłata długu.

Causa obligandi vel acquirendi - celem jest nabycie prawa lub innej korzyści majątkowej przez dokonującego przysporzenia, czyli zwiększenie jego aktywów. Przykładem będą sprzedaż i najem.

Causa donandi - dokonuje się czynności tylko po to, żeby nastąpiło przysporzenie na rzecz innej osoby, bez żadnego ekwiwalentu. Przykładem jest darowizna.

Causa cavendi - czynność dokonana w celu zabezpieczenia wierzytelności. Przykładem jest przewłaszczenie na zabezpieczenie.

Causa ustalająca - strona dokonuje rozporządzenia lub zobowiązuje sie świadczyć celem ustalenia stosunku prawnego między stronami. Przykładem jest element ugody w sądzie.

Causa ob rem - strona uzyskała świadczenie bez podstawy prawnej i zobowiązana jest do jego zwrotu.

1.Depozyt nieprawidłowy

Umowa regulowana w art.845 KC. Konstrukcja pośrednia między pożyczką a przechowaniem. Nazywana także przechowaniem nieprawidłowym (DEPOSITUM IRREGULARE), ale jednak w sposób znaczący różni się od przechowania - inne są funkcje gospodarcze- przechowanie jest zawierane w interesie składającego, który chce chronić swoje dobro, podczas gdy pożyczka jest zawierana w interesie biorącego, który otrzymuje do dyspozycji pewien kapitał.

Przy depozycie nieprawidłowym mamy na ogół interes obu stron:

• depozytariusza (najczęściej bank), który spełnia rolę przechowawcy - bierze pieniądze w depozyt po to, aby nimi obracać

• deponenta (składający) chce natomiast te pieniądze trzymać w bezpieczeństwie

Depozyt nieprawidłowy ma tak wiele odrębnych od pożyczki i przechowania elementów, że większość doktryny uznaje go za odrębną umowę nazwaną.

1. Przedmiot

1. Punktem wyjścia jest tu oddanie na przechowanie:

1. Pieniędzy

2. Rzeczy gatunkowych

2. Podczas gdy przy przechowaniu przedmiotem są rzeczy oznaczone co do tożsamości

3. Fakt, że przedmiotem są rzeczy oznaczone co do gatunku lub pieniądze sugeruje, że to może być depozyt nieprawidłowy - a to oznacza że przechowawca może nimi rozporządzać

4. Jednak sam fakt, że to są takie rzeczy jeszcze o niczym nie przesądza, bo jak stanowi art.845KC to uprawnienie musi wynikać

1. Z przepisu szczególnego ustawy

2. Z postanowienia umowy

3. Z okoliczności

5. Jeśli ustalimy, że mamy do czynienie z depozytem nieprawidłowym (czyli przechowawca może rozporządzać przedmiotami) to stosujemy przepisy o pożyczce.

1. Najważniejszą konsekwencją tego jest to, że przechowawca nabywa na własność przedmiot depozytu

2. Oczywiście własność przechodzi z obowiązkiem zwrotu tej samej ilości rzeczy oznaczonych co do gatunku lub pieniędzy

2. Charakter prawny

1. Jest to odrębna umowa nazwana i nie należy jej traktować jako umowy mieszanej - przepisy o pożyczce stosuje się instrumentalnie, inny jest cel tej umowy

2. Jest to czynność realna, bo chodzi o rzeczy oddane na przechowanie

3. Umowa dwustronnie zobowiązująca

4. Może być odpłatny lub nieodpłatny - w praktyce jeśli pojawia się już opłata to należy się składającemu

1. Bo depozytariusz może korzystać z kapitału. To się przejawia np. gdy składamy pieniądze do banku „na procent” - ten procent to wynagrodzenie ze strony banku

3. Czas i miejsce zwrotu to stosuje się odpowiednio przepisy o przechowaniu.

1. Dlatego, że składający - deponent ma prawo żądać zwrotu w każdym czasie tego depozytu, tak jak przy przechowaniu.

1. Czas - na każde żądanie

2. Miejsce - miejsce złożenia depozytu

4. Strony:

1. Składający nieprawidłowy - deponent

2. Przechowawca nieprawidłowy - depozytariusz

2.Odpowiedzialność osób utrzymujących hotele lub podobne zakłady.

1. Zasada odpowiedzialności

1. Jest to szczególnie zaostrzona odpowiedzialność - na zasadzie ryzyka

1. Taka surowa odpowiedzialność istniała już w prawie rzymskim. Było, tak dzięki ogólnemu przekonaniu, że właściciele oberż, stajen i przewoźnicy morscy nie mają dobrej opinii - że zmawiają się z łotrami na szkodę gości

2. Współcześnie korzystanie z usług hotelu wciąż wiąże się z pewnym niebezpieczeństwem - hotele są coraz większe, masowe i trudno kontrolować w całości to co dzieje się w wewnątrz. Ponadto goście hotelowi zostawiają tam różne rzeczy bez nadzoru, licząc że utrzymujący hotel zapewni im ochronę - takie okoliczności nadal tłumaczą przyjęcie odpowiedzialności na zasadzie ryzyka.

1. Trzeba pamiętać , że tacy utrzymujący hotele mogą się ubezpieczyć i włączyć te koszty w prowadzenie przedsiębiorstwa

2. Ponadto zaostrzona odpowiedzialność sama w sobie skłania ich do wzmożonej ostrożności w zakresie nadzoru.

2. Taką surową odpowiedzialność przewiduje wiele ustawodawstw cywilnych - była obecna w Kodeksie Zobowiązań

3. Obecny KC formułuje ją w art. 846 i nast. KC

4. W 1997 roku Polska przystąpiła do Konwencji Paryskiej z 1962r., która przewiduje harmonizację tej ochrony. Powstała wtedy potrzeba nowelizacji przepisów KC - zrobiła to ustawa z 1998r. i w tym nieco zmodyfikowanym kształcie przepisy obowiązują do dziś.

2. Charakter przepisów:

1. Sama konwencja ma charakter minimalny - państwa mogą rozszerzyć ochronę gości, np. znosząc ograniczenia odszkodowania

2. Natomiast przepisy KC mają charakter semiimperatywny - strony mogą rozszerzyć ochronę gości, ale jakiekolwiek ograniczenie odpowiedzialności czy to w drodze umowy, czy w drodze ogłoszenia jest bezskuteczne.

3. Podmiot odpowiedzialny

1. Osoba utrzymująca zarobkowo hotel lub podobny zakład

1. Osoba fizyczna, która prowadzi przedsiębiorstwo hotelowe we własnym imieniu i na własny rachunek

2. To prowadzenie ma być dokonywane zarobkowo - odpowiedzialność ponoszą te osoby, które świadczą te usługi odpłatnie i dla zarobku

3. Odpowiedzialności nie ponoszą te osoby, które prowadzą np. noclegownie dla bezdomnych albo nawet świadczą usługę typu hotelowego ale jako gościna z grzeczności

4. Hotel lub podobny zakład:

1. Hotel - wyodrębniony zakład, przeznaczony do udzielania noclegów i świadczenia innych, związanych z tym usług

1. Taką główną dodatkową usługą jest czasowy wynajem umeblowanych pomieszczeń albo miejsc w tych pomieszczeniach

2. Podobny zakład - tutaj istotne jest rozróżnienie co takim podobnym zakładem jest a co nie jest

1. Co jest: motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, schronisko, gospoda, zajazd

2. Co nie jest: internat, akademik, hotele pracownicze

1. Bo tutaj chodzi o zamieszkanie na stałe, choćby niedefinitywne

2. Akademiki - zastrzec trzeba jednak, że osoba prowadząca akademik może w okresie wakacyjnym świadczyć usługi hotelowe - wtedy ponosi tę zaostrzoną odpowiedzialność

3. Pokoje gościnne - wydawałoby się, że to są usługi podobne do hotelowych, ale jednak tej odpowiedzialności nie ma, bo tu chodzi o wynajmowanie pojedynczych pokoi, które nie tworzą zorganizowanej całości na wzór hotelowy

4. Lokale gastronomiczne - choćby były otwarte przez całą noc

5. Szpitale - to oczywiste, że tej odpowiedzialności nie ma, bo świadczą one w całości usługi medyczne, celem takiego pobytu nie jest spędzanie noclegów.

6. Sanatoria - sprawa jest wątpliwa - jeśli mają charakter zamknięty i świadczą głównie usługi lecznicze to tej odpowiedzialności nie ma. Ale zdarzają się sanatoria otwarte - zatem decydujące jest to, jakie usługi przeważają.

5. Art. 852 stanowi, że te przepisy stosuje się odpowiednio do zakładów kąpielowych (wodoleczniczych, spa, baseny, łaźnie, sauny)

1. Ale ponieważ jest to stosowanie odpowiednie to ta odpowiedzialność będzie stosunkowo ograniczona - na zasadzie ryzyka, ale w węższych granicach

6. Jaka szkoda - za co ten podmiot odpowiada

1. Za uszkodzenie lub utratę rzeczy wniesionej przez gościa hotelowego

1. Gość hotelowy - osoba korzystająca z usług hotelu lub podobnego zakładu, tj. korzystająca z usług wynajmu pomieszczenia - czasowo na noclegi.

1. Ale takie pojęcie gościa hotelowego nie obejmuje osób korzystających z jakichś pobocznych usług np. restauracji hotelowych

2. Także nie są to osoby, które odwiedzają gości hotelowych albo znajomi personelu

2. Pojęcie rzeczy wniesionej

1. Ustawa nowelizująca z 1998r. miała dostosować treść przepisów polskich do załącznika do tej konwencji paryskiej (to załącznik wyznaczał minimalny poziom ochrony gości hotelowych) i właściwie w zakresie pojęcia rzeczy wniesionej te zmiany były największe.

2. Do 1998r. KC określał rzecz wniesioną jako:

1. Rzecz, która została umieszczona lub powierzona w czasie korzystania przez gościa z usług hotelu

2. Umieszczona - w miejscu wskazanym

3. Powierzona - hotelarzowi lub osobie przez niego wskazanej

3. Natomiast konwencja w art.1 ust.2 określa tę rzecz w sposób bardziej złożony, uwzględniając także czas i miejsce sprawowania pieczy nad rzeczą:

1. Rzecz wniesiona do hotelu gdy gość korzysta z usług hotelowych, zatem gdy ta rzecz już w hotelu się znalazła to ma być nad nią sprawowana piecza - nie jest potrzebny akt powierzenia lub umieszczenia

2. Rzecz znajdująca się poza hotelem, nad którą osoba utrzymująca hotel lub osoba za którą jest ona odpowiedzialna zapewnia nadzór w czasie gdy gość korzysta z usług hotelu

1. Taki akt powierzenia czy umieszczenia jest potrzebny, ale tylko wobec rzeczy znajdujących się poza hotelem. Jest to konieczne, by hotelarz mógł tę rzecz zidentyfikować i sprawować nad nią nadzór.

3. Rzeczy nad którymi hotelarz i jego ludzie zapewniają nadzór w hotelu lub poza hotelem w rozsądnym czasie przed i po zakończeniu korzystania przez gościa z hotelu.

1. Nadzór hotelarza jest rozciągnięty na okresy inne niż tylko korzystanie przez gościa z hotelu. Wtedy rzecz też ma być powierzona lub umieszczona by móc sprawować nadzór.

3. Skoro taka jest treść załącznika to w ten sposób od 1998r. należy interpretować pojęcie rzeczy wniesionej - bo celem związania się konwencją było przecież dostosowanie KC do niej.

4. Art. 846§2 i §3 KC formułuje pojęcie rzeczy wniesionej, wydawałoby się dość jasno - ale część autorów (np. Radwański w podręczniku) w sposób zacieśniający interpretuje, wymagając jeszcze aktu powierzenia lub umieszczenia także dla tej pierwszej kategorii.

1. Wydaje się to niewłaściwe, bo chociaż przepis nie jest do końca oczywisty, to przesądzająca jest treść konwencji.

7. Reguły na gruncie art.846 KC:

1. Okres korzystania przez gościa z hotelu

1. Sytuacja pierwsza:

1. W tym okresie rzeczą wniesioną jest rzecz znajdująca się w hotelu, żadnych dodatkowych warunków ta rzecz nie musi spełniać

1. Przykłady:

1. Rzeczy pozostawione przez gościa w pokoju hotelowym

2. Bagaż gościa wniesiony do holu, gdy gość dokonuje formalności w recepcji

3. Rzecz wstawiona do windy

2. Nie ma żadnego znaczenia kto wniósł rzecz do hotelu - sam gość, kierowca taksówki, rzecz uprzednio przyszła pocztą do hotelu

2. Druga sytuacja, gdy gość korzysta z usług hotelu, dotyczy rzeczy, która znajduje się poza hotelem

1. Tutaj podlega ona ochronie dopiero wtedy, gdy rzecz została powierzona hotelarzowi czy jego ludziom albo umieszczona w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym - tutaj ten dodatkowy akt jest konieczny.

2. Ochrona wymaga identyfikacji rzeczy

1. Przykłady

1. Gość umieszcza bagaż w autokarze hotelowym w czasie wycieczki

2. Garderoba oddana hotelarzowi przez gościa do prania - pralnia jest poza hotelem

3. Rzeczy wniesione do szatni basenu hotelowego, który jest od hotelu jednostką odrębną

4. Hotel ma wydzieloną plażę - rzeczy pozostawione w przechowalni na tej plaży

2. Okres przed i po korzystaniu przez gościa z hotelu

1. W tym czasie rzecz też może być uznana za rzecz wniesioną, ale to mają być krótkie okresy - zwyczajowo przyjęte

1. Tutaj wymagany jest akt powierzenia lub umieszczenia

1. Np. gość zwolnił pokój o 12, bo skończyła się doba hotelowa, ale ponieważ samolot ma dopiero wieczorem to bagaż zostawił przy recepcji w miejscu do tego przeznaczonym - zwolnienie pokoju oznacza, że nie korzysta z usług hotelu, ale rzecz jest nadal wniesiona

2. Gość na lotnisku powierza walizkę obsłudze autokaru, którym ma dopiero dojechać do hotelu - to jest ten okres przed korzystaniem z usług

2. Nie będzie rzeczą wniesioną taka rzecz, której gość zapomniał i wyjechał np. parasol w szafie pokoju

8. Wyłączenia z pojęcia rzeczy wniesionej

1. Art. 846§4 KC określa jakie przedmioty nie mogą być uznane za rzecz wniesioną:

1. Pojazdy mechaniczne i rzeczy w nich pozostawione - zatem samo pozostawienie samochodu na parkingu hotelowym nie przysparza mu ochrony

1. Ale utrzymujący hotel może za te rzeczy odpowiadać jako przechowawca - jeśli zawarto umowę przechowania

1. Np. gość wjeżdża na parking strzeżony i płaci - stosuje się normalne reguły odpowiedzialności kontraktowej

2. Żywe zwierzęta

9. Korzystanie z usług hotelu - reżim odpowiedzialności

1. To trzeba rozumieć jako okoliczność faktyczną - to jest realizowanie przezeń możliwości jakie daje usługa hotelowa, zwłaszcza najem pokoju.

1. Ale to się odrywa od zawarcia i ważności umowy hotelowej

2. To nie jest odpowiedzialność kontraktowa, ona wchodzi w grę bez względu na to, czy została zawarta umowa, i czy była ona ważna

1. Np. w luksusowym hotelu zakwaterował się 12- latek albo osoba całkowicie ubezwłasnowolniona - wtedy taka umowa jest nieważna, ale skoro korzystają faktycznie z usług hotelu to ochrona nad rzeczami jest roztaczana

2. Charakter tej odpowiedzialności

1. Na to pytanie nie ma jasnej odpowiedzi - bo nie pasuje ona w pełni do żadnego reżimu.

1. Nie wchodzi w grę odpowiedzialność kontraktowa, bowiem przy hotelach odpowiedzialność nie jest warunkowana wcześniejszym istnieniem stosunku zobowiązaniowego między stronami

2. Nie jest to także odpowiedzialność deliktowa, bo nie ma takiego deliktu w dziale o czynach niedozwolonych

3. Wydaje się , że jest to odpowiedzialność zbliżona do tej z czynu niedozwolonego - ale na pewno nieczysta

3. Zbieg odpowiedzialności

1. Gdy gość zawiera umowę hotelową to hotelarz się zobowiązuje do określonej ochrony - a zatem gość może podnieść roszczenia ex contractu, bowiem doszło do niewykonania czy nienależytego wykonania umowy. Jest to klasyczne roszczenie wierzyciela przeciwko dłużnikowi, który wyrządził szkodę naruszając zobowiązanie.

2. Nie jest jednak wykluczone uzyskanie przez gościa prawdziwego roszczenia deliktowego, gdy rzecz padła ofiarą czynu niedozwolonego

1. Np. wskutek zachowania samego hotelarza - ktoś niedbale chronił walizkę, albo umyśle ją zniszczył - postawą roszczenia może być art.415 KC

3. To samo zdarzenie może rodzić roszczenie w różnych reżimach, ale my zajmujemy się tą regulacją ustawową - zresztą gość nie miałby interesu podnosić innych roszczeń. Reżim odpowiedzialności utrzymującego hotel jest obiektywny - zatem przewiduje ochronę lepszą dla poszkodowanego.

1. Ta odpowiedzialność wchodzi w grę niezależnie od tego kto tą szkodę wyrządził : hotelarz, jego ludzie, inny gość, intruz, itd.

2. Jest to zatem surowa odpowiedzialność na ZASADZIE RYZYKA.

4. UZUPEŁNIENIE: Niektórzy negują taki zbieg- podważałoby sens tej regulacji bo jej celem jest ochrona gościa: zbieg jest możliwy

5. Pojawienie się umowy przechowania powoduje modyfikację ustawowego reżimu odpowiedzialności

1. Bo uchyla prekluzję roszczeń w razie niezawiadomienia przez gościa

2. Uchyla ograniczenie wysokości odszkodowania

3. A w razie zakładów kąpielowych pojawia się odpowiedzialność także za przedmioty zazwyczaj niewnoszone

10. Pozycja poszkodowanego:

1. On nie musi wykazywać co było przyczyną szkody - za wszystkie przyczyny odpowiedzialność ponosi hotelarz.

1. Musi wykazać, że wniesioną rzecz utracił lub uległa ona uszkodzeniu - chodzi o to, że konieczne jest wykazanie doznanej szkody.

2. Obowiązek zawiadomienia:

1. Gość hotelowy powinien zawiadomić o szkodzie utrzymującego hotel niezwłocznie po dowiedzeniu się o niej.

1. Jeśli tego nie zrobi roszczenia odszkodowawcze z tego tytułu odpadają

1. Wyjątek:

1. Brak zawiadomienia nie spowoduje wygaśnięcia roszczeń, jeśli przyczyną szkody było zachowanie samego hotelarza (po co zawiadamiać hotelarza gdy on dobrze wie, że szkodę wyrządził) lub rzecz była oddana na przechowanie (gdy rzecz znajdowała się w hotelowym sejfie)

2. Ratio legis zawiadomienia jest takie, aby chronić interes hotelarza- bo gość mógłby podnosić wobec niego jakieś sfingowane szkody już po wyjeździe z hotelu.

11. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność:

1. Jest to odpowiedzialność surowa, ale nie absolutna. Hotelarz nie odpowiada gdy szkoda została wyrządzona :

1. Z właściwości rzeczy wniesionej

2. Wskutek siły wyższej

3. Wyłącznie z winy:

1. Poszkodowanego

2. Osoby towarzyszącej

3. Osoby u gościa zatrudnionej

4. Osoby, która gości odwiedzała

2. Ciężar dowodu tych okoliczności egzoneracyjnych spoczywa na hotelu.

12. Wysokość odszkodowania:

1. Odpowiedzialność hotelarza jest surowa, ale oni nie mają wpływu na to jakie przedmioty goście do hotelu wnoszą. Stąd wysokość odszkodowania jest ograniczona.

1. To odszkodowanie obejmuje tylko wartość rzeczy (damnum emergens), lucrum cessans już nie.

2. Nie więcej niż 100-krotoność należności za dostarczenie gościowi mieszkania za jedną dobę

1. To ograniczenie dotyczące jednego gościa

2. Jednocześnie nie więcej niż 50-krotność tej należności za jedną rzecz

2. Pełne odszkodowanie ma jednak miejsce gdy:

1. Szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa hotelarza

1. Np. recepcja wydała klucz do pokoju osobie w ogóle nie zamieszkałej w hotelu i ta osoba pokój okradła- rażące niedbalstwo

2. Gdy hotelarz przyjął rzeczy na przechowanie (to umowa o przechowanie) - to zbieg przepisów o przechowaniu i odpowiedzialności hotelarza.

1. Stosuje się przepisy o tej odpowiedzialności, ale fakt zawarcia tej umowy powoduje uchylenie ograniczenia odszkodowania.

3. Tego ograniczenia nie ma także wtedy, gdy hotelarz odmówił przyjęcia rzeczy na przechowanie, mimo że miał obowiązek przyjąć.

1. Art.849§3KC: są to pieniądze, papiery wartościowe, inne cenne przedmioty, dzieła sztuki, itd.

2. Wyjątek: Hotelarz może odmówić przyjęcia takich przedmiotów jeśli są zbyt cenne albo zajmują zbyt dużo miejsca.

1. Są to kwestie ocenne co do standardu hotelu i jego rozmiaru

13. Zakłady kąpielowe

1. Przepisy o odpowiedzialności hotelarza stosuje się odpowiednio do zakładów kąpielowych - jednak ograniczenia tej odpowiedzialności wprowadza art.852KC

1. To jest odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, ale tylko za przedmioty zazwyczaj wnoszone (np. ręcznik, ale nie dzieło sztuki)

2. Za inne przedmioty odpowiada tylko w razie winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa

3. Odpowiada także za przedmioty, które przyjął na przechowanie

14. Przedawnienie

1. Roszczenia gościa hotelowego są ograniczone dwoma skorelowanymi terminami

1. 6 miesięcy od dowiedzenia się o szkodzie

2. Rok do opuszczenia hotelu

2. Natomiast roszczenia utrzymującego zakład przeciw gościom ( a także roszczenia przedsiębiorstw gastronomicznych) zwłaszcza o należność za usługi przedawniają się z upływem 2 lat od dnia wymagalności roszczenia.

1. Te roszczenia art.850 zabezpiecza ustawowym prawem zastawu na rzeczach wniesionych przez gościa . W razie braku zapłaty hotel może te rzeczy zatrzymać i egzekwować z nich wierzytelność.

3.Papiery wartościowe

1. Ogólna regulacja

1. Znajduje się w art. 921^6-14KC i jest wynikiem tej samej nowelizacji co przekaz z 1990r.

2. Szczegółowe reguły znajdują się w odrębnych ustawach - prawo wekslowe, prawo czekowe, ustawa o obligacjach

2. Pojęcie papieru wartościowego

1. Od prawa wynikającego z papieru należy odróżnić zwykłe prawa np. wierzytelność, które powstają na podstawie umowy

1. Gdy pożyczka przenosi wartość 500zł to powinna być stwierdzona pod rygorem ad probationem - czyli dla celów dowodowych.

1. Jest to zwykła wierzytelność z pożyczki

2. Natomiast pismo jest dokumentem, który ma jedynie ułatwić wierzycielowi dowód, że ma on roszczenie

2. Gdy ten dokument zginie to nic się nie zmienia z punktu widzenia prawnego - wierzyciel nadal ma roszczenie a dłużnik dalej jest zobowiązany. Mogą się pojawić jedynie problemy dowodowe. Związek miedzy dokumentem a prawem jest luźny.

2. Przy papierach wartościowych ten związek jest znacznie silniejszy. Jest tak silny, że dane prawo jest ucieleśnione (inkorporowane) w papier wartościowy (dokument)

3. Poglądy na temat papieru wartościowego - główne nurty wywodzą się z XIXw. doktryny niemieckiej

1. Ujęcie wąskie - Ulmer, Reiser

1. Papier wartościowy to taki dokument, gdy obrót prawem wynikającym z papieru jest możliwy tylko przez obrót samym dokumentem.

2. Wtedy dla przeniesienia tego prawa jest konieczne przeniesienie własności tego dokumentu. Dokument jest rzeczą, czyli stosuje się przepisy prawa rzeczowego.

3. Na nabywcę przechodzi własność dokumentu, a przez to również prawo.

4. Takie ujęcie za papiery wartościowe uznaje tylko papiery na zlecenie i papiery na okaziciela.

1. Nie mieszczą się tu papiery imienne, które opiewają na określoną z imienia i nazwiska osobę. Jest tak dlatego, że do przeniesienia takiego prawa oprócz przeniesienia własności papieru konieczny jest przelew tego prawa.

5. Na gruncie prawa polskiego ta teoria jest nie do przyjęcia, bowiem art. 921⁸ expressis verbis uznaje papiery imienne za papiery wartościowe.

2. Ujęcie szerokie - Brunner, 1882r.

1. Z papierem wartościowym mamy do czynienia wtedy, gdy dla wykonania tego prawa niezbędne jest władanie dokumentem.

2. Wierzyciel zatem będzie mógł zrealizować swe prawo tylko wtedy, gdy będzie dysponował dokumentem - z drugiej strony gdy utraci ten papier z jakiegokolwiek powodu to prawa nie będzie mógł wykonać.

3. To ujęcie obowiązuje w Polsce, bo obejmuje także papiery imienne.

4. Rejestr praw z papieru

1. We współczesnym obrocie to powiązanie między prawem a dokumentem jest formułowane w sposób zastępczy. Dla części praw z papieru prowadzi się rejestr - zamiast władania dokumentem konieczny jest wpis do rejestru przez uprawnioną osobę. Taki rejestr jest trwalszy i pewniejszy.

1. Np. obrót akcjami odbywa się w takiej zdematerializowanej formie, ale obrót wekslowy i czekowy odbywa się w formie dokumentów.

5. Urzeczowienie prawa

1. Poprzez powiązanie prawa z dokumentem dochodzi do urzeczowienia prawa - ono samo w sobie rzeczą nie jest, ale ze względu na tak ścisły związek stosuje się wobec niego przepisy prawa rzeczowego.

2. Fakt powiązania prawa z dokumentem zmienia wiele reguł dotyczących takich kwestii jak: powstanie prawa, proces dowodzenia prawa, wykonywanie prawa, obrót prawem.

6. Powstanie prawa z papieru

1. Niezbędne jest sporządzenie dokumentu

1. Wystawienie i podpisanie dokumentu to warunki konieczne ale nie wystarczające. Weksel i czek to papiery bardzo mocno sformalizowane np. brak słowa weksel powoduje, że ten papier jest nieważny.

2. Sam podpis co do zasady ma być odręczny - ten wymóg dotyczy np. weksla i czeku, ale są papiery dla których dopuszczalne jest mechaniczne powielanie podpisu.

2. O wiele ważniejsze jest określenie chwili powstania prawa. W tym zakresie wyróżnia się dwie teorie:

1. Które rywalizują od lat, ale obie nie są wystarczające. W zasadzie można powiedzieć jednak, że się uzupełniają.

1. Teoria jednostronnej czynności - trzy warianty

1. Teoria kreacyjna - samo wystawienie i podpisanie dokumentu przez wystawcę (trasanta, indosanta) rodzi zobowiązanie

1. Ta teoria ma wadę, bowiem nie tłumaczy sytuacji, gdy wystawca dokument sporządzi, a potem niezwłocznie zniszczy

2. Teoria emisyjna - o powstaniu prawa decyduje moment wprowadzenia dokumentu w obieg, chwila gdy podpisany papier znajdzie się w rękach innej osoby, np. w relacji wystawca weksla - remitent

1. Ta teoria ma wadę, bowiem nie tłumaczy sytuacji gdy włamywacz ukradnie wystawiony, ale nie wprowadzony do obiegu papier, wszakże znajdzie się on w rękach innej osoby

3. Teoria dobrej wiary - tu złodziej nie nabędzie prawa, bo aby ono powstało musi nastąpić objęcie dokumentu przez nabywcę w dobrej wierze

2. Teoria umowna

1. Ona zakłada, że zobowiązanie z papieru ma za podstawę umowę o wydanie dokumentu, między wystawcą dokumentu a osobą uprawnioną.

2. Samo wystawienie dokumentu nie kreuje zobowiązania, niezbędne jest oświadczenie woli pierwszego właściciela papieru.

3. Ona dobrze tłumaczy to co się dzieje na ogół między wystawcą a pierwszym uprawnionym - powstaje zobowiązanie kauzalne, wystawca będzie mógł się powoływać na różne zarzuty, które wynikają z tego stosunku.

1. Np. podstawą jest umowa sprzedaży - kupujący zobowiązuje się zapłacić cenę, ale za 3 miesiące i na zabezpieczenie tego zobowiązania wystawia weksel. W ten sposób powstaje nowe - zabezpieczające zobowiązanie.

2. Po trzech miesiącach remitent zgłasza się po zapłatę, ale wystawca stwierdza że rzecz sprzedana była wadliwa - on od umowy odstąpił, umowa sprzedaży upadła.

3. Przez to zobowiązanie z weksla - jako kauzalne także upada, roszczenie o zapłatę sumy z weksla jest obezwładnione zarzutem z umowy sprzedaży.

4. Jednak ta teoria zawodzi, gdy mamy do czynienia z przejściem prawa na nabywców w dobrej wierze - nie wyjaśnia dlaczego wystawca nie może powołać się wobec takiej osoby na zarzuty z tego podstawowego zobowiązania. Zobowiązanie kauzalne przekształca się wtedy w abstrakcyjne.

5. Sam art.921¹³KC stanowi, że wystawca może powoływać się na zarzuty z dokumentu (np. brak słowa weksel) oraz osobiste, ale nie może się na zarzuty, które miał wobec pierwszego wierzyciela.

6. Niektóre prawa mogą powstać wcześniej - np. prawa udziałowe w spółce akcyjnej mogą być ucieleśnione w dokument już po samym powstaniu samego prawa.

7. Rodzaje papierów wartościowych

1. Z uwagi na rodzaj inkorporowanego prawa

1. Wierzycielskie (weksel, czek, obligacja)

2. Inne niż wierzycielski (udział w spółce akcyjnej, konosament)

2. Z uwagi na formalnie legitymowanego

1. Papiery imienne

2. Papiery na zlecenie

3. Papiery na okaziciela

8. Kwestia dowodu

1. Fakt ucieleśnienia powoduje, że wyłącznym dowodem na istnienie i treść prawa jest istnienie oraz treść samego dokumentu.

2. Papier wartościowy wskazuje też osobę z niego uprawnioną - osobę legitymowaną

1. Formalnie legitymowany - osoba na która wskazuje sam dokument

2. Materialnie legitymowany - osoba będąca gospodarczym wierzycielem

3. Te dwie legitymacje co do zasady się pokrywają, ale mogą się zdarzyć sytuacje rozdźwięku - np. ktoś sfałszuje dokument, wpisze siebie - on będzie formalnie legitymowanym, ale materialnie nie.

1. Papiery imienne - formalnie legitymowanym jest ten na kogo wskazuje z imienia i nazwiska treść dokumentu.

1. Przeniesienie prawa z takiego papieru wymaga wydania dokumentu i przelewu prawa.

2. Papiery na zlecenie - formalnie legitymowany jest ten, kogo wymienia treść dokumentu oraz ten na kogo prawo zostało przeniesione przez indos.

1. Do przeniesienia prawa jest potrzebne wydanie dokumentu i nieprzerwany szereg indosów

2. Indos - pisemne oświadczenie na papierze wartościowym na zlecenie i zawierające co najmniej podpis zbywcy

3. Papiery na okaziciela - ten jest formalnie legitymowany kto okazuje dokument. Jest tu zatem największe pole do różnic między legitymacją formalną i materialną.

1. Przeniesienie prawa następuje przez przeniesienie własności dokumentu

4. Trzeba pamiętać jednak, że w myśl art.921¹¹KC dłużnik nie ma obowiązku dochodzenia czy okaziciel jest właścicielem dokumentu.

1. Natomiast gdyby miał uzasadnione wątpliwości co do tego to może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego.

9. Wykonywanie prawa z papieru

1. Skoro nastąpiło ucieleśnienie prawa do dokumentu to legitymowany formalnie musi okazać dłużnikowi ten papier. Nawet gdyby był materialnie legitymowany a nie miał papieru to nie wykona swego prawa.

1. Dłużnik ma świadczyć za zwrotem dokumentu, ewentualnie możliwe jest udostępnienie tego dokumentu dłużnikowi aby ten pozbawił go mocy prawnej.

1. Np. może poczynić na nim adnotację, że dług został w części spełniony

2. Dług z papieru wartościowego ma charakter odbiorczy - nawet gdy jest to świadczenie pieniężne, które z zasady ma charakter oddawczy.

2. Ze spełnieniem świadczenia do rąk posiadacza- formalnie legitymowanego wiąże się zwolnienie dłużnika z zobowiązania.

1. Decydująca jest legitymacja formalna, zatem ten skutek nastąpi nawet, gdy posiadacz w rzeczywistości nie będzie wierzycielem.

2. Ten skutek nie nastąpi, gdy dłużnik był w złej wierze

3. Regulacja zarzutów, które może podnieść dłużnik względem wierzyciela wskazuje, że zobowiązanie z papieru wartościowego ma charakter abstrakcyjny.

1. Może on podnosić zarzuty:

1. Dotyczące ważności dokumentu

2. Dotyczące jego treści

3. Służące osobiście względem wierzyciela

2. Natomiast względem nabywcy dokumentu dłużnik nie może podnosić zarzutów, które służą mu przeciwko poprzedniemu wierzycielowi, chyba że nabywca świadomie działał na szkodę dłużnika.

10. Umarzanie papierów wartościowych

1. Jeśli papier wartościowy zginie, zostanie uszkodzony to co do zasady upada ucieleśnione w nim prawo.

2. Ale wobec niektórych papierów możliwe jest uruchomienie procedury umorzenia. Ta procedura jest regulowana w przepisach szczególnych.

3. Ale art.921¹⁴ stanowi, że w razie prawomocnego umorzenia:

1. Dłużnik obowiązany jest obowiązany wystawić nowy dokument

2. A gdy wierzytelność jest wymagalna - spełnić świadczenie

11. Obrót prawem z papieru

1. Obrót prawem następuje przez obrót papierem, co jest konsekwencją urzeczowienia tego prawa.

2. Trzeba przenieść własność papieru - czyli konieczne jest zawarcie umowy, ale w myśl art.917§2 KC jest to umowa realna - konieczne jest wydanie papieru.

1. Dodatkowe wymogi zostały opisane przy legitymacji formalnej

3. Kapitalną cechą obrotu papierami na okaziciela i na zlecenie jest ochrona nabywcy w dobrej wierze

1. Jest to wyjątek od zasady, która rządzi przelewem wierzytelności - tam prawo przechodzi na nabywcę w takim zakresie, który przysługuje zbywcy

2. Przy tych papierach dochodzi do przełamania zasady NEMO PLUS IURIS

1. Taki nabywca w dobrej wierze nabywa prawo w takiej formie, jaką kształtuje treść dokumentu

2. To jednak nie działa przy papierach imiennych - tutaj oprócz wydania dokumentu konieczny jest przelew prawa, stąd decydująca jest zasad nemo plus iuris.

12. Numerus clausus

1. W doktrynie istnieje spór co to tego, czy istnieje katalog zamknięty papierów wartościowych

1. Niektórzy twierdzą, że nie - że strony mogą w drodze swobody umów powoływać nowe typy

2. Prof. Pajor mówi temu stanowcze NIE - istnieje taki katalog, bo fakt ucieleśnienia tak daleko zmienia sposób wykonywania i obrotu prawem z papieru, że swoboda umów nie powinna tu działać. Są tylko takie papiery jakie przewidują przepisy prawa.

4.Poręcznie

1. Jest to osobiste zabezpieczenie wierzytelności, czyli takie gdzie obok wszystkiego czym dłużnik gwarantuje spełnienie świadczenia pojawia się jeszcze odpowiedzialność całym majątkiem innej osoby

2. Definicja

1. art.876 stanowi, że przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela do wykonania zobowiązania na wypadek gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

3. Strony

1. Wierzyciel

2. Poręczyciel

3. Chodzi tu o wierzyciela z podstawowego stosunku. Jak wskazuje Longchamps de Berier poręczyciel spłaca formalnie dług własny, ale materialnie cudzy.

4. Jeśli poręczyciel spłaci dług to wejdzie w prawa zaspokojonego wierzyciela w ramach subrogacji ustawowej.

4. Poręczenie jako czynność prawna

1. Jest to umowa jednostronnie zobowiązująca

1. poręczyciel zaciąga zobowiązanie, ale wierzyciel musi złożyć przyjmujące oświadczenie woli.

2. Jest to umowa konsensualna

1. wystarczą zgodne oświadczenia woli poręczyciela i wierzyciela, dłużnik może o tym nic nie wiedzieć. Choć w praktyce to dłużnik stara się pozyskać poręczyciela.

3. Kwestia odpłatności i nieodpłatności poręczenia.

1. Poręczyciel udzielając poręczenia ma najczęściej jakiś powód - dlatego kwestia odpłatności będzie oceniana na podstawie relacji z dłużnikiem

2. Wniosek: zazwyczaj poręczenie nie będzie czynnością nieodpłatną

1. Co nie oznacza, że od razu będzie odpłatna, a jedynie to, że nie będziemy do niej stosować przepisów o czynnościach nieodpłatnych - to cecha wszystkich czynności zabezpieczających.

5. Forma

1. Oświadczenie woli poręczyciela ad solemnitatem ma być złożone w formie technicznej pisma zwykłego

1. Wymóg ten tyczy się tej strony, bo ma być dla niej bodźcem do refleksji czy chce zaciągnąć zobowiązanie.

2. Oświadczenie woli wierzyciela musi być, bo to umowa, ale może być złożone w dowolnej formie, w tym także w dorozumianej

6. Przedmiot

1. Przedmiotem poręczenia może być właściwie każdy dług

1. Z drugiej strony poręczenie może zabezpieczyć każdą wierzytelność, także przyszłą

7. Modele poręczenia

1. Poręczenie posiłkowe (subsydiarne)

1. Charakteryzuje je to, że w pierwszej kolejności odpowiedzialny jest dłużnik główny, a dopiero jeśli on nie spełni zobowiązania to będzie można zwrócić się do poręczyciela.

1. Albo np. musi upłynąć czas do wymagalności długu głównego

2. Albo nawet dopiero gdy egzekucja z majątku dłużnika głównego jest nieskuteczna

2. Poręczenie równoległe

1. Zachodzi równorzędna odpowiedzialność poręczyciela i dłużnika głównego - taki model przyjął polski ustawodawca, o czym przesądza art.881KC

2. Istota: poręczyciel odpowiada jak współdłużnik solidarny

1. Jednak art.881 KC formułuje zasadę dyspozytywną - strony mogą ukształtować poręczenie jako subsydiarne

1. Np. wprowadzając taki termin albo warunek bezskutecznej egzekucji z majątku dłużnika

2. Ale poręczyciel nie jest dłużnikiem solidarnym (odpowiada jak on)

1. Są pewne różnice z klasyczną odpowiedzialnością solidarną:

1. Gdy poręczyciel spełnia świadczenie to zachodzi subrogacja ustawowa, natomiast klasyczny dłużnik solidarny, który spełnił świadczenie ma roszczenie regresowe w odpowiednim zakresie

2. Przy solidarności mamy pewną niezależność zobowiązań dłużników, a przy poręczeniu ten związek jest bardzo silny - to tzw. akcesoryjność poręczenia

8. Akcesoryjność poręczenia

1. Inaczej jest to zawisłość poręczenia długu głównego - jest to cecha charakterystyczna zabezpieczeń (obecna m.in. przy zastawie i hipotece)

1. Poręczyć można tylko za istniejący dług - musi istnieć wierzytelność, która zostaje zabezpieczona

1. Wyjątek: można poręczyć za dług przyszły, ale jak mówi art.878§1 KC

1. Tylko do wysokości z góry oznaczonej

2. Można (ale nie trzeba) wprowadzić termin na powstanie długu głównego

1. Taki termin jest korzystny dla wierzyciela, bo wtedy poręczyciel odpowiada za dług powstały w tym terminie

2. W razie gdy ten termin nie jest zastrzeżony to poręczyciel może aż do powstania długu głównego może odwołać swoje zabezpieczenie

2. Nieważność długu pociąga za sobą nieważność poręczenia

1. Wyjątek: Jest nim zasada szczegółowa określona w art.877KC

1. Stanowi on o sytuacji, gdy dług główny jest nieważny dlatego, że dłużnik nie mógł się skutecznie zobowiązać z uwagi na brak zdolności do czynności prawnych.

2. Jeśli poręczyciel zawierając umowę poręczenia był w złej wierze, to znaczy wiedział o tym braku zdolności dłużnika głównego lub z łatwością mógł się o nim dowiedzieć to wtedy odpowiada jak dłużnik główny.

3. W takiej sytuacji poręczenie też jest nieważne, ale dochodzi do konwersji nieważnego poręczenia w ważną umowę gwarancyjną w której niedoszły poręczyciel jest dłużnikiem głównym.

3. Umorzenie długu głównego z jakiegokolwiek powodu prowadzi do wygaśnięcia poręczenia.

1. Nie ma tu znaczenia, czy wierzyciel został zaspokojony.

4. O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika głównego - art.870§1 KC

1. Wyjątek: Ta zasada nie obowiązuje w sytuacji gdy:

1. Dochodzi do zwiększenia długu ( gdy zmniejsza się to ma wpływ na zakres poręczenia)

2. To zwiększenie nastąpiło po udzieleniu poręczenia

3. Takie zwiększenie zakresu długu jest wynikiem czynności prawnej dokonanej między wierzycielem a dłużnikiem głównym

1. Np. uznanie długu przez dłużnika głównego nie powinno wpłynąć na sytuacje poręczyciela

2. Ale gdy takie zwiększenie zakresu wynika z przepisu ustawy to jest to już relewantne dla poręczyciela

3. Np. odsetki za opóźnienie (które wynikają z ustawy - art.481KC) zwiększają zakres odpowiedzialności poręczyciela

5. Poręczyciel może podnieś przeciwko wierzycielowi wszystkie zarzuty, które przysługują dłużnikowi głównemu.

1. W tym zarzut potrącenia, co jest przełamaniem zasady compensatio ex iure tertii nequit - mówiącej o tożsamości stron przy potrąceniu

2. Poręczyciel nie traci tych zarzutów, choćby dłużnik się ich zrzekł albo uznał roszczenie wierzyciela.

3. Wyjątki: są dwa i określają których zarzutów jednak poręczyciel nie może podnieść

1. Art.883§3 odnosi się do sytuacji gdy dłużnik główny zmarł a jego spadkobiercy przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza - poręczyciel nie może podnieść zarzutu z ograniczenia odpowiedzialności pro viribus hereditatis - wierzyciel nie może od niego dochodzić całego długu.

2. Poręczyciel nie może powoływać się na zarzuty z prawa upadłościowego.

1. Upadłość dłużnika powoduje, że wierzyciele nie zostaną zaspokojeni w całości, mimo to od poręczyciela wierzyciel może domagać się zaspokojenia w całości

9. Pozycja poręczyciela względem wierzyciela

1. Chodzi tutaj o katalog zarzutów, które może on przeciw niemu podnosić

1. Wszystkie zarzuty dłużnika (co do zasady)

2. Zarzuty osobiste, np. potrącenie własnej wierzytelności

3. Zarzuty z umowy potrącenia

1. Nieważność umowy: wady oświadczenia woli, brak formy oświadczenia poręczyciela

2. Z treści umowy: poręczenie dotyczyło tylko części długu, poręczenie długu przyszłego zostało odwołane

10. Obowiązki stron

1. Dłużnik główny i poręczyciel mają obowiązek informowania się o dokonanym spełnieniu świadczenia

1. Konsekwencje naruszenia obowiązku

1. Art.885KC: płaci poręczyciel, jak nie zawiadomi dłużnika i ten powtórnie zapłaci to poręczyciel nie ma roszczenia zwrotnego, chyba że dłużnik był w złej wierze.

2. Art.886KC:płaci dłużnik, jak nie zawiadomił poręczyciela (o ile wiedział o poręczeniu) i ten powtórnie zapłaci to ma roszczenie zwrotne do dłużnika, chyba że był w złej wierze.

2. Art. 884§1KC stanowi, że poręczyciel przeciwko któremu wierzyciel dochodzi roszczenia, powinien zawiadomić dłużnika wzywając go do wzięcia udziału w sprawie

1. Jeśli dłużnik nie weźmie udziału w sprawie to nie może on podnieść przeciwko poręczycielowi zarzutów, które mu przysługiwały przeciwko wierzycielowi, a których poręczyciel nie podniósł bo o nich nie wiedział.

3. Wierzyciel jest generalnie uprawniony - ale ma też pewne obowiązki

1. Art.880KC: niezwłoczne powiadomienie poręczyciela o opóźnieniu w spełnieniu świadczenia przez dłużnika

1. To może też przybrać postać wezwania do zapłaty

2. Art.887KC:a contrario można wyprowadzić wniosek o obowiązku zachowania dla poręczyciela zabezpieczenia wierzytelności albo środków dowodowych

1. Bo trzeba pamiętać, że mimo zmian podmiotowych po stronie wierzyciela w zobowiązaniu zabezpieczenia trwają nadal

2. Gdy naruszył on ten obowiązek to ponosi on odpowiedzialność za wynikłą u poręczyciela szkodę.

11. Wpływ poręczyciela na wymagalność długu:

1. Ustawa chroni poręczyciela przed nadmiernym przedłużaniem się jego zobowiązania, w przypadkach gdy termin płatności długu głównego jest nieoznaczony albo zależy od wypowiedzenia.

1. Poręczyciel może wówczas po upływie określonego w art.882KC terminu żądać alby wierzyciel doprowadził do zgaśnięcia zobowiązania głównego (albo wzywając dłużnika do zapłaty albo dokonując wypowiedzenia)

1. Tym samym do zgaśnięcia zobowiązania poręczyciela

2. Jeśli wierzyciel nie czyni zadość temu żądaniu to:

1. Zobowiązanie główne nie wygasa

2. Albo wygasa zobowiązanie poręczyciela

5. Pożyczka

1. Definicja

1. Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczony tylko co do gatunku

2. A biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tą samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości

2. Strony

1. Pożyczkodawca- dający pożyczkę

2. Pożyczkobiorca - biorący pożyczkę

3. Pożyczka jako czynność prawna

1. Dwustronnie zobowiązująca

1. Obie strony są do czegoś zobowiązane, dający pożyczkę do przeniesienia własności natomiast biorący do zwrotu

2. Konsensualna

1. Wystarczy uzgodnienie woli stron

2. Ale są systemy prawne, w których pożyczka jest ukształtowana jako czynność realna - gdzie dla skuteczności konieczne jest wydanie przedmiotu pożyczki

3. Nie jest umową wzajemną

1. Funkcjonalnie świadczenia stron są różne. Nie można powiedzieć, że obowiązek zwrotu jest odpowiednikiem świadczenia dającego pożyczkę.

2. Funkcją zwrotu jest zakończenie umowy pożyczki

4. Kwestia odpłatności

1. Strony mogą ukształtować umowę jako odpłatną albo nieodpłatną - jeśli nic na ten temat nie postanowią to standardem jest model nieodpłatny

2. Odpłatność może być ukształtowana albo jako określona zapłata, albo jako odsetki za korzystanie przez pożyczkobiorcę z kapitału dającego

3. Nawet jeśli jest odpłatna to nigdy nie jest wzajemna.

4. Przedmiot pożyczki

1. Na równi traktowane jest przeniesienie własności pieniędzy i rzeczy oznaczonych co do gatunku. Ale w praktyce częściej przedmiotem będą właśnie pieniądze.

1. Gdy sąsiadka pożycza drugiej kilogram cukru - pożyczka

2. Ale gdy nieodpłatnie pożycza książkę (czy inną rzecz oznaczoną co do tożsamości) - użyczenie

5. Pieniądze

1. Tutaj pojawiają się wszystkie regulacje dotyczące świadczeń pieniężnych bowiem pożyczka jest zobowiązaniem pieniężnym sensu stricto (od początku opiewa na świadczenie pieniężne)

1. Zasada nominalizmu i waloryzacja mają tu zastosowanie

6. Zawarcie umowy

1. Umowa pożyczki, która przekracza 500zł powinna być stwierdzona pismem - to się tyczy głównie stosunków przyjacielskich i rodzinnych

1. Przepis ten przypomina, że należy brać pokwitowanie - bo jak biorący pożyczkę zapomni oddać i wystąpimy do sądu to mogą być problemy dowodowe - bo ujawniają się skutki niezachowania formy ad probationem (sąd nie będzie uwzględniał co do zasady osobowych źródeł dowodowy - art.74§1KC)

2. Trzeba ponadto pamiętać, że przepisów o formie ad probationem nie stosuje się do obrotu profesjonalnego.

7. Obowiązki pożyczkodawcy

1. Zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy - czyli w istocie chodzi o znaki pieniężne (monety, banknoty)

2. Jednak aby przenieść własność monet czy banknotów to konieczne jest ich wydanie, a to jest wymagane w myśl art.517§KC dla każdego dokumentu na okaziciela

3. Pożyczka może być zrealizowana przez dającego także poprzez pozostawienie do dyspozycji biorącego odpowiedniej sumy jednostek pieniężnych w drodze obrotu bezgotówkowego - np. w drodze przelewu bankowego, co jest w istocie obrotem wierzytelnościami.

4. Zobowiązanie do wydania jest podwójnie ograniczone:

1. Dający pożyczkę może od umowy odstąpić

1. Otóż może on odmówić wydania, jeśli zwrot pożyczki jest wątpliwy z uwagi na stan majątkowy drugiej strony.

2. Jednakże to uprawnienie nie dotyczy sytuacji gdy o tym stanie majątkowym wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć

3. Najpierw ma odstąpić od umowy, a potem odmówić wydania

1. Od strony prawnej umowa wiąże, stąd najpierw musi odstąpić od umowy

2. Biorący pożyczkę otrzymuje roszczenie wobec dającego o wydanie tej sumy

1. To roszczenie przedawnia się z upływem 6 miesięcy od chwili, gdy przedmiot pożyczki miał być wydany

8. Odpowiedzialność za wady przedmiotu pożyczki

1. Stanowi o tym art.724 - tu chodzi przede wszystkim o rzeczy oznaczone co do gatunku

2. Otóż dający pożyczkę jest odpowiedzialny za szkody jakie zostały wyrządzone biorącemu, jeśli dający o tych wadach wiedział, a nie poinformował biorącego.

1. Z tej odpowiedzialności może się zwolnić wykazując, że biorący z łatwością te wady mógł zauważyć

9. Obowiązek zwrotu

1. Jeśli biorący pożyczkę już ją otrzymał to po jego stronie pojawia się obowiązek zwrotu w terminie:

1. Przede wszystkim w terminie ustalonym w umowie - strony same mogą określić czas na korzystanie przez biorącego z kapitału dającego

1. Biorący może robić co chce z tym kapitałem, ale przez pewien czas - to ma się zakończyć takim zwrotem takich samych jednostek pieniężnych

2. W pewnym sensie pożyczka jest podobna do najmu, bo pozwala na korzystanie przez określony czas z cudzej rzeczy

2. W razie braku takiego terminu w grę wejdzie art.723KC, który jest wyjątkiem od ogólnej zasady wykonywania zobowiązań.

1. Zasada ogólna - art.455KC

1. Dłużnik powinien spełnić świadczenie niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela do wykonania

2. Pożyczka - art.723KC

1. Pożyczka jest zobowiązaniem o charakterze trwałym - a zatem w razie braku terminu dający pożyczkę może umowę wypowiedzieć, tym samym wzywając biorącego do zwrotu

1. Wtedy biorący jest obowiązany do zwrotu pożyczki w ciągu 6 tygodni od wypowiedzenia dającego

3. Ale art.458KC - stanowi, że mimo oznaczenia terminu dający pożyczkę może żądać niezwłocznego zwrotu pożyczki pod warunkiem, że:

1. Biorący stał się niewypłacalny

2. Albo zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu i stało się to wskutek okoliczności za które dłużnik odpowiada.

10. Odsetki

1. Obowiązek płacenia odsetek pojawia się tylko wtedy gdy wynika to z umowy lub ustawy

1. Jeśli strony nie zastrzegły w umowie odsetek za korzystanie z kapitału to pożyczka jest nieodpłatna - oczywiście może być odpłatna

2. Ale nawet jeśli jest nieodpłatna i minął termin do zwrotu, to biorący popada w opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego

1. Wtedy z art.481KC wynika obowiązek płacenia odsetek za opóźnienie (ale tylko za czas opóźnienia)

11. Przedawnienie

1. W przypadku roszczeń z tytułu pożyczki nie ma szczególnego terminu przedawnienia - a zatem zgodnie z art.117 i n. KC są to 10lat albo 3lata w zależności od sytuacji

6. Przekaz

1. Historia:

1. Tę czynność regulował już Kodeks Zobowiązań.

2. KC w pierwotnej wersji z niej zrezygnował, uznając go za przeżytek burżuazyjny.

3. W 1990r. przekaz został przywrócony w drodze nowelizacji KC wprowadzającej tytuł XXXVII - o przekazie i papierach wartościowych.

4. 1996r. to ostatnia ważniejsza nowelizacja

2. Przekaz jako czynność prawna

1. Jednostronna czynność prawna

1. Występują w niej trzy osoby:

1. Przekazujący

2. Przekazany

3. Odbiorca przekazu

2. Tej czynności dokonuje przekazujący i jej treścią tej czynności jest udzielenie podwójnego upoważnienia (to czynność upoważniająca)

1. Upoważnienie by przekazany spełnił świadczenie na rzecz odbiorcy, a jednocześnie zaliczając to świadczenie na rachunek przekazującego

2. Upoważnienie by odbiorca przyjął świadczenie, które przekazany ma spełnić na rachunek przekazującego

3. Jest to stosunek potrójny, w którym mamy trzy stosunki pomiędzy poszczególnymi podmiotami:

1. Stosunek pokrycia (przekazujący - przekazany)

2. Stosunek zapłaty (przekazany - odbiorca przekazu)

3. Stosunek waluty (przekazujący - odbiorca przekazu)

4. Ratio legis tej czynności jest takie, że jedno świadczenie rzeczywiste między przekazanym a odbiorcą zastępuje dwa świadczenia jakich trzeba byłoby dokonać:

1. Przekazany - przekazujący

2. Przekazujący - odbiorca

3. Aby uniknąć tych dwóch czynności to dokonuje się przekazu - odbiorca zaliczy na rachunek przekazującego, tak jakby otrzymał to świadczenie od samego przekazującego.

3. Praktyczne zastosowanie tej figury prawnej

1. Przelew bankowy

1. Posiadacz rachunku zwraca się do banku aby ten zapłacił 100zł na rzecz odbiorcy. On upoważnia bank, aby ten wypłacił odbiory określoną kwotę.

2. Bank dokonując tej zapłaty zalicza to na rachunek posiadacza

1. Uznanie rachunku odbiorcy

2. Obciążenie rachunku przekazującego (posiadacza)

1. Dochodzi tu do redukcji wierzytelności jaką ma ten przekazujący do banku o wypłatę sumy pieniężnej.

2. Weksel trasowany

1. Ten papier wartościowy opiera się na tym przekazie.

2. Wystawca weksla trasowanego upoważnia trasanta (przekazanego) aby zapłacił on remitentowi (odbiorcy) określoną w tym wekslu trasowanym sumę pieniężną.

3. Akredytacja bankowa

4. Istnienie zobowiązania w konstrukcji przekazu

1. Samo dokonanie przekazu jako jednostronnej czynności prawnej nie rodzi żadnego zobowiązania - żaden z podmiotów tej konstrukcji nie zostaje przez samo udzielenie upoważnienia do niczego zobowiązany.

1. Nikt nie uzyskuje żadnego prawa (nie ma też przysporzenia)

2. Ale zobowiązania mogą powstać w związku z przekazem

1. Przekaz w dług

1. Zobowiązanie przekazanego do zadośćuczynienia przekazowi (spełnienia świadczenia)

2. Art.921⁴KC stanowi, że jeżeli przekazany jest dłużnikiem przekazującego co do przekazanego, jest on obowiązany względem niego do zadośćuczynienia przekazowi.

3. Ustawodawca zdaje sobie sprawę, że w ramach stosunku pokrycia mogło istnieć jakieś inne zobowiązanie. Wskazany wyżej przepis dotyczy właśnie tego istniejącego zobowiązania, a nie samego przekazu.

4. Tzw. przekaz w dług - przekazany był dłużnikiem przekazującego a sam przekaz nastąpił ze względu na ten dług.

5. Przekazany jest zobowiązany do zadośćuczynienia przekazowi czyli do spełnienia należnego przekazującemu świadczenia do rąk odbiory przekazu.

1. Np. bank, który jest zobowiązany do wypłaty sumy na którą opiewa rachunek bankowy

2. Posiadacz rachunku na skutek dokonania przekazu powoduje powstanie zobowiązania do spełnienia świadczenia przez bank na rzecz wskazanego odbiorcy.

2. Przekaz w kredyt

1. Spełnienie świadczenia przez przekazanego powoduje, że przekazujący staje się dłużnikiem przekazanego, gdyż przekazany spełniając świadczenie na rzecz odbiorcy przekazu udzielił w ten sposób kredytu przekazującemu.

1. Np. ten posiadacz rachunku nie ma na rachunku środków, ale upoważnia bank do spełnienia świadczenia na rzecz odbiorcy

2. W istocie jest to żądanie udzielenia kredytu przekazującemu wtedy bank nie jest zobowiązany postawić tych środków do dyspozycji, ale jeśli to zrobi, a potem spełni świadczenie na rzecz odbiorcy a na rachunek przekazującego, to zobowiązuje tego przekazującego

5. Stosunek pokrycia (przekazujący - przekazany)

1. Ten stosunek w istocie polega na:

1. Przekazie w dług

1. Gdy przekazany już wcześniej jest dłużnikiem przekazującego

2. Przekazie w kredyt

1. Przekazujący składa ofertę wobec przekazanego aby ten udzielił mu kredytu, a potem na podstawie kredytu spełnił na rzecz odbiorcy)

2. Ale gdy na linii przekazu nie ma uprzedniego stosunku pokrycia (pożyczka, darowizna, itd.), a przekazany spełnił świadczenie na rzecz odbiorcy to trzeba przyjąć, że stosunek pokrycia polega na umowie zlecenia.

3. Przekazujący składa ofertę zawarcia umowy zlecenia, a przekazany przyjmując działa jak zleceniobiorca.

1. Skutek: przekazany, który działa na zlecenie będzie mógł dochodzić zwrotu tego, co zapłacił odbiorcy jako zwrot wydatków koniecznych do wykonania zlecenia na podstawie art.742KC.

6. Stosunek waluty (przekazujący - odbiorca przekazu)

1. Na ogół taki stosunek już istnieje - istnieje jakiś dług przekazującego wobec odbiorcy, odbiorca jest wierzycielem.

2. Przekazujący chcąc się zwolnić z tego długu dokonuje przekazu przy czym samo dokonanie przekazu, ani przyjęcie przekazu nie oznacza zapłaty. (umorzenie nastąpi dopiero z chwilą spełnienia świadczenia.

3. Przekaz nie jest zapłatą ale zmierza do zapłaty !

4. Ale ta reguła, wyrażona w art.921⁵KC ma charakter dyspozytywny

1. Strony mogą się umówić, że przyjęcie przekazu przez przekazanego oznacza umorzenie długu jaki przekazujący ma wobec odbiorcy

5. W ramach stosunku waluty może się jednak okazać, że przekazujący wcale nie jest dłużnikiem odbiorcy ale udziela mu w ten sposób pożyczki, albo dokonuje darowizny. Nadal jednak w ramach tego stosunku jest jakieś zobowiązanie.

6. Zlecenie do inkasa

1. Pomiędzy przekazującym a odbiorcą nie można ustalić żadnego zobowiązania, a przekaz został dokonany.

2. Przekazujący upoważnia przekazanego, aby spełnił świadczenie do rąk odbiorcy - a osobę tę upoważnia do przyjęcia tego świadczenia, a następnie by się rozliczyła z niego względem przekazującego.

3. Odbiorca przyjmując świadczenie przyjmuję ofertę zawarcia umowy zlecenia do inkasa - jest zleceniobiorcą, podczas gdy przekazujący - zleceniodawcą.

4. To zlecenie polega na tym, aby odbiorca przyjął świadczenie a potem rozliczył się z niego przekazującemu.

7. Stosunek zapłaty (przekazany - odbiorca przekazu)

1. W ramach tego stosunku dochodzi do spełnienia świadczenia z rąk przekazanego na rzecz odbiorcy przekazu i jednocześnie na rachunek przekazującego.

8. Przyjęcie przekazu

1. W ramach stosunku pokrycia dokonuje się dwóch czynności:

1. Dokonania przekazu (przekazujący)

2. Przyjęcia przekazu (przekazany)

2. Samo dokonanie przekazu nie rodzi żadnego zobowiązania do spełnienia świadczenia na rzecz odbiorcy

1. To zobowiązanie jest wtedy gdy przekazany jest dłużnikiem przekazującego

2. Z drugiej strony odbiorca nie ma żadnego roszczenia do przekazanego, bo przekaz to tylko upoważnienie.

3. Gdy przekazany decyduje się na przyjęcie przekazu ( musi to zrobić tylko w przypadku przekazu w dług) to dopiero wtedy powstaje zobowiązanie do spełnienia świadczenia określonego w przekazie.

1. Jest to czynność prawna jednostronna

2. Jednocześnie zobowiązująca

4. Co do zasady zobowiązanie rodzi się z umowy stron, a z czynności jednostronnej tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi - i tu przykładem jest przyjęcie przekazu, czy przyrzeczenie publiczne.

1. Rodzi się zobowiązanie przekazanego do świadczenia na rzecz odbiorcy

2. Odbiorca otrzymuje roszczenie wobec przekazanego o świadczenie

3. Jest to zobowiązanie abstrakcyjne

1. Bardzo silne, bo odrywa się od swojej podstawy prawnej (stosunku pokrycia, waluty)

2. Ono jest abstrakcyjne w tym sensie, że przekazany nie może wobec swojego wierzyciela (odbiorcy przekazu) powołać się na zarzuty ze stosunku waluty czy pokrycia.

3. Raz przyjęty przekaz powoduje, że spełnienie świadczenia ma nastąpić - bank nie może się powoływać na to, że odbiorca nie jest wierzycielem względem przekazującego.

4. Ale art.921²KC określa jakie zarzuty może podnosić przekazany wobec odbiorcy

1. Wynikające z treści przekazu

1. Np. w przekazie świadczenie było określone na zapłatę 200zł a odbiorca domaga się 400zł

2. Np. w treści było świadczenie określone na zapłatę 400zł, ale pod warunkiem zawieszającym - a warunek się nie ziścił

2. Zarzuty osobiste względem odbiorcy

1. Np. ma wzajemną wierzytelność do potrącenia, służącą przeciw odbiorcy

2. Odbiorca częściowo zwolnił go z długu

1. Kwestie związane z abstrakcyjnością przekazu i zarzutami są dyspozytywne

9. Odwołanie przekazu

1. Art.921³KC stanowi, że przekazujący może przekaz odwołać - jest to przecież czynność prawna jednostronna

1. Z dwoma ograniczeniami

1. Gdy przekazany przekaz przyjął (zaciągnął to abstrakcyjne zobowiązanie)

2. A także gdy spełnił świadczenie

10. Przedawnienie

1. Odbiorca przekazu ma roszczenie do przekazanego o spełnienie świadczenia, które w myśl art.921²KC przedawnia się z upływem roku od chwili przyjęcia przekazu.

7. Przyrzeczenie publiczne

1. Definicja: przyrzeczenie przez publiczne ogłoszenie nagrody za wykonanie czynności oznaczonej

1. Art.919 KC stanowi, że przyrzeczenie jako jednostronna czynność prawna (nie umowa) rodzi zobowiązanie do dotrzymania przyrzeczenia

2. Teorie:

1. Teoria policytacyjna

1. Zakłada, że samo tylko oświadczenie woli przyrzekającego rodzi zobowiązanie

2. Jest to realizacja zasady, że jednostronna czynność prawna rodzi zobowiązanie tylko w przypadkach określonych w przepisie ustawy

1. Osoba dokonująca tej czynności będącej przedmiotem przyrzeczenia nie musi mieć zdolności do czynności pr. - ona w ogóle nie składa oświadczenia woli

2. Może nie wiedzieć o tym ogłoszeniu publicznym, może to zrobić także przed ogłoszeniem - liczy się faktyczne wykonanie tej czynności

1. Poprzez samo faktyczne dokonanie nabywa status wierzyciela, może domagać się nagrody

2. Niektóre systemy prawne stoją na gruncie teorii umownej - że zobowiązanie z tytułu przyrzeczenia publicznego wymaga złożenia dwóch oświadczeń woli.

1. W tym ujęciu przyrzeczenie publiczne to oferta składana AD INCERTAM PERSONAM - czyli do nieoznaczonego adrestata

1. Wtedy oblat: musi wiedzieć o takim przyrzeczeniu i chcąc przyjąć ofertę wykonuje tę czynność.

1. Ona składa oświadczenie woli - musi mieć zdolność do czynności prawnych

2. W konsekwencji ogranicza się potencjalny krąg wierzycieli w stosunku do teorii policytacyjnej

3. WNIOSEK: na gruncie teorii policytacyjnej nabycie statusu wierzyciela następuje poprzez faktyczne dokonanie czynności. Osoba dokonująca nie składa oświadczenia woli, więc nie musi mieć w tym celu zdolności do czynności prawnych. Zakreśla to szeroko potencjalny krąg wierzycieli.

3. Przyrzeczenie jako zobowiązanie

1. Jest to zobowiązanie warunkowe

1. bowiem jego skuteczność zależy od ziszczenia się warunku zawieszającego, że ktoś się znajdzie i prawidłowo wykona czynność

2. Zasadniczo jest nieodpłatne

1. to sam przyrzekający chce zapłacić nagrodę za dokonanie czynności

3. Takie zobowiązanie składa się z 4 elementów:

1. Przyrzecznie - charakteryzuje je teoria policytacyjna

2. Przez publiczne ogłoszenie

3. Czego- nagrody

4. Za co- za wykonanie określonej czynności

4. Publiczne ogłoszenie

1. Oświadczenie woli przyrzekającego ma być złożone publicznie, a zatem tak aby mogło dotrzeć do nieokreślonej liczby osób - ma mieć nieoznaczony krąg adrestów

1. Ustnie ale publicznie , przez radio, telewizję, plakat, Internet itp

5. Nagroda

1. Chodzi tu o określoną korzyść dla tego, który oznaczoną czynność wykonał

1. Najczęściej jest ona majątkowa - pieniądze, rzeczy, usługi

2. Może być niemajątkowa - dyplom, medal itp.

2. Ta nagroda ma być oznaczona albo dać się oznaczyć w przyszłości - tak jak świadczenie w każdym zobowiązaniu ma być oznaczalne.

6. Wykonanie czynności

1. Ona musi być dostatecznie oznaczona, aby móc stwierdzić, że dana czynność została wykonana, albo że dana osoba, która się zgłasza jednak tej czynności nie wykonała.

1. Np. znalezienie psa, który się zabłąkał

2. Np. sformułowanie udanego hasła reklamowego

7. Skutki prawne przyrzeczenia

1. Z chwilą złożenia przyrzeczenia w sposób publiczny ten przyrzekający jest związany prawnie - ma obowiązek przyrzeczenia dotrzymać

2. Oznacza to, że ma być gotów do świadczenia tej nagrody, w razie wykonania czynności przez tę osobę.

3. Jest to zobowiązanie pod warunkiem - aktualizuje się z chwilą wykonania tej czynności

8. Odwołalność przyrzeczenia

1. Jest to naturalna cecha czynności prawnych jednostronnych- można odwołać przyrzeczenie przez takie samo publiczne ogłoszenie które przyrzeczenie emitowało.

2. Wyjątki

1. Gdy w przyrzeczeniu był podany termin dokonania czynności to ten termin wiąże składającego przyrzeczenie

1. Po upływie tego terminu przyrzecznie traci moc

2. Gdy sam przyrzekający w treści przyrzeczenia zastrzegł nieodwołalność przyrzeczenia

3. W razie skutecznego odwołania następuje pewne ryzyko po stronie osób, które podjęły kroki w kierunku dokonania tych czynności. To ryzyko dotyczy także wydatków.

4. Ale jeśli taka osoba tę czynność wykonała zanim odwołanie nastąpiło to takie odwołanie nie będzie wobec niej skuteczne.

1. Wykonanie spowodowało, że zobowiązanie się zaktualizowało, co do treści, co do osoby wierzyciela - ona uzyska roszczenie o wykonanie nagrody

9. Skutki wykonania czynności

1. Powstanie zobowiązanie przyrzekającego wobec tego, który czynności dokonał

2. Powstaje roszczenie o wydanie nagrody

3. Wykonawcy co do zasady żadne obowiązki nie obciążają.

4. Ale jeżeli kilka osób wykonało tę czynność to art.920KC mówi, że każdemu należy się nagroda w pełnej wysokości.

1. Wyjątki:

1. Czynność z natury jest jednorazowa np. znalezienie pieska

2. Co prawda jest to czynność która może być wykonana niezależnie przez kilka osób - ale sam przyrzekający może zastrzec, że należy się tylko jedna nagroda

1. W tej sytuacji mamy 2 dyspozytywne kryteria:

1. Ten kto pierwszy się zgłosi do przyrzekającego

2. Gdyby jednak na raz zgłosiło się kilka osób to decydujące jest to, kto pierwszy wykonał czynność

2. Natomiast gdy kilka osób wspólnie wykonało czynność to prawo do nagrody mają wszyscy współwykonawcy w stosunku do ich wkładu - w razie sporu rozstrzygnie sąd.

1. To wszystko to reguły dyspozytywne- przyrzekający może ustalić inne zasady dyspozycji nagrodą.

8. Ugoda

1. Definicja: umowa przez którą strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchyliło spór istniejący lub mogący powstać

2. Cechy ugody jako czynności prawnej

1. Dwustronnie zobowiązująca

2. Konsensualna

3. Ustalająca

1. Zmierza do przekształcenia niepewnego lub spornego stosunku w pewny i bezsporny

4. Wzajemna

1. Strony czynią sobie wzajemne ustępstwa

5. Kauzalna

1. Ugoda jest przysporzeniem, które ma na celu zobowiązanie strony do świadczenia wzajemnego- causa obliga dni vel aqurendi

3. Przedmiot ugody

1. Są to wzajemne ustępstwa jakie strony czynią sobie w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego

2. Przez ustępstwo należy rozumieć jakąkolwiek rezygnację z pierwotnie zajmowanego przez stronę stanowiska w zakresie istniejącego między stronami stosunku prawnego.

1. Np. zrzeczenie się określonych zarzutów, uznanie długu, ustalenie innego miejsca lub czasu spełnienia świadczenia

3. Istnieje jednakże pogląd (Szpunar, Szafnicka) wg którego ugoda może być zawarta także w razie sporu albo niepewności co do istnienia stosunku prawnego

4. Cel ugody

1. Ugoda modyfikuje sytuację stron w ramach istniejącego już stosunku prawnego

2. Nie stanowi więc nowego tytułu prawnego dla wyrażonych w niej praw i obowiązków, a ponadto nie pozbawia znaczenia innych elementów modyfikowanego stosunku, jeśli nie zostały objęte treścią ugody

1. Np. pozostają w mocy ustanowione wcześniej zabezpieczenia wierzytelności - inaczej niż przy odnowieniu

5. Forma

1. Ugoda jest czynnością konsensualną, a do jej zawarcia nie jest wymagana forma szczególna.

2. Potrzeba zachowania odpowiedniej formy może jednak wynikać z treści ugody, zwłaszcza z uwagi na jej przedmiot.

3. Ugoda powinna być zawarta w takiej formie, jakiej wymaga czynność prawna objęta treścią ugody - art.77§1KC

1. Np. jeśli przedmiotem ugody byłoby przeniesienie własności nieruchomości to ugoda wymaga zachowania formy aktu notarialnego.

6. Skuteczność ugody

1. Do ugody jako umowy odnoszą się w zasadzie wszystkie przepisy dotyczące skuteczności czynności prawnych, wyznaczające odpowiednie konsekwencje na wypadek ich wadliwości

1. Ugoda sprzeczna z ustawą, mająca na celu obejście ustawy, sprzeczna z zws jest nieważna - art.58

2. Orzecznictwo SN:

1. Nieważna z powodu sprzeczności z ustawą jest ugoda zawierająca ustępstwa uczynione w imieniu małoletniego bez uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego

2. Za sprzeczną z ZWS uznano ugodę w której poszkodowany zrzekł się znacznej części świadczeń należnych mu z tytułu uszkodzenia ciała

3. Warto wskazać również na orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Łodzi, z którego można wyprowadzić wniosek, że nie powinno się uznać za niedopuszczalną każdą ugodę, z której wynikają dla nabywcy korzyści mniejsze niż te, które można byłoby mu przyznać wyrokiem.

7. Wady oświadczeń woli

1. Do ugody stosuje się przepisy o wadach oświadczeń woli, które odnoszą się do ustępstwa (oświadczenia) każdej ze stron.

2. Stosuje się przepisy o pozorności, groźbie czy o wyzysku (którego zastosowanie byłoby uzasadnione uzasadnione w razie wymuszonej przez jedną ze stron rażącej dysproporcji następstw)

3. Odrębności dotyczące błędu:

1. Art.518§1KC wprowadza takie ograniczenie, aby ugoda mogła doprowadzić do definitywnego ustalenia spornego lub niepewnego stosunku.

2. Doniosłość ma jedynie błąd, co do stanu faktycznego który wg. treści ugody obie strony uważały za niewątpliwy - a spór czy niepewność nie pozostałaby, gdyby strony wiedziały o prawidłowym stanie rzeczy

3. Nie można się uchylić od skutków prawnych ugody z powodu odnalezienia dowodów co do roszczeń, których ugoda dotyczy - chyba że została zawarta w złej wierze (np. jedna ze stron dowody zataiła)

4. Na gruncie tego przepisu należy odróżnić:

1. Błąd dotyczący okoliczności traktowanych przez strony za niewątpliwe

1. Na ten błąd można się powołać z uzasadnieniem że znajomość prawdziwego stanu rzeczy czyniłaby bezprzedmiotowymi spór albo niepewność - a tym samym nie byłoby podstaw do zawarcia ugody

1. Np. strony w błędnym przekonaniu co do istnienia zobowiązania i zawierają ugodę by uchylić spór co do wysokości świadczeń.

2. Błąd dotyczący okoliczności spornych lub niepewnych

1. Celem ugody jest właśnie usunięcie tej niepewności - takie samo jest ratio legis niemożności uchylenia się od skutków błędu w razie odnalezienia dowodów co do roszczeń

8. Ugoda sądowa

1. Zgodnie z KPC strony powinny dążyć do ugody w każdym stanie postępowania, gdy zawarcie jej jest dopuszczalne.

2. Ustawodawca przewidział zatem ugodę jako umowę między stronami oraz ugodę zawieraną przed sądem - powstaje problem wzajemnych relacji tych instytucji

3. Pogląd SN i przeważającej części doktryny:

1. Uznaje ugodę sądową za czynność o podwójnym charakterze

1. Jako czynność materialno prawna

2. Jako czynność procesowa

2. Zgodnie z tą koncepcją ugoda sądowa w odróżnieniu od tej z art.917KC zawiera dodatkowo oświadczenie zmierzające do umorzenia postępowania.

4. Cechy ugody sądowej

1. Wpisana do protokołu rozprawy lub posiedzenia, zawsze spełnia wymagania dotyczące formy jej zawarcia

2. Ugody zawierane prze sądem podlegają kontroli sądowej

9.Najem

1. Definicja (najem wg KC - art.659 i następne)

1. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz

2. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju

2. Charakter prawny

1. Dwustronnie zobowiązująca

2. Konsensualna - wydanie rzeczy nie jest elementem konstytutywnym

3. Wzajemna

4. Odpłatna

3. Strony

1. Wynajmujący (od niego się wynajmuje)

2. Najemca

4. Przedmiot

1. Wszelkiego rodzaju rzeczy i ich części składowe

1. Ruchome

2. Nieruchome

5. Prawa najemcy

1. Najemca ma prawo używania rzeczy

1. Nie dotyczy to:

1. Zużycia rzeczy

2. Pobierania pożytków z rzeczy

6. Świadczenie wynajmującego

1. Świadczeniem wynajmującego jest oddanie rzeczy do używania - jest to świadczenie ciągłe

2. Świadczenie o charakterze niepieniężnym

7. Czas najmu

1. Może być wyrażony w minutach, godzinach, dniach, miesiącach, itd.

2. Jeśli jest na czas oznaczony, koniec może wyznaczać:

1. Konkretna data

2. Zdarzenie przyszłe i pewne

3. Termin najmu to maksymalnie 10 lat

1. Jeśli umowa zawarta na dłuższy okres to po upływie 10 lat traktuje się jak umowę zawartą na czas nieokreślony.

2. Jeśli najem jest zawarty między przedsiębiorcami to maksymalny czas wynosi 30 lat

4. Jeśli okres najmu nie jest zawarty w umowie, to kończy się on przez

1. Wypowiedzenie umowy

2. Dokonać tego może każda ze stron

5. W wyniku interpretacji przepisów KC można zauważyć, że najem na czas określony i nieokreślony wzajemnie się wykluczają.

1. Na czas określony ulega rozwiązaniu z upływem terminu

2. Na czas nieokreślony może być wypowiedziany przez każdą ze stron w wypadkach przewidzianych w umowie.

8. Oddanie rzeczy w najem nie obciąża prawa własności tej rzeczy dlatego wynajmującym nie musi być właściciel rzeczy, ani osoba której przysługuje ograniczone prawo rzeczowe

9. Jest to zobowiązanie realne - wynajmujący jest wskazany przez prawo przysługujące mu do rzeczy (ujawnia się to w przypadku zbycia rzeczy najętej)

10. Forma umowy

1. Umowa konsensualna

1. Generalnie nie wymaga formy szczególnej i dochodzi do skutku solo consensu - poprzez złożenie stosownych oświadczeń woli przez strony

2. Elementem konstruującym umowę nie jest wydanie rzeczy

1. To jest obowiązek wynikający z zawartej przez strony umowy najmu, ważność umowy od tego nie zależy.

3. Jeśli umowa dotyczy

1. Nieruchomości lub pomieszczeń i jest zawierana na dłużej niż rok powinna być w formie pisemnej.

1. Nie zachowanie formy pisemnej skutkuje tym, że umowa jest traktowana jako zawarta na czas nieokreślony (to skutek ad eventum)

4. Jeśli umowa ma formę pisma z datą pewną

1. To najemca jest chroniony w ten sposób, że nabywca rzeczy najętej nie może wypowiedzieć mu tej umowy w terminach ustawowych

11. Obowiązki wynajmującego

1. Wydanie rzeczy najemcy w stanie przydatnym do umówionego użytku

2. Utrzymywanie rzeczy najętej w stanie przydatnym do umówionego użytku przez czas trwania umowy najmu

1. Ograniczenia tego obowiązku

1. Drobne nakłady związane ze zwykłym używaniem rzeczy obciążają najemcę

2. Jeśli rzecz uległa zniszczeniu w wyniku okoliczności za które wynajmujący nie ponosi odpowiedzialności, to nie musi przywracać rzeczy do stanu poprzedniego

3. Zapewnienie najemcy spokojnego używania rzeczy

1. Powstrzymywanie się od działań z tym niezgodnych

2. Ochrona przed zakłóceniami osób trzecich (działania faktyczne, podnoszenie roszczeń co do rzeczy oddanej w najem)

4. Odpowiedzialność wynajmującego została wzmocniona poprzez wzmocnienie pozycji najemcy:

1. Może on dokonać koniecznych napraw na koszt wynajmującego, jeśli ten nie wywiązał się ze swojego obowiązku w odpowiednim czasie po tym, jak najemca zawiadomił go o konieczności przeprowadzenia tych napraw

1. Najemca może żądać tutaj zwrotu poniesionych kosztów

2. Wezwanie-> upłynięcie terminu-> wykonanie zastępcze

2. Ponoszenie przez wynajmującego odpowiedzialności za wady rzeczy na zasadzie ryzyka - jeśli rzecz ma właściwości, które wyłączają lub ograniczają jej przydatność, chyba że najemca o nich wiedział w chwili zawierania umowy.

1. Rozmiar tej odpowiedzialności nie zależy od rodzaju wady, ale od jej rozmiaru

1. Jeśli uniemożliwia przewidziany w umowie użytek rzeczy, to najemca może wypowiedzieć taką umowę najmu bez zachowania terminu wypowiedzenia

2. Jeśli wadę da się usunąć i wystąpi po wydaniu rzeczy - najemca może wypowiedzieć taką umowę po zawiadomieniu wynajmującego i po bezskutecznym upływie czasu potrzebnego do usunięcia wady.

3. Jeśli wada ogranicza przydatność rzeczy najemca może żądać obniżenia czynszu na czas trwania wady

1. Jest to roszczenie, a nie prawo więc często kończy się sądem

12. Obowiązki najemcy

1. Zapłata czynszu - świadczenia wzajemnego, zazwyczaj okresowego

1. Musi być on uiszczony w umówionym terminie

2. Jeśli umowa nie stanowi inaczej - ma być płacony z góry

1. Najem do miesiąca - za cały okres najmu

2. Najem trwa dłużej niż miesiąc lub jest na czas określony- co miesiąc do 10 dnia miesiąca

3. Jeśli czynszu nie uiszczono wynajmujący ma prawo żądać wykonania zobowiązania na zasadach ogólnych, a jeśli czynsz jest w pieniądzu to odsetek za opóźnienie

4. Jeśli najemca popadł w zwłokę za dwa pełne okresy płatności, wynajmujący może wypowiedzieć mu tę umowę bez zachowania terminu wypowiedzenia. Możliwość ta wyłącza uprawnienie najemcy do odstąpienia od umowy wzajemnej wskutek zwłoki dłużnika.

2. Wynajmujący ma ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy jako zabezpieczenie dla świadczeń, z którymi najemca zalega nie dłużej niż rok.

1. Rzeczy te to przedmioty wniesione do przedmiotu najmu.

1. Prawo to wygasa z chwilą, gdy najemca usunie rzeczy z przedmiotu najmu.

1. Wynajmujący może się jednak temu sprzeciwić i zatrzymać je na własne niebezpieczeństwo.

2. Każda rzecz wniesiona do przedmiotu najmu z wyjątkiem rzeczy nie podlegających zajęciu

2. Przy najmie lokali - rozciąga się na rzeczy wniesione przez członków rodziny lub innych osób z nim mieszkających

3. Rzecz ma być używana przez najemcę w sposób zgodny z umową, a jeśli nie ma tego w umowie - w sposób zgodny z przeznaczeniem i właściwością rzeczy.

1. Nie może on, bez porozumienia z wynajmującym, czynić w rzeczy zmian sprzecznych z umową lub przeznaczeniem rzeczy.

1. Poza tym najemca ma obowiązek dokonywania drobnych nakładów, połączonych ze zwykłym używaniem rzeczy

4. Najemca może, jeśli umowa nie zakłada inaczej, oddać rzecz w podnajem lub bezpłatne używanie.

1. W takim przypadku podnajemca jest odpowiedzialny wobec wynajmującego bezpośrednio, obok odpowiedzialności najemcy wobec wynajmującego i podnajemcy wobec najemcy.

2. Stosunek najemcy z podnajemcą wygasa najpóźniej z chwilą wygaśnięcia umowy najmu więc osoba trzecia nie może odmówić wynajmującemu oddania rzeczy.

3. Może dojść do zbiegu podstaw odpowiedzialności.

1. Podnajemca wobec wynajmującego -delikt

2. Podnajemca wobec najemcy - delikt + kontrakt (zbieg okoliczności)

1. Nienależyte wykonanie zobowiązania + delikt

3. Najemca wobec wynajmującego - kontrakt

1. Gdy jedna podstawa to solidarność

2. Gdy różne podstawy to zobowiązanie in solidum (czyli solidarność nieprawidłowa)

5. Jeśli najemca używa rzecz niezgodnie z jej przeznaczeniem i nie zaprzestaje tego mimo upomnienia lub zaniedbuje rzecz w taki sposób, że zostaje ona narażona na utratę lub uszkodzenie wynajmujący może wypowiedzieć mu umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia

13. Zbycie rzeczy najętej

1. Dla ochrony najemcy nabywca rzeczy najętej wstępuje ex lege w stosunek najmu w miejsce zbywcy (wynajmującego)

2. Pozycja nabywcy, który staje się wynajmującym

1. Mozę wypowiedzieć umowę z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia, nawet gdy najem zawarty był na czas określony

2. Najem wiąże nabywcę w pełnym zakresie:

1. Jeśli umowa była zawarta na czas oznaczony w formie pisma z datą pewną i chwili zbycia była już wydana najemcy

2. Jeśli najem wpisany był do księgi wieczystej nieruchomości wynajętej. Jest on skuteczny względem praw później nabytych.

3. Jeśli najem został przedwcześnie rozwiązany - nie nastąpiły przesłanki do rozwiązania, a po mimo to nabywca tego dokonał, to odpowiedzialność odszkodowawczą ponosi zbywca rzeczy wobec najemcy.

1. Jeśli jednak zastrzegł on z nabywcą w umowie zbycia rzeczy, że najem będzie zachowany, to po zawiadomieniu go przez najemcę o przedwczesnym rozwiązaniu najmu może zbywca podnosić przeciwko nabywcy skuteczne zarzuty z umowy.

14. Zakończenie najmu

1. każdy najem zawsze może być rozwiązany na podstawie umowy stron

2. jeśli czas trwania najmu jest oznaczony

1. zakończenie najmu następuje z nadejściem terminu końcowego

1. wypowiedzenie najmu zawartego na czas oznaczony dopuszczalne jest tylko w wypadkach określonych w umowie - umowa najmu może

1. przyznawać prawo do wypowiedzenia obu stronom lub tylko 1 z nich

2. określać inne wypadki uzasadniające wypowiedzenia dla wynajmującego i najemcy

3. wprowadzać obowiązek zachowania wyprzedzających terminów przy wypowiedzeniu

3. Wypowiedzenie najmu z zachowaniem terminów umownych lub ustawowych - jeśli najem na czas nieoznaczony.

1. Terminy ustawowe:

1. Czynsz płatny w odstępach większych niż miesiąc - termin wypowiedzenia najpóźniej na 3 miesiące wcześniej na koniec kwartału kalendarzowego

2. Czynsz płatny co miesiąc - termin wypowiedzenia na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca.

3. Czynsz płatny w krótszych okresach niż miesiąc - 3 dni naprzód

4. Najem dzienny - 1 dzień naprzód.

4. Wypowiedzenie bez zachowania terminów ustawowych - jeśli najemca lub wynajmujący naruszą swoje obowiązki wynikające z umowy

1. Skuteczne od chwili dojścia do adresata

5. Jeśli strony przedłużą najem, to upływ czasu albo wypowiedzenie nie spowoduje wygaśnięcia umowy najmu.

1. Treść umowy decyduje o tym, czy najem został przedłużony na czas oznaczony czy nieoznaczony

1. Jednak często przedłużenie następuje per facta concludentia dlatego w KC jest reguła interpretacyjna, że w razie wątpliwości przedłużenie następuje na czas nieokreślony

6. Po zakończeniu umowy rzecz wynajmowana ma wrócić do wynajmującego.

1. Powinna być ona w stanie niepogorszonym, przy czym pogorszenie będące następstwem normalnego użycia nie jest brane pod uwagę.

1. Ustalenie stanu wyjściowego- w razie wątpliwości przyjmuje się , że rzecz była wydana w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku.

1. Udowodnienie innego stanu rzeczy najętej należy do najemcy.

1. Dlatego ważnym dowodem jest sporządzenie protokołu zawierającego określenie stanu rzeczy w chwili wydania najemcy

2. Jeśli najemca dokonał ulepszeń, decyduje umowa.

1. Jeśli umowa milczy to stosuje się ustawę

1. Stanowi ona, że wynajmujący może podjąć decyzję ( to zobowiązanie przemienne) i :

1. Przyjąć ulepszenia i zapłacić za nie należną sumę jaką mają w chwili zwrotu

2. Zażądać przywrócenia rzeczy do stanu poprzedniego

2. Uprawnienie to przysługuje wynajmującemu dopiero po zakończeniu najmu, a nie w czasie jego trwania. Jeśli w czasie trwania najmu zostały dokonane te ulepszenia, a później wynajmujący rzecz zbywa, to rozliczenie następuje z nabywcą, który wstępuje w stosunek najmu w miejsce zbywcy rzeczy

15. Przedawnienie roszczeń

1. Termin roczny

1. Roszczenie wynajmującego z powodu uszkodzenia rzeczy lub pogorszenia rzeczy

2. Roszczenie najemcy o zwrot nakładów na rzecz

3. Roszczenie najemcy o zwrot nadpłaconego czynszu

2. Inne roszczenia przedawniają się po upływie terminów ogólnych (10 lat lub 3 lata)

16. Przedwczesne zakończenie najmu: (bez terminów wypowiedzenia)

1. wynajmujący

1. Zwłoka w zapłacie czynszu przez 2 pełne okresy

2. Art. 667 - Najemca korzysta z rzeczy sprzecznie z umową lub przeznaczeniem rzeczy + upomnienie, lub zaniedbuje rzecz do stopnia takiego, że grozi utrata lub uszkodzenie rzeczy

3. Art. 685 - wykraczanie w sposób rażący lub uporczywy przez najemcę przeciwko porządkowi domowemu albo czyni korzystanie z innych lokali czyni się uciążliwe.

4. Przy najmie lokalu - zwłoka w zapłacie - upomnienie na piśmie i wyznaczenie dodatkowego terminu

2. Najemca

1. Wady rzeczy w chwili zawarcia umowy a najemca o nich nie widział

2. Wady rzeczy późniejsze, których wynajmujący nie usunął albo których nie udało się usunąć

1. Wady, które uniemożliwiają korzystanie z rzeczy

3. Przy lokalach - takie wady, które zagrażają życiu i zdrowiu mieszkańców, nawet gdy najemca o nich wiedział

10.Najem lokali ( ustawa o ochronie praw lokatorów + KC)

1. Najem lokali regulowany jest w różnych ustawach:

1. O ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy (21.06.2001) - głównie

2. O dodatkach mieszkaniowych (21.06.2001)

2. Najem z ustawy o ochronie lokatorów

1. Lokal - w rozumieniu ustawy to lokal służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych

1. Wyłączone są tutaj lokale służące do krótkotrwałego pobytu- w bursach, hotelach, pensjonatach, domach wypoczynkowych, internatach. Za lokale uznano - pracownie artystyczne służące twórcom.

2. Lokator - najemca lub osoba używająca lokalu na podstawie innego niż prawo własności tytułu.

1. Dlatego chroniony jest tutaj podnajemca, czy osoba, której najemca dał lokal w bezpłatne używanie.

2. Nie jest jednoznaczne czy lokatorem może być osoba prawna, jednak wskazuje się, że byłoby to celowe-ponieważ często osoby prawne wynajmują lokale i dają je w używanie swym pracownikom.

3. Właściciel - wynajmujący lub inna osoba, którą wiąże stosunek najmu z lokatorem ( nie musi to być właściciel w rozumieniu prawa rzeczowego)

4. Publiczny zasób mieszkaniowy - lokale będące własnością gminy lub innych JST, SP, państwowych lub samorządowych osób prawnych

5. Nawiązanie stosunku najmu

1. Na podstawie umowy

2. W przypadku lokali mieszkaniowych mogło nastąpić to ex lege: jeśli najemca zajmował lokal bez tytułu prawnego przez minimum 10 lat przed wejściem ustawy (10.07.2001) i w ciągu 12 miesięcy od tego wejścia w życie właściciel nie wytoczył powództwa o eksmisję lub o ustalenie nieistnienia stosunku najmu (art.33 ust4)

3. Generalnie nie ma obowiązku nawiązywania umowy najmu, ponieważ wynajmujący może swobodnie decydować o tym, komu wynajmie lokal.

1. Jednak ustawa uznała, że do zadań własnych gminy należy wynajem lokali ze swego zasobu mieszkaniowego osobom o niskich dochodach.

1. Tutaj najemcą może być tylko osoba fizyczna, inne warunki regulowane są przez radę gminy.

2. Z tego zasobu mogą być wynajmowane lokale na czas trwania stosunku pracy

4. Szczególnym rodzajem są lokale socjalne - ich zapewnienie należy do zadań gminy. Oddawane są one w wynajem:

1. Osobom, którym uprawnienia do otrzymania lokalu przyznał sąd w orzeczeniu nakazującym opróżnienie lokalu

2. Osobom, które nie mają prawa do lokalu, a ich dochody nie przekraczają wysokości dochodu gospodarstwa domowego wskazanego w uchwale rady gminy

5. Umowa zawierana przez JST może być co do zasady zawarta na czas nieoznaczony. Wyjątki:

1. Zawarcia na czas określony żąda lokator

2. Lokal związany jest ze stosunkiem pracy

3. Przedmiotem najmu jest lokal socjalny - tutaj umowa na czas określony z możliwością przedłużenia na następny okres

6. Przy pozostałych zasobach mieszkaniowych strony mają dowolność w tym na jaki okres zawarta będzie umowa

7. Zawarcie umowy może być zależne od wpłacenia kaucji przez najemcę:

1. Zabezpiecza ona pokrycie należności z tytułu najmu, które przysługują wynajmującemu w dniu opróżnienia lokalu

2. Wysokość kaucji - max 12-krotność miesięcznego czynszu za dany lokal, obowiązującego w dniu zawarcia umowy najmu

3. Należności w czasie trwania stosunku najmu nie mogą być zaspakajane z tej sumy. Po zakończeniu umowy powinna być ona zwrócona najemcy, ale wynajmujący może potrącić swoje należności wynikające z umowy z tej sumy

4. Wpłacenie kaucji nie może wpływać na zawarcie umowy najmu lokalu socjalnego, zmiennego oraz umowy zawieranej w związku ze zmianą lokalu

6. Najemca lokalu mieszkalnego

1. Najemca jest określony w umowie, a w razie śmierci w jego miejsce wstępują spadkobiercy

2. Jeśli nawiązanie stosunku najmu miało miejsce w trakcie trwania małżeństwa najemcami są małżonkowie, jeżeli ma on służyć zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych rodziny (art.680¹KC):

1. Dzieje się tak nawet jeśli w umowie jest tylko jedno z małżonków

2. Nie ma tego skutku jeśli lokal ma zaspakajać potrzeby tylko jednego z małżonków (np. związany jest z pracą tego małżonka)

3. Wspólność najmu małżonków powstaje bez względu na ustrój majątkowy jaki jest między małżonkami. Istnieje nawet, jeśli wspólność majątkowa jest zniesiona.

4. Sąd może znieść wspólność najmu na żądanie jednego z małżonków

3. Następstwo po zmarłym najemcy lokalu (art.691KC)

1. Uprzywilejowaną sytuację mają osoby określone w ustawie które mieszkały z najemcą w chwili jego śmierci:

1. małżonek niebędący współnajemcą lokalu

2. dzieci najemcy i jego współmałżonka (wspólne, a także dzieci każdej z tych osób)

3. osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych ( chodzi tu o realizowany obowiązek alimentacyjny, a nie osoby należące do kręgu osób, które miały wobec najemcy roszczenie alimentacyjny na podstawie KRiO)

4. Osoba pozostająca faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą (konkubinat - związek nieformalny osób różnej płci, ale można też uwzględnić związek osób tej samej płci - przepis tego nie wyklucza)

2. Jeśli kilka osób spełniających te warunki wchodzą one jednocześnie w stosunek najmu w miejsce zmarłego i stają się współnajemcami

4. Osoby, które zawarły z najemcą umowę o opiekę przed 12.11.1994 (pod rządami prawa lokalowego z 1974r.)

7. Czynsz

1. Wysokość czynszu należy do swobodnej decyzji stron

2. Przy lokalach wynajmowanych na podstawie ustawy o ochronie lokatorów, organ stanowiący JST ustanawia stawkę czynszu za 1m² . Ponad to przy kalkulacji czynszu za lokale wchodzące w skład publicznego zasobu mieszkaniowego bierze się pod uwagę takie aspekty jak: położenie budynku, położenie lokalu w budynku, wyposażenie budynku w urządzenia techniczne, instalacje, stan techniczny budynku. To tzw. limit czynszowy

3. Czynsz za lokale socjalne także jest limitowany - nie może być wyższy niż ½ najniższego czynszu obowiązującego w gminie za lokale z publicznego zasobu mieszkaniowego

4. Obniżki czynszu - mogą być obliczane wg obowiązujących stawek, w stosunku do najemców o niskich dochodach na wniosek tych najemców. Zasady udzielania tych obniżek określone są w uchwale organu stanowiącego JST.

5. Podwyższenie czynszu-w drodze wypowiedzenia dotychczasowej wysokości czynszu najpóźniej na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego (art.685¹KC). KC nie przewiduje tutaj formy szczególnej- regulując przepisy ogólne KC. Można tego dokonać bez względu na czas trwania umowy ani na rodzaj lokalu będącego przedmiotem umowy. Ochrona z ustawy

1. Ograniczenia częstotliwości podwyżek - max co 6 msc.

2. Podwyżki można dokonać najpóźniej na 3 miesiące naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego

3. Podwyżka wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności

4. Jeśli lokator żąda tego na piśmie, w ciągu 14 dni należy przedstawić przyczynę i pisemną kalkulację podwyżki. Jeśli wynajmujący tego nie dokona, podwyżka jest nieważna

5. Podwyżka nie może w ciągu roku przekroczyć 3% wartości odtworzeniowej lokalu. Wyjątki dopuszczalne jeśli:

1. Nie przekroczy ona inflacji w danym roku

2. Nie uzyskuje się czynszu przychodów zapewniający h pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem lokalu, zwrot wyłożonego kapitału i zysk - wszystkie te terminy definiuje ustawa

6. Za zapłatę czynszu odpowiadają solidarnie z najemcą mieszkające z nim osoby pełnoletnie (art.688¹KC i przejęty w ustawie w art.22). Osoby te ponoszą odpowiedzialność za opłaty należne za okres, w którym zamieszkiwały z najemcą.

7. Jeśli najemca zalega z zapłatą czynszu za przynajmniej 2 pełne okresy płatności przysługuje mu ochrona. Wynajmujący, aby wypowiedzieć umowę musi uprzedzić o tym najemcę na piśmie i ponad to musi udzielić najemcy dodatkowego miesięcznego terminu na zapłatę zaległego czynszu. Rozwiązanie to jest stosowane do lokali innych niż za mieszkalne.

8. Inne niż czynsz opłaty:

1. W stosunkach najmu regulowanych przez ustawę wynajmujący może pobierać też inne niż czynsz opłaty - niezależne od właściciela (gaz, woda, prąd).

1. Nie jest to dopuszczalne jeżeli wynajmujący zawarł z dostawcą mediów umowę, na podstawie której samodzielnie się z nim rozlicza. Jeśli wynajmujący pobiera te opłaty termin ich uiszczenia określa umowa najmu.

2. Za uiszczenie opłat niezależnych od właściciela odpowiadają solidarnie z najemcą mieszkające z nim osoby pełnoletnie. Osoby te ponoszą odpowiedzialność za opłaty należne za okres, w którym zamieszkiwały z najemcą. Odpowiedzialność ta wynika z art.370KC. (też 688¹KC)

3. Jeśli najemca spełnia określone w ustawie o dodatkach mieszkaniowych warunki to przysługuje mu świadczenie ze środków publicznych przeznaczone na częściowe pokrycie należności wynajmującego. Z tego dodatku mogą korzystać również inne osoby mające tytuł prawny do zajmowanego lokalu. Dodatki przyznawane są w drodze decyzji administracyjnej przez wójta/ burmistrza/prezydenta miasta na pisemny wniosek upoważnionego spełniającego warunki określone w ustawie o dodatkach mieszkaniowych. Środki te są wypłacane osobie pobierającej należności za lokal mieszkalny. Kwotę tę pobierający zalicza na poczet przysługujących mu należności.

9. Inne praw i obowiązki stron

1. Najemca może założyć w lokalu przyłącz oświetlenia, gazu, telefonu i innych urządzeń tego typu. Nie jest to dopuszczalne jeśli sprzeciwia się to obowiązującemu prawu lub zagraża bezpieczeństwu nieruchomości. W innych przypadkach wynajmujący nie może się przeciwstawić inicjatywie najemcy, ale powinien jeszcze współdziałać z nim i zwrócić wynikłe koszty.

2. Wprowadzanie ulepszeń w lokalu przez wynajmującego możliwe jest po uzyskaniu zgody najemcy i po sporządzeniu umowy pisemnej, która określa sposób rozliczenia się z tego tytułu. Chodzi tutaj o ulepszenia inne niż wymienione w KC ponieważ tam nie potrzebna jest zgoda wynajmującego na ich dokonanie.

3. Uprawnienie najemcy do używania lokalu ma pewne ograniczenia:

1. Musi on udostępnić lokal wynajmującemu w celu dokonania okresowych lub doraźnych przeglądów stanu i wyposażenia technicznego.

2. Jeśli nastąpi awaria wywołująca szkodę lub grożąca jej powstaniem wynajmujący może pod nieobecność najemcy w asyście policji, straży miejskiej lub pożarnej wejść do lokalu

3. Jeśli lokal wymaga opróżnienia na czas naprawy najemca jest zobowiązany przenieść się do lokalu zastępczego na ten czas.

4. Najemca powinien w czasie najmu przystosować się do porządku domowego i liczenia się z potrzebami innych mieszkańców. Wg KC takie rażące lub uporczywe zachowanie jest powodem do zakończenia umowy najmu bez ustawowych terminów wypowiedzenia.

1. W ochronie z ustawy jest jeszcze pisemne bezskuteczne upomnienie najemcy, a wypowiedzenie jest możliwe na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego.

5. Wynajmujący i najemca mają obowiązek utrzymywania przedmiotu najmu w należytym stanie.

1. Art.681KC wymienia przykłady drobnych nakładów jakie obciążają najemcę a ustawa je powtarza.

2. Obowiązki te są imperatywne jeśli lokal należy do publicznego zasobu mieszkaniowego, w innych przypadkach strony mogą same ustalić te obowiązki

6. Wady rzeczy najętej

1. Art.664 ustala je i stosuje się je do najmu lokali (nie tylko mieszkalnych)

2. Art.682 uzupełnia tą regulacje - zaostrzając odpowiedzialność wynajmującego za wady rzeczy najętej, jeśli zagrażają one życiu lub zdrowiu najemcy albo jego domowników czy osób u niego zatrudnionych zatrudnionych

1. W takim wypadku najemca może rozwiązać umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia

2. Odpowiedzialności tej nie można wyłączyć, przepis o charakterze ius cogens

7. Ustawowe prawo zastawu wynajmującego na rzeczach najemcy

1. Wynika z art. 670

2. W przypadku wynajmu lokalu prawo zastawu jest szersze - obejmuje też ruchomości członków rodziny najemcy i osób z nim mieszkających.

3. Znaczenie tego prawa zmniejsza instytucja kaucji przewidziana w art.6 ustawy

8. Oddanie rzeczy w podnajem lub bezpłatne używanie

1. Przy najmie lokalu jest regulowane inaczej niż w przepisach ogólnych o najmie

2. Art.688² stanowi, że najemca musi uzyskać zgodę wynajmującego

1. Decyzja odmowna nie musi być uzasadniana, najemca nie może jej podważyć

2. Wymagania te nie muszą być spełnione w przypadku osób, które są uprawnione do alimentacji ze strony wynajmującego

1. Trwa spór czy to ma być rzeczywisty obowiązek alimentacyjny, czy tylko osoba ma należeć do kręgu osób, które są uprawnione wg KRiO

3. To ograniczenie dotyczy każdego rodzaju lokalu

10. Sytuacja najemcy wobec osób trzecich

1. Art.690 stanowi, że najemcy wobec osób trzecich przysługuje ochrona taka, jaką stosuje się do ochrony prawa własności.

1. Powtarza to art.19 ustawy

2. Prawo najmu przez to nabywa cechę prawa bezwzględnego

1. Na podstawie art.690 najemca może żądać bezpośrednio od osoby trzeciej:

1. Wydania mu lokalu najętego

2. Przeciwstawić się działaniom naruszającym sferę prawa korzystania z przysługującego mu prawa najmu

2. Dzięki art.19 ustawy używanie lokali na podstawie innych tytułów niż najem jest szeroko chronione

2. Najemca sprawujący faktyczne władztwo nad lokalem może korzystać z ochrony posesoryjnej na podstawie art.343¹ .

1. Do chwili wprowadzenia przepisu przewidywano możliwość tej ochrony na podstawie tego, że najemca jest posiadaczem zależnym.

3. Umocniona jest pozycja najemcy wobec nabywcy nieruchomości

1. Art.692 stanowi, że przepisy o wypowiedzeniu najmu przez nabywcę nieruchomości nie mają zastosowania w przypadku najmu lokali, chyba że najemca nie najemca nie objął jeszcze lokalu

2. W przypadku lokali podlegającym przepisom ustawy nabywca jest jeszcze bardziej ograniczony niż stanowi to KC.

1. Nabywca może bowiem wypowiedzieć umowę najmu lokalu tylko z przyczyn zawartych w katalogu z ustawy.

11. Ustanie najmu

1. W przypadku lokali z KC przewiduje, odmiennie niż przy najmie ogólnym, że termin wypowiedzenia przy czynszu płaconym co miesiąc wynosi 3 miesiące i jest skuteczne na koniec miesiąca kalendarzowego.

2. Jeśli czas trwania najmu jest oznaczony w umowie to strony mogą wypowiedzieć tę umowę tylko na warunkach w niej przewidzianych

3. Ustanie najmu na gruncie ustawy:

1. Najemca może wypowiedzieć umowę stosownie do zasad określonych w KC, o ile nie ma szczegółowych uregulowań w ustawie.

2. Wynajmujący może doprowadzić do ustania najmu w sposób przewidziany w ustawie:

1. Z przyczyn wymienionych w ustawie

1. Kwalifikowane naruszenie obowiązków przez najemcę

2. Najemca pozostaje w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za co najmniej 3 pełne okresy płatności.

1. Wynajmujący musi zawiadomić na piśmie najemcę o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczyć mu dodatkowy miesięczny termin na zapłatę zaległych i bieżących należności

3. Oddanie lokalu lub jego części w podnajem lub do bezpłatnego używania przez najemcę bez pisemnej zgody wynajmującego

4. Jeśli lokal wymaga opróżnienia w związku z koniecznością rozbiórki lub remontu

5. Lokal nie jest niezbędny najemcy do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych

1. Na co wskazuje fakt nie zamieszkiwania w nim przez 12 miesięcy lub istnienie po stronie najemcy tytułu prawnego do innego lokalu w tej samej miejscowości, z którego może najemca korzystać.

2. Dotyczy lokali w których czynsz jest niższy niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu.

6. Jeśli lokal będący przedmiotem najmu ma być zamieszkiwany przez właściciela lub osobę mu bliską

2. Z zachowaniem terminu wypowiedzenia:

1. Na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego

2. W przypadku niezamieszkiwania przez 12 miesięcy przez najemcę lokalu termin wynosi 6miesięcy. A jeśli najemca ma tytuł do innego lokalu w miejscowości to 1 miesiąc.

3. Jeśli lokal ma być zamieszkany przez wynajmującego lub osoby bliskie termin wypowiedzenia wynosi 6 miesięcy w przypadku zapewnienia najemcy lokalu zastępczego lub 3 lata jeśli wynajmujący nie zapewnia lokalu zastępczego

3. Na piśmie pod rygorem nieważności i z podaną przyczyną nieważności

3. Wynajmujący może chcąc zakończyć stosunek z najemcą, wytoczyć powództwo o rozwiązanie stosunku prawnego i nakazanie przez sąd opróżnienia lokalu:

1. W wyniku zaistnienia ważnych przyczyn (innych niż wymienione w ustawie dot. wypowiedzenia najmu)

2. Jeśli zasługujący na ochronę interes wynajmującego przeważa nad interesem najemcy

3. Mogą je złożyć

1. Wynajmujący

2. Osoby trzecie wymienione w ustawie (np. inny lokator)

12. Skutki ustania najmu

1. Powstanie obowiązku opróżnienia lokalu przez najemcy

1. Jeśli nie dobrowolnie to w trybie eksmisji z KPC

2. Osoby eksmitowane objęte są jednak ochroną z powodu pozbawienia warunków egzystencji

1. Sąd orzeka o uprawnieniu do lokalu socjalnego lub jego braku

2. Gmina zapewnia mieszkanie

3. Szczególna ochrona przed eksmisją: kobiety w ciąży, małoletni, niepełnosprawni..

2. Jeśli najemca zajmuje lokal po ustaniu stosunku

1. Płaci co miesiąc odszkodowanie w wysokości wynikającej z ustawy

3. Lokal ma być zwrócony w stanie niepogorszonym - nie uwzględnia się zużycia wynikającego z normalnego korzystania z niej

4. Należy zwrócić kaucję wpłaconą na zabezpieczenie należności z tytułu najmu. Wynajmujący zwraca ją pomniejszając o kwotę jaka najemca jest mu winien.

11.Dzierżawa

1. Definicja

1. Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz

2. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być także oznaczony w ułamkowej części pożytków

3. Stosuje się do dzierżawy odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów o dzierżawie

2. Charakter prawny

1. Dwustronnie zobowiązująca

2. Konsensualna

3. Wzajemna

4. Odpłatna

3. Strony

1. Wydzierżawiający

2. Dzierżawca

4. Przedmiot

1. Rzeczy i prawa, które dają pożytki

1. Dzierżawca ma prawo do pobierania pożytków naturalnych i cywilnych

5. Czas trwania

1. Może być zawarta na czas oznaczony lub nie oznaczony

2. Jeśli dzierżawa została zawarta na okres ponad 30 lat, to po upływie tego okresu uważa się ją za zawartą na czas nie oznaczony

3. Wypowiada się dzierżawę tak jak najem

6. Prawa i obowiązki stron

1. Dzierżawca

1. Może używać rzecz zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki

1. Jeśli chce zmienić przeznaczenie przedmiotu dzierżawy to musi uzyskać zgodę wydzierżawiającego - art.696

2. Ze względu na to, że jest uprawniony do pobierania pożytków z rzeczy zobowiązany jest do dokonywania wszelkich napraw, które są niezbędne do zachowania przedmiotu umowy w stanie niepogorszonym - art.697

3. Nie może oddać przedmiotu dzierżawy w bezpłatne używanie lub poddzierżawę jeśli nie uzyska na to zgody wydzierżawiającego - art. 698

1. Naruszenie tego obowiązku jest podstawą wydzierżawiającego do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia

2. Wydzierżawiający może wypowiedzieć umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia jeżeli:

1. Dzierżawca używa przedmiotu umowy wbrew zasadom prawidłowej gospodarki i po mimo upomnienia nie zaprzestaje takiego działania.

2. Dzierżawca zmienia przeznaczenie przedmiotu umowy bez zgody wydzierżawiającego

3. Dzierżawca zaniedbuje przedmiot do tego stopnia, iż jest on narażony na utratę lub uszkodzenie

7. Czynsz

1. Gdy brak innych postanowień płacony jest z dołu raz na pół roku.

1. Rozwiązanie to jest wyrazem przekonania, że środki na zapłatę czynszu pochodzą z pobranych pożytków

2. Inne postanowienia to np. termin zwyczajowo przyjętyj

2. Czynsz może być ustaloną częścią ułamkową pobranych pożytków -np.1/5 plonów

1. Nie musi być wyrażony w pieniądzu

3. Jeśli z przyczyn niezależnych od dzierżawcy nie uzyskał on pożytków, które planował uzyskać (np. powodu suszy, powodzi, innej klęski), to może się zwrócić do sądu o obniżenie czynszu przypadającego na dany okres (klauzula rebus sic stantibus) - art.700

4. Jeśli dzierżawca spóźnia się z zapłatą czynszu za 2 pełne okresy, a jeśli czynsz jest płatny rocznie, to jeśli spóźnienie wynosi ponad 3 miesiące wydzierżawiający może wypowiedzieć umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia.

1. Wydzierżawiający powinien uprzedzić o tym dzierżawcę i wyznaczyć mu dodatkowy 3miesięczny termin na zapłatę zaległości

8. Prawo zastawu

1. Wydzierżawiający ma ustawowe prawo zastawu

2. Nie tylko na rzeczach należących do dzierżawcy, ale na wszelkich niezbędnych do prowadzenia działalności związanej z przedmiotem dzierżawy i znajdujące się w obrębie tego przedmiotu

3. Zabezpieczają one nie tylko zaległy czynsz, ale także inne związane z przedmiotem umowy (np. podatki, ubezpieczenie), które dzierżawca zobowiązał się płacić - art.702

9. Ustanie dzierżawy

1. Zawarta na czas określony

1. Z chwilą upływu terminu - chyba że milczące przedłużenie

2. Wypowiedzenie, jeżeli umowa to przewiduje

2. Zawartą na czas nie oznaczony:

1. Wypowiedzenie przez każdą ze stron zachowaniem terminów

1. Określonych w umowie

2. Jeśli brak w umowie to na 6 miesięcy naprzód przed upływem roku dzierżawnego - art.704.

1. Rok dzierżawny liczy się od początku dzierżawy, jeśli umowa lub ustawa nie stanowią inaczej

2. Wypowiedzenie ze skutkiem natychmiastowym

10. Sytuacja po ustaniu dzierżawy

1. Obowiązek zwrotu przedmiotu dzierżawy w stanie, w jakim powinien być przy prowadzeniu prawidłowej gospodarki

2. Jeśli dzierżawca dokonał zmian w przedmiocie dzierżawy wydzierżawiający może je zachować (z obowiązkiem zapłaty za ich wartość) lub żądać przywrócenia przedmiotu do stanu poprzedniego

3. Rozliczenia z tytułu czynszu dzierżawnego. Jaką część czynszu powinien zapłacić dzierżawca w razie przedwczesnego zakończenia dzierżawy

1. Należy obliczyć stosunek pożytków w pobranych w danym roku przez dzierżawcę, lub takich które mógł on pobrać do pożytków pobieranych w całym roku dzierżawnym

2. Obliczenie to ma na względzie interes dzierżawcy - często może on pobierać pożytki tylko w określonym okresie roku i obliczanie czynszu proporcjonalnie do tego jaka część roku dzierżawnego upłynęła mogłaby być dla niego krzywdzące

4. Jeśli w czasie trwania dzierżawy przedmiot umowy zostanie zbyty, to nabywca wstępuje w prawa i obowiązki strony z mocy prawa - staje się wydzierżawiającym

11. Dzierżawa gruntu rolnego

1. W braku odmiennej umowy dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć na jeden rok naprzód na koniec roku dzierżawnego.

2. Jeżeli przy zakończeniu dzierżawy dzierżawca gruntu rolnego pozostawia zgodnie ze swym obowiązkiem zasiewy, może on żądać zwrotu poczynionych na te zasiewy nakładów o tyle, o ile wbrew wymaganiom prawidłowej gospodarki nie otrzymał odpowiednich zasiewów przy rozpoczęciu dzierżawy.

12. Przepisy o dzierżawie stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy osoba biorąca nieruchomość rolną do używania i pobierania pożytków nie jest obowiązana do uiszczania czynszu, lecz tylko do ponoszenia innych ciężarów związanych z własnością lub z posiadaniem gruntu.

13. Dzierżawa a najem - różnice

1. Pożytki

1. Dzierżawca ma prawo

2. Najemca musi zwracać wynajmującemu

2. Terminowość

1. Dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż 30 lat poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nie oznaczony

2. Najem maksymalnie 10 lat po upływie tego terminu uważa się za zawarty na czas nie oznaczony

3. Termin uiszczania czynszu

1. Dzierżawa wg umowy, a jak nie ma to z dołu w terminie zwyczajowo przyjętym

2. Najem wg umowy, a jak nie to z góry

4. Wypowiedzenie w razie uchybień w uiszczaniu czynszu

1. Jeśli dzierżawca spóźnia się z zapłatą czynszu za 2 pełne okresy, a jeśli czynsz jest płatny rocznie, to jeśli spóźnienie wynosi ponad 3 miesiące wydzierżawiający może wypowiedzieć umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia.

1. Wydzierżawiający powinien uprzedzić o tym dzierżawcę i wyznaczyć mu dodatkowy 3miesięczny termin na zapłatę zaległości

2. Najem - jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu za 2 pełne okresy, wynajmujący może mu wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia

3. Najem lokali - najemca dopuszcza się zwłoki za 2 pełne okresy , a wynajmujący zamierza wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia, powinien on uprzecie najemcę na piśmie, udzielając dodatkowego terminu miesięcznego do zapłaty zaległego czynszu

5. Zabezpieczenie czynszu

1. Wydzierżawiający ma ustawowe prawo zastawu

1. Nie tylko na rzeczach należących do dzierżawcy, ale na wszelkich niezbędnych do prowadzenia działalności związanej z przedmiotem dzierżawy i znajdujące się w obrębie tego przedmiotu

2. Zabezpieczają one nie tylko zaległy czynsz, ale także inne związane z przedmiotem umowy

2. Wynajmujący ma ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy jako zabezpieczenie dla świadczeń, z którymi najemca zalega nie dłużej niż rok.

6. Inne ułożenie obowiązków napraw

1. Dzierżawca ma obowiązek dokonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym

2. Najem: utrzymanie rzeczy w stanie niepogorszonym jest obowiązkiem wynajmującego (prócz drobnych nakładów)

7. Obowiązek zachowania substancji rzeczy

1. Dzierżawca obowiązany w braku odmiennej umowy, zwrócić przedmiot w takim stanie, w jakim powinien znajdować się stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy

2. Najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania

8. Zmiana przeznaczenia rzeczy

1. Nie wolno zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego

1. Dzierżawca powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki i nie może zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego

2. Najem: używanie w sposób zgodny z właściwościami i przeznaczeniem rzeczy

9. Poddzierżawa/ bezpłatne używanie

1. Bez zgody wydzierżawiającego dzierżawca nie może oddawać przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej bezpłatnego używania, ani poddzierżawiać. W razie naruszenia powyższego obowiązku wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia

2. Najem: może oddać rzecz, jeżeli umowa mu tego nie zabrania

3. Najem lokali: bez zgody wynajmującego - nie może (czyli jak przy dzierżawie), chyba że osobom, ba rzecz których obciąża go obowiązek alimentacyjny

10. Zakończenie stosunku

1. Dzierżawa - po zakończeniu dzierżawy, dzierżawca obowiązany jest w braku odmiennej umowy zwrócić przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy

2. Najem- upływ czasu na jaki oznaczony w umowie, na czas nieoznaczony - ustawowe terminy lub umowne

11. Kwestia rozliczeń po zakończeniu stosunku

12. Klauzula rec sic stantibus - dzierżawa jest w pewnym stopniu umową losową, ponieważ uiszczanie czynszu obciąża dłużnika niezależnie od uzyskiwanych efektów (pożytków)

12.Zlecenie

1. Definicja

1. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie

2. Wprowadzenie

1. Umowa zlecenia w Kodeksie cywilnym inaczej niż w rozumieniu języka potocznego. Wynika to z tego, że dawny Kodeks Zobowiązań regulował zlecenie szerzej.

2. Zlecenie to umowa bliska dla prawników (sami z niej korzystają)

3. Charakter prawny

1. Dwustronnie zobowiązująca

1. Co do zasady, ale można umówić się inaczej

2. Jednostronna, gdy umowa nieodpłatna

2. Odpłatna lub nieodpłatna

1. Co do zasady odpłatna

1. Można jednak odpłatność wyłączyć

3. Nie jest wzajemna

1. Wzajemność zależy od tego czy umowa jest odpłatna czy nieodpłatna. Przy odpłatności jest wzajemna.

2. Wg dr Rytwińskiej: nie jest wzajemna (stanowisko restrykcyjne)

1. Wzajemną jest taka umowa, która zawsze jest wzajemna.

3. Stanowisko liberalne - wzajemna wtedy gdy odpłatna

4. konsensualna

4. Strony

1. Przyjmujący zlecenie - zleceniobiorca

2. Dający zlecenie - zleceniodawca

1. U prof. Pajora - lepiej mówić dający zlecenie/przyjmujący zlecenie

2. Zleceniodawca/zleceniobiorca - potoczne, ale poprawne. Jednak unikać u prof. Pajora

5. Przedmiot

1. Dokonanie czynności prawnej

1. Złożenie oświadczenia woli, zawarcie umowy, prowadzenie spraw, itd.

2. Przedmiotem umowy zlecenia nie jest dokonanie czynności faktycznych

3. Rozszerzony zakres stosowania

1. Do umów o świadczenie usług, polegających na wykonaniu czynności faktycznych które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu

1. Np. nauka języka obcego

2. Regulacja z innych przepisów - np. umowa o dzieło

3. Czynności faktyczne są poza umową, ale art. 750 stosuje się odpowiednio

4. Art.750 - rozszerza umowę i ten fakt powoduje, że na rynku jest pełno umów takiego rodzaju ( np. umowa zlecenia o pracę)

6. Zawarcie umowy

1. Umowa konsensualna

2. Forma

1. Zasada: dowolna

1. Jeżeli przyjmujący zlecenie ma działać jako zastępca pośredni - umowa zlecenia nigdy nie wymaga formy szczególnej

2. Wyjątek

1. Zlecenie łączy się z pełnomocnictwem, dla którego wymagana jest forma szczególna - wymaganie tej formy odnosi się wtedy także do umowy zlecenia (np. pełnomocnictwo ogólne)

1. By nie było pełnomocnictwa, trzeba wyłączyć w umowie

3. Art.736 - kto zawodowo trudni się załatwianiem czynności dla drugich, powinien, jeżeli nie chce zlecenia przyjąć, zawiadomić o tym niezwłocznie dającego zlecenie.

1. Taki sam obowiązek ciąży na osobie, która dającemu zlecenie oświadczyła gotowość załatwiania czynności danego rodzaju.

7. Umowa zlecenia a umowa o dzieło

1. Zobowiązuje do podjęcia umówionych czynności

1. Nie zobowiązuje jednak do osiągnięcia konkretnego rezultatu (w przeciwieństwie do umowy o dzieło)

2. Umowa zlecenia to umowa starannego działania

1. Ale jest to zbyt wąskie stwierdzenie, gdyż do starannego działania dłużnik jest zawsze zobowiązany

1. Nie powinno się przeciwstawiać rezultatowi przy umowie o dzieło, staranności w umowie zlecenia

2. Różnica jest w sposobie samego świadczenia

3. Dzieło

1. Rezultat pracy ludzkiej

2. Musi być wytworem samoistnym, niezależnym od wykonawcy

3. I musi być utrwalone w przedmiocie materialnym

4. Przedmiotem nie jest czynność usługi tylko jej efekt, który jest świadczeniem

8. Jaką postać może mieć dokonanie czynności

1. Dokonanie czynności w imieniu dającego zlecenie, prawa i obowiązku nabywa tu od razu zleceniodawca.

1. Zleceniobiorca działa tutaj jak pełnomocnik dającego zlecenie.

2. Odrębne udzielenie pełnomocnictwa nie jest konieczne, bo w braku odrębnej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do dokonania czynności prawnej

3. KC - przepis dyspozytywny

1. W braku odmiennej umowy, zlecenie obejmuje umocowanie do dokonania czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie

2. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa

2. Dokonanie czynności we własnym imieniu, ale na rachunek dającego zlecenie

1. Prawo nabywa tutaj zleceniobiorca na swoje nazwisko, ale ma obowiązek przenieść je na dającego zlecenie.

2. Przyjmujący występuje tutaj w roli zastępcy pośredniego

3. KC - przyjmujący zlecenie zobowiązany jest

1. Udzielać dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości z przebiegu sprawy

2. Po wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożyć mu sprawozdanie

3. Wydać wszystko, co przy wykonywaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby we własnym imieniu

3. Stosunek umowy zlecenia jest oparty na obustronnym zaufaniu wynika z tego:

1. Obowiązek osobistego działania przyjmującego

1. Przyjmujący zlecenie może powierzyć wykonanie zlecenia osobie 3 tylko wtedy, gdy to wynika z

1. Umowy

2. Ze zwyczaju

1. Np. substytucja adwokacka (jest to zwyczaj jak i zmuszająca okoliczność)

3. Albo gdy jest do tego zmuszony przez okoliczności

2. W takim wypadku obowiązany jest zawiadomić dającego zlecenie o osobie i o miejscu zamieszkania swego zastępcy

1. Gdy zawiadomi - odpowiada za niewłaściwe działania zastępcy w razie winy w wyborze - tylko za brak staranności w wyborze zastępcy

1. Należytą starannością jest np. powierzenie czynności profesjonaliście

2. W pozostałych przypadkach (czyli gdy nie zawiadomi)- odpowiada za niewłaściwe działania zastępcy na zasadzie ryzyka

3. Zastępca odpowiedzialny jest za wykonanie zlecenia względem przyjmującego zlecenie i dającego zlecenie

4. Jeśli przyjmujący zlecenie ponosi odpowiedzialność za czynności swego zastępcy jak za własne czynności (pomocnik i wykonawca zastępcy), ich odpowiedzialność jej solidarna

1. Wtedy gdy nie zawiadomi

5. Casus mixtus ( odpowiedzialność za przypadek mieszany) - art.739

1. Jeżeli przyjmujący zlecenie powierzył wykonanie zlecenia innej osobie nie będąc do tego uprawnionym

2. A rzecz należąca do dającego zlecenie uległa przy wykonywaniu zlecenia utracie lub uszkodzeniu

3. Przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny także za utratę lub uszkodzenie przypadkowe, chyba że nastąpiłoby ono także wtedy, gdyby sam zlecenie wykonał

1. że nastąpiłoby ono także wtedy, gdyby sam zlecenie wykonał - wtedy zwolniony z odpowiedzialności

4. Casus mixtus- jest karą za naruszenie postanowień umowy

1. Np. przypadkowo na parkingu zniszczony samochód, który dający zlecenie dał przyjmującemu zlecenie. Auto zaparkowane w innym miejscu niż zawsze, gdyż przyjmujący zlecenie działał przez zastępcę. Przyjmujący zostawiał zawsze na strzeżonym, zastępca nie.

2. Zakończenie stosunku zlecenia

1. Każda ze stron może wypowiedzieć zlecenie w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym

1. Także wtedy gdy umowa została zawarta na czas nieoznaczony

2. §3 -Możliwość wypowiedzenia może zostać ograniczona przez umowę, ale nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów- przepis imperatywny

2. Jeśli dający zlecenie wypowiada zlecenie zobowiązany jest

1. Zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia

2. Uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom - gdy zlecenie było odpłatne

3. Ponadto naprawić szkodę - jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu

3. Jeżeli przyjmujący zlecenie wypowiada zlecenie zobowiązany jest:

1. Naprawić szkodę - jeżeli zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu

1. Ta szkoda może dotyczyć przyjmującego zlecenie jak i dającego zlecenie

1. Np. przyjmujący miałby innego klienta i jest to utracona korzyść

2. Rzeczywista strata - przyjmujący wypowiada zlecenie, a nakazał dającemu zlecenie poczynić jakieś inwestycje

4. Ważne powody - mają różny pułap

1. Najczęściej związane są z niekompetencją jednej ze stron. Ktoś zrobił coś nie tak.

2. Np. pełnomocnik zapomniał odstąpić od umowy i negatywne konsekwencje

3. Np. dający zlecenie ma problemy ekonomiczne

4. Np. przyjmujący zlecenie wyprowadza się i będzie daleko

5. Np. przeszłość dającego zlecenie (historyczne zaszłości)

9. Prawa i obowiązki przyjmującego zlecenie

1. Podstawowy obowiązek - dokonanie czynności przewidzianej w umowie

1. Obowiązek działania z należytą starannością

2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania odpowiada za szkodę wynikłą nawet z winy nieumyślnej

2. Sposób wykonania jest pozostawiony przyjmującemu zlecenie.

1. Jeśli jednak dający zlecenie udzielił wskazówek dotyczących wykonania czynności są one wiążące

2. Wiążą one do momentu, kiedy pojawi się nieprzewidziana okoliczność, a zleceniobiorca nie może skontaktować się ze zleceniodawcą, w takim przypadku zleceniobiorca powinien działać z przypuszczalną wolą zleceniodawcy (art.737)

1. Art.737 to element swobody dla przyjmującego

3. Przyjmujący zlecenie powinien wykonywać czynność osobiście

1. Ustanowienie substytuta możliwe na podstawie art.738 - patrz pkt.7 c

4. Przyjmujący zlecenie ma obowiązek informowania dającego zlecenie o przebiegu sprawy, a na koniec złożyć sprawozdanie z wykonania zlecenia

5. Zobowiązany jest wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla dającego zlecenie uzyskał, chociażby we własnym imieniu

6. Rozliczenie się ze zleceniodawcą z udzielonej mu zaliczki

7. Nie wolno używać mu we własnym interesie rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie - art. 741

1. Od sum pieniężnych zatrzymanych ponad potrzebę wynikającą z wykonywania zlecenia powinien płacić dającemu zlecenie odsetki ustawowe.

2. Art.741- może się kojarzyć z rolą skarbnika klasowego w szkole

3. Gdy korzysta z pieniędzy przyjmujący zlecenie jest to samodzielna pożyczka

8. Jeżeli kilka osób przyjęło zlecenie wspólnie, ich odpowiedzialność względem dającego zlecenie jest solidarna

10. Prawa i obowiązki dającego zlecenie

1. Obowiązek pokrycia wydatków przyjmującego zlecenie związanych z należytym wykonaniem umowy (art.742)

2. Obowiązek zwolnienia przyjmującego zlecenie ze zobowiązań zaciągniętych w celu należytego wykonania zlecenia (art.742)

1. Ale strony mogą się umówić, że wydatki mogą być zawarte w wynagrodzeniu (ale w przypadku wydatków nadzwyczajnych - może być dopłata)

3. Udzielenie zaliczki - jeśli realizacja zlecenia wymaga wydatków, a przyjmujący zgłasza takie żądanie.

4. Gdy umowa jest odpłatna musi wypłacić przyjmującemu wynagrodzenie - art.735

1. Powinno się uzgodnić jakie powinno być, gdyż przepis nie reguluje wystarczająco

2. Należy się ono z dołu - po wykonaniu umówionych czynności

5. Jeśli kilka osób solidarnie udzieliło zlecenia to odpowiadają solidarnie wobec przyjmującego zlecenie

1. Solidarności nigdy się nie domniemywa, dlatego musi być przepis.

11. Ustanie zlecenia

1. Przyczyny

1. Wykonanie

2. Wypowiedzenie ze skutkiem natychmiastowym

1. Art.746- dozwolone w każdym czasie dla każdej ze stron

2. Art.746§3 - nie można się zrzec z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów

3. Śmierć dającego zlecenie lub utrata przez niego zdolności do czynności prawnych

1. W braku odmiennej umowy zlecenie nie wygasa (czyli co do zasady nie wygasa)

2. Jeśli jednak zgodnie z umową wygasło to przyjmujący zlecenie powinien, gdyby przerwanie powierzonych czynności mogło spowodować szkodę, prowadzić te czynności nadal, dopóki spadkobierca lub przedstawiciel ustawowy dającego zlecenie nie będzie mógł zarządzić inaczej.

4. Zlecenie wygasa w skutek śmierci przyjmującego zlecenie lub wskutek utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych (czyli co do zasady wygasa)

1. Chyba że umowa stanowi inaczej

2. Skutki

1. Konieczność rozliczenia, stosownie do ciążących na stronach obowiązków

2. Jeśli dający zlecenie wypowiedział umowę to jest zobowiązany do zwrotu wydatków, a jeśli umowa miała charakter odpłatny zobowiązany jest do zapłaty części wynagrodzenia

3. Jeśli wypowiedzenie nie było z ważnych powodów - strona, która wypowiedziała ma obowiązek naprawienia szkody

4. Jeśli wygasło w skutek śmierci dającego zlecenie - dalsze prowadzenie do chwili decyzji spadkobierców

5. Art.749 - jeżeli zlecenie wygasło, uważa się je mimo to za istniejące na korzyść przyjmującego zlecenie aż do chwili, kiedy dowiedział się o wygaśnięciu zlecenia

12. Przedawnienie

1. Generalnie na zasadach ogólnych, ale:

2. 2 lata - roszczenie o wynagrodzenie i zwrot poniesionych nakładów osób i przedsiębiorstw, które trudnią się załatwianiem spraw zawodowo

3. 2 lata - roszczenia dotyczące wykonania czynności faktycznych (utrzymania, pielęgnowania, wychowania, nauki) jeśli to roszczenia osób trudniących się tymi czynnościami lub utrzymującymi zakłady do tego przeznaczone.

13.Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia

1. Definicja

1. Kto bez zlecenia prowadzi cudzą sprawę, powinien działać z korzyścią dla osoby, której sprawę prowadzi, i zgodnie z jej prawdopodobną wolą, a przy prowadzeniu sprawy jest obowiązany zachować należytą staranność

2. Art.752 - zawiera definicję

2. Strony

1. Negotiorum gestor - prowadzący cudzą sprawę bez zlecenia

2. Dominium negotii (dominus) - osoba, której sprawę negotiorum gestor prowadzi

3. Wprowadzenie

1. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia regulowane jest w części szczególnej w ramach zobowiązań w dziale umów, choć umową nie jest.

1. Choć patrząc na kodeks - cześć szczególna to część szczególna, a nie umowy

1. Zawiera kilka regulacji, które nie są umowami - np. odpowiedzialność hotelarzy

2. PCSBZ - występuje często po zakończeniu stosunku zlecenia

3. PCSBZ- to prowadzenie sprawy bez obowiązku, ale też bez uprawnienia

2. Podejście restrykcyjne

1. Prawo anglosaskie - instytucja się tam nie rozwinęła.

1. Interwencja uważana jest za bezprawną, niedozwoloną, może rodzić obowiązek naprawienia szkody i tylko w drodze wskazanych w ustawie wyjątków byłaby dopuszczalna

3. Podejście liberalne

1. Polska

2. Francja i Niemcy - przychylna i pożądana ta instytucja

3. Granice dopuszczonej ingerencji określone są szeroko i tylko w niektórych sytuacjach wyłącza się zgodność z prawem takiej interwencji

4. Gdy gestor działa z korzyścią dla dominusa, jego działanie nie jest z góry uznawane za bezprawne

5. Polskie rozwiązanie jest kompromisowe

1. Różnicuje przypadki prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia - tak jak było to w prawie rzymskim:

1. Necessaria - konieczne, dla ratowania np. dóbr

2. Utilis - użyteczne, interwencja może przynieść korzyść

3. Volumptuaria - samowolne; gestor narzuca własne przekonania, zdania. Jest bezprawne, nieuzasadnione.

1. Necessaria i Utilis traktowane są w sposób uprzywilejowany.

2. Volumptuaria - jest bezprawny, niedozwolony

2. Interwencja w cudze sprawy bez tytułu prawnego jest w zasadzie niedozwolona. Jednak daleko sięgają odstępstwa od tej zasady.

1. Ustawodawca wskazuje przesłanki legalizujące prowadzenie cudzej sprawy, a nawet bierze pod ochronę interesy gestora (np. roszczenie o zwrot uzasadnionych kosztów, wydatków.)

4. Zakres instytucji (kiedy zachodzi prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia)

1. Prowadzenie cudzej sprawy

1. Podejmowanie przez gestora dla dominusa

1. czynności faktycznych

2. czynności prawnych

2. cudza sprawa

1. w interesie i na rachunek osoby trzeciej, a nie na swój własny

2. Gestor nie musi znać dominusa, może działać w błędzie co do tej osoby

3. Dominus może być osobą prawną, fizyczną, nasciturusem.

3. Świadomość i wola prowadzenie cudzej sprawy

1. Subiektywne nastawienie gestora musi wynikać z okoliczności zewnętrznych

1. Gdy nie wynika to musi wykazać.

2. Nie przeszkadza prowadzeniu cudzej sprawy, że gestor działa jednocześnie w interesie własnym (np. zarządza spadkiem)

3. Jeżeli mylnie uważa, że prowadzi własną sprawę, to nie jest to negotiorum gestio - decyduje subiektywne nastawienie gestora

4. Gestor wie, że prowadzi cudzą sprawę ale traktuje ją jak własną.

1. Gdy dba o swój własny interes chociaż wie, że prowadzi cudzą sprawę (Np. zgarnia cenę sprzedaży dla siebie)

1. Wtedy jest to delikt + bezpodstawne wzbogacenie

5. Dla osoby, która poniosła szkodę roszczenie z prowadzenia cudzej sprawy bez zlecenia może być silniejsze niż z bezpodstawnego wzbogacenia

2. Bez zlecenia

1. Bez szczególnego tytułu prawnego

2. Nie wynika z

1. Ustawy

2. Stosunku prawnego

3. Umowy

3. Nie ma znaczenia czy tytuł odpadł w trakcie prowadzenia zlecenia czy nie istniał od początku

5. Legalność działania gestora

1. Działanie z korzyścią dla zainteresowanego

1. Nie chodzi tutaj tylko o korzyść majątkową

2. Co do zasady działanie to powinno przynieść korzyść drugiej osobie

1. Korzyść ma być obiektywna i rzeczywiście uzyskana

2. Nie wystarczy subiektywne przekonanie gestora, że podejmuje działanie z korzyścią

3. Ryzyko nieuzyskania korzyści obciąża gestora

4. Gdy podjął działanie z korzyścią, ale jej nie uzyskał - działanie jest legalne, ale nie przysługuje mu roszczenie o zwrot kosztów i wydatków

3. Wyjątek art. 757

1. Kto w celu odwrócenia niebezpieczeństwa grożącemu drugiemu ratuje jego dobro, może żądać zwrotu uzasadnionych wydatków, chociażby jego działanie nie odniosło skutku, i jest odpowiedzialny tylko za winę umyślną lub rażące niedbalstwo

2. Działanie zgodnie z prawdopodobną wolą zainteresowanego

1. Ma stosować się do przeciętnych, rozsądnych kryteriów ocen staranności, ostrożności, zgodnie z ogólnymi zasadami rozsądku

1. Trzeba brać pod uwagę również

1. zwyczaje,

2. wolę odbiegające od normy (jeśli jest znana)

1. nie podporządkowanie się do znanej woli osoby, której sprawę prowadzi jest to prowadzenie samowolne - jest ono niedopuszczalne, jest czynem niedozwolonym

1. powstaje wówczas obowiązek naprawienia szkody z art.754

2. art.754 - kto prowadzi cudzą sprawę wbrew wiadomej mu woli osoby, której sprawę prowadzi, nie może żądać zwrotu poniesionych wydatków i odpowiedzialny jest za szkodę, chyba że wola sprzeciwia się ustawie lub zasadą współżycia społecznego (wola uprawnionego nie jest święta)

2. Gestor nie może przerwać działania, jeśli osoba sama nie może zająć się sprawą

1. Musi uszanować wolę dominusa dotyczącą przerwania działania (chyba, że sprzeczne to z ustawą lub zws)

3. Działanie z należytą starannością

1. Gdy nie dołoży należytej staranności może odpowiadać na zasadach ogólnych

2. Przy art.757 ograniczona odpowiedzialność do winy umyślnej i rażącego niedbalstwa

3. Gdy prowadzi sprawę samowolnie - odpowiada za każdą winę, nawet niezawinioną i przypadkową

4. Ma działać z należytą starannością, ale ustawa nakłada na niego szczególne obowiązki wynikające z art.753§1

1. Prowadzący cudzą sprawę bez zlecenia powinien w miarę możności zawiadomić o tym osobę, której sprawę prowadzi, i stosownie do okoliczności albo oczekiwać jej zleceń, albo prowadzić sprawę dopóty, dopóki osoba ta nie będzie mogła sama się nią zająć

4. Gdy zostaną spełnione warunki legalności

1. Art.753§2 - z czynności swych prowadzący cudzą sprawę powinien złożyć rachunek oraz wydać wszystko, co przy prowadzeniu sprawy uzyskał dla osoby, której sprawę prowadzi. Jeżeli działał zgodnie ze swoimi obowiązkami może żądać zwrotu uzasadnionych wydatków i nakładów wraz z ustawowymi odsetkami oraz zwolnienia od zobowiązań, które zaciągnął przy prowadzeniu sprawy

1. Wydatki i nakłady - to np. zużyta woda, gdy podlewało się trawnik sąsiadowi, który wyjechał a nas nie prosił o podlewanie trawnika, ale nam szkoda było zieleni

6. Gdy działanie gestora nie spełnia przesłanek jest ono bezprawne

1. art.755 - Jeżeli prowadzący cudzą sprawę dokonał zmian w imieniu osoby, której sprawę prowadzi, bez wyraźnej potrzeby lub korzyści tej osoby albo wbrew wiadomej mu jej woli, obowiązany jest przywrócić stan poprzedni, a gdyby to było nie możliwe, naprawić szkodę. Nakłady może zabrać z powrotem, o ile może to uczynić bez uszkodzenia rzeczy.

7. Czy gestor może żądać wynagrodzenia za prowadzenie sprawy

1. PCSBZ - to działalność pro bono

2. W zasadzie nie, w założeniu jest to prowadzenie spraw nieodpłatne

3. Niekiedy przyjmuje się, że jeżeli sprawę prowadzi osoba, która trudni się zawodowo prowadzeniem takich spraw- wówczas jej czas może być traktowany jako koszt (problematyczne)

8. Jeśli gestor doznał szkody prowadząc sprawę np. ratowanie życie, wówczas koszty wyrównania szkody są wydatkiem poniesionym na prowadzenie tej sprawy, zwłaszcza przy negotiorum gestio necessaria (patrz art.757)

1. Przywilej z art.757 nie dotyczą osób, które miały zawodowy obowiązek ratowania (nawet z narażeniem życia - strażacy, służby ratownicze)

1. Nie wynika to wprost z KC, a z regulaminów tych służb

2. Jest to sporne w sytuacjach gdzie konieczność ratowania życia może wynikać z lekkomyślności samego zagrożonego (np. wspinanie się na górę w szpilkach)

2. Zwrot nawet wtedy, gdy się nie udało

9. Związek z umową zlecenia

1. Potwierdzenie (wyraźne, dorozumiane) prowadzenia sprawy nadaje skutki zlecenia (art.756)

1. Przekształcenie w stosunek zlecenia (ex lege)

2. Potwierdzenie ma moc wsteczną

1. Powoduje to poprawę sytuacji gestora - ma roszczenia w stosunku do dominusa jak zleceniobiorca

1. Może żądać wynagrodzenia odpowiadającego nakładom pracy

2. Jeśli gestor dokonał jakieś czynności prawnej, można przyjąć że działał jako pełnomocnik - czynność jest sanowana

2. Art.756- Potwierdzenie osoby, której sprawa była prowadzona, nadaje prowadzeniu sprawy skutki zlecenia

14.Sprzedaż

1. Definicja

1. Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

2. Art.535¹ - przepisy o sprzedaży stosuje się w odpowiednim zakresie do sprzedaży konsumenckiej

2. Charakter prawny

1. Konsensualna

2. Wzajemna

3. Zobowiązująca

1. Ale w pewnym zakresie o podwójnym skutku: zobowiązująco-rozporządzającym

4. Dwustronnie zobowiązująca

5. Kauzalna

6. Odpłatna

3. Strony

1. Sprzedawca

2. Kupujący

4. Reżimy sprzedaży

1. Konsumencka - ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej z 27 lipca 2002

2. Kodeksowa - reguluje obrót poza konsumencki, a konsumencki w zakresie nieuregulowanym w ustawie

3. Międzynarodowa - przepisy konwencji wiedeńskiej o międzynarodowej sprzedaży towarów z 1980r. Ratyfikacja w Polsce w 1996r.

5. Przedmiot

1. Rzecz

1. Rzecz ruchoma lub nieruchomość

2. Istniejąca bądź przyszła

1. Rzeczy przyszłe (emptio rei sperate) - umowa sprzedaży zawierana jest pod warunkiem zawieszającym, że rzecz powstanie. Np. sprzedaż pożytków

2. Sprzedaż nadziei (emptio spei) - jest to umowa losowa, bezwarunkowa

1. Jeśli ryzyko obciąża kupującego to jest to sprzedaż nadziei

2. Jeżeli ryzyko jest podzielone lub nie obciąża kupującego to jest to sprzedaż rzeczy przyszłej

3. Własna lub cudza

1. Jeżeli jest to umowa obligacyjna to skutki prawne w postaci powstania zobowiązania do przeniesienia własności i wydania rzeczy mogą powstać po stronie sprzedawcy, który nie jest właścicielem - zakłada on, że zanim nadejdzie termin spełnienia świadczenia uzyska własność

2. Aby wykonać zobowiązanie sprzedawca musi być właścicielem rzeczy

2. Prawa

1. Przepisy o sprzedaży stosuje się odpowiednio

2. Prawa majątkowe mogą być sprzedawane tylko gdy są zbywalne

3. Zespół rzeczy (universitas rerum)

1. np. kolekcja znaczków, zbiór książek

2. Zawieranych jest tyle umów, ile rzeczy wchodzi w skład tego zespołu - to, że strony zawierają 1 umowę jest zabiegiem technicznym, ułatwiającym obrót.

4. Zespół praw (universitas iuris)

1. Np. przedsiębiorstwo, spadek, gospodarstwo rolne

2. Poprzez 1 umowę przechodzi zespół praw składających się na przedsiębiorstwo, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej lub innych przepisów (np. gdy w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość)

5. Energia

1. Opanowane przez człowieka siły przyrody (np. elektryczność, para, gaz)

2. Przepisy o sprzedaży stosuje się odpowiednio

3. Jest to sprzedaż prawa do korzystania z określonej ilości energii

6. Res extra comercium (nie mogą być przedmiotem sprzedaży)

1. Nie mogą być przedmiotem obrotu - np. zwłoki ludzkie

6. Zawarcie umowy

1. Konsensualność

1. Wydanie rzeczy nie jest konieczną przesłanką zawarcia umowy, lecz elementem wykonania zawartej umowy

1. Nawet gdy wydanie następuje równocześnie z zawarciem umowy (tzw. sprzedaż odręczna), traktuje się je jako wykonanie zaciągniętego zobowiązania

2. Forma

1. Kodeksowe przepisy o umowie sprzedaży nie zastrzegają formy szczególnej

2. Inne przepisy mogą wymagać formy szczególnej

1. Forma aktu notarialnego

1. Art.158KC- sprzedaż nieruchomości

2. Art.237 - użytkowania wieczystego

3. Art.1052 - spadek

2. Pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi

1. Zbycie przedsiębiorstwa - ale gdy wchodzi w jego skład nieruchomość to forma aktu notarialnego

3. Sprzedaż rzeczy ruchomej - forma dowolna

1. Pewne odstępstwa zachodzą przy sprzedaży konsumenckiej

4. Sprzedaż wierzytelności

1. Dla jej przeniesienia na osobę trzecią przepisy o przelewie zastrzegają formę pisemną (ad probationem) gdy wierzytelność była stwierdzona pismem (art.511KC)

2. Skutek rozporządzający sprzedaży wierzytelności związanej z dokumentem na okaziciela zależy od przeniesienia własności dokumentu do czego potrzebne jest jego wydanie (art.517§2)

3. Tryb

1. Oferta

2. Negocjacje

3. Aukcja

4. Przetarg

5. Art.543KC - wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży

1. Istnieje obowiązek uwidocznienia cen towarów przeznaczonych do sprzedaży detalicznej, w miejscu ekspozycji i miejscu sprzedaży. (ustawa, rozporządzenia MF)

1. W połączeniu z art.543 - upraszcza się zawieranie umów.

2. Jednak art.543 traci aktualność w ramach wyraźnego oświadczenia o odmiennej treści (np. zamieszczenie informacji - sprzedane, dekoracje)

4. Zakres konsensu

1. Do zawarcia umowy sprzedaży niezbędne są:

1. Określenie przedmiotu

2. Określenie ceny

2. Elementy te muszą być wyznaczone przez strony - sąd nie ma kompetencji ich ustalenia

3. Przedmiot musi być ustalony w takim zakresie, w jakim jest to potrzebne do jego indywidualizacji i to dopiero w chwili wykonania umowy

4. Strony muszą wskazać tylko podstawy do ustalenia ceny

7. Obowiązki sprzedawcy

1. Przeniesienie własności rzeczy na kupującego

1. Art. 155. § 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.

2. Jeżeli sama umowa sprzedaży nie zawiera skutku rozporządzającego, sprzedawca obowiązany jest do dokonania dalszych czynności niezbędnych do wywołania tego skutku.

3. Rzeczy indywidualnie oznaczone - prawo do rzeczy przechodzi na nabywcę dzięki 1 czynności prawnej o podwójnym skutku (umowa zobowiązująco-rozporządzająca)

1. Jest to skutek dyspozytywny - przepisy ustawy, bądź strony mogą go wyłączyć

1. Np. sprzedaż na odległość

2. Np. w umowie pojawia się zastrzeżenie o przejściu własności dopiero z chwilą zapłaty ceny

4. Rzeczy oznaczone co do gatunku

1. Nie nastąpi skutek rozporządzający, aż do chwili skutecznej konkretyzacji rzeczy między stronami.

1. Np. poprzez wydanie rzeczy

5. Art. 510. § 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

2. Wydanie rzeczy

1. Przepisy dotyczące wydania rzeczy stosuje się odpowiednio do wydania innych dóbr.

2. Rzecz musi być oznaczona w umowie

1. Kupujący może zastrzec, że dopiero po zawarciu umowy określi bliżej cechy rzeczy kupionej (np. kształt, kolor, wymiar)

2. Jeżeli zwłoka kupującego w specyfikacji to sprzedawca może

1. Wykonać uprawnienia, jakie przysługują wierzycielowi w razie zwłoki dłużnika ze spełnieniem świadczenia wzajemnego (art.491)

2. Dokonać sam oznaczenia

1. Staje się ono dla kupującego wiążące po bezskutecznym upływie terminu do odmiennego oznaczenia, jaki sprzedawca jest obowiązany wyznaczyć kupującemu.

3. Termin i miejsce

1. Art.455 Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.  

2. Art.454 § 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.  

§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa. 

3. Termin i miejsce z reguły określa umowa stron

1. Dopuszczalne jest zastrzeżenie kupującego, że elementy zostaną wskazane później (art.549)

4. Brak oznaczenia terminu w umowie, stosujemy art.455 co do terminów oraz art.454 do miejsca.

5. Miejsce z art.454

1. Dług odbiorczy - świadczenie powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie dłużnika z chwili powstania zobowiązania. Sprzedawca powinien przygotować rzecz i czekać, aż kupujący rzecz odbierze

2. Dług oddawczy - strony mogą w umowie postanowić, że świadczenie powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela z chwili spełnienia świadczenia

3. Sytuacja pośrednia - sprzedaż wysyłkowa

1. Miejscem wydania rzeczy jest siedziba sprzedawcy, ale rzecz sprzedana ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia.

6. Termin z art.455

1. Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania

4. Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą, a także niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy (art.548)

1. Przed wydaniem rzeczy niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy spoczywa na sprzedawcy.

2. Sprzedaż wysyłkowa: (art.544)

1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia

1. Poczytuje się w razie wątpliwości, że sprzedawca wydał rzecz w chwili w której celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju (zawodowcy)

2. Kupujący jest zobowiązany zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i umożliwieniu mu zbadania rzeczy

1. Cały przewóz jest na ryzyko kupującego

2. Koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący

3. Jest to przepis dyspozytywny i strony mogą postanowić inaczej!.

2. Art.544§1 . Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.  

§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.  

5. Wydanie rzeczy powinno nastąpić wraz z odpowiednimi dokumentami związanymi z rzeczą (art.546§1), a także z potrzebną do prawidłowego korzystania rzeczy instrukcją (art.546§2), jak i z wszelkimi innymi niezbędnymi informacjami.

1. Do obowiązków związanych z wydaniem rzeczy należy udzielenie kupującemu potrzebnych wyjaśnień o stosunkach prawnych i faktycznych dot. rzeczy sprzedanej

6. Obowiązek sprzedawcy należytego opakowania i zabezpieczenia rzeczy oraz zapewnienie odpowiedniego przewozu, stosownie do właściwości rzeczy (art.545§1)

7. Koszty wydania rzeczy (zmierzenie, zważenie, opakowanie, ubezpieczenie, koszt przesłania) obciążają sprzedawcę (art.547) chyba, że co innego wynika z umowy lub odrębnych przepisów.

8. Obowiązki kupującego

1. Zapłata ceny

1. Cena - określona suma jednostek pieniężnych

2. Cena może być wyrażona w walucie polskiej albo w obcej

3. Strony mogą określić cenę w umowie przez wskazanie konkretnej sumy lub wskazanie podstaw do jej ustalenia

1. Jeśli strony w umowie nie wskazały ceny

1. Cena rynkowa - jeżeli z okoliczności wynika, że strony miały na względzie cenę przyjętą w stosunkach danego rodzaju, poczytuje się w razie wątpliwości, że chodziło o cenę w miejscu i czasie, w którym rzecz ma być kupującemu wydana

1. W przypadku zwłoki chodzi o cenę z daty, w której czynność prawna powinna być wykonana, a nie z daty w której rzeczywiście została wykonana. (sprzedawca w zwłoce)

2. W prawie francuskim- jeśli nie została wskazana cena to umowa sprzedaży jest nieważna

1. Jest to zbyt rygorystyczne podejście, bo czasem w chwili zawarcia umowy wartość rzeczy jest nieznana.

1. Np. cena zostanie ustalona dopiero po ustaleniu czy obraz jest autentyczny czy fałszywy

4. Ceny regulowane - są to ceny określane przez organy, to ceny urzędowe

1. Ustawa o cenach z 5 lipca 2001r- na pewne rodzaje towarów mogą być ustanowione ceny regulowane np. nośniki energii

2. W okresie PRL organy wyznaczały poziom cen, obecnie regulacja cen jest tylko w niezbędnym stopniu

3. Jeśli strony naruszą przepisy o cenach, to postanowienie niezgodne z ustawą zostaje zastąpione przez odpowiednie postanowienie z ustawy, nie ma nieważności umowy

1. Cena sztywna - strony nie mogą się odchylić od tej ceny ani w dół ani w górę

1. W PRL często, dzisiaj praktycznie nie funkcjonują

2. Jeżeli w miejscu i czasie zawarcia umowy sprzedaży obowiązuje zarządzenie ustanawiające cenę sztywną na rzecz danego gatunku lub rodzaju to wiąże ona strony nawet jeśli strony w umowie wskazały inną cenę

1. Sprzedawca, który otrzymał cenę wyższą jest obowiązany zwrócić kupującemu pobraną różnicę.

2. Cena maksymalna

1. Dzisiaj większość cen regulowanych to ceny maksymalne

2. Jeżeli w miejscu i czasie zawarcia umowy sprzedaży obowiązuje zarządzenie wg którego za rzeczy danego rodzaju lub gatunku nie może być zapłacona cena wyższa od ceny określonej.

1. Kupujący nie jest obowiązany do zapłaty ceny wyższej

2. Sprzedawca, który otrzymał cenę wyższą, obowiązany jest zwrócić kupującemu pobraną różnicę.

3. Cena minimalna

1. Jeżeli w miejscu i czasie zawarcia umowy obowiązuje zarządzenie, wg którego za rzeczy danego rodzaju lub gatunku nie może być zapłacona cena niższa od ceny określonej

1. Sprzedawca, który otrzymał cenę niższą ma roszczenie o dopłatę różnicy

4. Cena wynikowa

1. Właściwy organ państwowy określa sposób w jaki sprzedawca ma obliczać cenę za rzeczy danego rodzaju lub gatunku

1. Stosuje się, zależnie od właściwości takiej ceny przepisy o cenie sztywnej lub maksymalnej

2. W razie sporu co do prawidłowości obliczenia ceny wynikowej cenę tę ustali sąd

5. Wynikające z przepisów o cenie sztywnej, maksymalnej, minimalnej lub wynikowej roszczenie sprzedawcy o dopłatę różnicy ceny, jak również roszczenie kupującego o zwrot ceny przedawnia się z upływem 1 roku od dnia zapłaty

5. Miejsce zapłaty ceny

1. Art.454

2. Wyjątek: świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia

1. Jeśli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania

6. Czas zapłaty ceny

1. Strony mogą określić to w umowie

2. Umowa sprzedaży to umowa wzajemna

1. Świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, chyba że co innego wynika

1. Z umowy

2. Z ustawy

3. Albo orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu

2. Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki 2 strona nie zaoferuje świadczenia wzajemnego.

3. Cena powinna być zapłacona w momencie wydania rzeczy

3. Wyjątek: sprzedaż wysyłkowa

1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia

1. Poczytuje się w razie wątpliwości, że sprzedawca wydał rzecz w chwili w której celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju (zawodowcy)

2. Kupujący jest zobowiązany zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i umożliwieniu mu zbadania rzeczy

3. Ale gdy w chwili w której sprzedawca powierzył rzecz przewoźnikowi została ona utracona to kupujący ma obowiązek zapłacić cenę w chwili w której się o tym dowiedział

1. Kupujący może mieć wtedy roszczenie odszkodowawcze do przewoźnika, do zakładu ubezpieczeń itd.

2. Odebranie rzeczy

1. Odebranie rzeczy jest jednocześnie

1. Uprawnieniem- kupujący ma roszczenie o wydanie rzeczy

2. Zobowiązaniem

2. Jeśli kupujący nie odbiera rzeczy mimo, że nadszedł termin wydania to

1. Sprzedawca nadal ma obowiązek przechowywać rzecz z należytą starannością

2. Kupujący popada w zwłokę wierzyciela i dłużnika - przepisy o zwłoce dłużnika konsumują przepisy o zwłoce wierzyciela, bo Ida o wiele dalej

1. Kupujący odpowiada jak dłużnik będący w zwłoce

3. Sprzedawca może oddać rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo kupującego

4. Sprzedawca może sprzedać rzecz na rachunek kupującego

1. Powinien uprzednio wyznaczyć kupującemu dodatkowy termin do odebrania, chyba że

1. Wyznaczenie terminu jest niemożliwe

2. Rzecz jest narażona na zepsucie

3. Z innych względów groziłaby szkoda

2. O dokonaniu sprzedaży sprzedawca jest obowiązany niezwłocznie powiadomić kupującego

3. Jeżeli z umowy nie wynika inaczej koszty odebrania rzeczy ponosi kupujący

9. Przedawnienie roszczeń

1. Kupującego wobec sprzedającego - ogólne terminy przedawnienia

2. Sprzedawcy o zapłatę ceny - ogólne terminy przedawnienia

1. Wyjątek: 2 lata jeśli osoba zawodowo trudni się sprzedażą.

14a.Rękojmia

1. Rękojmia

1. Art.556-576

2. Nie znajdują one zastosowania do sprzedaży konsumenckiej

3. Instytucja rękojmi pozostaje aktualna dla stosunków innych niż te,

1. w których kupujący jest osobą fizyczną,

2. przedmiotem sprzedaży jest rzecz ruchoma nabyta przez niego w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą, a

3. sprzedawcą jest osoba dokonująca sprzedaży w zakresie działalności przedsiębiorstwa

4. Charakter odpowiedzialności

1. sprzedawca jest obciążony rękojmią z mocy samego prawa

2. przepisy o rękojmi są dyspozytywne

1. strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć

2. wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym

3. tylko przy wadach prawnych

1. jeżeli z powodu wady prawnej rzeczy sprzedanej kupujący jest zmuszony wydać rzecz osobie 3 - umowne wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi nie zwalnia sprzedawcy od obowiązku zwrotu otrzymanej ceny (rękojmia zadziała), chyba że

1. kupujący wiedział, że prawa sprzedawcy były sporne

2. albo kupujący nabył rzecz na własne niebezpieczeństwo

3. roszczenie o zwrot ceny jest roszczeniem z rękojmi tak jakby kupujący odstąpił od umów

3. odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi jest oparta na zasadzie ryzyka

1. odpowiedzialność obiektywna - sprzedawca odpowiada niezależnie od winy i wiedzy

4. zwolnienie od odpowiedzialności z tytułu rękojmi

1. wykazanie, że kupujący wiedział o wadzie

1. w chwili zawarcia umowy (rzecz oznaczona co do tożsamości)

2. w chwili wydania rzeczy (rzecz oznaczona co do gatunku lub rzecz przyszła)

2. tylko przy wadach fizycznych - wykazanie, że wada fizyczna powstała po przejściu niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia na kupującego (na ogół po wydaniu)

1. chyba że wady wynikły z przyczyn tkwiącej już poprzednio w rzeczy sprzedanej

3. tylko przy wadach prawnych

1. jeżeli kupujący uniknął utraty w całości lub w części nabytej rzeczy, albo skutków jej obciążenia na korzyść osoby 3. przez zapłatę sumy pieniężnej lub spełnienie innego świadczenia - sprzedawca może zwolnić się od odpowiedzialności z tytułu rękojmi jeżeli zwróci kupującemu zapłaconą sumę lub wartość spełnionego świadczenia wraz z odsetkami i kosztami

2. Rodzaje wad

1. Wada fizyczna polega na tym, że: (art556§1)

1. Rzecz ma cechy zmniejszające jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia rzeczy

2. Rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego

1. Np. przez deklarowanie jakości w postaci oznaczenia gatunku, dołączenie certyfikatu itp.

3. Rzecz została wydana kupującemu w stanie niezupełnym, w tym także bez niezbędnej instrukcji obsługi lub innej informacji potrzebnej do prawidłowego korzystania z rzeczy.

1. Wadą fizyczną nie jest brak ilościowy, zastosowanie mają wtedy ogólne zasady dotyczące nienależytego wykonania zobowiązania.

2. Dla oceny wad fizycznych rzeczy podstawowe znaczenie mają względy funkcjonalne, czy to określone w umowie, czy związane z wymaganiami „normalnego użytku”

3. Wady fizyczne dotyczą rzeczy nowych i używanych

4. Pojęcie wad fizycznych rzeczy należy odnieść odpowiednio do dóbr niebędących rzeczami - szczególnie sprzedaży energii.

2. Wada prawna sprzedanej rzeczy (art.556§2) istnieje wówczas, gdy rzecz:

1. Stanowi własność osoby trzeciej albo

1. Wada prawna występuje nie tylko wtedy, gdy sprzedawca nie jest właścicielem rzeczy, ale także gdy jest jedynie współwłaścicielem.

2. Jest obciążona prawem osoby trzeciej

1. Należy przez to rozumieć nie tylko ograniczone prawa rzeczowe (np. zastaw), ale i prawa obligacyjne jeżeli są skuteczne względem nabywcy (np. najem, dzierżawa)

1. Jeśli przedmiotem sprzedaży są prawa to sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie tych praw (rozszerzenie zakresu odp. w stosunku do sprzedaży rzeczy)

3. Odpowiedzialność

1. Sprzedaż wadliwej rzeczy czy prawa zawsze należy oceniać jako nienależyte wykonanie zobowiązania, które naraża sprzedawcę na odpowiedzialność odszkodowawczą, jeżeli można sprzedawcy lub osobie, za którą on odpowiada, przypisać winę.

1. Jednak ten typ odpowiedzialności okazuje się niewystarczający dla skutecznej ochrony interesów kupującego, gdyż powinien mieć on zaufanie do sprzedawcy. Z tych powodów prawo cywilne konstruuje własny system odpowiedzialności sprzedawcy w razie sprzedaży przedmiotu wadliwego (rękojmia za wady)

1. Zaostrzone przesłanki odpowiedzialności

2. Szerzy zakres uprawnień przysługujących kupującemu w porównaniu z ogólnymi zasadami (art.471 i następne)

3. Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka

1. Sprzedawca nie może się zwolnić od niej wykazując, że ani on, ani osoba za którą odpowiada, nie ponosi winy spowodowania wady przedmiotu sprzedanego. Sprzedawca odpowiada nawet wtedy, gdy o wadzie nie mógł wiedzieć.

2. Rękojmią objęte są wady fizyczne, które powstały przed przejściem na kupującego niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy.

1. Decydująca jest na ogół chwila wydania rzeczy

2. Za wady powstałe później sprzedawca odpowiada, gdy wynikły one z przyczyny tkwiącej już poprzednio w rzeczy sprzedanej

3. Sprzedawca nie odpowiada za wady o których kupujący wiedział.

1. Decyduje chwila zawarcia umowy

1. Chyba że przedmiotem sprzedaży są rzeczy przyszłe lub oznaczone co do gatunku (a ich indywidualizacja następuje dopiero w momencie wydania ich kupującemu)

4. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi nie powstaje w razie sprzedaży licytacyjnej w postępowaniu egzekucyjnym, a także w postępowaniu upadłościowym.

4. Zawiadomienie o wadzie

1. Zaostrzony system odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu wad wymaga w pewnej mierze wzięcie pod uwagę jego interesów - służy temu zawiadomienie sprzedawcy o wadzie (tzw. akt staranności)

2. Wada fizyczna

1. Zawiadomienie jest przesłanką bezwzględną dochodzenia uprawnień z tytułu rękojmi. (art.563)

2. Kupujący traci uprawnienia, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w przeciągu miesiąca od jej wykrycia, a gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte - w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć.

1. Terminy te są zwane reklamacyjnymi, mogą być krótsze przy artykułach żywnościowych

3. Obrót profesjonalny: kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach danego rodzaju i niezwłocznie nie zawiadomił sprzedawcy o dostrzeżonych wadach.

4. Dla zachowania terminów do zawiadomienia sprzedawcy o wadach wystarczy wysłanie listu poleconego przed upływem terminu

1. Zawiadomienie to akt wiedzy, a nie oświadczenie woli

5. Utrata uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy nie następuje mimo niezachowania terminów zawiadomienia sprzedawcy o wadach rzeczy jeżeli:

1. Sprzedawca wadę zataił

2. Sprzedawca zapewnił kupującego, że wady nie istnieją.

3. Wady prawne

1. Nie jest potrzebny akt staranności w postaci zawiadomienia sprzedawcy o nich.

2. Gdy osoba trzecia dochodzi od kupującego roszczeń dotyczących rzeczy sprzedanych, powinien on niezwłocznie zawiadomić o tym sprzedawcę, aby umożliwić mu wzięcie udziału w sprawie i wykazanie, że roszczenie osoby trzeciej jest nieuzasadnione (art.573)

1. Gdy kupujący nie zawiadomił sprzedawcy, to wprawdzie nie traci uprawnień z tytułu rękojmi, ale naraża się na zarzut ze strony sprzedawcy, że jego udział w postępowaniu doprowadziłby do wykazania, iż roszczenie osoby trzeciej było bezzasadne.

5. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy (przy wadzie prawnej te same)

1. Kupujący wybiera z którego skorzysta

2. Odstąpienie od umowy

1. Nie przysługuje ono wtedy gdy sprzedawca

1. Niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad lub

2. Niezwłocznie wady usunie

2. Jest to prawo podmiotowe kształtujące

3. Następuje w drodze złożenia przez kupującego oświadczenia woli w formie dowolnej

1. Forma pisemna (ad probationem) - gdy sprzedaż na piśmie lub w innej formie szczególnej

4. Sprzedawca i kupujący są zobowiązani zwrócić sobie wszystko co otrzymali od 2 strony na podstawie umowy (wynika to z przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej)

1. Sprzedawca zwraca cenę w całości

2. Kupujący zwraca rzecz

3. Kupującemu i sprzedawcy przysługuje prawo zatrzymania, dopóki druga strona nie zaofiaruje zwrotu otrzymanego świadczenia albo nie zabezpieczy roszczenia o zwrot

5. W razie jednokrotnej wymiany albo naprawy - odstąpienie nie podlega dalszym ograniczeniom, z wyjątkiem gdy kolejne zgłoszone wady są nieistotne

6. Jeżeli sprzedawca dokonał wymiany, powinien pokryć związane z tym koszty jakie poniósł kupujący

7. Art. 565. Jeżeli spośród rzeczy sprzedanych tylko niektóre są wadliwe i dają się odłączyć od rzeczy wolnych od wad, bez szkody dla stron obu, uprawnienie kupującego do odstąpienia od umowy ogranicza się do rzeczy wadliwych.  

8. Art. 562. Jeżeli w umowie sprzedaży zastrzeżono, że dostarczenie rzeczy sprzedanych ma nastąpić częściami, a sprzedawca mimo żądania kupującego nie dostarczył zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad, kupujący może od umowy odstąpić także co do części rzeczy, które mają być dostarczone później. 

9. Art. 567 - szczególne obowiązki korzystającego z odstąpienia od umowy (a także żądania wymiany rzeczy na niewadliwą) polegające na aktach staranności w interesie sprzedawcy

1. Odesłanie rzeczy za porozumieniem ze sprzedawcą

2. Zapewnienie niezbędnego przechowywania rzeczy

3. W sytuacjach wyjątkowych - sprzedaż rzeczy

3. Żądanie obniżenia ceny

1. Ma postać roszczenia

2. Obniżenie ceny następuje w takim stosunku, w jakim wartość rzeczy wolnej od wad pozostaje do jej wartości obliczonej z uwzględnieniem istniejących wad

4. Żądanie dostarczenia rzeczy wolnych od wad oraz naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia

1. Roszczenie to ma zastosowanie wyłącznie do sprzedaży rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku

2. Kupujący może żądać

1. Dostarczenia zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad

2. Oraz naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia

5. Żądaniu usunięcia wady rzeczy

1. Jeśli przedmiotem sprzedaży jest rzecz oznaczona co do tożsamości, a sprzedawca jest jej wytwórcą.

2. Jest to roszczenie

3. Kupujący może żądać usunięcia wady, wyznaczając w tym celu sprzedawcy odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie terminu od umowy odstąpi

4. Sprzedawca może odmówić usunięcia wady, gdyby wymagało ono nadmiernych kosztów. (dowód spoczywa na sprzedawcy)

6. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne mogą być wykonywane niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji

7. Przy wadach prawnych - odpowiedzialność powstaje przez sam fakt istnienia wady prawnej (osoba trzecia nie musi występować z roszczeniem)

6. Terminy

1. rękojmia za wady fizyczne rzeczy

1. uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie 1 roku (gdy chodzi o wady budynku 3 lat) licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana

2. kupujący może wykonać uprawnienia z tytułu rękojmi mimo upływu terminu jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił

3. zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie tego terminu, jeżeli przed jego upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie

1. zarzut przeciwko roszczeniom sprzedawcy - np. sprzedawca żąda zapłaty ceny - kupujący mimo upływu terminu może podnieść zarzut obniżenia ceny

2. rękojmia za wady prawne rzeczy

1. uprawnienia z tytułu rękojmi za wady prawne wygasają po upływie 1 roku licząc od dnia, kiedy kupujący dowiedział się o istnieniu wady prawnej

1. jeżeli kupujący dowiedział się o istnieniu wady prawnej dopiero na skutek powództwa osoby 3 - termin ten biegnie od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą 3 stało się prawomocne

2. kupujący może wykonać uprawnienia z tytułu rękojmi mimo upływu terminu jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił

3. zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie tego terminu, jeżeli przed jego upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie

1. zarzut przeciwko roszczeniom sprzedawcy - np. sprzedawca żąda zapłaty ceny  kupujący mimo upływu terminu może podnieść zarzut obniżenia ceny

7. Przejście uprawnień

1. Uprawnienia wynikające z rękojmi mogą przejść na następców prawnych kupującego wg zasad dotyczących wierzytelności.

2. Przeniesienie ich na dalszych nabywców rzeczy może więc nastąpić w drodze cesji, i to bez zgody zobowiązanego

8. Odpowiedzialność odszkodowawcza

1. Niezależnie od uprawnień przysługujących kupującemu z tytułu rękojmi, może on żądać odszkodowania za szkodę spowodowaną wadami rzeczy (fizycznymi lub prawnymi), na podstawie zasad rządzących odpowiedzialnością z tytułu nienależytego wykonania zobowiązań, a więc gdy szkoda jest następstwem okoliczności, za które sprzedawca ponosi odpowiedzialność.

2. Z odpowiedzialnością w ramach rękojmi związane jest roszczenie o wyrównanie szkody w granicach tzw. negatywnego interesu umownego (wady fizyczne- art. 566§1zd2 oraz wady prawne -art.574 zd2 KC)

1. Przysługuje ono gdy:

1. Szkoda jest następstwem okoliczności za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności

2. Obejmuje naprawienie szkody poniesionej przez to, że kupujący zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady

2. Dochodzenie tego roszczenia jest uzależnione od wykonania uprawnień z art.560 i 561 i podlega reżimowi rękojmi.

3. Może zajść także sytuacja w której będą miały zastosowanie przepisy o produkcie niebezpiecznym.

4. Ogólne zasady odpowiedzialności mogą być zmienione przez szczególne przepisy prawne, albo w drodze umowy stron

1. Art.558§1 Strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jednakże w umowach z udziałem konsumentów ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w wypadkach określonych w przepisach szczególnych. 

§ 2. Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.  

14b.Gwarancja jakości

1. Definicja

1. Udzielona kupującemu gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej polega na zobowiązaniu się gwaranta (sprzedawcy albo wytwórcy rzeczy) do spełnienia odpowiednich świadczeń na wypadek, gdyby w oznaczonym terminie (okres gwarancyjny) ujawniły się wady fizyczne rzeczy sprzedanej (art.577)

2. Przepisów o gwarancji nie stosuje się do sprzedaży konsumenckiej

1. Tam są szczególne przepisy dotyczące gwarancji.

2. Charakter prawny

1. Ma charakter akcesoryjny

1. Uzależniona jest od istnienia ważnej umowy sprzedaży

2. Nie powstaje ex lege

1. Powstaje na podstawie czynności prawnej

2. Udzielenie gwarancji jest dobrowolne

3. Jest to umowa konsensualna

1. Dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron

4. Do zawarcia umowy gwarancyjnej nie jest konieczne wręczenie kupującemu dokumentu gwarancyjnego określającego treść gwarancji (wg. prof. Pajora)

1. Prof. Radwański - do zawarcia umowy gwarancyjnej potrzebne jest wręczenie kupującemu dokumentu gwarancyjnego określającego treść gwarancji.

1. Oświadczenie gwaranta powinno mieć formę pisemną ad probationem

2. Oświadczenie kupującego - forma dowolna

5. Gwarancja sprzedawcy powstaje w wyniku umowy będącej zastrzeżeniem dodatkowym do umowy sprzedaży

1. Gwarancja producenta - pogląd Radwańskiego: wynika z umowy pomiędzy wytwórcą rzecz, a nabywcą, zawartej przy udziale sprzedawcy, który wydaje kupującemu dokument gwarancyjny wystawiony przez wytwórcę.

3. Gwarancja a rękojmia

1. Gwarancja jest to odrębny od rękojmi reżim

2. Gwarancja dotyczy wyłącznie wad fizycznych rzeczy

3. Wg KC kupującemu służy wybór między tymi systemami ochrony

1. Art.579 - Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji.  

2. Kupujący może wybrać czy wykona uprawnienia czy z gwarancji i jest związany tym wyborem tylko w odniesieniu do tej wady

1. Jeśli później ujawni się kolejna wada fizyczna rzeczy to kupujący może wybrać czy wykona uprawnienia z rękojmi czy gwarancji bez względu na to jakiego wyboru dokonał w odniesieniu do poprzedniej wady

4. Nie można stworzyć roszczenia hybrydowego

1. Czyli w części opartego na reżimie z rękojmi, a w części na reżimie z gwarancji jakości

4. Przesłanki odpowiedzialności

1. Gwarancja odnosi się tylko do wad fizycznych

2. Odpowiedzialność gwaranta jest oparta na zasadzie ryzyka

3. Gwarant odpowiada tylko wtedy gdy wada powstała z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej (art.578)

1. Chyba, że w umowie gwarancyjnej zastrzeżono inaczej

4. Udowodnienie wady obciąża kupującego

1. Gwarant nie będzie ponosił odpowiedzialności, gdy wykaże, że wada powstała z innych przyczyn

1. Np. wskutek niewłaściwej eksploatacji

5. Dyspozytywny charakter art.578 umożliwia szersze określenie odpowiedzialności gwaranta

1. Przez uwzględnienie innych wad

2. Wyłączenie z zakresu gwarancji wad, których przyczyna tkwi w rzeczy sprzedanej, uważa się za niedopuszczalne, jako sprzeczne z naturą gwarancji i wynikającej z niej odpowiedzialności (art.353_­­¹)

6. Przesłankę odpowiedzialności gwarancyjnej stanowi:

1. Ujawnienie się wady w ciągu terminu określonego w gwarancji

1. Jeżeli innego terminu nie zastrzeżono to w czasie jednego roku od wydania rzeczy kupującemu.

7. Gwarancja nie wymaga żadnych aktów staranności.

1. Sytuacja korzystniejsza niż przy rękojmi

8. Realizacji swych uprawnień kupujący może domagać się po upływie terminu gwarancji

1. Musi udowodnić, że w okresie gwarancji wada się ujawniła

9. Roszczenia tytułu gwarancji podlegają ogólnym terminom przedawnienia.

5. Uprawnienia z tytułu gwarancji jakości

1. Są skromniejsze niż tytułu rękojmi

1. Kupujący nie może odstąpić od umowy ani żądać obniżenia ceny

2. Gwarancja ma na celu zapewnienie niezakłóconego korzystania z rzeczy sprzedanej i obejmuje odpowiednie do tego celu uprawnienia na wypadek, gdyby rzecz okazała się wadliwa.

3. Wystawca dokumentu gwarancyjnego jest obowiązany, w braku innych postanowień umownych:

1. Do usunięcia wad fizycznych (naprawa) lub

2. Do dostarczenia rzeczy wolnej od wad (wymiana)

4. Obowiązki gwaranta mogą być inaczej określone w dokumencie gwarancyjnym

1. Kodeksowa regulacja nie zakłada minimalnego zakresu ochrony uprawnionego z gwarancji.

5. O wyborze świadczeń z tytułu gwarancji decyduje gwarant (zobowiązanie przemienne)

1. Orzecznictwo: w wypadku długotrwałych bądź kilkakrotnych napraw, które praktycznie pozbawiają nabywcę z korzystania z rzeczy i świadczą o wadzie nieusuwalnej, uprawnionemu z tytułu gwarancji służy roszczenie o wymianę rzeczy na wolną od wad.

2. Niektóre umowy gwarancyjne precyzują w jakim przypadku, bądź po ilu naprawach gwarant jest zobowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad.

6. Wady istotne: Termin gwarancji biegnie na nowo od chwili dostarczenia rzeczy (jej części) wolnej od wad albo od chwili zwrócenia rzeczy naprawionej (przy istotnych naprawach)

1. Przy drobniejszych naprawach (wady nieistotne) termin gwarancji ulega przedłużeniu o okres, w ciągu którego kupujący nie mógł z rzeczy korzystać (art.581)

2. Za zgodne z przeznaczeniem zużycie rzeczy podlegającej wymianie kupujący nie ma obowiązku zapłaty wynagrodzenia.

7. Wykonywanie uprawnień wynikających z gwarancji:

1. Wymaga przedstawienia gwarantowi przedmiotu sprzedaży w celu oględzin i dalszych działań polegających na naprawie lub wymianie.

2. Art. 580 §1 Kto wykonuje uprawnienia wynikające z gwarancji, powinien dostarczyć rzecz na koszt gwaranta do miejsca wskazanego w gwarancji lub do miejsca, w którym rzecz została wydana przy udzieleniu gwarancji, chyba że z okoliczności wynika, iż wada powinna być usunięta w miejscu, w którym rzecz znajdowała się w chwili ujawnienia wady.  

§ 2. Gwarant jest obowiązany wykonać obowiązki wynikające z gwarancji w odpowiednim terminie i dostarczyć uprawnionemu z gwarancji rzecz na swój koszt do miejsca wskazanego w paragrafie poprzedzającym.  

§ 3. Niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy w czasie od wydania jej gwarantowi do jej odebrania przez uprawnionego z gwarancji ponosi gwarant.  

6. Gwarantem jest wystawca dokumentu gwarancyjnego:

1. Może nim być:

1. sprzedawca rzeczy

1. częściej gdy producent jest zagraniczny

2. umowa gwarancji często jest włączona/dołączona do umowy sprzedaży

2. wytwórca rzeczy (producent rzeczy)

1. częściej gdy producent jest krajowy

2. umowa gwarancji dochodzi do skutku przez kartę gwarancyjną wystawioną przez producenta i dołączoną do rzeczy (jest przynależnością rzeczy)

1. w KG mieści się oferta zawarcia umowy gwarancji ad incertam personam -kupujący przyjmując rzecz wraz z kartą gwarancyjną przyjmuje tę ofertę

2. sprzedawca jest tylko posłańcem - przenosi cudze oświadczenie woli

3. rozwiązanie takie jest zgodne z założeniem że gwarancja nie jest jednostronną czynnością prawną bo jednostronna czynność prawna może być źródłem zobowiązania w drodze wyjątku - tylko wtedy gdy ustawa na to zezwala (a w tym przypadku tak nie jest)

7. Umowy o przejęcie obowiązku wykonywania świadczeń gwarancyjnych

1. W praktyce świadczenia gwarancyjne są często wykonywane nie przez samego gwaranta, lecz przez inną jednostkę, z którą gwarant zawiera w tym względzie stosowną umowę.

1. Wchodzi tutaj w grę konstrukcja umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej oraz o świadczenie przez osobę trzecią

8. Naprawienie szkody

1. Gwarancja nie ogranicza ogólnych uprawnień kupującego z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania. (art.471 i następne)

2. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczeń gwarancyjnych może uzasadniać odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art.471, 474.

14c. Sprzedaż na raty

1. PRZEPISY O SPRZEDAŻY NA RATY STOSUJE SIĘ DO UMOWY SPRZEDAŻY, W KTÓREJ:

1. sprzedawca jest przedsiębiorcą

2. sprzedaży dokonuje w zakresie działalności przedsiębiorstwa

3. przedmiotem sprzedaży jest rzecz ruchoma

4. kupujący jest konsumentem

5. cena płatna jest w określonych ratach

6. rzecz zostaje kupującemu wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny

7. umowa nie jest objęta przepisami ustawy o kredycie konsumenckim z 20 lipca 2001 r.

1. wystawienie weksli na pokrycie lub zabezpieczenie ceny kupna nie wyłącza stosowania przepisów o sprzedaży na raty

1. to zabezpieczenie wierzytelności i nie stanowi zapłaty

2. to zaciągnięcie równoległego zobowiązania z weksla

2. KAŻDĄ Z RAT NALEŻY TRAKTOWAĆ JAKO ODRĘBNE ŚWIADCZENIE

1. 2 letni termin przedawnienia biegnie dla każdej z rat oddzielnie (od dnia jej wymagalności)

3. PRZEDTERMINOWA ZAPŁATA RAT

1. kupujący może płacić raty przed terminem płatności (termin płatności jest zastrzeżony na korzyść dłużnika)

1. w takiej sytuacji kupujący może odliczyć kwotę, która odpowiada wysokości stopy procentowej obowiązującej dla danego rodzaju kredytów NBP

4. OCHRONA SPRZEDAWCY - ZWŁOKA W ZAPŁACIE RAT

1. skutki regulują przepisy o sprzedaży na raty i są one semiimperatywne!

1. postanowienia umowne mniej korzystne dla kupującego są nieważne - zamiast nich stosuje się przepisy o sprzedaży na raty

2. zastrzeżenie natychmiastowej wymagalności nie uiszczonej ceny na wypadek uchybienia terminom poszczególnych rat jest skuteczne tylko wtedy, gdy

1. było uczynione na piśmie przy zawarciu umowy

2. i kupujący jest w zwłoce z zapłatą co najmniej 2 rat

3. i łączna suma zaległych rat przewyższa 1/5 część umówionej ceny

3. sprzedawca może odstąpić od umowy z powodu niezapłacenia ceny - ale tylko wtedy gdy:

1. kupujący jest w zwłoce z zapłatą co najmniej 2 rat

2. i łączna suma zaległych rat przewyższa 1/5 część umówionej ceny

3. i sprzedawca powinien wyznaczyć kupującemu odpowiedni dodatkowy termin do zapłacenia zaległych rat z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniony do odstąpienia od umowy

5. OCHRONA KUPUJĄCEGO

1. odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej na raty może być przez umowę wyłączona lub ograniczona tylko w wypadkach przewidzianych przez przepisy szczególne -(przepisy semiimperatywne)

2. umowa nie może utrudnić kupującemu wykonania uprawnień z tytułu rękojmi

3. ale przepis ten nie jest aktualny w zakresie sprzedaży uregulowanej w ustawie z 27 lipca 2002 o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej

6. PRZEPISY O SPRZEDAŻ NA RATY STOSUJE SIĘ ODPOWIEDNIO

1. gdy rzecz ruchoma zostaje sprzedana osobie fizycznej korzystającej z kredytu udzielonego w tym celu przez bank jeżeli

1. kredyt ten ma być spłacony ratami,

2. i rzecz została kupującemu wydana przed całkowitą spłatą kredytu

3. osoba fizyczna zawiera normalną umowę sprzedaży ze sprzedawcą i umowę kredytu z bankiem

2. do zabezpieczenia roszczeń banku przysługuje mu ustawowe prawo zastawu na rzeczy sprzedanej, dopóki rzecz znajduje się u kupującego

3. odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady rzeczy ponosi wyłącznie sprzedawca

7. Art. 587. Wyłączenie przepisów o sprzedaży na raty

1. Przepisów rozdziału niniejszego nie stosuje się do sprzedaży na raty, jeżeli kupujący nabył rzecz w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa. 

14d.Sprzedaż z zastrzeżeniem własności rzeczy sprzedanej

1. PACTUM RESERVATI DOMINII

2. SPRZEDAWCA MOŻE ZASTRZEC SOBIE WŁASNOŚĆ RZECZY SPRZEDANEJ AŻ DO CHWILI ZAPŁATY CAŁEJ CENY gdy (art.589)

1. przedmiotem sprzedaży jest rzecz ruchoma

2. i zapłata ceny ma nastąpić w przyszłości

3. i konieczna jest na to zastrzeżenie zgoda obu stron

3. w razie dokonania takiego zastrzeżenie poczytuje się w razie wątpliwości że PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI RZECZY NASTĄPIŁO POD WARUNKIEM ZAWIESZAJĄCYM

1. warunek zawieszający - zdarzenie przyszłe i niepewne, od którego ziszczenia uzależnione jest powstanie skutków czynności prawnej

2. tylko skutek rozporządzający umowy sprzedaży jest uzależniony od warunku - sama umowa sprzedaży nie jest warunkowa

1. kupujący uzyskuje własność nie w chwili zawarcia umowy tylko w chwili zapłaty całej ceny

2. ziszczenie się warunku powoduje automatyczne przeniesienie własności

3. Umowa sprzedaży nie jest warunkowa, warunek dotyczy tylko przejścia własności

4. SKUTKI

1. Właścicielem zostaje sprzedawca, ale rzecz może być w posiadaniu kupującego, który jeżeli rzecz została mu wydana staje się posiadaczem zależnym.

2. kupujący jako warunkowo uprawniony może wykonywać wszelkie czynności zmierzające do zachowania jego prawa

3. późniejsze rozporządzenia sprzedawcy tracą moc z chwilą ziszczenia się warunku o ile udaremniają lub ograniczają skutek ziszczenia się warunku

1. ale art. 169 - gdy sprzedawca zbył rzecz osobie 3. i wydał ją nabywcy

1. nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działał w złej wierze

2. kupującemu przeciw sprzedawcy przysługuje roszczenie odszkodowawcze

5. ZASTRZEŻENIE WŁASNOŚCI RZECZY SPRZEDANEJ MOŻE ODNOSIĆ SIĘ DO:

1. rzeczy, która po zwarciu umowy sprzedaży pozostaje u sprzedawcy

2. ale najczęściej odnosi się do rzeczy wydanej kupującemu - wówczas

1. kupujący jest posiadaczem zależnym

2. z chwilą wydania rzeczy na kupującego przechodzi ryzyko przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy

3. FORMA: jeżeli rzecz sprzedana została kupującemu wydana zastrzeżenie własności powinno być stwierdzone pismem (forma ad probationem)

1. pismo to skuteczne względem wierzycieli kupującego jeżeli ma datę pewną (forma ad eventum)

4. sprzedawca odbierając rzecz może żądać odpowiedniego wynagrodzenia za zużycie lub uszkodzenie rzeczy (stosownie do stopnia zużycia lub uszkodzenia)

5. jeżeli kupujący dopuści się zwłoki z zapłatą ceny - kupujący traci uprawnienie do posiadania rzeczy

1. ma rzecz zwrócić

2. sprzedawca może wytoczyć powództwo windykacyjne

3. odstąpienie od umowy następuje per facta cocludentia z chwilą odebrania rzeczy

14e. Sprzedaż na próbę albo z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego

1. Sprzedaż na próbę albo z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego poczytuje się w razie wątpliwości za ZAWARTĄ POD WARUNKIEM ZAWIESZAJĄCYM, ŻE KUPUJĄCY UZNA PRZEDMIOT SPRZEDAŻY ZA DOBRY

1. warunek zawieszający - zdarzenie przyszłe i niepewne, od którego ziszczenia uzależnione jest powstanie skutków czynności prawnej

2. warunek potestatywny - jego ziszczenie zależy w całości od woli kupującego

3. cała umowa sprzedaży jest uzależniona od warunku - do chwili ziszczenia się warunku(wyrażenia aprobaty przez kupującego) nie powstają żadne skutki prawne umowy sprzedaży

2. TERMIN PRÓBY LUB ZBADANIA RZECZY

1. strony mogą go określić w umowie

2. jeśli strony nie określiły go w umowie to sprzedawca może wyznaczyć kupującemu odpowiedni termin (aby stan niepewności nie trwał zbyt długo)

3. JEŚLI KUPUJĄCY RZECZ ODEBRAŁ I NIE ZŁOŻYŁ OŚWIADCZENIA WOLI PRZED UPŁYWEM TERMINU

1. uważa się, że uznał przedmiot sprzedaży za dobry - warunek ziścił się i umowa jest skuteczna

4. JEŚLI KUPUJĄCY RZECZY NIE ODEBRAŁ I NIE ZŁOŻYŁ OŚWIADCZENIA WOLI PRZED UPŁYWEM TERMINU

1. umowa nie dochodzi do skutku - różne stanowiska dlaczego:

1. nie spełnione konieczne elementy umowy sprzedaży

2. nieziszczenie się warunku

5. JEŚLI KUPUJĄCY UZNAŁ ŻE NIE CHCE NABYĆ RZECZY

1. strony zobowiązane są zwrócić świadczenia wzajemne wg przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (condictio causa data causa non secuta)

6. RYZYKO PRZYPADKOWEJ UTRATY LUB USZKODZENIA RZECZY

1. obciąża sprzedawcę (bo cała umowa zawarta jest pod warunkiem zawieszającym)

7. SPRZEDAŻ NA PRÓBĘ NALEŻY ODRÓŻNIĆ OD:

1. sprzedaż z możliwością wymiany zakupionego towaru na inny na życzenie kupującego

2. sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odstąpienia od umowy w określonym terminie - umowa sprzedaży jest wówczas bezwarunkowa i przejście prawa własności na kup. następuje w zasadzie w chwili zawarcia umowy

14f. Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odkupu

1. ZASTRZEŻENIE PRAWA ODKUPU NIE POWODUJE ŻE UMOWA SPRZEDAŻY JEST WARUNKOWA

1. polega na tym że sprzedawca jest uprawniony do odkupienia od kupującego przedmiotu sprzedaży i ponownie może stać się jego właścicielem

2. własność rzeczy przechodzi na kupującego, ale przez czas trwania prawa odkupu jest on tym zastrzeżeniem związany i musi liczyć się z tym że sprzedawca wykona prawo odkupu

3. rodzi tylko skutki obligacyjne - jest to prawo akcesoryjne skuteczne inter partes

1. sprzedawca może wykonać prawo odkupu tylko wobec kupującego - w razie zbycia lub obciążenia rzeczy przez kupującego ponosi on na zasadach ogólnych odpowiedzialność za niewykonanie zobowiązania (chyba, że przywróci stan poprzedni i wykona zobowiązanie)

1. wyjątek: skuteczność prawa odkupu nieruchomości jest rozszerzona na osoby 3, jeśli zostanie ono ujawnione w księdze wieczystej

2. TERMIN PRAWA ODKUPU

1. termin zawity

2. termin prawa odkupu określają strony w umowie ale termin ten nie może być dłuższy niż 5 lat od chwili zawarcia umowy - a jeśli strony określiły dłuższy termin to ulega on skróceniu do 5 lat

3. TEORIE DOTYCZĄCE CHARAKTERU PRAWA ODKUPU:

1. teoria oferty (Czachórski) - jest to oferta dokonania sprzedaży powrotnej skierowana do sprzedawcy, który jeśli ją przyjmie dochodzi do skutku umowa sprzedaży powrotnej

2. teoria pr. podmiotowego kształtującego przysługującego sprzedawcy

1. najszerzej przyjmowana w doktrynie

3. teoria zobowiązania - jest to zobowiązanie kupującego do sprzedaży powrotnej, które się aktualizuje z chwilą złożenia oświadczenia kupującemu

4. WYKONANIE PRAWA ODKUPU - następuje przez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli kupującemu (jednostronna czynność prawna o charakterze prawnokształtującym)

1. jeśli zawarcie umowy sprzedaży wymagało formy szczególnej to i to oświadczenie powinno złożone w tej samej formie

5. SKUTKI WYKONANIA PRAWA ODKUPU - powstaje zobowiązanie, stosunek sprzedaży powrotnej

1. po stronie kupującego powstaje obowiązek przeniesienia własności z powrotem na sprzedawcę

2. po stronie sprzedawcy powstaje obowiązek zwrotu

1. ceny

2. kosztów sprzedaży

3. nakładów

1. sprzedawca zobowiązany jest zwrócić nakłady które nie są koniczne tylko o tyle o ile zwiększają wartość rzeczy

3. Jeśli cena odkupu przenosi cenę i koszty sprzedaży wówczas sprzedawca może żądać obniżenia ceny odkupu do wartości rzeczy w chwili wykonania prawa odkupu, jednakże nie niżej sumy obliczonej według paragrafu poprzedzającego

1. ma to zapobiec praktykom lichwiarskim, np. sprzedawca sprzedaje kupującemu rzecz na zabezpieczenie zaciągniętej pożyczki (przewłaszczenie na zabezpieczenie)

1. cena odkupu jest tak ustalona aby wliczyć w nią bardzo wysokie odsetki

6. PRAWO ODKUPU JEST NIEPODZIELNE I NIEZBYWALNE ALE JEST DZIEDZICZNE

1. jeśli jest kilku uprawnionych do odkupu a niektórzy z nich nie wykonują tego prawa to pozostali mogą je wykonać w całości

14g.Sprzedaż z zastrzeżenie prawa pierwokupu

1. ZASTRZEŻENIE PRAWA PIERWOKUPU (przepisy te stosuje się jeżeli przepisy szczególne nie regulują inaczej tej kwestii, np. ustawa o gospodarce nieruchomościami)

2. ZASTRZEŻENIE PRAWA PIERWOKUPU

1. może wynikać z

1. ustawy

1. ustawowe prawo pierwokupu

2. lub czynności prawnej

1. np. umowa

2. i polega na tym że strona uprawniona ma pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy lub prawa gdyby strona zobowiązana sprzedała tę rzecz osobie 3 (tylko w tym momencie może być ono wykonane)

3. SKUTKI

1. rzecz może być sprzedana osobie 3, ale pod warunkiem zawieszającym że uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona - umowa ta jest w pełni skuteczna dopiero jeśli uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona w określonym terminie

2. zobowiązany z tytułu pierwokupu musi niezwłocznie zawiadomić uprawnionego o zawarciu umowy sprzedaży z osobą 3. i jej treści  z tą chwilą aktualizuje się możliwość wykonania prawa pierwokupu

3. termin do wykonania prawa pierwokupu - termin zawity

1. strony mogą określić termin w umowie

2. jeśli strony nie określiły terminu w umowie wynosi on

1. w przypadku nieruchomości - 1 miesiąc od zawiadomienia uprawnionego o zawarciu umowy sprzedaży z osobą 3

2. w przypadku rzeczy ruchomych - 1 tydzień od zawiadomienia uprawnionego o zawarciu umowy sprzedaży z osobą 3

3. mogą być też inne terminy przewidziane przez przepisy szczególne, np. ustawa o gospodarce nieruchomościami (2 miesiące)

4. WYKONANIE PRAWA PIERWOKUPU

1. następuje przez w złożenie przez uprawnionego w określonym terminie odpowiedniego oświadczenia woli zobowiązanemu (jednostronna czynność prawna o charakterze prawno kształtującym)

2. jeśli zawarcie umowy sprzedaży wymagało formy szczególnej to i to oświadczenie powinno złożone w tej formy szczególnej

3. przez wykonanie prawa pierwokupu (od kiedy oświadczenie dotrze do adresata) dochodzi do skutku między zobowiązanym a uprawnionym umowa sprzedaży tej samej treści, co umowa zawarta przez zobowiązanego z osobą 3. chyba że przepis szczególny stanowi inaczej

1. postanowienia umowy z osobą 3., mające na celu udaremnienie prawa pierwokupu, są względem uprawnionego bezskuteczne

2. jeżeli umowa sprzedaży zawarta z osobą 3. przewiduje świadczenia dodatkowe, których uprawniony do pierwokupu nie mógłby spełnić, może on swe prawo wykonać uiszczając wartość tych świadczeń

1. wyjątek: gdy uprawnionym z mocy ustawy jest SP lub JST - takie świadczenie dodatkowe uważa się za nie zastrzeżone

3. jeżeli wg umowy sprzedaży zawartej z osobą 3. cena ma być zapłacona w terminie późniejszym, uprawniony do pierwokupu może z tego terminu skorzystać tylko wtedy, gdy zabezpieczy zapłatę ceny

1. przepisu tego nie stosuje się, gdy uprawnionym jest państwowa jednostka organizacyjna

5. NARUSZENIE OBOWIĄZKÓW PRZEZ ZOBOWIĄZANEGO Z TYTUŁU PRAWA PIERWOKUPU

1. jeżeli zobowiązany z tytułu prawa pierwokupu

1. sprzedał rzecz osobie 3. bezwarunkowo

2. albo nie zawiadomił uprawnionego o sprzedaży

3. lub podał mu do wiadomości istotne postanowienia umowy sprzedaży niezgodnie z rzeczywistością

1. ….ponosi on odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę - uprawniony ma roszczenie odszkodowawcze w granicach ujemnego interesu umowy

2. ale bezwarunkowa sprzedaż jest skuteczna a prawo pierwokupu wygasa (bo jest skuteczne tylko inter partes

1. wyjątek: sprzedaż dokonana bezwarunkowo jest nieważna gdy uprawnionym z mocy ustawy jest

1. SP

2. JST

3. współwłaściciel

4. dzierżawca

1. poglądy na nieważność

1. Radwański - sprzedaż nie dochodzi do skutku i uprawniony nie może wykonać prawa do pierwokupu

2. Czachórski - nie sama umowa jest nieważna a jedynie bezwarunkowy charakter tej umowy (jest to umowa warunkowa) to dawałoby możliwość wykonania prawa pierwokupu

6. ŚRODKI OCHRONY UPRAWNIONEGO

1. jeśli prawo pierwokupu nieruchomości zostało wpisane do księgi wieczystej jest skuteczne także względem nabywcy

1. prawo nie wygasa i uprawniony będzie mógł wykonać prawo bezpośrednio przeciwko nabywcy

2. art. 59 ius ad rem

1. w razie zawarcia umowy, której wykonanie czyni całkowicie lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby 3., osoba ta może żądać uznania umowy za bezskuteczną w stosunku do niej

2. pewne wątpliwości bo prawo pierwokupu to nie roszczenie tylko prawo podmiotowe kształtujące

1. SN dopuszcza stosowanie art. 59 KC

2. przeciwnicy - art. 59 KC można stosować tylko w drodze analogii

3. jeśli umowa zostanie uznana za bezskuteczną względem uprawnionego to i uprawniony nie będzie mógł wykonać swojego prawa skoro podstawą wykonania tego prawa jest zawarcie umowy sprzedaży przez zobowiązanego z osobą 3. - proponuje się by nie sama umowa była uznawana za bezskuteczną a jedynie bezwarunkowy charakter tej umowy

1. to dawałoby możliwość wykonania prawa pierwokupu

7. PRAWO PIERWOKUPU JEST NIEZBYWALNE I NIEPODZIELNE.

1. Jeśli jest kilku uprawnionych, a niektórzy z nich nie wykonują prawa pierwokupu, pozostali mogą wykonać je w całości

15a.Sprzedaż konsumencka

1. Podstawa prawna

1. Ustawa z 2002r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (obowiązuje od 1.01.2003r), stanowi wdrożenie dyrektywy wspólnotowej 99/44 o sprzedaży konsumenckiej i związanych z nią gwarancjach

1. Są to przepisy zapewniające ochronę konsumenta

2. Wzorcem rozwiązań była Konwencja Wiedeńska o międzynarodowej sprzedaży towarów.

1. Rozwiązania dyrektywy służą zniwelowaniu różnicy między systemami common law i systemami kontynentalnymi

2. Ustawa wprowadza odpowiedzialność sprzedawcy za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową.

2. Strony

1. Sprzedawca

1. Osoba fizyczna lub prawna (przedsiębiorca) dokonująca sprzedaży w zakresie działalności przedsiębiorstwa.

2. Konsument

1. Osoba fizyczna, która nabywa rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą

3. Zakres przedmiotowy

1. Towar konsumpcyjny

2. Rzecz ruchoma nadająca się do użytku osobistego

1. Wyłączenie:

1. Energia elektryczna

2. Gaz

3. Woda

1. Chyba, że sprzedawane są w ograniczonych ilościach np. butelkach

2. Nie stosuje się sprzedaży konsumenckiej do sprzedaży egzekucyjnej, sprzedaży w postępowaniu upadłościowym, bądź innym sądowym.

4. Zakres zastosowania ustawy o sprzedaży konsumenckiej

1. Stosowanie wprost do:

1. Sprzedaży

2. Umowy dostawy

3. Umowy komisowej

2. Stosowanie odpowiednie do:

1. Umowy o dzieło

5. Stosunek ustawy do KC

1. Są to przepisy szczególne, które wyłączają w zakresie przez siebie uregulowanym przepisy KC.

1. Wyłączone są art.556-581 KC.

2. Przepisy KC stosuję się do sprzedaży konsumenckiej w zakresie nieuregulowanym w ustawie

3. Art.1 ust.4 do sprzedaży konsumenckiej nie stosuje się przepisów o rękojmi i gwarancji z KC (formalne wyłączenie)

1. Zamiast nich wchodzą przepisy ustawy.

2. Ustawa włączyła do KC przepisy sygnalizujące, że pewne reguły kodeksowe nie znajdują zastosowania do sprzedaży konsumenckiej.

4. Prof. Pajor: na sprzedawcy ciąży obowiązek wyjaśnienia postanowień umownych

1. Są to dekoracje mające świadczyć o trosce ustawodawcy o konsumenta (nie znajdują odzwierciedlenia w rzeczywistości)

6. Art. 4 ustawy wprowadza nowe rozwiązania

1. Art. 4. 1. Sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeżeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową; w przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania. 

2. W przypadku indywidualnego uzgadniania właściwości towaru konsumpcyjnego domniemywa się, że jest on zgodny z umową, jeżeli odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi lub ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru, a także gdy nadaje się do celu określonego przez kupującego przy zawarciu umowy, chyba że sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia towaru. 

3. W przypadkach nieobjętych ust. 2 domniemywa się, że towar konsumpcyjny jest zgodny z umową, jeżeli nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany, oraz gdy jego właściwości odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju. Takie samo domniemanie przyjmuje się, gdy towar odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela; w szczególności uwzględnia się zapewnienia, wyrażone w oznakowaniu towaru lub reklamie, odnoszące się do właściwości towaru, w tym także terminu, w jakim towar ma je zachować. 

4. Na równi z zapewnieniem producenta traktuje się zapewnienie osoby, która wprowadza towar konsumpcyjny do obrotu krajowego w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, oraz osoby, która podaje się za producenta przez umieszczenie na towarze swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego. 

2. Sprzedawca odpowiada wobec kupującego jeżeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową

1. Treść art.4 implikuje powstanie zobowiązania sprzedawcy do dostarczenia towaru zgodnego z umową.

3. Rękojmia z KC jest reżimem szczególnym, dającym kupującemu uprawnienia, których nie miałby na podstawie reguł ogólnych odpowiedzialności dłużnika z nienależyte wykonanie lub niewykonanie zobowiązania.

1. Zobowiązanie sprzedawcy po wydaniu rzeczy i zaakceptowaniu jej przez kupującego, to choćby rzecz była wadliwa, to zobowiązanie jest wykonane

1. Zobowiązanie sprzedawcy do wydania rzeczy wygasa. Kupującemu nie służy roszczenie na zasadach ogólnych o ponowne wydanie, naprawę lub wymianę.

2. Podstawą na której kupujący może budować swoje roszczenie wg KC jest np. o wymianę są przepisy szczególne o rękojmi.

2. Dyrektywa, a za nią ustawa o sprzedaży konsumenckiej przyjmują, że zobowiązanie sprzedawcy sięga dalej.

1. Zakłada się, że zobowiązanie polega na wydaniu rzeczy w stanie zgodnym z umową.

1. Jeżeli wydał rzecz niezgodnie z umową (okazuje się, że jest wadliwa) to sprzedawca nie wykonał swojego zobowiązania, gdyż polegało ono na wydaniu rzeczy zgodnej z umową.

2. Kupujący zachowuje swoje pierwotne roszczenie o wykonanie, które się jednak modyfikuje.

1. Roszczenie pierwotne (o spełnienie świadczenia) przeistacza się w roszczenie o wymianę, bądź o usunięcie niezgodności (naprawę).

2. To roszczenie przysługuje mu na zasadach ogólnych (wg. ustawy), ponieważ sprzedawca dostarczając towar niezgodny z umową nie wykonał zobowiązania.

1. Stosunek trwa nadal, wierzyciel ma roszczenie o wykonanie, o wymianę lub naprawę i są to uprawnienia ogólne.

2. Uprawnienie do odstąpienia od umowy pojawia się tu z tytułu niewykonania zobowiązania, nie jest uprawnieniem szczególnym (z tytułu rękojmi) jak w przypadku sprzedaży kodeksowej.

7. Podstawowe obowiązki sprzedawcy wynikające z umowy sprzedaży konsumenckiej:

1. Obowiązek podania ceny

1. Podanie cenę oferowanego towaru konsumpcyjnego oraz cenę jednostkową (cenę za jednostkę miary)

2. Tak samo podawana cena powinna być w reklamie

2. Obowiązek potwierdzenia na piśmie istotnych postanowień umowy

1. Przy sprzedaży na raty, na przedpłaty, na zamówienie, wg wzoru, na próbę oraz sprzedaży za cenę 2000zł sprzedawca jest obowiązany potwierdzić na piśmie wszystkie istotne postanowienia umowy.

2. W pozostałych przypadkach - na żądanie kupującego

1. Sprzedawca powinien wydać pisemne potwierdzenie zawarcia umowy oraz oznaczenie sprzedawcy.

3. Obowiązek informacyjny

1. Sprzedawca obowiązany jest udzielić kupującemu jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji w języku polskim, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru konsumpcyjnego.

4. Obowiązek zapewnienia właściwych warunków techniczno-organizacyjnych

1. Zapewnić w miejscu sprzedaży odpowiednie warunki umożliwiające dokonanie wyboru towaru konsumpcyjnego i sprawdzenie jego jakości, kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów.

5. Obowiązek wyjaśnienia postanowień umowy

1. Na żądanie kupującego.

6. Obowiązek wydania wszystkich elementów wyposażenia

1. Elementy wyposażenia, instrukcje obsługi, konserwacji, itd.

7. Obowiązek dbałości o bezpieczeństwo produktu

1. Ale to wynika z łączącej się problematyką sprzedaży konsumenckiej o bezpieczeństwie produktów.

8. Zapewnienia zawarte w reklamie

1. Podmioty, których zapewnienia zawarte w reklamie są wiążące z punktu widzenia zgodności towaru lub usługi z umową, to sprzedawca, producent lub jego przedstawiciel.

2. Sprzedawca nie jest związany zapewnieniami zawartymi w reklamie jeśli spełniony jest którykolwiek z poniższych warunków:

1. Nie znał lub znać nie mógł

2. Wykaże, że kupujący kierował się reklamą, kupując towar, gdyż zapewnienie nie mogło mieć wpływu na jego decyzję

3. Treść zapewnienia sprostowano przed zawarciem umowy

15b. Odpowiedzialność sprzedawcy za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową

1. OGÓLNE

1. Stosujemy wszystkie regulacje z pkt 15a. (ten rozdział jest w zasadzie kontynuacją poprzedniego.

2. CHARAKTER ODPOWIEDZIALNOŚCI

1. odpowiedzialność obciąża sprzedawcę z mocy samego prawa

2. sprzedawca odpowiada na zasadzie ryzyka

1. odpowiedzialność obiektywna - sprzedawca odpowiada niezależnie od winy, wiedzy

3. przepisy regulujące tą odpowiedzialność są imperatywne - w drodze umowy nie można wyłączyć ani ograniczyć tej odpowiedzialności (także przez wybór prawa obcego)

1. ale dopuszczalna jest ugoda między stronami

4. jeżeli sprzedawca wydał towar niezgodny z umową (w przeciwieństwie do rękojmi) kupujący nadal ma roszczenie o wykonanie w naturze - dostarczenie towaru zgodnego z umową, które przysługuje kupującemu na zasadach ogólnych, ale ulega pewnej modyfikacji

1. rękojmia to reżim szczególny - pierwotne zobowiązanie wygasa, a tu nie - pierwotne zobowiązanie nie jest wykonane

3. PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOŚCI

1. NIEZGODNOŚĆ TOWARU KONSUMPCYJNEGO Z UMOWĄ - dowód: kupujący

1. najpierw trzeba określić cechy towaru wzorcowego a następnie porównać z nim towar rzeczywiście wydany

2. przy określaniu cech towaru wzorcowego bierze się pod uwagę

1. treść umowy - jeśli strony w umowie określiły cechy towaru

1. jeśli właściwości towaru zostały indywidualnie uzgodnione między stronami - domniemywa się, że towar jest zgodny z umową, jeżeli (alternatywnie):

1. odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi

2. lub ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru

3. lub nadaje się do celu określonego przez kupującego przy zawarciu umowy, chyba że sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia towaru

2. właściwości, które normalnie cechują towar tego rodzaju - jeśli strony w umowie nie określiły cech towaru

1. jeśli właściwości towaru nie zostały indywidualnie uzgodnione między stronami domniemywa się że towar jest zgodny z umową gdy:

1. towar jest przydatny do zwykłego użytku - nadaje się do celu, do jakiego towar tego rodzaju jest zwykle używany

2. i właściwości towaru odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju

3. oświadczenia osób 3.

1. domniemywa się że towar jest zgodny z umową gdy towar odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie zapewnieniach:

1. sprzedawcy

2. producenta

3. przedstawiciela producenta

4. importera - osoba, która wprowadza towar konsumpcyjny do obrotu krajowego w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa

5. producenta deklarowanego - osoba, która podaje się za producenta przez umieszczenie na towarze swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego

1. przełamanie względności umowy

2. sprzedawca nie jest związany zapewnieniami P, PP, PD, I jeśli udowodni

1. że zapewnienia tego nie znał i oceniając rozsądnie nie mógł znać

2. albo że nie zapewnienie takie nie mogło mieć wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy (np. kupujący nie znał tych zapewnień)

3. albo że treść zapewnienia sprostowano przed zawarciem umowy

3. za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową uważa się również nieprawidłowość w jego zamontowaniu i uruchomieniu, jeżeli czynności te zostały wykonane

1. w ramach umowy sprzedaży

1. przez sprzedawcę

2. lub przez osobę, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność

2. lub przez kupującego wg instrukcji otrzymanej przy sprzedaży - klauzula Ikea

4. na gruncie

1. rękojmi jest różnica między wydaniem

1. rzeczy wadliwej (rękojmia)

2. a innej niż zamówiona (aliut) - niewykonanie zobowiązania

2. OSZNTKZU - nie ma różnicy

5. ustawodawca nic nie mówi o wadach prawnych - należy stosować przepisy ustawy - pewna słabość ustawy

2. NIEZGODNOŚĆ TOWARU KONSUMPCYJNEGO Z UMOWĄ MA ISTNIEĆ W CHWILI WYDANIA TOWARU

1. Dowód

1. jeśli niezgodność towaru z umową zostanie stwierdzona przed upływem 6 miesięcy od wydania towaru - domniemywa się niezgodność towaru z umową istniała w chwili wydania towaru (kupujący nie musi dowodzić tej przesłanki)

2. jeśli niezgodność towaru z umową zostanie stwierdzona po upływie 6 miesięcy od wydania towaru - kupujący musi udowodnić, że niezgodność towaru z umową istniała w chwili wydania towaru

3. AKT STARANNOŚCI

1. kupujący traci uprawnienia z tytułu OSZNTKZU jeśli nie zawiadomi sprzedawcy o niezgodności w określonym terminie

2. termin do zawiadomienia sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową

1. zasada: 2 miesięcy od stwierdzenia niezgodności

2. wyjątek: dla towarów żywnościowych - 3 dni od otwarcia

3. do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie zawiadomienia przed jego upływem

4. zawiadomienie to akt wiedzy a nie oświadczenie woli

3. termin do stwierdzenia (ujawnienia) niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową

1. 2 lata od dnia wydania kupującemu towaru (jeśli niezgodność zostanie stwierdzona później to sprzedawca nie odpowiada) (przy rękojmi 1 rok)

2. jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić, ale nie poniżej 1 roku

3. termin ten biegnie na nowo w razie wymiany towaru

4. WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI SPRZEDAWCY

1. wykazanie że niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową powstała dopiero po wydaniu towaru

2. wykazanie, że kupujący wiedział o niezgodności lub oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć (ustawa nie mówi w jakiej chwili, dyrektywa mówi o chwili zawarcia umowy)

1. gorsza sytuacja kupującego niż przy rękojmi - bo przy rękojmi ma znaczenie tylko wiedza pozytywna (wiedział)

3. wykazanie, że niezgodność wynikła z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez kupującego - umowa o dzieło

5. UPRAWNIENIA KUPUJĄCEGO - konsument nie decyduje swobodnie - jest kolejność

1. roszczenie o doprowadzenie towaru do zgodności z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy (wybiera kupujący)

1. chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów

1. przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się:

1. wartość towaru zgodnego z umową

2. rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności

3. niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia

2. nieodpłatność naprawy i wymiany oznacza, że sprzedawca ma obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego, w szczególności kosztów

1. demontażu

2. dostarczenia

3. robocizny

4. materiałów

5. ponownego zamontowania i uruchomienia

3. jeżeli sprzedawca, który otrzymał od kupującego takie żądanie nie ustosunkował się do tego żądania w terminie 14 dni, uważa się, że uznał je za uzasadnione

2. roszczenie stosownego obniżenia ceny albo odstąpienie od umowy (wybiera kupujący)

1. kupujący może wykonać te uprawnienia dopiero gdy

1. naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów

2. lub sprzedawca nie zdoła naprawić lub wymienić towaru w odpowiednim czasie

1. przy określaniu odpowiedniego czasu uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia

3. lub naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności

2. kupujący nie może odstąpić od umowy, gdy niezgodność jest nieistotna

6. TERMINY

1. termin do stwierdzenia niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową

2. termin do zawiadomienia sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową

3. termin przedawnienia dla roszczeń kupującego

1. zasada: 1 rok od stwierdzenia przez kupującego niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową

2. instytucja wstrzymania zakończenia terminu przedawnienia: ten roczny termin nie może skończyć się przed terminu do stwierdzenia (ujawnienia) niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową, czyli

1. 2 lata od dnia wydania kupującemu towaru (jeśli niezgodność zostanie stwierdzona później to sprzedawca nie odpowiada) (przy rękojmi 1 rok)

2. jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić, ale nie poniżej 1 roku

3. termin ten biegnie na nowo w razie wymiany towaru

3. zawieszenie biegu przedawnienia - przedawnienie nie biegnie w czasie:

1. wykonywania naprawy lub wymiany

2. prowadzenia przez strony rokowań w celu ugodowego załatwienia sprawy, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące

4. przerwanie biegu przedawnienia: zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności przerywa bieg przedawnienia

4. termin zawity do odstąpienia od umowy -j. w.

5. upływ tych terminów nie wyłącza uprawnień kupującego z tytułu OSZNTKZU jeżeli sprzedawca w chwili zawarcia umowy o niezgodności wiedział i nie zwrócił na to uwagi kupującego

7. ROSZCZENIE ZWROTNE SPRZEDAWCY

1. W przypadku zaspokojenia roszczeń wynikających z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową

2. sprzedawca może dochodzić odszkodowania od któregokolwiek z poprzednich sprzedawców,

3. jeżeli wskutek jego działania lub zaniechania towar był niezgodny z umową

4. do odpowiedzialności odszkodowawczej stosuje się przepisy KC o skutkach niewykonania zobowiązań

5. Roszczenie zwrotne przedawnia się z upływem 6 miesięcy

1. staje się wymagalne z chwilą zaspokojenia kupującego, nie później jednak niż w dniu, w którym sprzedawca obowiązany był to uczynić

15c. Gwarancja handlowa (komercjalna)

1. Ma zastosowanie przy sprzedaży konsumenckiej

2. GWARANT:

1. sprzedawca/producent

3. UDZIELENIE GWARANCJI

1. jest dobrowolne i następuje bez odrębnej opłaty

2. następuje przez oświadczenie gwaranta (jednostronną czynność prawną) zamieszczone

1. w dokumencie gwarancyjnym

2. lub reklamie - gdy posługujący się reklamą określił w niej swoje obowiązki na wypadek braku właściwości objętych wspomnianym zapewnieniem

3. nie uważa się za gwarancję oświadczenia, które nie kształtuje obowiązków gwaranta (zwykła reklama promująca produkt milcząca na temat gwarancji)

4. OŚWIADCZENIE GWARANCYJNE

1. zawiera

1. określenie obowiązków gwaranta

2. wskazanie właściwości towaru

3. stwierdzenie, że w razie ich braku kupujący może żądać od gwaranta spełnienia świadczenia objętego obowiązkiem gwaranta

1. duża swoboda kształtowania warunków gwarancji

2. oświadczenie gwarancyjne ma być wyrażone

1. w języku polskim,

2. w sposób jasny, zrozumiały i niewprowadzający w błąd

3. wystarczające do prawidłowego i pełnego korzystania z gwarancji

1. uchybienie tym wymaganiom nie ma wypływu na ważność gwarancji i nie pozbawia kupującego wynikających z niej uprawnień

5. DOKUMENT GWARANCYJNY POWINIEN ZAWIERAĆ

1. podstawowe informacje potrzebne do dochodzenia uprawnień z gwarancji, takie jak

1. nazwa

2. adres gwaranta lub jego przedstawiciela w RP

3. czas trwania ochrony gwarancyjnej

4. jej zasięg terytorialny

2. informacje, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową

6. SPRZEDAWCA UDZIELAJĄC GWARANCJI MA OBOWIĄZEK WYDANIA KUPUJĄCEMU DOKUMENTU GWARANCYJNEGO WRAZ Z TOWAREM

16.Zamiana

1. Definicja

1. Umowa przez którą każda ze stron zobowiązuje się przenieść na 2. stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy

1. Podręcznik Radwańskiego:

1. Stosownie do art.603, 604 zamiana jest umową, w której każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy lub inne prawo majątkowe w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności rzeczy lub innego prawa majątkowego.

2. Np. zamiana jednej monety na inną

1. Zamiana wierzytelności na obraz

2. Charakter prawny

1. Konsensualna

2. Odpłatna

3. Wzajemna

4. Zobowiązująca (może mieć podwójny skutek - zobowiązująco-rozporządzający)

3. Do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży

1. W odróżnieniu od sprzedaży, świadczenie wzajemne strony umowy zamiany nie jest świadczeniem pieniężnym w postaci zapłaty ceny.

1. Z tego powodu znaczenie zamiany w obrocie gospodarczym ma mniejsze znaczenie niż sprzedaż.

2. Odpowiednie stosowanie musi mieć na uwadze różnice

1. Zwłaszcza, że w umowie zamiany nie występuje świadczenie pieniężne.

17.Darowizna

1. Definicja

1. UMOWA DAROWIZNY - umowa przez którą darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku

2. CECHY

1. umowa zobowiązująca (ale w pewnym zakresie może wywoływać skutki rozporządzające)

1. umowa zobowiązująca

1. powodują powstanie zobowiązania - wierzyciel może żądać od dłużnika określonego zachowania się (świadczenia) a dłużnik powinien to świadczenie spełnić

2. powodują zwiększenie pasywów (długów) dłużnika i zwiększenie aktywów wierzyciela

3. prawo wierzyciela jest skuteczne inter partes, ma charakter względny

2. umowa rozporządzająca

1. powoduje zmniejszenie aktywów w majątku rozporządzającego i zwiększenie aktywów w majątku 2. strony

2. prowadzi do bezpośredniego przeniesienia, zniesienia, ograniczenia lub obciążenia aktywu w majątku (prawa majątkowego)

1. art. 155 KC

1. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości przenosi własność na nabywcę, chyba że

1. przepis szczególny stanowi inaczej

2. strony inaczej postanowiły

2. jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone co do gatunku lub rzeczy przyszłe, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy - musi nastąpić konkretyzacja rzeczy

2. cesja wierzytelności

1. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę chyba że

1. przepis szczególny stanowi inaczej

2. albo strony postanowiły inaczej

3. zbycie spadku

1. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę chyba że

1. strony postanowiły inaczej

3. umowa jednostronnie zobowiązująca

1. obowiązek świadczenia ciąży po 1 ze stron

4. umowa przysparzająca

1. prowadzi do zmniejszenia pasywów lub zwiększenia aktywów w majątku innej osoby

5. umowa nieodpłatna

1. tylko 1 ze stron ma uzyskać korzyść majątkową (przysporzenie następuje tylko po 1 ze stron)

6. umowa kauzalna

1. skuteczność przysporzenia zależy od ważności kauzy

2. donandi causa - przysporzenie po to by wzbogacić 2. stronę bez ekwiwalentu pieniężnego

7. nie jest umową wzajemną

3. STRONY

1. Darczyńca

2. Obdarowany

1. Stroną darowizny mogą być osoby fizyczne i prawne

2. Małżonkowie - jedno z nich może rozporządzać elementem majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego drugiego małżonka w drodze darowizny

4. PRZEDMIOT

1. darowizną są przysporzenia, które obdarowany uzyskuje kosztem majątku darczyńcy

1. nie tylko z majątku darczyńcy ale też np. zwolnienie z długu

2. bezpłatne świadczenia do którego darczyńca zobowiązuje się na rzecz obdarowanego może polegać na

1. przeniesieniu własności lub innych praw majątkowych (np. wierzytelności)

2. zapłacie określonej sumy pieniężnej

3. ustanowieniu prawa majątkowego na korzyść obdarowanego (służebności osobistej)

4. zniesieniu prawa jeśli będzie to na korzyść obdarowanego (np. hipoteki, która obciąża obdarowanego)

5. zwolnieniu z długu

3. darowizną nie są bezpłatne świadczenia:

1. gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami KC (np. użyczenie)

2. gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył (np. zrzeczenie się dziedziczenia)

3. gdy kto zrzeka się prawa które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nie nabyte(np. odrzucenie spadku)

5. ZAWARCIE UMOWY

1. umowa konsensualna - dochodzi do skutku solo consensu - przez zgodne oświadczenie woli stron - ale są pewne wyjątki

2. forma

1. zasada

1. oświadczenie darczyńcy - forma aktu notarialnego (ad solemnitatem)

1. ale jeżeli przyrzeczone świadczenie zostanie spełnione dochodzi do konwalidacji (art.890§1)

2. oświadczenie obdarowanego - dowolna forma (także w sposób dorozumiany - milczenie oznacza zgodę)

2. wyjątek

1. gdy ze względu na przedmiot darowizny wymagana jest forma szczególna dla oświadczeń obu stron

3. rola formy aktu notarialnego

1. ochrona darczyńcy przed nierozważnymi obietnicami

2. dowód, że była wola obdarowania - animus donandi

4. kiedy dojdzie do konwalidacji jeśli przedmiotem darowizny jest rzecz oznaczona co do tożsamości?

1. orzecznictwo: skoro umowa darowizny wywołuje w tym przypadku podwójny skutek to samo zawarcie umowy powoduje wykonanie i konwalidację

2. Pajor: nie można się z tym zgodzić, bo:

1. darowizna jest umową zobowiązującą i kauzalną

1. gdy nie będzie zachowany wymóg formy aktu notarialnego to umowa zobowiązująca będzie nieważna

1. przez to samo rozporządzenie będzie nieważne

1. przejście własności nie nastąpi

1. świadczenie nie zostaje spełnione

6. OBOWIĄZKI DARCZYŃCY

1. darczyńca zobowiązany jest do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku

2. złagodzona odpowiedzialność darczyńcy

1. darczyńca zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z N/NWZ (niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania) jeżeli szkoda została wyrządzona

1. umyślnie

2. lub wskutek rażącego niedbalstwa

2. jeżeli darczyńca opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, obdarowany może żądać odsetek za opóźnienie dopiero od dnia wytoczenia powództwa

3. jeżeli rzecz darowana ma wady, darczyńca obowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził obdarowanemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich w czasie właściwym

1. chyba że obdarowany mógł wadę z łatwością zauważyć

7. OBOWIĄZKI OBDAROWANEGO

1. wg zasad ogólnych - obowiązek współdziałania

1. Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie

1. zgodnie z jego treścią

2. i w sposób odpowiadający

1. jego celowi społeczno-gospodarczemu

2. ZWS

3. ustalonym zwyczajom - jeżeli w tym zakresie istnieją ustalone zwyczaje

2. W taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel

2. darowizna z poleceniem - donatio cum modo

1. Darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (nie powstaje zobowiązanie)

2. ten obowiązek działania lub zaniechania może

1. mieć charakter majątkowy lub niemajątkowy

2. być w interesie strony umowy, osoby 3., interesie publicznym

3. wypełnienia polecenia można żądać dopiero po wykonaniu darowizny

1. darczyńca lub jego spadkobiercy

1. chyba że polecenie dotyczy wyłącznie korzyści obdarowanego

2. właściwy organ państwowy - jeśli polecenie jest w interesie publicznym

4. obdarowany może się zwolnić od wypełnienia polecenia wydając przedmiot darowizny w naturze w takim stanie w jakim przedmiot ten się znajduje

1. chyba że wypełnienia polecenia żąda właściwy organ państwowy

5. w razie istotnej zmiany stosunków obdarowany może odmówić wypełnienia każdego polecenia (szczególna klauzula rebus sic stantibus)

8. ODWOŁANIE DAROWIZNY

1. darowiznę można odwołać tylko w przypadkach przewidzianych w ustawie

1. pogorszenie się stanu majątkowego darczyńcy

1. darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze nie wykonaną, jeżeli

1. po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie

2. że wykonanie darowizny nie może nastąpić

1. bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb

2. albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych

2. jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek obdarowany - facultas alternativa - upoważnienie przemienne:

1. ma obowiązek

1. w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia

2. dostarczyć darczyńcy środków, których mu brak

1. do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom

2. albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych

3. może zwolnić się od tego obowiązku w ten sposób że zwróci darczyńcy wartość wzbogacenia - facultas alternativa

2. rażąca niewdzięczność obdarowanego

1. darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności

2. spadkobiercy darczyńcy mogą odwołać darowiznę z powodu niewdzięczności tylko wtedy, gdy

1. darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania

2. albo obdarowany umyślnie

1. pozbawił darczyńcę życia

2. lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy

3. przebaczenie

1. darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył

2. przebaczenie to za akt o cha­rakterze uczuciowym, polegający na puszczeniu w niepamięć doznanej krzyw­dy i odczutej urazy

3. przebaczający musi mieć:

1. dostateczne rozeznanie

2. wolę przebaczenia

4. przebaczenie nie jest oświadczeniem woli więc nie wymaga

1. świadomo­ści skutków prawnych ani zamiaru ich wywołania

2. zdolności do czynności prawnych przebaczającego

5. forma - przebaczenie może nastąpić w sposób:

1. wyraźny

2. dorozumiany

6. termin (zwity) do odwołania darowizny - 1 rok od dnia , w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczność obdarowanego

2. nie można odwołać darowizny gdy darowizna czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z ZWS

3. forma odwołania darowizny

1. uprawniony do odwołania składa obdarowanemu oświadczenie na piśmie

2. jest skuteczne gdy doszło do obdarowanego w taki sposób że mógł się z nim zapoznać

4. skutki odwołania darowizny

1. jeśli darowizna była jeszcze nie wykonana - umowa darowizny upada ex lege

2. jeśli darowizna została wykonana - wywołuje skutki obligacyjne

1. z chwilą odwołania darowizny upadają skutki obligacyjne

1. powoduje to upadek kauzy spełnionego świadczenia

1. powstaje conditio causa finta po stronie darczyńcy

2. po stronie obdarowanego obowiązek zwrotu świadczenia nienależnego

2. KC

1. zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu

2. od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu (w złej wierze)

3. zatem

1. art. 406

1. „Obowiązek wydania korzyści obejmuje nie tylko korzyść bezpośrednio uzyskaną,

2. lecz także wszystko, co w razie

1. zbycia,

2. utraty

3. lub uszkodzenia

3. zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody”

2. art. 409 KC

1. „Obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa,

1. jeżeli ten, kto korzyść uzyskał,

2. zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony,

2. chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.” (był w złej wierze)

1. decydująca o dobrej czy złej wierze jest chwila w której nastąpiło zdarzenie uzasadniające odwołanie

4. jeśli obdarowany nie będzie chciał przenieść własności na darczyńcę to darczyńca musi wystąpić do sądu

1. prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, zastępuje to oświadczenie

3. SN: jeżeli darowizna została dokonana na rzecz majątku wspólnego małżonków to gdy tylko 1 z małżonków jest rażąco niewdzięczny to możliwe jest odwołanie darowizny tylko względem niego

9. ROZWIĄZANIE DAROWIZNY - wywołuje skutki obligacyjne

1. każdą darowiznę można rozwiązać na mocy porozumienia stron - ZSU

2. rozwiązanie darowizny może nastąpić na mocy orzeczenia sądu

1. Przedstawiciel osoby ubezwłasnowolnionej może żądać rozwiązania umowy darowizny

1. dokonanej przez tę osobę przed ubezwłasnowolnieniem

2. jeżeli darowizna ze względu na wartość świadczenia i brak uzasadnionych pobudek jest nadmierna

2. rozwiązania umowy darowizny nie można żądać po upływie 2 lat od jej wykonania

18.Użyczenie

1. Użyczenie - (łac) commodatum

2. Definicja

1. UMOWA UŻYCZENIA - umowa, przez którą użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu do użyczenia na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy przez czas oznaczony lub nie oznaczony

3. STRONY:

1. użyczający - komodant

2. biorący do użyczenia - komodatariusz

4. CECHY

1. umowa zobowiązująca (o skutku obligacyjnym)

1. powodują powstanie zobowiązania - wierzyciel może żądać od dłużnika określonego zachowania się (świadczenia) a dłużnik powinien to świadczenie spełnić

2. powodują zwiększenie pasywów (długów) dłużnika i zwiększenie aktywów wierzyciela

3. prawo wierzyciela jest skuteczne inter partes, ma charakter względny

2. umowa nieodpłatna

1. tylko 1 ze stron ma uzyskać korzyść majątkową (przysporzenie następuje tylko po 1 ze stron)

3. umowa dwustronnie zobowiązująca

1. obowiązek świadczenia ciąży po obu stronach

4. umowa kauzalna

1. donandi causa - przysporzenie w celu wzbogacenia 2. strony bez ekwiwalentu pieniężnego

5. nie jest to umowa wzajemna

5. PRZEDMIOT

1. niezużywalna rzecz ruchoma (np. potocznie „pożyczka książki”)

2. niezużywalna nieruchomość

3. zwierzę

6. ZAWARCIE UMOWY UŻYCZENIA

1. umowa realna - dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron i wydanie rzeczy

1. dlatego wydanie rzeczy nie jest obowiązkiem użyczającego

2. może być zawarta w dowolnej formie

7. OBOWIĄZKI KOMODANTA

1. komodant jest zobowiązany do znoszenia tego, że komodatariusz używa wydanej mu rzeczy

2. komodant jest zobowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził komodatariuszowi przez to, że wiedząc o wadach rzeczy nie zawiadomił go o nich (zasada winy)

1. chyba że komodatatiusz mógł wadę z łatwością zauważyć

8. UPRAWNIENIA KOMODATARIUSZA

1. komodataiusz może używać rzecz użyczoną ale nie może

1. zużyć rzeczy użyczonej

2. pobierać pożytków

2. komodatariusz jest posiadaczem zależnym - posiadacz zależny to osoba która włada faktycznie rzeczą jak

1. użytkownik

2. zastawnik

3. najemca

4. dzierżawca

5. lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą

3. komodatariusz może powierzyć rzecz użyczoną osobie 3. do używania w 2 przypadkach:

1. za zgodą użyczającego

2. gdy zachodzi taka konieczność, np. sąsiad ma zaopiekować się psem w czasie pobytu komodatariusza w szpitalu

9. OBOWIĄZKI KOMODATARIUSZA

1. komodatariusz powinien używać rzeczy w sposób określony w umowie, a jeżeli umowa o tym nie stanowi w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy

2. komodatariusz ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy

3. jeżeli komodatariusz poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o negotiorum gestio

4. komodatariusz nie może żądać od użyczającego dokonania żadnych nakładów na rzecz

5. casus mixtus - komodatariusz jest odpowiedzialny za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy jeżeli

1. używa rzecz:

1. w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub przeznaczeniem rzeczy

2. lub gdy powierza rzecz osobie 3. nie będąc do tego upoważniony przez umowę ani zmuszony przez okoliczności

2. i rzecz nie uległaby utracie lub uszkodzeniu, gdyby jej używał w sposób właściwy albo gdyby ją zachował u siebie

6. jeżeli kilka osób wspólnie wzięło rzecz do używania, ich odpowiedzialność jest solidarna

10. ZAKOŃCZENIE UŻYCZENIA

1. sposoby zakończenia użyczenia

1. każda umowa użyczenia może być rozwiązania na podstawie umowy stron

2. gdy umowa był zawarta na czas oznaczony - wraz z nadejściem terminu końcowego

3. gdy umowa była zawarta na czas nieoznaczony - gdy komodatariusz uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie albo gdy upłynął czas, w ciągu którego mógł ten użytek uczynić

4. umowa może określać także inne zdarzenie powodujące zakończenie użyczenia

5. użyczający może żądać niezwłocznego wydania rzeczy gdy

1. komodatariusz używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub przeznaczeniem rzeczy

2. komodataiusz powierza rzecz osobie 3. nie będąc do tego upoważnionym przez umowę ani zmuszony przez okoliczności

3. rzecz stała się potrzebna komodantowi z powodów nie przewidzianych w chwili zawarcia umowy

1. zakomunikowanie takiego żądania powoduje ustanie użyczenia

2. zwrot rzeczy

1. po zakończeniu użyczenia komodatariusz lub osoba 3. której powierzył on rzecz jest zobowiązany zwrócić komodantowi rzecz

2. rzecz powinna być zwrócona w stanie nie pogorszonym

1. wyjątek: nie ma odpowiedzialność za pogorszenie rzeczy będące następstwem prawidłowego jej używania

11. PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ

1. zasada: na zasadach ogólnych

2. z upływem 1 roku od dnia zwrotu rzeczy przedawniają się

1. roszczenia komodanta przeciwko komodatariuszowi o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy

2. roszczenia komodatariusza przeciwko komodantowi o zwrot nakładów na rzecz albo o naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy

19.Umowa o dzieło

1. (łac) locatio conductio opera rum

2. definicja

1. UMOWA O DZIEŁO - umowa wzajemna przez którą

1. przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła

2. a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia

3. CECHY

1. umowa zobowiązująca

1. powoduje powstanie zobowiązania - wierzyciel może żądać od dłużnika określonego zachowania się (świadczenia) a dłużnik powinien to świadczenie spełnić

2. powodują zwiększenie pasywów (długów) dłużnika i zwiększenie aktywów wierzyciela

1. prawo wierzyciela jest skuteczne inter partes, ma charakter względny

2. umowa przysparzająca

1. prowadzi do zmniejszenia pasywów lub zwiększenia pasywów w majątku innej osoby

3. umowa dwustronnie zobowiązująca

1. obowiązek świadczenia ciąży po obu stronach

4. umowa odpłatna

1. obie strony mają uzyskać korzyść majątkową (przysporzenie następuje po obu stronach)

5. umowa kauzalna

1. skuteczność przysporzenia zależy od ważności kauzy - podstawy prawnej przysporzenia

2. obligandi vel aquirendi causa - przysporzenie w celu zobowiązania 2. strony do świadczenia wzajemnego lub nabycia prawa

6. umowa wzajemna

1. jest ekwiwalentność świadczeń

4. STRONY

1. przyjmujący zamówienie

2. zamawiający

5. PRZEDMIOT - WYKONANIE DZIEŁA

1. dzieło to

1. rezultat pracy ludzkiej

2. musi być określone w umowie

3. osiągnięcie tego rezultatu jest wg stron pewne

4. musi być wytworem samoistnym, niezależnym od wykonawcy

5. i musi być utrwalone w przedmiocie materialnym

6. ma zaspokajać indywidualne potrzeby zamawiającego

6. ZAWARCIE UMOWY

1. umowa konsensualna

1. dochodzi do skutku solo consensu - przez zgodne oświadczenie woli stron

2. forma: dowolna

7. OBOWIĄZKI PRZYJMUJĄCEGO ZAMÓWIENIE

1. wykonanie dzieła w sposób prawidłowy i w oznaczonym terminie

1. termin wykonania dzieła

1. strony mogą go określić w umowie

2. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania

2. prawidłowy sposób wykonania dzieła

1. przyjmujący zamówienie ma obowiązek osobistego wykonania dzieła jeśli wynika to z umowy

1. przyjmujący zamówienie za działania i zaniechania osób, którymi się posługuje przy wykonaniu dzieła odpowiada jak za własne działania lub zaniechania (OK na zasadach ogólnych)

2. sposób wykonania dzieła określa umowa

1. przyjmujący zamówienie nie jest poza tym związany wskazówkami zamawiającego

2. ale przyjmujący zamówienie ma roszczenie o wypłatę wynagrodzenia w całości lub odpowiedniej części jeżeli

1. przyjmujący zamówienie wykonał dzieło wg wskazówek zamawiającego

2. i dzieło uległo zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek tego

3. i przyjmujący zamówienie uprzedził zamawiającego o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia dzieła

3. zamawiający jest uprawniony do kontrolowania wykonania dzieła, co do:

1. terminowości

1. jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby ukończył je w umówionym terminie

2. zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła

2. prawidłowości wykonawstwa

1. jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin

3. po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie

4. jeżeli zajdą okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu dzieła przyjmujący zamówienie powinien niezwłocznie zawiadomić o tym zamawiającego

3. materiały

1. zazwyczaj przyjmujący zamówienie jest obowiązany dostarczyć materiały potrzebne do wykonania dzieła

2. ale obowiązek ten może przyjąć na siebie zamawiający - w takiej sytuacji

1. przyjmujący zamówienie zobowiązany jest zbadać przydatność dostarczonego materiału i niezwłocznie zawiadomić zamawiającego, jeżeli materiał nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła

2. przyjmujący zamówienie ma roszczenie o wypłatę wynagrodzenia w całości lub odpowiedniej części jeżeli

1. mimo to zamawiający chce by przy wykonywaniu dzieła użyto jego materiałów

2. i dzieło uległa zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek tego

3. i przyjmujący zamówienie uprzedził zamawiającego o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia dzieła

3. przyjmujący zamówienie zobowiązany jest

1. użyć materiały w sposób odpowiedni

2. złożyć rachunek

3. zwrócić niewykorzystaną część

3. niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia materiału obciąża tego, kto materiał dostarczył

1. ale przyjmujący zamówienie ma obowiązek pieczy nad dostarczonym materiałem i o tym ryzyku można mówić, gdy mimo należytej pieczy materiał uległ uszkodzeniu lub utracie

2. wydanie dzieła

1. przyjmujący zamówienie zobowiązany jest wydać dzieło zgodnie ze swoim zobowiązaniem (w szczególności odpowiedniej jakości)

2. postać wydania dzieła zależy od wykonywanego dzieła

1. przeniesienie posiadania na zamawiającego, np. naprawa roweru

2. przeniesienie własności na zamawiającego - gdy przyjmujący zamówienie wytwarza nową rzecz z materiałów zamawiającego

3. wykonanie dzieła będzie uznane za „wydanie” np. u fryzjera

3. odpowiedzialność przyjmującego zamówienie

1. rękojmia za wady dzieła - do rękojmi za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży, ale przepisy o umowie o dzieło wprowadzają pewne odstępstwa

1. jeżeli dadzą się usunąć - zamawiający może żądać ich usunięcia, wyznaczając w tym celu przyjmującemu zamówienie odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu nie przyjmie naprawy

1. przyjmujący może odmówić naprawy, gdyby wymagała nadmiernych kosztów

2. gdy przyjmujący zamówienie nie usunął wad w wyznaczonym terminie

1. zamawiający może:

1. jeżeli wady są istotne- odstąpić od umowy

2. jeżeli wady nie są istotne - żądać odpowiedniego obniżenia wynagrodzenia

2. jeżeli wady nie dadzą się usunąć albo gdy z okoliczności wynika, że przyjmujący zamówienie nie zdoła ich usunąć w czasie odpowiednim

1. zamawiający może:

1. jeżeli wady są istotne - odstąpić od umowy

2. jeżeli wady nie są istotne - żądać odpowiedniego obniżenia wynagrodzenia

3. zamawiającemu nie przysługuje roszczenie o wydanie innego, niewadliwego przedmiotu

4. przyjmujący zamówienie nie odpowiada za wady o których zamawiający wiedział w chwili odebrania dzieła

2. Jeżeli przyjmującym zamówienie jest przedsiębiorcą, zamawiającym konsumentem, a dzieło jest rzeczą ruchomą stosuje się odpowiednio PRZEPISY O SPRZEDAŻY KONSUMENCKIEJ

8. OBOWIĄZKI ZAMAWIAJĄCEGO

1. zapłata wynagrodzenia

1. termin zapłaty wynagrodzenia

1. strony mogą go określić w umowie

2. jeśli strony nie określiły go w umowie - zapłata wynagrodzenia powinna nastąpić w chwili wydania dzieła

2. wysokość wynagrodzenia

1. strony w umowie mogą określić wysokość wynagrodzenia lub podstawy do ustalenia wysokości wynagrodzenia

1. jeżeli tego nie zrobiły w razie wątpliwości poczytuje się że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju

2. jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie

2. stosuje się odpowiednio przepisy cenach sztywnych, maksymalnych, minimalnych i wynikowych

3. wynagrodzenie kosztorysowe

1. wynagrodzenie określane przez strony na podstawie zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów

2. jeżeli w toku wykonywania dzieła zarządzenie właściwego organu państwowego zmieniło wysokość cen lub stawek obowiązujących w obliczeniach kosztorysowych

1. każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany wynagrodzenia

1. ale nie dotyczy to należności uiszczonej za materiały lub robociznę przed zmianą cen lub stawek

3. jeżeli w toku wykonywania dzieła zajdzie konieczność przeprowadzenia prac, które nie były przewidziane w zestawieniu prac planowanych to:

1. jeśli zestawienie sporządził zamawiający

1. przyjmujący zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia wynagrodzenia

2. jeśli zestawienie sporządził przyjmujący zamówienie

1. przyjmujący zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia wynagrodzenia tylko wtedy, gdy mimo zachowania należytej staranności nie mógł przewidzieć konieczności prac dodatkowych

4. jeżeli przyjmujący zamówienie wykonał prace dodatkowe bez uzyskania zgody zamawiającego

1. nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia

5. jeżeli zachodzi konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzenia zamawiający może od umowy odstąpić

1. powinien to uczynić niezwłocznie i zapłacić odpowiednią część wynagrodzenia

4. wynagrodzenie ryczałtowe

1. strony z góry określają oznaczoną kwotę wynagrodzenia

2. przyjmujący zamówienie nie może żądać się podwyższenia wynagrodzenia

1. ale sąd może podwyższyć wynagrodzenie ryczałtowe lub rozwiązać umowę jeśli

1. wskutek zmiany stosunków

2. której nie można było przewidzieć

3. wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą - klauzula rebus sic stantibus

3. w enumeratywnie wymienionych przypadkach mimo niewykonania dzieła zamawiający ma obowiązek zapłaty wynagrodzenia:

1. jeżeli wykonanie dzieła doznało przeszkody z przyczyn dotyczących zamawiającego

1. zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie zaoszczędził z powodu niewykonania dzieła

2. jeżeli zamawiający bez uzasadnionej przyczyny odstąpił od umowy

1. zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie zaoszczędził z powodu niewykonania dzieła

3. przyjmujący zamówienie ma roszczenie o wypłatę wynagrodzenia w całości lub odpowiedniej części jeżeli

1. przyjmujący zamówienie wykonał dzieło wg wskazówek zamawiającego

2. i dzieło uległo zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek tego

3. i przyjmujący zamówienie uprzedził zamawiającego o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia dzieła

4. przyjmujący zamówienie ma roszczenie o wypłatę wynagrodzenia w całości lub odpowiedniej części jeżeli

1. mimo to zamawiający chce by przy wykonywaniu dzieła użyto jego materiałów

2. i dzieło uległa zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek tego

3. i przyjmujący zamówienie uprzedził zamawiającego o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia dzieła

2. odebranie dzieła

1. zamawiający zobowiązany jest odebrać dzieło tylko wtedy, gdy przyjmujący zamówienie wydaje je zgodnie ze swoim zobowiązaniem, w szczególności gdy jest ono odpowiedniej jakości

9. ZAKOŃCZENIE

1. z chwilą odebrania dzieła

2. odstąpienie przez zamawiającego

1. dopóki dzieło nie zostało ukończone, zamawiający może w każdej chwili od umowy odstąpić płacąc umówione wynagrodzenie

1. zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie zaoszczędził z powodu niewykonania dzieła

2. jeżeli zachodzi konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego zamawiający może od umowy odstąpić

1. ale powinien to uczynić to niezwłocznie i zapłacić przyjmującemu zamówienie odpowiednią część umówionego wynagrodzenia

3. jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła

4. jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin

1. po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie

5. przy rękojmi za wady gdy te są istotne i nie dadzą się usunąć

3. odstąpienie przez przyjmującego zamówienie

1. jeżeli do wykonania dzieła potrzebne jest współdziałanie zamawiającego a tego współdziałania brak

1. przyjmujący zamówienie może wyznaczyć zamawiającemu odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu będzie uprawniony do odstąpienia od umowy

4. rozwiązanie umowy

1. w razie śmierci lub niezdolności do pracy przyjmującego zamówienie , ale tylko wtedy, gdy wykonanie umowy zależy od osobistych przymiotów zmarłego

10. PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ

1. 2 lata od

1. dnia wydania dzieła

2. a jeżeli dzieło nie został wydane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane

20.Przechowanie

1. definicja

1. UMOWA PRZECHOWANIA - umowa, przez którą przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną na przechowanie przez składającego

2. CECHY PRZECHOWANIA

1. umowa odpłatna lub nieodpłatna

1. zależy to od woli stron

2. przyjmuje się że jest to umowa odpłatna, chyba że z umowy lub okoliczności wynika że jest nieodpłatna

2. umowa dwustronnie zobowiązująca

1. nawet gdy jest nieodpłatna

3. nie jest to umowa wzajemna

3. PRZEDMIOT PRZECHOWANIA

1. rzeczy ruchome oznaczone co do tożsamości

4. ZAWARCIE UMOWY

1. umowa realna

1. dochodzi do skutku po oddaniu rzeczy przechowawcy

2. wyjątek: może być to umowa konsensualna na podstawie przepisów szczególnych

2. forma:

1. może być zawarta w dowolnej formie

3. w praktyce przy zawarciu umowy przechowania stosuje się wydanie składającemu znaków legitymacyjnych, które służą jako dowód upoważnienia do odbioru rzeczy np. numerek w szatni

4. po zawarciu umowy

1. przechowawca staje się jej dzierżycielem

2. składający pozostaje posiadaczem samoistnym, zależnym albo dzierżycielem

5. umowę przechowania często zawiera się jako towarzyszącą innym umowom o świadczenie usług lub innym stosunkom prawnym

1. o zawarciu umowy przechowania decyduje wtedy kontekst sytuacyjny

1. decydującą rolę odgrywa fakt powstania innego, podstawowego stosunku prawnego

1. jest to przesłanka złożenia dorozumianego oświadczenie woli o zawarciu umowy przechowania

2. przyjmuje się, że jeśli jest to konieczne do wykonania oferowanej usługi - istnieje obowiązek zawarcia umowy przechowania

5. OBOWIĄZKI PRZECHOWAWCY

1. przechowawca jest zobowiązany sprawować pieczę nad rzeczą oddaną na przechowanie stosownie do postanowień umowy a jeżeli nie zostało to określone w umowie w sposób wynikający z właściwości rzeczy i okoliczności

2. przechowawca odpowiada za zachowanie rzeczy w stanie niepogorszonym na zasadach ogólnych - odpowiada za niedołożenie należytej staranności (471)

1. zasada: przechowawca nie ponosi odpowiedzialności za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy oddanej na przechowanie jeżeli sprawował piecze z należytą starannością

3. przechowawca może używać rzeczy oddanej na przechowanie tylko wtedy

1. gdy uzyska zgodę składającego

2. lub gdy jest to konieczne dla zachowania rzeczy w stanie nie pogorszonym

4. przechowawca może a nawet musi zmienić określone w umowie miejsce i sposób przechowania jeżeli będzie to konieczne dla ochrony rzeczy przed uszkodzeniem lub utratą

1. jeżeli jest to możliwe przechowawca powinien uzyskać uprzednio zgodę składającego

5. ze względu na więź osobistego zaufania miedzy stronami przechowawca może oddać rzecz na przechowanie innej osobie (zastępcy) tylko gdy jest do tego zmuszony przez okoliczności

1. w takiej sytuacji jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić składającego gdzie i u kogo złożył rzecz

2. jeżeli przechowawca niezwłocznie zawiadomi o tym składającego to za działania i zaniechania zastępcy odpowiada jeśli można mu postawić zarzut winy w wyborze

3. jeżeli przechowawca nie zawiadomi o tym składającego to odpowiada za działania i zaniechania zastępcy jak za swoje własne - na zasadach ogólnych (art. 471)

4. przechowawca i zastępca odpowiadają względem składającego solidarnie (w razie winy w wyborze lub niezawiadomienia)

6. casus mixtus - przechowawca jest odpowiedzialny za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy jeżeli

1. przechowawca bez zgody składającego i bez koniecznej potrzeby

1. używa rzeczy

2. albo zmienia miejsce lub sposób przechowywania rzeczy

3. albo jeżeli oddaje rzecz na przechowanie innej osobie

2. i utrata lub uszkodzenie rzeczy w przeciwnym razie by nie nastąpiło

7. jeżeli kilka osób wspólnie przyjęło rzecz na przechowanie ich odpowiedzialność względem składającego jest solidarna

6. OBOWIĄZKI SKŁADAJĄCEGO NA PRZECHOWANIE

1. składający zobowiązany jest zwrócić przechowawcy wszelkie wydatki wraz z odsetkami ustawowymi poniesione przez niego w celu należytego przechowania rzeczy

2. składający zobowiązany jest zwolnić przechowawcę z zobowiązań, które zaciągnął we własnym imieniu w celu należytego przechowania rzeczy

3. jeżeli przechowanie jest odpłatne składający zobowiązany jest zapłacić wynagrodzenie

1. wysokość wynagrodzenia

1. może być określona w umowie lub taryfie

2. jeśli nie jest określona w umowie ani taryfie przechowawcy należy się wynagrodzenie w wysokości przyjętej w danych stosunkach

4. przechowawcy przysługuje prawo zatrzymania

1. zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu

1. roszczeń o zwrot nakładów na rzecz

2. oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej

5. jeżeli kilka osób wspólnie oddało rzecz na przechowanie ich odpowiedzialność względem przechowawcy jest solidarna

7. Zakończenie przechowania

1. składający może żądać zwrotu rzeczy w każdym czasie

1. dotyczy to przechowania zawartego zarówno na czas nieoznaczony jaki i na czas oznaczony

2. przechowawca

1. jeżeli umowa została zawarta na czas oznaczony i jest odpłatna - może żądać wcześniejszego odebrania rzeczy tylko gdy pojawią się nieprzewidziane okoliczności zagrażające jego interesom lub rzeczy

2. jeżeli umowa została zawarta na czas nieoznaczony i lub jest nieodpłatna - może żądać odebrania rzeczy w każdym czasie, byleby zwrot nie nastąpił w chwili nieodpowiedniej dla składającego

3. zwrot rzeczy powinien nastąpić w miejscu gdzie miała być ona przechowywana

8. Przedawnienie

1. Roszczenia z tytułu przechowania przedawniają się na zasadach ogólnych (art. 118)

9. Trzeba przy przechowaniu pamiętać o depozycie nieprawidłowym

21.Renta

1. Definicja

1. RENTA - umowa przez którą jedna ze stron zobowiązuje się względem 2. do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku

2. STRONY:

1. Zobowiązany

2. Uprawniony

3. Cechy:

1. umowa zobowiązująca

2. umowa jednostronnie zobowiązująca

3. umowa przysparzająca

4. umowa kauzalna

5. umowa nieodpłatna lub odpłatna

1. nieodpłatna - do renty ustanowionej bez wynagrodzenia stosuje się przepisy o darowiźnie

1. różnica :świadczenie zobowiązanego ma tu charakter okresowy

2. podobieństwo: może np. być odwołana

2. odpłatna - do renty ustanowionej za wynagrodzeniem stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży

6. nie jest to umowa wzajemna

7. umowa ta spełnia funkcję alimentacyjną

4. PRZEDMIOT

1. zobowiązany ma obowiązek uiszczania świadczeń okresowych - w odróżnieniu od odsetek są to świadczenia główne

2. uprawniony ma

1. ogólne prawo do renty

1. ma charakter ściśle osobisty -związany z osobą uprawnionego

2. wygasa zawsze wraz ze śmiercią uprawnionego

2. uprawnienie do poszczególnych rat rentowych za dany okres

5. ZAWARCIE

1. umowa konsensualna

1. dochodzi do skutku solo consensu - przez zgodne oświadczenie woli stron

2. forma:

1. zasada: pismo

2. wyjątek: akt notarialny - umowa renty odpłatnej zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego

6. CZAS TRWANIA

1. stosunek trwały

2. musi być ustanowiona na pewien okres określony w umowie przez

1. podanie daty

2. wskazanie zdarzenia, którego wystąpienie jest w ramach rozsądnych ludzkich przewidywań pewne (np. śmierć uprawnionego)

7. PRAWA I OBOWIĄZKI ZOBOWIĄZANEGO

1. zapłata świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku

2. terminy płatności

1. strony mogą to określić w umowie

2. jeżeli strony nie określiły tego w umowie

1. renta pieniężna - powinna być płacona miesięcznie z góry

2. renta w rzeczach oznaczonych co do gatunku - powinna być uiszczana w terminach wynikających z właściwości świadczenia i celu renty

3. w razie śmierci uprawnionego

1. jeżeli uprawniony dożył dnia płatności renty płatnej z góry, należy mu się całe świadczenie przypadające za dany okres

2. renta płatna z dołu powinna być zapłacona za czas do dnia, w którym obowiązek ustał

3. odpowiedzialność za N/NWZ i wady rzeczy

1. renta nieodpłatna - złagodzona odpowiedzialność przewidziana dla darczyńcy

2. renta odpłatna - odpowiedzialność za N/NWZ na zasadach ogólnych i odpowiedzialność za wady rzeczy wg przepisów o sprzedaży

8. PRAWA I OBOWIĄZKI UPRAWNIONEGO

1. przy rencie odpłatnej - zapłata wynagrodzenia określonego w umowie

2. odpowiedzialność za N/NWZ na zasadach ogólnych i odpowiedzialność za wady rzeczy wg przepisów o sprzedaży

9. WYGAŚNIĘCIE

1. upływ czasu na jaki rentę ustanowiono

2. śmierć uprawnionego

3. renta nieodpłatna - odwołanie

10. PRZEDAWNIENIE

1. prawo do renty - nie ulega przedawnieniu

2. roszczenia o poszczególne raty rentowe - 3 lata

11. RENTY POZAUMOWNE

1. źródła:

1. ustawa (renty alimentacyjne z KRO)

2. jednostronna czynność prawna (testament)

3. jako odszkodowanie w reżimie deliktowym

2. przepisy o rentach umownych stosuje się odpowiednio w braku przepisów szczególnych

22.Dożywocie

1. definicja

1. UMOWA O DOŻYWOCIE

2. jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie

3. jeżeli strony nie postanowiły inaczej

4. powinien on

1. przyjąć zbywcę jako domownika

2. dostarczać mu

1. Wyżywienia

2. Ubrania

3. Mieszkania

4. światła i opału

3. zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie

4. oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym

2. CECHY

1. dożywocie można zastrzec także na rzecz osoby bliskiej zbywcy nieruchomości

2. prawo dożywocia ustanowione na rzecz kilku osób ulega w razie śmierci 1 z tych osób odpowiedniemu zmniejszeniu

3. prawo dożywocia jest niezbywalne

3. ZAKOŃCZENIE STOSUNKU

1. jeżeli sąd na żądanie 1 ze stron zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień, ze względu na to że między dożywotnikiem a zobowiązanym wytworzą się takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności

2. sąd może rozwiązać umowę o dożywocie

1. w wypadkach wyjątkowych

2. na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika

3. jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości,

3. dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa - jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość

4. UZNANIE UMOWY ZA BEZSKUTECZNĄ

1. osoba, względem której ciąży na dożywotniku ustawowy obowiązek alimentacyjny

1. może żądać uznania umowy o dożywocie za bezskuteczną w stosunku do niej

2. jeżeli wskutek tej umowy dożywotnik stał się niewypłacalny

2. uznania umowy o dożywocie za bezskuteczną nie można żądać po upływie lat 5 od daty tej umowy

23. Gra i zakład

1. wiadomości ogólne

1. art.413 KC

1. § 1. Kto spełnia świadczenie z gry lub z zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne. 

2. § 2. Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego. 

2. zobowiązania z gier i zakładów mają swe źródło w umowach, niebędących przedmiotem odrębnej regulacji kodeksowej w części szczegółowej zobowiązań

3. problematyka gier i zakładów w KC jest tylko fragmentarycznie uregulowana

2. Umowa gry

1. Przyrzeczenie przez strony określonej korzyści majątkowej w razie zaistnienia zdarzenia zależnego przynajmniej częściowo od przypadku

3. Umowa zakładu

1. Przyrzeczenie korzyści na rzecz tej ze stron, której twierdzenie co do pewnych faktów okaże się prawdziwe.

4. Regulacja z ustawy o grach i zakładach wzajemnych

1. Konieczna ze względu na fakt, iż wiele osób zajmuje się obecnie tą formą działalności jako formą swojej działalności gospodarczej, co łamało monopol państwa na prowadzenie tego typu działalności

2. Zawiera ona wykaz gier losowych i zakładów dopuszczalnych przez państwo

1. Rozstrzyganie o tym, czy dana gra lub zakład spełniają warunki ustawowe zostało powierzone Ministrowi Finansów.

3. Ustawa wskazuje na gry, które zostały objęte monopolem państwowym

1. Gry liczbowe, loterie pieniężne, wideo loterie i gry telebingo

4. Działalność w zakresie gier losowych i zakładów może być prowadzona w formie spółki akcyjnej lub spółki z o.o z siedzibą w RP i za uzyskaniem pozwolenia MF.

5. Skutki prawne

1. Gry i zakłady prowadzone na podstawie pozwolenia

1. Korzystają z pełnej ochrony sądowej

1. Ich reżim określa KC, ustawa i regulaminy

1. Regulamin musi być zatwierdzony przez właściwy organ państwowy i uczestnicy muszą mieć możliwość zapoznania się z nm.

2. Roszczenia związane z udziałem w grze lub zakładzie przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia wymagalności świadczenia

1. Od dnia reklamacji do dnia odpowiedzi na nią ustawa przewiduje zawieszenie biegu przedawnienia

3. Dla uzyskania wygranej należy przedstawić odpowiedni dowód udziału w grze (zakładzie)

1. np. w postaci losu

2. Wydanie wygranej następuje po okazaniu tego dowodu, do jego okaziciela, bez badania uprawnień do wygranej, za zwrotem dowodu wygranej

2. Gry i zakłady zakazane

1. Nie wywierają skutków prawnych pomiędzy uczestnikami

2. Roszczeń z tych gier nie można dochodzić przed organami państwowymi

3. Świadczenie z tej gry jeśli zostało spełnione podlega zwrotowi jako nienależne

4. Jeśli dochodzony będzie jego zwrot może ono ulec przepadkowi

1. Ma to charakter sankcji za świadczenie spełnione świadomie w zamian za dokonanie czynu zabronionego przez ustawę lub w celu niegodziwym

3. Inne gry i zakłady (niezakazane, niewymagające pozwolenia)

1. Brak tu roszczenia o spełnienie świadczenia

1. Jeśli zostanie ono spełnione to nie podlega zwrotowi - jest świadczeniem należnym

1. To konstrukcja zobowiązania naturalnego (niezupełnego)

2. Jeśli są to gry nierzetelne to można żądać zwrotu świadczenia po jego spełnieniu

24. Rachunek bankowy

1. Definicja

1. UMOWA RACHUNKU BANKOWEGO - umowa przez którą

2. bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do

1. przechowywania jego środków pieniężnych

2. oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych

2. STRONY

1. Bank

2. posiadacz rachunku bankowego

3. PRAWA I OBOWIĄZKI BANKU

1. bank może obracać czasowo wolne środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym z obowiązkiem ich zwrotu w całości lub w części na każde żądanie, chyba że umowa uzależnia obowiązek zwrotu od wypowiedzenia

2. bank może odmówić wykonania zlecenia posiadacza rachunku bankowego tylko w wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych

3. jeżeli umowa została zawarta na czas nieoznaczony bank jest obowiązany informować posiadacza rachunku o każdej zmianie stanu rachunku bankowego, w sposób określony w umowie

4. bank jest obowiązany przesyłać posiadaczowi co najmniej raz w miesiącu bezpłatnie wyciąg z rachunku z informacją o zmianach stanu rachunku i ustaleniem salda, chyba że posiadacz wyraził pisemnie zgodę na inny sposób informowania o zmianach stanu rachunku i ustaleniu salda

4. POSIADACZA RACHUNKU BANKOWEGO

1. posiadacz rachunku bankowego jest obowiązany zgłosić bankowi niezgodność zmian stanu rachunku lub salda w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wyciągu z rachunku

2. posiadacz imiennego rachunku bankowego obowiązany jest zawiadamiać bank o każdej zmianie swego zamieszkania lub siedziby

5. ROZWIĄZANIE UMOWY RACHUNKU BANKOWEGO ZAWARTEJ NA CZAS NIE OZNACZONY

1. może nastąpić w każdym czasie wskutek wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron

2. ale bank może wypowiedzieć umowę tylko z ważnych powodów

6. PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ

1. roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat 2

2. ale roszczenia o zwrot wkładów oszczędnościowych - przedawniają się na zasadach ogólnych

3. przepisy te stosuje się odpowiednio do RACHUNKÓW PROWADZONYCH PRZEZ SPÓŁDZIELCZE KASY OSZCZĘDNOŚCIOWO-KREDYTOWE

4. przepisy te NIE UCHYBIAJĄ PRZEPISOM O ROZLICZENIACH PIENIĘŻNYCH

25.Ubezpieczenie

1. Pojęcie

1. Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę (art.805§1)

2. Charakter prawny

1. Dwustronnie zobowiązująca

2. Odpłatna

3. Wzajemna (wątpliwości)

1. Ze względu na nieadekwatność ekonomiczną przewidzianych świadczeń, ale raczej jest wzajemna bo małe ryzyko po stronie ubezpieczyciela.

4. Umowa losowa

3. Pozostałe cechy umowy

1. Związane są z jej masowym i adhezyjnym sposobem zawierania

2. Umowa kreuje zobowiązanie o charakterze trwałym

4. Podmioty

1. Ubezpieczyciel

1. Forma spółki akcyjnej lub towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych

2. Potrzebne zezwolenie KNUIFE

2. Ubezpieczający

1. Osoba fizyczna

2. Osoba prawna

3. Jednostka organizacyjna z art33¹

5. Zawarcie umowy

1. Ubezpieczający zawiera umowę ubezpieczenia we własnym imieniu i zwykle we własnym interesie, żeby zapewnić sobie ochronę w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku.

1. Czyli jest on wtedy również ubezpieczonym.

2. Zawrzeć można umowę we własnym imieniu, ale dla ubezpieczenia interesu innej osoby.

1. Wtedy ubezpieczonym jest ta osoba

2. Jest to ubezpieczenie na cudzy rachunek

1. Ubezpieczonemu przysługuje bezpośrednio wobec ubezpieczyciela roszczenie o spełnienie należnego świadczenia (chyba że umowa inaczej)

1. Powinności ubezpieczonego

1. Np. udzielenie informacji o wypadku

2. Obciążenia składkowe obciążają ubezpieczającego, wyłącznie wobec niego można wystąpić o zapłatę.

3. Umowa ubezpieczenia na rzecz osoby trzeciej

1. Ubezpieczenie obejmuje własny interes niemajątkowy ubezpieczającego (może on być ubezpieczonym), przy czym ubezpieczający zastrzega, że świadczenie ubezpieczeniowe ma otrzymać wskazana przez niego osoba (uprawniony/uposażony)

6. Wypadek ubezpieczeniowy

1. Obowiązek ubezpieczyciela powstaje w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku

1. Wypadek- zdarzenie losowe

1. Wypadek ubezpieczeniowy - niezależne od woli ubezpieczającego zdarzenie przyszłe i niepewne, którego nastąpienie powoduje uszczerbek w dobrach osobistych lub w dobrach majątkowych albo zwiększenie potrzeb majątkowych po stronie ubezpieczającego lub innej osoby objętej ochroną ubezpieczeniową.

7. Przedmiot ubezpieczenia i świadczenie

1. Ubezpieczenia majątkowe

1. Ma za przedmiot interes majątkowy

2. Świadczenie ubezpieczyciela przybiera postać odszkodowania

2. Ubezpieczenia osobowe

1. Mogą dotyczyć w szczególności śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku (ubezpieczenie na życie), a także uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku (ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków)

2. Świadczeniem może być zapłata umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia (np. kosztów leczenia)

8. Zawarcie umowy

1. Tryb

1. Złożenie oferty (przez ubezpieczającego) i jej przyjęcia (przez ubezpieczyciela)

2. Z reguły umowa będzie uznana za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu przez ubezpieczyciela dokumentu ubezpieczenia.

3. Forma

1. Brak formy szczególnej

9. Obowiązki stron

1. Co do zasady reguluje je umowa, ale nie mogą być sprzeczne z ustawą

2. Duże znaczenie lojalności i zaufania stron.

3. Obowiązki ubezpieczającego

1. Udzielenie rzetelnych informacji

2. Zapłata składki

3. Zawiadomienie ubezpieczyciela o wypadku

4. W ubezpieczeniu majątkowym nałożony jest obowiązek, aby w razie zajścia wypadku podjął starania - przy użyciu dostępnych środków - dla ratowania przedmiotu ubezpieczenia, zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia rozmiarów.

4. Obowiązki ubezpieczyciela

1. Spełnienie świadczenia przewidzianego w umowie w razie wypadku

2. Ubezpieczenia majątkowe

1. Odszkodowanie zawsze ma postać pieniężną

1. Wysokość świadczenia związana jest z wysokością szkody i co do zasady wypłacona przez ubezpieczyciela suma pieniężna nie może szkody przewyższać (chyba że umowa inaczej)

2. Odszkodowanie obejmuje z reguły tylko w postaci poniesionej szkody (damnum emergens)

3. Na wysokość odszkodowania wywiera wpływa suma ubezpieczenia - kwota na jaką zostało zawarte ubezpieczenie

4. Przy ustalaniu odpowiedzialności ubezpieczyciela bierze się pod uwagę postępowanie ubezpieczającego, noszące znamiona winy.

5. Ubezpieczyciel obowiązany jest zapłacić odszkodowanie ubezpieczającemu, chociażby osoba trzecia była zobowiązana do naprawy szkody

1. Wtedy przechodzą na niego z mocy prawa roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej, do wysokości sumy zapłaconej przez ubezpieczyciela

6. Możliwe jest zbycie przedmiotu ubezpieczenia i przejęcie ubezpieczenia przez nabywcę przedmiotu

7. Z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

1. Poszkodowany względem którego ubezpieczony ponosi odpowiedzialność, może bezpośrednio dochodzić swych roszczeń od ubezpieczyciela

2. Umowa ubezpieczenia OC obejmuje szkody wyrządzone osobom trzecim, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, którego miejsce miało w okresie ubezpieczenia.

3. Ubezpieczenia osobowe

1. Zapłata umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia

2. Świadczenia z UO określone są umową i ustaloną w niej sumą ubezpieczenia

3. Ubezpieczyciel obowiązany jest wypłacić je

1. Ubezpieczonemu lub

2. Uposażonemu (bezskuteczne, gdy umyślnie przyczynił się do śmierci)

4. Przy ubezpieczeniu na życie 2 modyfikacje:

1. Samobójstwo ubezpieczonego nie zwalnia ubezpieczyciela od obowiązku świadczenia jeśli nastąpiło po 2 latach od zawarcia ubezpieczenia

2. Po 3 latach od zawarcia umowy ubezpieczyciel nie może podnieść zarzutu, że przy zawieraniu umowy podano wiadomości nieprawdziwe.

3. Terminy te mogą być skrócone w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia.

4. Ubezpieczyciel ma zachować tajemnicę dotyczącą poszczególnych umów ubezpieczenia.

10. Wygaśnięcie stosunku ubezpieczenia

1. Upływ czasu ustalony w umowie

2. Zniszczenie przedmiotu ubezpieczenia

3. Wypowiedzenie umowy ubezpieczenia osobowego przez ubezpieczającego w każdym czasie

4. Ubezpieczenie majątkowe może wypowiedzieć ubezpieczyciel w przypadkach przewidzianych w ustawie, jeśli umowa jest na czas określony

5. Odstąpienie od umowy przez ubezpieczającego możliwe jest w terminie 30 dni (7 dni przedsiębiorca) i umowa zawarta na więcej niż 6msc.

11. Przedawnienie

1. Po upływie 3 lat

2. Roszczenia przysługujące osobom z tytułu ubezpieczenia OC przedawniają się jak roszczenia o odszkodowanie z czynów niedozwolonych lub jak za niewykonanie zobowiązania.

23

---