Pacta Conventa . Zobowiązywała króla do wykonania postulatów uchwalonych na sejmie konwokacyjnym. dotyczących spraw z zakresu polityki zagranicznej, obronności, nakładania podatków, finansowania oświaty, sprowadzania cudzoziemców do kraju i przekazywania im urzędów - opracowane po raz pierwszy przez sejm w 1573 i zaprzysiężone przez Henryka III Walezego. Od wyboru na tron Zygmunta III Wazy (1587) artykuły henrykowskie i pacta conventa zespoliły się w jedną całość. - król zobowiązany był je zaprzysiąc jako warunek objęcia tronu. - osłabiały stanowisko króla w państwie, -ich głównym celem była ochrona Rzeczypospolitej
W 1768 pacta conventa weszły w skład uchwalonych przez sejm praw kardynalnych Postanowienia Henryka Walezego: -spłaci wszystkie długi Polski i prywatne Zygmunta Augusta -wesprze finansowo Akademię Krakowską -własnym kosztem wprowadzi flotę wojenną na Bałtyk -co roku będzie utrzymywał 100 młodych szlachciców na uniwersytetach francuskich (stypendia) -obiecał zawarcie sojuszu politycznego i militarnego z Francją (wtedy królem Francji był jego brat Karol) w zamian za piechotę gaskońską od Francji, a my dla Francji jazdę konnicą Postanowienia Zygmunta III Wazy: -przekazanie Polsce Estonii (Inflant północnych), nigdy do tego nie doszło, ale było to powodem wielu wojen.
Artykuły Henrykowskie (1573 -nazwa od Henryka Walezego -zebrane są najważniejsze zasady ustroju polskieg -kolejni władcy przystępowali na art. Henrykowski -w praktyce miały charakter praw stałyc -to swoista konstytucja Rzeczpospolitej Szlacheckiej -zebrano dotychczas obowiązujące przepis -szlachcie udało się uzyskać nowe przywileje ze strony król -było 21 art: np. -zasady wolnej elekcj -zakaz elekcji (elekcja za życia poprzedniego króla) - tolerancji religijnej, - o wypowiadaniu posłuszeństwa królowi, jeżeli król złamie art. Henrykowskie, szlachta będzie mogła wypowiedzieć mu posłuszeństwo -regularne zwoływanie sejmu co 2 lata -kompetencje sejmu i senatu w dziedzinie polityki zagranicznej -król może zwołać pospolite ruszenie szlachty, tylko za zgodą sejmu i musi spełniać dodatkowe warunki - musi zapewnić obsługę techniczną armii- król może wyprowadzić pospolite ruszenie za granicę, i -ograniczenia czasowe pospolitego ruszenia -zabroniono królowi podziału pospolitego ruszenia na hufce,-pospolite ruszenie stanowi całość - utrzymywane z ¼ dochodów króla z królewszczyzn (dobra należące do króla -wprowadzono instytucję senatorów rezydentów - w 1717 r. wprowadzono zasadę, że król musiał słuchać ich rad, po 1717 r. obumiera instytucja senatora rezydent -likwidacja regala górniczego - szlachta mogła wydobywać kruszce (głównie sól) na swojej ziemi -król mógł nałożyć nowe podatki wyłącznie za zgodą sejmu król mógł się ożenić wyłącznie za zgodą sejmu Artykuły Henrykowskie przetrwały do XVIII w.