FIODOR DOSTOJEWSKI - BRACIA KARAMAZOW
TOM 1
Ksiega 1
1. Przedstawienie postaci Fiodora Pawłowicza. Ziemianin, miał dwie zony. Z pierwsza miał syna Iwana, z druga pozostałych dwóch synów - Dymitra i Aleksa. „ To szyderczy duch epoki przejsciowej”. Oprócz tego Fiodor , to naciągacz, nie szanował żon, pije.
2. Fiodor zaniedbał syna Dymitra po smierci jego matki. Wciąż ktos inny miał nad nim opiekę. Dymitr wiedział, że gdy osiągnie pełnoletność należy mu się majatek po matce. Mitia pierwszy raz zobaczył ojca, gdy tę pełnoletność osiągnął.
3. Fiodor urządzał w domu orgie. Dwoma synami z drugiego małżeństwa, z chora psychicznie kobietą, opiekował się sługa Grzegorz. W końcu dziećmi zajęła się pani generalowa ( rodzina poprzedniej żony) , a za nauke płacił im Jefrim Pietrowicz.
Iwan był ponury i milczący, ale zdolny - na studiach zaczął pisać artykuły - w tym dotyczący sądów duchownych ( podobał się ateistom i postepowcom). Iwan przybywa do domu, na prośbe brata Dymitra.
4. Aleksy był młodym altruistą - na tę drogę wprowadził go Starzec Zosima. Alosza zył z wiara w ludzi, kochał go każdy, kto się z nim zetknął. Nie interesowały go pieniądze. On również jedzie do ojca, po drodze odwiedza grób matki. Ojciec szczerze odrasza Aleksemu zakon, ale sam pławi się w rozpuscie, zaznajamia z żydkami. „ był zły i sentymentalny”
5. Alosza wierzył w cuda „ moim zdaniem cuda nigdy nie wprawiaja realisty w zakłopotanie” Alosza poswieca się Bogu. Jest w Monastyrze uczniem Zosimy, 65 letniego starca z rodziny ziemiańskiej. Alosza nie smie wątpic w boskość starca.
Wszyscy bracia spotykaja się w sprawie o majątek, którego domaga się Dymitr. Dymitr nie znosi ojca, zwłaszcza ,że jest miedzy nimi spór o kobiete ( kiepskiego prowadzenia) - Gruszeńkę. Rozwiazanie sporó o pieniądze, miało się odbyc w monastyrze, w celi starca Zosimy. Przybywa tam prócz Braci i Fiodora Pawłowicza, Piotr Aleksandrowicz Miusow.
KSIĘGA 2
1. Spotkanie w celi starca Zosimy. Kiedy wszyscy zmierzaja do Monastyru, zastanawiaja się, jak dawno nie byli w swiatyni. Dymitr się spóźnia.
2. Piotr i Fiodor źle się zachowują, wciąż się sprzeczają. Fiodor opowiada zmyslone historyjki o chrzcie Woltera.. Piotr go uspokaja. Zosima nie gani ich, ale daje rade Fiodorowi, by nie ulegał mamaonie, rozpuscie i aby nie kłamał.
3. Przybywaja pątnicy - same kobiety. Starzec wychodzi do nich - uzdrawia opetaną. Kobiecie, która straciła syna mówi,że taka jest dola matczyna, ale żeby się nie martwiła, bo jej syn już dawno jest aniołem. Błogosławi wszystkim, rozgrzesza młoda kobietę.
4. Spowiada mu się pani Chochłakow - mówi ,że boi się życia wiecznego. Zosima mówi jej, że miłośc bliźniego pomoże jej przezwyciężyć kryzys. Chochłakow wie, ale mówi , iż jej miłośc zawsze rząda czegoś w zamian. Zosima „ Miłość czynna w porównaniu z marzycielską jest okrutna i przerażająca ( to praca i wytrwałość) „
Córka chochłakow - Lizawieta , chce by Alosza ja odwiedził ( znali się w dzieciństwie)
5. Dymitra nadal nie ma. Zaczyna się rozmowa o artykule Iwana. Bibliotekarza dziwi, że Iwan nie uznaje podziału na państwo i kościół. Wed lug Iwana państwo powinno się przeistoczyc w kościół. Starzec sądzi, że dzięki kościołowi przestępcy mają jakieś hamulce. Mimo wszystkich najcięższych kar, prawdziwa i tak istnieje w sumieniu. Starzec Pisij dodaje ,że marzeniem Rzymu, było by kosciół zamienił się w państwo, to było 3 kuszenie. Przeznaczeniem prawoslawia jest, by państwo stało się kościołem.
Wchodzi Dymitr.
6. Dymitr ma 28 lat, jest popedliwy, prowadzi hulaszczy tryb zycia.
Rozmowa toczy się dalej. Piotr opowiada o tym, co mówił mu Iwan: na świecie nie ma takiego prawa natury, żeby człowiek kochał ludzkość. Miłość była z wiary w nieśmiertelność duszy. Jeżeli by tej wiary nie było, to nie byłoby miłości. Wówczas nic już nie będzie niemoralne. Zbrodnia zostanie uznana za najprostsze rozwiązanie sytuacji.
Zosima mówi Iwanowi, ze to nie jest rozstrzygnieta kwestia, nawet w nim samym.
Dymitr klóci się z ojcem „ po cóż żyje taki człowiek”. Zosima pada do nóg Dymitrowi. ( aby się opamiętali).
7. Starzec błogosławi Aloszę. Radzi mu by szedł z innymi na obiad do ojca ihumena. Aloszy jest wstyd za to co zaszło, nie chce iść z nimi, ale w końcu wychodzi. Spotyka przyjaciela Rakitina, który mówi mu ,że nastapi jakis kryminał, albo morderstwo, bo Dymitr po ojcu odziedziczył lubiezność. Do Aloszy „ Tyś karamazow, prawdziwy karamazow, lubieżnik po ojcu - prostaczek boży po matce”. Rakitin stwierdza, że karamazowie sa podli, artykuł Iwana jest niedorzeczny - to teoria podłości
8. idą wszyscy do ihumena. Fiodor miał nie iść bo czuł się obrazony, ale postanawia „ napluć im wszystkim w twarz”. Chce iść krok w krok za Piotrem Aleksandrowiczem. Wchodzi i ubliża zebranym: wysmiewa post, oskarża mnichów ,że podjudzali przeciw niemu żonę. Żąda by Alosza wracał z nim do domu. Iwan uspokaja ojca.
KSIĘGA 3 ( po 1861)
1. W domu Fiodora : pomagaja mu sługa Grzegorz i jego zona Marfa Ignatiewna. Jest tez młody sługa Smierdiakow. Grzegorz czyyuje księge Hioba i z natury ma skłonności do mistycyzmu.
2. Fiodor raz gdy był młodszy wstawił się za wariatką, która wszyscy wysmiewali : Lizawietą Smierdiaszczą. Przyszła do niego do domu i urodziła dziecko - sama skonała. Malym Smierdiakowem zajeli się Grzegorz i Marfa.
3. Alosza czuje lęk przed kobietą Katarzyna Iwanowną. Ma ona pomóc Dymitrowi. Dymitr mówi bratu : „ Zakochac saie można nienawidząc, ale zakochac się , to nie znaczy kochać” Dymitr wyznaje, że jest karamazow i to ciągnie go w przepaść. Uważa się za czlowieka, którego Bóg obdarzył lubieżnością.
4. Dymitr spowiada się bratu. Alosza przyznaje „ Nie rumienie się z powodu twoich słów, ale dlatego ,że jestem taki sam jak ty” Dymitr opowiada jak poznał Iwanownę, jak jej nienawidził, ale postanowił jej pomóc. Teraz ja kocha.
5. trzy miesiące po tym, jak jej pomógł stał się jej narzeczonym. Wysłał do niej z wiadomościami do niej Iwana, a ten się zakochał. Dymitr prosi Aloszę, żeby poszedł do Katarzyny i przekazał ,że dymitr już nigdy nie przyjdzie. ( Dymitr woli Gruszeńkę). Dymitr zabrał 3 tysiące rubli Iwanownej i nie oddał. Prosi Alosze by wziął 3 tysiace od ojca i oddał jej za niego. Dymitr wspomina o zabiciu ojca.
6. Alosza idzie do domu. Ojciec opowiada mu o Smierdiakowie. Smierdiakow jest chory i raz na jakis czas miewa ataki, ale Fiodor ufa mu.
7. Smierdiakow zaczyna mówić. Wspomina o tym, że wyrzeczenie się Chrystusa na chwilę, to nie grzech. Fiodor uważa, że Smierdiakow popisuje się przed Iwanem.
8.Iwan dziwi się, dlaczego Smierdiakow tak go lubi. Fiodor się wypowiada „ rosyjskiego chłopa trzeba bić”. Fiodor pyta swoich synów czy jest Bóg? Alosza uwaza ,że jest. Iwan mówi ,że nie ma i nie ma też niesmiertelności.
9. Wbiega Dymitr, zaczyna się bic z ojcem ( z zazdrości o Gruszeńkę). Kopie ojca w twarz ( nie zabija go). Iwan obiecuje Aloszy,że będzie ojca zawsze bronił „ Ale pragnieniom swoim zostawiam w danym wypadku zupełna swobodę”
10. Alosza idzie do Katarzyny Iwanowny - ona prosi o prawde na temat Dymitra. Alosza przekazuje,że brat wiecej nie przyjdzie. Okazuje się ,że jest tez tam Gruszeńka. Przyznaje przy nich ,że zbałamuciła Dymitra dla śmiechu. Nastepuje kłotnia i Katarzyna wyrzuca Gruszeńkę. Alosza wychodzi i zabiera list od pani Chochłakow.
11. Chłopak wraca do monasteru, po drodze czatuje na niego Dymitr. Alosza opowiada co zaszło. Dymitr mówi, że odchodzi na zawsze. Alosza wraca i czyta list od Lizy Chochłakow. Dziewczyna wyznaje mu miłość.
TOM 2 KSIĘGA 4
1. Alosza jest w monastyrze. Starzec głosi kazanie : każdy człowiek ponosi winę za siebie i za innych ( osobiscie). Należy się przed soba spowiadać. Nie wolno ulegac pysze, być nienawistnym wobec ateistów, nie kochac się w bogactwie.
W zakonie mieszka ojciec Ferapont - święty, troche wariat. Radzi on Aloszy by szedł do ojca.
2. U ojca.( starzecv Zosima jest umierający). Iwan chce odbic narzeczoną Dymitra ( Katarzyne ). Ojciec wysnaje, że nie wierzy w raj. Chce się żenic z Gruszeńką. ( dlatego dymitr go bił).
3. Alosza idąc do pani Choch lakow zostaje zaczepiony przez grupe dzieci. Jedno z nich rzuca w niego kamieniem, a potem gryzie go z całej siły w palec. Alosza chce się dowiedziec dlaczego....
4. U pani Chochłakow. Liza czychała już na przyjscie Aloszy, ale podrwiwia sobie z niego, zwłaszcza z tego ,że uwierzyl w jej list. Alosza mówi jej,że za jakis czas się z nią ozeni. Pani Chochłakow stara się usprawiedliwic zachowanie córki.
5. Alosza udaje się do salonu porozmawiać z Katarzyną, jest tam także Iwan. Pani Chochłakow jest przekonana,że Katarzyna kocha Iwana - nie Dymitra. Alosza mówi jej, że dziewczyna umyślnie męczy Iwana, bo go kocha. Miłość do Dymitra tylko sobie wmawia. Iwan się wscieka, bo widzi ,że ona go nie kocha, tylko mści się na nim za to, jakie krzywdy wyrządził jej Dymitr. Jej miłośc bierze się z pychy. Alosza czuje się winny sytuacji, wychodzi.
6. Alosza z polecenia Iwanowny idzie odszukac człowieka , którego poniżył Dymitr, aby dac mu pieniądze. Dziewczyna chce ratowac honor Dymitra. Alosza domysla się, że to jego syn, młody Sniegirow, obrzucił go kamienieami. Sniegirow zgadza się z nim porozmawiać.
7. Alosza obiecuje mu ,że Dymitr go przeprosi. Sniegirow wyznaje, jak bardzo jego syn Iliusza chce się zemścić na Dymitrze, bo widział jak ten go bił. Alosza chce dac pieniądze, Sniegirow jest bardzo uradowany. Będzie miał na leczenie dla żony i córki. W pewnym jednak momencie, jakby się opamietuje i gniecie pieniądze. Mówi, że honoru nie sprzeda i odchodzi.
KSIĘGA 5 PRO I CONTRA
1. Alosza idzie do Iwanowny opowiedziec jej co zaszło. Pani Chochłakow prosi by pocieszył Lisę. Alosza wie dlaczego mężczyzna nie przyjął pieniędzy - bo zbyt jawnie się ucieszył - zorientował się ,że się upokarza. Alosza wie ,że on je przyjmie, ale musi czuc ,że są na rónej stopie. Lise wzrusza to opowiadanie. Chłopak wyznaje je ,że zacznie zycie świeckie i ,że nachodza go wątpliwości, zwłaszcza teraz gdy Zosima jest umierający.
2. Alosza pragnie odnalźć Dymitr. Postanawia iść z zaskoczenia przez ogród i przyłapuje tam Smierdiakowa na rozmowie z Maria Kondratiewną. Smierdiakow stwierdza,że Dymitr to chłystek. Alosza ujawnia się i pyta S. O brata. Ten mówi ,że Iwan i Dymitr jedzą razem kolacje w knajpie. Alosza idzie tam, ale zastaje tylko Iwana.
3. Iwan zaprasza brata, ma ochotę z nim porozmawiać. Chce by się poznali. Iwan wyzanje ,że nie ma nic, co by zagłuszyło jego żądzę życia. Alosza : „ Myslę,że trzeba przedewszystkim pokochać życie (...) pokochać je przed logiką, wtedy dopiero można zrozumiec jego istotę.” „ Takie kwesteie : czy jest Bóg, czy jest niesmiertelność (...) sa najważniejsze dla prawdziwych Rosjan, i tak powinno być.
Iwan przyjmuje istnienie Boga, ale od razu mówiu,że nie jest to do pojęcia, dlatego radzi te kwestie porzucić. „ Uważaj - nie Boga nie uznaję, lecz świata przezeń stworzonego”
4. Iwan uważa,że niemozliwe jest kochac bliskich „ Zwierze nigdy nie potrafi być tak okrutne jak człowiek, tak artystycznie (...) tak wyszukanie okrutne. Według niego człowiek stworzył szatana na własbe podobieństwo. Wie ,że niektórzy ludzie w okrucieństwie odnajduja przyjemność. ( przytacza na to rózne historie ) „ Przecie cały bezmiar poznania nie jest wart owych łez dziecka wzywającego Bozi” „ Nie bo ga nie przyjmuję, lecz zwracam mu z szacunkiem bilet.
Iwan proponuje bratu by wysłuchał jego poematu.
5. WIELKI INKWIZYTOR
Akcja poematu to Hiszpania , Sewilla, okres inkwizycji. Chrystus postanawia odwiedzic swoje dzieci. Przychodzi milczaco, dokonuje cudu. Wielki inkwizytor nakazuje ująć GO. Pyta GO po co przyszedł przeszkadzać?
Inkwizytor „ Wszystko zleciłeś papiezowi, a wiec wszystko jest teraz w mocy papieża, a TY lepeij wcale nie przychodź.” Inkwizytor uważa, że Jezus i tak już więcej nic nie powie ponad to, co powiedział. Według niego prawda kryje się w trzech pytaniach, które zadał duch , który kusił Chrystusa. Ludzie na ziemi nie sa w stanie pojąć wolności ofiarowanej przez chrytusa. Duch na ziemi powstanie w imie Chleba, ale w pojecie materialnym - nie duchowym.
„ Daj nam jeść , a potem będziesz mógł od nas domagac się cnoty”
Inkwizytor jest pewien,że ludzie poddadzą się władzy, byle zapewnic im spokój materialny. Wolność sumienia jest męcząca. Chrystus zbyt wiele wymagał od człowieka. „ Poprawilismy Twoje bohaterstwo i oparli je na cudzie tajemnicy i autorytecie”
Ludzi należy prowadzic jak trzodę, pracować nad nimi, mając w ręku „chleb”. „ Albowiem nikt tak sobie nie zasłuzył na stos jak Ty. Jutro Cie spalę. Dixi”
Alosza po wysłuchaniu uważa, że Ikwizytor zwyczajnie nie wierzy w Boga.
W koncówce poematu Chrystus całuje inkwizytora w czoło.
Iwan mówi tylko,że przeżyc mu pozwoli siła Karamazowskiej podłości. Wychodzi.
6.Iwan idzie do domu ojca. Mysli o Smierdiakowie, czuje do niego jakis wstret. Smierdisakow usilnie radzi mu by jechał do Czermaszni. Iwan chce jechac do Moskwy. Smierdiakow sugeruje mu, by był bliżej, bo mogą go wezwac w jakims przypadku....
7. Ojciec również prosi by Iwan jechał do czermaszni. W końcu zgadza się. Wychodzi z domu. Idąc zmienia zdanie, pojedzie do Moskwy.
KSIĘGA 6
1. Ostatnia rozmowa Aloszy z Zosimą. Alosza spisuje to, co starzec mówi:
Zosima wyznaje ,że miał brata, który zachorował. Przed smiercią wyznał ,że nie zasługuje na na miłość. Zosima został sam z matką. Czytał dużo Pisma Św., głównie księgę Hioba.
Potem uczył się w Petersburgu w korpusie kadetów. Duzo pije, nie zglada już do Biblii. Jego miłość odrzuca go. Miał się pojedynkowac , ale rezygnuje. ( przypomniał mu się brat ).
Do Zosimy zaczyna przychodzic tajemniczy gość. Gość mówi mu ,że każdy nosi raj w sobie. Dobrze będzie na świecie, gdy zakończy się okres ludzkiego odosobnienia. Mężczyzna wyznaje, że zabił człowieka, swoja ukochaną ( zrobił to z zazdrosci i dawno temu ). Postanawia się przyznac rodzinie. Zosima radzi mu by to zrobił. Po wyznaniu meżczyzna umiera.
Zosima mówi tez Aloszy, czym jest mnich. On strzeże obrazu Boga w swej samotni. Droga jego jest post i modlitwa. Wolność bowiem to nie jest szybkie zaspokajanie potrzeb. „ zbawienie Rosji od ludu przyjdzie. Rosyjski manster zawsze był z ludem”
Od wiary i pokory ludu przyjdzie zbawienie. Bez słuzby nie można obejść się w świecie, ale nie wolno sługa pomiatać...
„ Pamietaj zwłaszcza, że nie możesz być niczyim sędzią”
TOM 2 Ksiega 7
1. Msza żałobna ojca Zosimy. Przybywaja liczni pielgrzymi. Jest także Rakitin, którego po informacje przysłała pani Chochlakow. Ludzie licza na cud, jednak nic się nie wydarza, zwłoki starca zwyczajnie gniją. Zaczynaja plotkowac o zmarłym, poddawac wątpliwości jego świętość. Wbiega do celi ojciec Ferapont, zaczyna wypedzac ze zwłok diabło. Alosza jest zawiedziony, wychodzi z pustelni.
2. Alosza uważa,że osadzanie Zosimy jest niesprawiedliwe. Po drodze spotyka Rakitina. Kłoca się o Zosimę. Alosza wykrzykuje ,że będzie wierzył, a po cichu szepta „ ja tylko świata jego nie przyjmuję”. Ida razem do Gruszeńki. ( zaproponował to Rakitin)
3. Gruszeńka mieszka u pani Morozowej. Gdy miała 17 lat została uwiedziona przez oficera, który ja potem zostawił. Wraz z karamozewm skupowała weksle. Fiodor zakochał się w niej. Trudno jej było wybrac mieedzy ojcem a synem
Na widok gosci Grusza cieszy się, siada Aloszy na kolanach ( zapłaciła Rakitinowi by go przyprowadził), mówi Aloszy ,że zawsze jej się podobał i chciała go uwieść. Gdy dowiaduje się o smierci Zosimy schodzi i zachowuje się normalnie. Grusza wyznaje, że wkrótce ma przyjechac jej były oficer. Pojedzie do niego. Alosza wraca do monasteru.
4. Alosza modli się w celi Zosimy. 3 dni później występuje z monasteru na świecka droge życia. ( tak radził mu Zosima).
Księga 8
1. Dymitr czeka na jakies informacje od Gruszeńki, cos słyszał o powrocie oficera. Mitia chce z nia być. Uważa ,że najpier jednak powinien zwrócic Iwanownie jej 3 tysiące rubli. Chce iść na układ z opiekunem Gruszy - kuźma Samsonowem. Za pieniądze ofiarowuje mu majatek po matce Czermasznię. Kupiec odsyła go do Legawego.
2. Okazuje się ,że Legawy nazwya się Garstkin. Dymitr nic nie załatwił. Wraca bez pieniedzy i biegnie do Gruszenki.
3. Grusza żeby się go pozbyć udaje ,że musi iść do Samsonowa. Dymitr udaje się wiec do pani Chochłakow, która oswiadcza ,że śmierc Zosimy skłania ją do wiary w realizm. Radzi także Dymitrowi udac się do kopalni złota. Pieniędzy mu nie porzyczy. Dymitr wychodząc wpada na sługe Samsonowa, okazuje się ,że Gruszy u niego nie ma. Porywa tłuczek i wychodzi.
4.Dymitr biegnie do domu ojca, mysli ,że ona tam poszła. „ Obrzydzenie wzrastało do udręki, Mitia już nie pamietał nic i naraz wyrwał mosiezny tłuczek z kieszeni...” Wybiega z domu, uderza sługę Grzegorza, biegnie do Fieni...
5. Kobieta mówi mu, że Grusza pojechała do oficera. Dymitr ma na rękach krew. Idzie do Piotra Ilicza odebrac zastawione pistolety, płaci gotówka, co budzi w Piotrze podejrzenia. Dymitr chce jechac do Mokrego, tam gdzie pojechała Grusza.
6. Dojeżdza, załatwia u miejscowych grajków, zamawia jedzenia, płaci duzo. Idzie do mieszkania oficera.
7. Grusza jest wystraszona pojawieniem się Dymitra, w koncu mówi ,że cxieszy się ,iż przyjechał. Rozmawiaja o Polsce, graja w karty. Śmieja się z Polskiego honoru. Mitia idzie do oficera i proponuje ,że zxapłaci mu jeśli ten odstapi Gruszę.
8. Grusza dowiaduje się o tym, wścieka się, jednak ostatecznie idzie z Mitią. On już ma gotową imprezę. Pija i bawia się. Grusza wyznaje ,że kochała oficera, ale polska żona musiała go tak zmienić....Gdy się budza stoi nad nimi prokurator.
Ksiega 9 Śledztwo wstepne
1. Piotr Ilicz idzie do Fieni, tam dowiaduje się o wszystkim , co zaszło. Podejrzewa ,że Dymitr zabił kogoś. Chochłakow pisze dla Piotra oświadczenie, że nie pozyczała Dymitrowi 3 tyś. Rubli.
2. Sprawnikiem w miescie był Michał Makarowicz Makarow. Uważała się znawce duszy ludzkiej, umiejącego doszukac się każdej przyczyny zbrodni. Sędzia śledczym był Mikołaj Nieludow. Gdy Piotr pojawia się u nich, otrzymuje nformację o smierci Fiodora Pawłowicza, którego znalazła słuząca Marfa Ignatiewna.
Smierdiakow jest powaznie chory......
3.Mitia zapiera się winy. Mówi ,że nie zabił ojca. Grusza obwinia siebie o to, co się stało. Sprawnik patrząc na nia , nazywa ja rozpustnicą. Mitia przyznaje się jedynie do tego, że uderzył jak wybiegał grzegorza. Jest głównym podejrzanym ze względu na to, że nienawidził ojca i do tego z domu zniknęły 3 tyś rubli, a on dużo szastał pięniedzmi przed zbrodnią.
4. Dalsze przesłuchania. Mitia mówi ,że pieniądze były mu potrzebne do spłacenia honorowego długu. Mitia zaprzecza ,że zabił. Nie wie po co wziął tłuczek.....
5. Dymitr przyznaje ,że był u ojca, ale go nie zabił. Twierdzi ,że wyszedł przez okno, a nie drzwiami ( oni twierdza ,że drzwi były otwarte) Zaczyna się rewizja Mitii.
6. Mitia ma na koszuli krew. Kiedy się rozbiera, czuje się shańbiony i winny. Nie chce stac nagi. Nadal zapiera się ,że drzwi były zamkniete. Krzyczy ,że zabił Smierdiakow. Obiecuje powiedziec skąd naprawde wziął pieniądze.
7. Mówi ,że to sa pieniądze, które dostał od Iwanowny. Połowe sprzeniewierzył wcześniej, a połowe zostawił. Chciał je oddac ale. Skoro wiedział ,że ma się zabic, postanowił je wydać. Te oszczędzona połowe nosił w woreczku na szyi, ale nie potrafi powiedziec gdzie on jest. Mitia jest zmeczony przesłuchaniem.
8. Świadkowie twierdzą, że Mitia musiał mieć przy sobie więcej niż 1, 5 tysdiąca. Przesłuchuja tez dwóch polaków Wróblewskiego i Musiałowicza - wyznaja ,że Mitia chciał ich przekupićtakże Grusza aprzyznaje ,że Mitia miał 3 tyś.
9. Aresztowanie Mitii.
KSIEGA 10 Cłopcy
1. Kola jest młody ( 14 lat). Poddał się próbie z pociągiem, miano zdolnego do wszystkiego. Jego matka to Anna Fiodorowna.
2. Kola lubi dzieciaki, opiekuje się nimi, bawi się z nimi, tresuje psa Podzwona. Wychodzi do Iliuszy w odwiedziny.
3. Kola był uczniem drugiej klasy. Po drodze rozmawia z kolegą Smurowem.
„ Wiesz, Smurow, lubie obserwowac realizm(...) czy zauwazyleś, jak psy spotykaja się i obwąchują ? Jest w tym jakies prawo natury” „ Przyzwyczajenie - to wszystko, nawet w państwowych i politycznych stosunkach”
Kola jest dość zaczepny, wszyscy go znają.
4. Kola od awna pragnął pozanc Aloszę. Spotyka go u Iluszy. Wyznaje ,że zawsze lubił dzieciaki, drażniło ze Iliusza pomiatano, dlatego wziął go po swoja opiekę, chciał wyszkolic jego charakter. Smierdiakow nauczyl Iliusze męczyc psy - karmic je chclebem ze szpilką. Iliusz zaczął tak robić , poczestował psa Żuczka, był pewnien ,że pies zdechł. Kola przestał się do niego odzywać. W końcu doszło do tego ,że Iliusz dźgnął Kolę.
5. U Sniegirowa są tez inni chłopcy, którzy za namowami Aloszy przyszli odwiedzic chorego Iliuszę. Kola robi mu niespodziankę, okazuje się ,że Podzwon, to własnie Żuczek i do tego jest wytresowany. Zaczyna się rozmowa os zkole, gdzie Kola twiersdzi ,że uczynie języków klasycznych to podłość......
6. Iliusza ma umrzeć. Kola twierdzi, że można kochac ludzkość nie wierząc w Boga. Mówi o sobie, że jest socjalista. „ Niechże się pan zgodzi ,że chrześcijaństwo na przykład potzrebne było możnym i bogatym, aby utrzymac w niewoli niższe klasy.” Alosza pyta go , kto go tych bzdur wyuczył, okazuje się ,że Rakitin.
7. Nie ma ratunku dla małego Iliuszy. Lekarz proponuje wyjazd na Sycylie, ale w ich warunkach życia, wydaje się to kompletnie głupie. Iliusza prosi ojca, by o nim nigdy nie zapomniał, nawet gdy weźmie sobie nowego synka. Kola idzie do domu.
KSIĘGA 11
1. Alosza idzie do Gruszeńki ( już dwa miesiace od aresztowania Mitii). Grusza się troche zmieniła, spowazniała. Opowiada Aloszy jaki Mitia stal się teraz zazsrosny. Polacy wciąż piszą do niej listy z prośbami o pieniądze ( jej generał Musiałowicz). Nazajutrz ma się odbyc sąd nad Dymitrm. Grusza zazdrosna jest o Iwanownę. Alosza dowiaduje się ,że podobno Iwan odwiedził brata w wiezieniu....
2. Alosza idzie odwiedzic chora pania chochłakow. Kobieta gada rózne głupoty. Raz uwaza ,że to Grzegorz zabił, raz ,że Smierdiakow. Ostatecznie twierdzi ,że Dymitr, ale zrobił to w afekcie. Alosza idzie porozmawiac z Lise.
3. Lise wyzanje ,że ma wewnetrze pragnienie nieładu w swoim zyciu ( jest chora, jest na wózku). Ma ochote podpalic dom. Alosza przyznaje „ bywaja chwile , kiedy ludzie kochaja zbrodnie”. Alosza jest smutny ,bo Lise nie chce wyjść za niego. Lise pisze list do Iwana, który Alosza ma mu zanieść. Jest mu przykro.
4. Alosza odwiedza Dymitra, mija się z Rakitinem. Rakitin chce pisac artykuł o Mitii i w ten sposób rozpocząć swoja kariere pisarską „ z posmakiem socjalizmu” Mitia wyznaje bratu „ Katorżnik by bez Boga zyc nie mógł, miłuje Go”. Iwan proponował mu ucieczke do Ameryki.
5. Wracając Alosza wpada na Iwanowną, jest tez i Iwan. Alosza przekazuje mu list. Daje bratu do zrozumienia, że wie kto jest mordercą, i ,że jest pewien ,że to nie Iwan. Wie , że to Smierdiakow. Iwan jest wściekły, mówi bratu ,żę nie chce go znać.
6. Iwan idzie do Smierdiakowa, rozmawia o tym, kto zabił. Smierdiakow zaprzecza, ale przyznaje ,że atka padaczki w dniu zabójstwa był udawany.
7. Druga wizyta u Smierdiakowa. Sługa wyznaje ,że zmiarkował ze slów iwana iż on pragnie smierci ojca. Chciał tej smierci, ale sam nie chciał zabić. Smierdiakow w takim razie pomyslał, że on musi to zrobić.
Iwan mysli „ Ale jeżeli on zabił, a nie Dymitr, to oczywiście ja jestem zabójcą”
Iwan uspokaja się, gdyz wie ,że jego brat gdy był pijany napisał list, który służyc może za dowód zbrodni. List posiada Iwanowna.
8. Trzecia wizyta u Smierdiakowa Sługa wykrzykuje „ Pan zabił, pan jest głównym zabójca , a ja tylko pańskim wspólnikiem. Iwan zaprzecza, mówi ,że nie zachęcał do zabójstwa. Smierdiakow „ Pan sam mówił, że wszystko dozwolone, a dlaczego to teraz pan taki zatrwożony?” Iwan wychodzi.
9. Iwan dostaje gorączki. Widzi zjawę, wierzy w jej prawdziwość. Mysli ,że to szatan, druga część jego JA. Mara to jego wyrzuty sumienia. Ujawnia jego okrucieństwo. „ To w Boga, powiadam, uwierzyc w naszych czasach jest niepostepowo, ale ja przecie jestem diabłem, we mnie można. Iwan „ jak moja dusza mogła zrodzic takiego fagasa jak ty?”
Wchodzi Alosza, widzi majaczącego brata. Mówi mu ,że Smierdiakow się powiesił.
10 Iwan krzyczy ,że widział diabła. Alosza kładzie go spać
KSIEGA 12
1. Sąd. Całe miasto czeka na rozprawę. Mitie ma bronic znany adwokat Fietiukowicz. Prokuratorem jest Kiryłowicz, liczy ,że ta sprawa nada rozpędu jego karierze. Zaczynaja się przesłuchania świadków.
Zaczyna Fietiukow. Najpierw obala zenanie Grzegorza o otwrtych drzwiach ( mówi ,że Grzegorz był pijany i nie mógł tego wiedzieć). Łapie po kolei wszystkich świadków w pułapki. Także rakitina ( mówi o jego pokrewieństwie z Gruszeńką).
2. Wyniki ekspertyzy lekarskiej, tgrzech lekarzy. Okazuje się ,że Mitia działał pod wpływem emocji, jego stan umysłu nie jest dobr. Można mówic zatem o działaniu w afekcie.
3. Zeznaje Alosza, za winowajce uważa Smierdiakowa. Alosza przypomina sobie , iż widzial jak brat ma na szyi woreczek, a więc pieniądze miał wczesniej, nie ukradł ich ojcu. Zeznaje Iwanowna, opowiada wszystko o sobie, o tym jak Mitia jej pomógł, o ich romansie. Grusz zeznaje ,że wina lezy po stronie Smierdiakowa.
4. Zeznaje Iwan Fiodorowicz. Broni brata, oskarza siebie, pokazuje 3 tytsiace, którw znalażł u Smierdiakowa. Nagle zaczyna mówic o diable , z którym rozmawiał. Na sali podnosi się wrzawa. Iwanowna nie wytrzymuje zaczyna obwiniac Mitie ( z zazdrości o Gruszę) krzyczy o romansie, pokazuje list.....
5. Mowa prokuratora. Szczerze wierzy w wine oskarzonego. Uważa za objaw epoki obojetność dla tego typu spraw i zbrodni. Zaczyna od opisu społeczenstwa, jego zobojetnienia, przechodzi do opisu rodziny Mitii. Wskazuje rozpasanie Iwana. Alosza według niego „ przylepił „ się do monasteru, omal nie zostal mnichem, tylko dlatego aby nie widziec okropieństwa. Kiryłowicz zauważa ,że ludzie kieruja się na łono ojczyzny, by przespac swoje życie. Zyczy Aloszy by jego dobro nie przekształciło się w szowinizm i wiara w mistycyzm. Dostaje brawa. Według niego Dymitr obrazuje Rosję, zespolenie dobra i zła. Jest dobry, gdy mu dobrze, lubi pieniadze, ale po to, by je trwonić. To lezy w jego naturze, że zdolny jest i do ideałów ( pomógl Iwanownej) i do najgorszego.....” otchłani cuchnacego upadku”
6. Kiryłowicz uważa ,że Dymitr jest zdrów, i że to jeszcze gorzej o nim świadczy. Nie zabił wcale dla pieniędzy, tylko z czystej zazdrości. Spór z ojcem chciał rozstrzygnąć zabójstwem.
7. Kiryłowicz głosi mowe o Smierdikaowie. Podaje każda opcję, dlaczego ten biedak nie mógl zabić. Wskazuje ,że był on dobry, spokojny i do tego ufal mu Fiodor. Kochał pana, i nie miałby z zabicia go żadnej korzysci. Pieniądze , które pokazał Iwan., to żaden dowód.
8. Samobójstwo, o którym wspomniał Dymitr, to tylko zwyczajna ucieczka od odpowiedzialności. Kiryłowicz zaczyna się w wgłębiac w psychologię. Opowiada np. co czuł Dymitr, jak chjciał dobic Grzegorza, Ukazuje ,że jest on bezlitosny.
Ludzie raczej chwalą jego przemowę, uważaja ,że za dużo w niej psychologii i , że troche się zapędził....
9. Zaczyna się mowa obrońcy. Przyznaje on, że Dymit był nieokiełznany, ale uprzedzenia oskarzenia są zbędne. Obala sposób ukazywania psychologii Mitii. Dązy do pokazania jego drugiej strony.
10. Obronca pokazuje ,że owe 3 tysiące mogły wcale nie istnieć, jeżeli ich by nie było, to nie byłoby kradziezy. Wskazuje ,że zeznania Iwanowny, to zemsta zawiedzionej w miłości kobiety.
„ Karamazow to właściwie taka dwustronna natura, o dwóch otchłaniach...”
11. Wskazuje ,że Smierdiakow mógł być winny, i miał czas na dokonanie zbrodni.
12. Zwraca uwage na ohydne zachowanie ojca wobec syna. Uwodził mu kochankę, za pieniądze, które był mu winien. Watpliwosci Mitii wobec ojca sa wiec usprawiedliwone, ale słowa to jeszcze nie czyn.....
13. Mowa Mitii „ Jak zlitujecie się, jak mnie puścicie - będę się za was modlił. Stane się lepszym (...) daje słowo, przed Bogiem je daję. A jak ukarzecie - swam połamie nad głową moją szpadę i ucałuje kawałki.
Zapada wyrok - winien.
„ tak kmiotkowie postawili na swoim”
EPILOG
Iwan jest chory, jest u Katarzyny. Alosza chce jakos wyciągnąć brata, kombinuje ucieczkę. Miti wyznaje Katii że mimo wszystko i tak będzie ja kochał.
Umiera Iliusza. Alosza przemawia na jego pogrzebie: „ Bądźmy, po pierwsze i przedewszystkim dobrzy, potem uczciwi, a wreszcie - nie zapominajmy wzajemnie o sobie”
1