POCZĄTKI WŁADZY LUDOWEJ W POLSCE

Pod koniec kwietnia 1943 zostały zerwane stosunki dyplomatyczne między rządem londyńskim a ZSRR. Siły promoskiewskie przygotowywały się do objęcia władzy w Polsce. Brytyjczycy natomiast zaczęli naciskać na Mikołajczyka, by ten podjął rozmowy z Rosjanami w celu nawiązania stosunków dyplomatycznych z ZSRR. Brytyjczycy myśleli bowiem, że Polska zostanie pomniejszona terytorialnie, ale Stalin odda polityczne zarządzanie do wyboru rządowi londyńskiemu, przez co Polska byłaby krajem demokratycznym z pływami aliantów.

Mikołajczyk rozumiał, że nie nawiązanie stosunków dyplomatycznych z Rosją nie wróży dobrze, ponieważ to właśnie ZSRR będzie siłą, która wyzwoli Polskę.

W czerwcu 1944 w Moskwie rozpoczęły się rozmowy między Mikołajczykiem, a reprezentantem strony radzieckiej - Lebiediew ( następca Majskiego), co podkreślało, że Stalin nie traktuje Mikołajczyka jako równorzędnego polityka. Lebiediew nie posiadał swobody działania. Przedstawił Mikołajczykowi absurdalne zadania, a od tego jaką Mikołajczyk podejmie decyzję, uzależnione były dalsze rozmowy. Premierowi przedstawiono następujące zadania:

- usunąć z rządu londyńskiego polityków nastawionych antyradziecko ( czyli właściwie wszystkich),

- wprowadzić do rządu londyńskiego przedstawicieli polonii amerykańskiej i polonii z ZSRR,

- rząd Mikołajczyka miał potępić stosunek rządu Sikorskiego w sprawie Katynia,

- Mikołajczyk miał uznać linię Curzona jako granicę wschodnią.

Mikołajczyk wiedział także, że umowy z ZSRR nic nie znaczą dla Rosjan. Są one przez nich tolerowane dopóki im sprzyjają. Następnie Rosjanie je zrywają i stosują politykę faktów dokonanych, a karty rozdaje Stalin.

Rozmowy w których uczestniczył Mikołajczyk zakończyły się podpisaniem protokołu rozbieżności.

Churchill wymógł na Mikołajczyku, by w lipcu 1944 udał się do Moskwy. Mikołajczyk do Moskwy dotarł 3 sierpnia 1944, a rozmowy miedzy nim, a KRN i delegatami PKWN rozpoczęły się 6/7 sierpnia.

Komuniści zażądali, by:

- rząd londyński zrezygnował z zasad i praw konstytucji kwietniowej

( na podstawie której przecież opierała się legalność tego rządu),

- granicę wschodnią stanowiła linia Curzona.

Rozmowy sierpniowe przerwano. W tym czasie w Warszawie wybuchło powstanie, któremu ZSRR biernie się przyglądał. Mikołajczyk powrócił do Londynu.

Pod naciskiem Churchilla Stanisław Mikołajczyk do Moskwy udał się ponownie w październiku 1944. Rozmowy jednak również zakończyły się fiaskiem.

Na terenie Polski Lubelskiej PKWN spełniało rolę rządu za pomocą resortów ( jak ministerstwa). Cały czas toczyły się dyplomatyczne potyczki między rządem londyńskim a PKWN.

W sierpniu 1944 PKWN wydał dekret o władzach i administracji.:

- powołano Milicję Obywatelską ( MO), której trzon stanowili AL.-owcy ( ranni kontuzjowani), PPR-owcy,

- powołano sądy i sądy specjalne, zajmujące się sprawą kolaborantów, Volksdeutschów, hitlerowców.

Na szeroką skalę PKWN rozpoczął akcję mobilizacyjną. PKWN chciał utworzyć III Armię LWP ( istniała I Armia Berlinga i II Armia LWP na czele której stał K. Świerczewski „Walter”- ** wcześniej brał udział w walkach w wojnie domowej w Hiszpanii). Podejmowano te działania, aby Polska mogła stworzyć samodzielny front. Stalin zaczął jednak obawiać się samodzielności PKWN i wizji, że ten kiedyś będzie może chciał przeprowadzić demokratyczne wybory.

Na terenie Polski Lubelskiej zaczęło rodzić się życie polityczne:

- decydującą rolę odgrywała PPR - liderem jej był Gomułka; członkami byli także Minc, Berman, Zawadzki;

- PPS ( nie ta prolondyńska) - powstała z RPPS - partia koncesjonowana;

- SL ( nie to, które posiadało Bataliony Chłopskie) - powstałe z SL „Wola Ludu” - partia koncesjonowana,

- SD ( Stronnictwo Demokratyczne)- miało skupiać inteligencję, prywatnych przedsiębiorców;

--- organizacje młodzieżowe :

- Związek Walki Młodych ( ** ZWM nazywany był „przedszkolem partii”)

- Związek Młodzieży Wiejskiej „Wici”

- Organizacja Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego ( OMTUR).

Ugrupowania prolondyńskie na terenie Polski Lubelskiej toczyły walkę o charakterze propagandowym, podkreślając czystość intencji i legalność rządu londyńskiego. Komuniści zdominowali prasę, radio. Atakowali władzę prolondyńską przez propagandę - plakat z napisem „ Zapluty karzeł reakcji” ( - chodziło oczywiście o AK), przedstawiający biegnącego z bronią gotową do strzału żołnierza LWP i opluwającego go karłowatego człowieczka z zawieszoną na szyi tabliczką z napisem AK.

PKWN podejmował decyzje gospodarcze o realiach politycznych.

6 września 1944 PKWN wydał dekret o reformie rolnej ( PKWN nie wydawał ustaw, dekret- decyzja administracyjno-prawna wydana przez wąską grupę ludzi). Zgodnie z nim planowano dokonać parcelacji ziem należących do skarbu państwa, niemieckich kolaborantów oraz wszystkich majątków, których ogólna powierzchnia wynosiła powyżej 100 ha, a użytki rolne powyżej 50 ha ( bez jakichkolwiek odszkodowań). Miało to na celu głównie pozyskanie grupy chłopstwa, która wcześnie daremnie starała się o skrawek ziemi. Gospodarstwa tworzone w wyniku tej reformy mogły jednak mieć maksymalnie 5 ha, a średnio było to 1,5 - 2 ha. Gospodarczo zniszczyło to polską wieś, powodując rozdrobnienie ( ** by gospodarstwo mogło produkować na sprzedaż musi mieć min.15ha).

31 grudnia 1944 władze postanowiły przemianować PKWN w Rząd Tymczasowy. Złamano w ten sposób prawo międzynarodowe, zgodnie z którym Rząd Tymczasowy miał zostać wyłoniony po demokratycznych wyborach.

---