Początki polskiego języka literackiego(1)


Język jako wyznacznik związków kulturowych

Między różnymi językami występują - zarówno w gramatyce i słownictwie - podobieństwa językowe. Powstają one przez wzajemne wpływy języków oraz pokrewieństwo językowe, czyli pochodzenie danych języków od wspólnego języka - prajęzyka. Około trzech tysięcy lat przed naszą erą na obszarach położonych nad dolną Wołgą posługiwano się językiem praindoeuropejskim. Lud mówiący tym językiem żył we wspólnocie kulturowej zwanej praindoeuropejską. W miarę różnicowania się kultur ludów z owej wspólnoty wytworzyły się inne języki. Początek dziejów języka polskiego wiąże się z przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku i kształtowaniem państwowości polskiej.

Początki polskiego języka literackiego

Język polski wywodzi się z języka praindoeuropejskiego.

JĘZYK PRAINDOEUROPEJSKI

(3000 lat p.n.e.)

PRASŁOWIAŃSZCZYZNA

(1400 lat p.n.e. do III w. n.e.)

przełom III i IV wieku do VII wieku

JĘZYK ZACHODNIO -SŁOWIAŃSKI

JĘZYK POŁUDNIOWO - SŁOWIAŃSKI

JĘZYK WSCHODNIO -SŁOWIAŃSKI

języki poławskie;

języki zachodnio-pomorskie;

język staro-cerkiewno-słowiański (s.c.s.):najstarszy język słowiański ,z którego korzystano w cerkwiach;

wymarłe;

grupa lechicka: język polski,

język kaszubski;

grupa czesko-słowacka: język czeski, język słowacki;

grupa języków łużyckich:

język górnołużycki, język dolnołużycki;

język połabski

(wywodzi się z grupy lechickiej, ale w XVIII wieku został zgermanizowany).

język bułgarski;

język macedoński;

język serbsko-chorwacki;

język słoweński.

język ukraiński;

język białoruski;

język rosyjski (in. małoruski)

Literacki język słowiański (tzw. staro-cerkiewno-słowiański) pojawił się w drugiej połowie IX wieku; to języki Cyryla i Metodego.

Metody stworzył alfabet słowiański zwany głogolicą. Zabytki zapisane w głogolicach:

Cyryl był uczniem Metodego; w X w. stworzył alfabet zwany cyrylicą - unowocześniony został przez jego uczniów i przyjął się u Słowian wschodnich i południowych. Zabytki zapisane w Cyrylicy to kodeks sławy (wybór utworów czytany w niedziele i święta) i kodeks suprawski (żywoty świętych).

Rozwój języka polskiego w ciągu pierwszych pięciuset lat historii determinują dwa podstawowe czynniki: polityczno - państwowy i kulturalno - wyznaniowy. Działania władzy świeckiej i Kościoła miały ten sam cel - scalanie i konsolidowanie języka w taki sposób, by stał się językiem narodowym. Aby to osiągnąć należało m.in. przekształcić polszczyznę na formę pisaną - wówczas jej odmiana stałaby się językiem literackim. Dotychczas funkcję języka literackiego pełniła łacina, niezbędna w polityce, nauce, sztuce i literaturze. Ustalenie jednolitej normy polskiego języka literackiego zaczęło następować w XV wieku. Jej podstawy stanowiły dwie regionalne odmiany polszczyzny: małopolska i wielkopolska. Dopiero wiek XVIII stanowi końcowy etap procesów rozwojowych języka polskiego.

Piśmiennictwo

Pismo pojawiło się w Polsce wraz z łaciną docierającą z Kościołem katolickim. Pierwsze pisma to pisma pergaminowe. Pierwsze młyny papiernicze powstały w Polsce pod koniec XV w. Alfabet słowiański oparty był na alfabecie greckim; Polacy dostosowali go do potrzeb języka narodowego.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
POCHODZENIE POLSKIEGO JĘZYKA LITERACKIEGO, HJP
GŁOS W DYSKUSJI O POCHODZENIU POLSKIEGO JĘZYKA LITERACKIEGO
KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLSKIEGO JĘZYKA LITERACKIEGO
pochodzenie i rozwój polskiego jezyka literackiego, informacja naukowa i bibliotekoznawstwo semestr
Pochodzenie polskiego języka literackiego
POCHODZENIE POLSKIEGO JĘZYKA LITERACKIEGO, Gramatyka historyczna języka polskiego
Pochodzenie polskiego języka literackiego, Polonistyka, Gramatyka historyczna
POCHODZENIE POLSKIEGO JĘZYKA LITERACKIEGO, HJP
S Urbańczyk Periodyzacja dziejów polskiego języka literackiego
Tadeusz Milewski NOWE PRACE O POCHODZENIU POLSKIEGO JĘZYKA LITERACKIEGO
Stanisław Urbańczyk W sprawie polskiego języka literackiego
Stanisław Urbańczyk W SPRAWIE POLSKIEGO JĘZYKA LITERACKIEGO
Bogdan Walczak Pochodzenie polskiego języka literackiego
tadeusz milewski nowe prace o pochodzeniun polskiego języka literackiego
Irena Bajerowa Próba sformułowania kilku praw ewolucji języka (na materiałach z historii polskiego j
Humanizmbylp26, Humanizm-to początkowo ruch umysłowy zmierzający-przez studia nad językami i literat
PROJEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE II GIMNAZJU M, Dydaktyka języka i literatury
Hipotezy dotyczące pochodzenia polskiego języka ogólnego i literackiego

więcej podobnych podstron