MOJA INWENTURA

KROK CZWARTY

Na podstawie „AA moja inwentura - Krok Czwarty”

Wydanie II Wydawnictwo „Dwunasty Krok” Wrocław 1990

Przygotował: ALW

14. PRZEBACZANIE I ZROZUMIENIE

Fakt podjęcia wysiłku w kierunku przyjmowania sytuacji i rzeczy, których zmienić nie potrafimy, oraz drugi fakt - podjęcie starań by zrozumieć ludzi, o których sądziliśmy, że nas skrzywdzili - są oznakami naszego osobistego wzrastania.

Co wiesz na temat przebaczania ? Czy umiejętność przyjmowania rzeczy, których zmienić nie potrafisz staje się istotna częścią twojego życia ?

13. NADWRAŻLIWOŚĆ

Ludzie wrażliwi opanowani są uczuciem złości. Wrażliwość i złośliwość często wynosimy z rodzinnego domu. Opanowuje nas uczucie złości z powodu tego jak, gdzie i kiedy żyjemy.

Uleganie negatywnym uczuciom może uczynić nas naprawdę nieszczęśliwymi. Nadwrażliwość, tzw. „nerwy”, są zawsze bardzo dobrą wymówką naszego zachowania, w czasie którego nie bierzemy za siebie żadnej odpowiedzialności.

Na temat swej wrażliwości dotychczas tylko rozmawiałeś. Czy uciekasz się do tych uczuć, gdy uważasz że złość twoja jest uzasadniona?

15. NIETOLERANCJA

Nietolerancja może być efektem użalania się nad samym sobą oraz złości wynikających z twej nadwrażliwości. Jeżeli już raz obciążyłeś kogoś winą za twe uczucia - bardzo szybko zaczniesz stosować ten mechanizm na stałe. Nietolerancyjnym jest bardzo łatwo stać się szczególnie wtedy, gdy inni mają odmienny od nas sposób bycia i myślenia.

Tak samo łatwo jest jednak stać się nietolerancyjnym wobec osób nam bliskich oraz ważnych dla naszego dalszego życia. Jak przejawiała się w przeszłości twoja nietolerancja wobec innych ? Zadaj sobie pytanie: Czy nadal jestem wobec innych nietolerancyjny ? Przemyśl je głęboko.

12. NIECIERPLIWOŚĆ

Gdy przepełnieni jesteśmy niecierpliwością, wówczas nie tylko chcemy zrealizować naszą wolę, ale dodatkowo chcemy ją realizować właśnie teraz. Gdy opanuje nas takie uczucie, a sprawy nie chcą biec tak, jak my uważamy i nie spełniają się w przewidzianym przez nas czasie - wówczas wzrasta nasza drażliwość. Stajemy się nie do zniesienia dla innych.

Opisz kilka sytuacji, gdy twoja niecierpliwość wyrządziła przykrość tobie lub innym. Jak dzisiaj radzisz sobie z twoją niecierpliwością ?

11. CIERPLIWOŚĆ

Cel ten jest prawie nieosiągalny. Codziennie musimy panować nad sobą, być może nigdy nie staniemy się naprawdę cierpliwi do końca. Ale dla naszego życia ważne jest by nie zostało ono zdominowane przez niecierpliwość.

Czy dostrzegłeś, że pracując nad swoim doskonaleniem stajesz się bardziej cierpliwy w stosunku do siebie i innych ? Czy uczysz się nie brać wszystkiego tak strasznie serio ?

16. WYROZUMIAŁOŚĆ

Czy odczuwasz, że stałeś się bardziej tolerancyjny z chwilą nauczenia się przyjmowania odpowiedzialności za swoje uczucia ? Czy naprawdę jesteś tolerancyjny wobec siebie ? A wobec innych ? Czy dokładniej rozpoznajesz potrzeby innych ? Czy postrzegasz innych jako istoty ludzkie ze swoimi zaletami i wadami? Czy potrafisz tych ludzi zrozumieć ?

A czy stać cię na to by zaakceptować samego siebie ?

17. USPRAWIEDLIWIENIA

Ileż to energii zużywaliśmy na wyszukiwanie i wyliczanie powodów, które miały usprawiedliwiać nasze postępowanie. Czasami wyjaśnienia te były prawdziwe, czasami - tylko częściowo, najczęściej jednak były wymyślone.

Przypomnij sobie sytuacje, w których posługiwałeś się wymówkami. Jak czułeś się wtedy gdy użyłeś wymówek ? Czy i teraz nie łapiesz się czasami na tym, że obmyślasz wymówki dla siebie ?

10. DOBRE SAMOPOCZUCIE

Podczas pracy nad swym wzrastaniem pojmujesz prawdziwy sens przykazania „Kochaj bliźniego swego, jak siebie samego”. Nie ma w tym przykazaniu słów „mniej” lub „więcej”. Jeśli nauczymy się poważać samych siebie, będzie nam dana także możliwość pokochania innych. A od tego zależy, czy samych siebie zaczniemy uważać za ludzi pełnowartościowych.

Czy potrafisz uznawać siebie za człowieka pełnowartościowego ? Czy potrafisz czuć się dobrze ? Spróbuj opisać to uczucie opierając się na przykładach i przeżyciach z niedawnej przeszłości.

9. UŻALANIE SIĘ NAD SOBĄ

Trudno jest to uczucie rozpoznać, ale też nikt nie lubi przyznawać się do niego. Jest nam po prostu samych siebie żal. Być może jest tak dlatego, że odczuwamy iż inni nas nie rozumieją, nie respektują, albo też tylko wydaje się nam, że inni nas nie rozumieją i nie respektują. Znaczy to, że czujemy się beznadziejnie, jako ofiara okoliczności.

Czy rozczulałeś się już kiedyś nad sobą ? Czy jeszcze teraz nachodzi cię to uczucie ?

18. UCZCIWOŚĆ

Co teraz myślisz o sobie kiedy starasz się być uczciwy i otwarty ? Czy czujesz się lepiej ? Czy twoje współżycie z innymi stało się łatwiejsze ? Czy odczuwasz ulgę, że nie musisz już usprawiedliwiać się ?

19. SAMO OKŁAMYWANIE SIĘ

Nieuczciwe myślenie pojawia się wówczas gdy szukamy usprawiedliwień i wierzymy w nie. Gdy naprawdę zaczynamy wierzyć w słuszność naszego oburzenia. Gdy naprawdę poczujemy się wykorzystywani i nierozumiani. Wtedy otwiera się przed nami niebezpieczeństwo utraty wszelkiej kontroli nad rzeczywistością.

W jaki sposób w przeszłości samookłamywałeś się ? W jaki sposób jeszcze dziś w obliczu ważnych wydarzeń twego życia potrafisz okłamywać samego siebie ?

8. DZIELENIE SIĘ Z INNYMI

Gdy nam samym powodzi się dobrze, pragniemy by i innym powodziło się dobrze, by byli szczęśliwi. Czy nauczyłeś się już słuchać innych, patrzeć na nich, poznawać ich ? Czy dojrzałeś już do tego, by wiedzieć jak reagować na potrzeby innych ? Czy potrafisz dać coś z samego siebie ? Czy nauczyłeś się dzielić z innymi, troszczyć się o nich ? Jakie są wówczas twoje odczucia ?

7. EGOIZM

„Ja chcę tego, co ja chcę, kiedy ja chcę”. Przemyśl to zdanie. Jak wiele czasu pochłania ci zajmowanie się własnymi sprawami ? Być może nie otrzymujesz tego, co byś chciał. Po cóż jednak zużywać tak wielką ilość energii, by w ten czy inny sposób robić to, co tobie się podoba ? Lub by iść przez ciebie ustaloną drogą?

W jaki sposób skrzywdziłeś innych, gdy swe własne potrzeby stawiałeś na pierwszym miejscu ?

20. UCZCIWOŚĆ WOBEC SIEBIE

Najtrudniejszą z form uczciwości jest być uczciwym wobec samego siebie. W chwili, gdy nauczysz się akceptować samego siebie takim, jakim jesteś - najdzie cię ochota śmiać się z samego siebie. Z twych prób bycia kimś innym niż byłeś w rzeczywistości.

Czy potrafisz już spojrzeć w ten sposób na siebie samego ?

21. ODKŁADANIE NA POTEM

Często zdarza się, że pewne sprawy odsuwamy do czasu, gdy będziemy mieli właściwy nastrój, a wszystkie inne okoliczności będą takie, w jakich, według nas, moglibyśmy zacząć działać. Czas taki przeważnie nigdy nie nadchodzi. Gdy jednak wzrasta nacisk i jakaś praca musi być zrobiona - skłaniamy się często do uzasadniania, że dalsze prowadzenie tej pracy staje się dla nas za trudne. Stajemy się niecierpliwi i całkowicie rezygnujemy ze swej odpowiedzialności.

Opisz przykład przedsięwzięć, których wykonanie przesuwałeś aż do nadejścia „właściwego czasu”. Jak zachowywałeś się, gdy wzrastały naciski na ukończenie rozpoczętej i przerwanej pracy ? Jak się wtedy czułeś ?

6. BYĆ SOBĄ

Dziś dokonałeś czegoś ważnego: jesteś uczciwy i odpowiedzialny. W końcu jesteś tym, kim jesteś. Czy to nie piękne uczucie ?

Czy potrafisz sam sobie dać pewną dozę zaufania ? Czy potrafisz zdobyć się na tyle odwagi, by sam siebie poklepać po plecach ? Czy to nowe uczucie, jakie odczułeś wobec siebie, oddziałuje na innych ?

5. PERFEKCYJNA KŁAMLIWOŚĆ

Gdy przestajemy być uczciwi - część naszego życia staje się zakłamaniem i oszustwem. Wydaje nam się, że musimy robić na innych dobre wrażenie. Często wydaje nam się też, że nie wystarcza być takimi jacy jesteśmy. I tworzymy fałszywe legendy.

W jaki sposób okłamywałeś w przeszłości ? jak okłamujesz siebie teraz ?

22. POCZUCIE WINY

Czasami opanowują nas złe uczucia wobec siebie samych w taki sam sposób, w jaki kiedyś daliśmy się opanować uczuciu złości wobec innych. Poczucie winy może stać się ważną częścią naszego sposobu życia. Będziemy wtedy w ciągłym pogotowiu na reakcje innych ludzi, będziemy w ciągłym wyszukiwaniu wymówek uzasadniających nasze nieszczęśliwe samopoczucie. I w ten sposób zrzucamy z siebie wszelką odpowiedzialność.

Czy dostrzegam jeszcze u siebie poczucie winy ? Czy odgrywa ono nadal ważną rolę w twoim życiu ?

23. SATYSFAKCJA

Czy doznałeś już wspaniałego uczucia z powodu ukończenia jakiejś pracy nie dlatego, że ktoś cię do niej zmuszał, ale dlatego, że sam chciałeś ją ukończyć ? Podaj przykłady na powyższą okoliczność, w jakiej mierze pomogły ci one czuć się dobrze ?

Jak czujesz się obecnie podczas dokonywania inwentury mającej doprowadzić twoje życie do porządku ?

4. POKORA

Czy teraz, gdy przekonałeś się, że przyznanie się do bezsilności nie stwarza dla ciebie żadnego niebezpieczeństwa, łatwiej ci jest zachowywać się po prostu - jak człowiek ? być pokornym wcale nie oznacza być słabym. Oznacza to, że akceptujemy siebie samych - nasze mocne strony i nasze słabości.

Czy orientujesz się już, czym naprawdę jest pokora ? Czy stać cię na to, byś mniej usprawiedliwiał siebie ? Czy potrafisz korzystać z wewnętrznego spokoju, który pojawia się wraz z pokorą ? Spróbuj to opisać.

3. FAŁSZYWA DUMA

Mamy oczywiście na myśli nadmierną dumę. Jesteśmy tak dumni, że trudno nam w ogóle przyznać się do jakiejś ludzkiej słabości. Opisz, w jaki sposób twoja duma uniemożliwiła ci realistyczną ocenę twego zachowania.

24. UWOLNIĆ SIĘ OD POCZUCIA WINY

Czy potrafisz już pozbyć się tego uczucia ? Czy odczuwasz, jak ważne dla ciebie jest zastąpienie nienawiści do samego siebie akceptacją własnej osoby ? Czy potrafisz dostrzec, iż szacunek dla samego siebie stanowi ważny element twego osobistego wzrastania ?

25. BOJAŹŃ

Czasami odczuwamy strach przed pewnymi konkretnymi rzeczami. Boimy się, że ktoś może nas odrzucić. Że jakieś przedsięwzięcie nam się nie uda. Że ktoś nas może na czymś przyłapać. A czasami ogarnia nas nieokreślona obawa, że skazani jesteśmy na to, by ciągle zawodzić. Że nic nam się nie może udać, że wszystko się źle skończy.

Napisz o bojaźniach, które cię teraz dręczą. O bojaźniach, które burzą spokój twojej duszy.

2. PRZYZNANIE SIĘ DO BŁĘDÓW

Większość z nas nie ma zbyt dużego doświadczenia w przyznawaniu się do błędów. Wygląda na to, że istnieją tylko dwie możliwości: absolutna doskonałość lub całkowita bezwartościowość. Przyznanie się do błędów, przyznanie się do tego, że jesteśmy po prostu ludźmi - przynosi nam olbrzymią ulgę. Czy przypominasz sobie przykłady sytuacji, w których przyznałeś się do błędów ? czy możesz sobie pozwolić na popełnianie błędów ?

1. PERFEKCJONIZM

Zbyt często skłonni jesteśmy nie określać ludzkich błędów. Ani naszych, ani cudzych. A gdy obawiamy się, że zostaniemy skrytykowanie, stawiamy przed sobą nierealne do rozwiązania zadania. Kiedy zaś nie możemy ich wykonać - czujemy się zawiedzeni.

Gdy dosięgną nas te uczucia, zaczynamy tracić cierpliwość dla naszej rodziny, przyjaciół, współpracowników wykazujących tę samą co my, niedoskonałość.

Jak mocno zraniło cię osobiste dążenie do doskonałości ? Jak mocno skrzywdziłeś innych żądając od nich tej doskonałości, której tobie nie udało się osiągnąć?

26. AKCEPTACJA

W miarę wzrastania w nas umiejętności akceptacji samego siebie wzrasta też nasza zdolność akceptacji tego co nas otacza. Nie musimy wówczas żyć w ciągłym strachu. Nie musimy ciągle się bronić. Okazuje się bowiem, że spraw, które naprawdę mogą nam, sprawić kłopot, nie jest znów tak wiele. Dziś już wiemy, że możemy tyle tylko zrobić, na ile nas stać. Ale gdy już coś zrobimy, musi to być tak wykonane, by nie przyniosło nam ujmy.

Czy potrafisz uczyć się zaufania do siebie i innych ? Czy uważasz, że stałeś się mniej bojaźliwy ? Czy mniej manipulujesz ?

PLAN NA CAŁE ŻYCIE

Teraz gdy dokonałeś inwentury w ramach Czwartego Kroku - zastanów się, jaki jest twój stosunek do samoświadomości, do poznania samego siebie. A jaki jest dziś twój stosunek do zmiany swej osobowości i ciągłego wzrostu ? Czy zamierzasz zmieniać u siebie pewne nawyki ? Jakie miejsce w twojej świadomości zajmują Kroki Czwarty i Piąty, jako części składowe Dwunastu Kroków.

Aby zbliżyć się do tych ważnych pytań, zacznij odważnie układać swój własny plan życia. Pewną sugestią mogło by tu być spisanie twoich błędów. Zachowań i nastawień, które sprawiają ci najwięcej trudności. A także poszukanie przykładów które pomogą ci poradzić sobie z tymi błędami.

Opisz także kilka pozytywnych stron twojego charakteru i uwzględnij je w planie twego osobistego wzrastania. A może przypomnisz sobie jeszcze kilka innych sposobów mogących ci być pomocnymi w twoim planie wzrostu duchowego ?

Jak dziś wygląda twój plan osiągnięcia tego wzrostu ? Spróbuj go budować tak dokładnie i starannie, jak rozliczyłeś samego siebie podczas pisania tej inwentury.

Potem żyj według tego planu.

Przyjdzie czas że te trudne problemy także rozwiążesz. Poznasz samego siebie, to ciągle kroczące zadanie życiowe. Krok Czwarty jest najprostszym i bezpośrednim początkiem ulepszenia naszego życia. Drogą tą idziemy i dzisiaj i każdego następnego dnia. Inwentura sumienia staje się sposobem życia wspierającym się na odwadze bycia uczciwym wobec siebie samego.

Być może - podczas swej inwentury zniechęcisz się. To jest normalne. Może będziesz czuł się rozdrażniony, załamany, zawstydzony. Albo zaczniesz obawiać się że zawiedziesz. Przyłapiesz się na myśli: A może by przesunąć tę prace na jutro ? Odnotuj te wszystkie odkrycia w swojej inwenturze.

Pamiętaj, poznanie samego siebie może okazać się najważniejszym dokonaniem twego życia. Jeśli poczujesz się za słaby, jeśli potrzebować będziesz pomocy i wsparcia - zwróć się do swego sponsora.

MOJA INWENTURA

Przewodnik po Kroku Czwartym

Podobnie jak wszystkie inne kroki - Krok Czwarty określa początek nowej drogi w naszym życiu. Przystępując do pracy nad tym Krokiem rozpoczynamy realistyczne określanie samego siebie. Mamy nadzieję, że niniejszy przewodnik ułatwi ci wejrzenie w głąb siebie samego, poznawanie samego siebie.

Aby dokonać uczciwej inwentury, potrzebne są nam trzy zasadnicze postawy: poszukiwanie, odwaga, sumienność.

• Czy znajdujesz się już na drodze poszukiwania ? Czy próbujesz wedrzeć się do swojej świadomości i realnie opisujesz swoje postępowanie ?

• Czy jesteś odważny ? Aby uczciwie spojrzeć na swoją przeszłość, trzeba wykazać się dużą odwagą.

• Czy jesteś sumienny ? Teraz przyjdzie czas, by przyjrzeć się zarówno pozytywnym jak i negatywnym skutkom swego postępowania. Jak porównać je z twoimi wyobrażeniami wartości ?

Przeprowadź swoją inwenturę poszukiwawczo, odważnie i sumiennie, lecz nie moralizuj. Twoje dotychczasowe zachowania wywołały skutki i pozytywne i negatywne. Dzieje się tak nie tylko u ciebie. W życiu każdego człowieka są rzeczy wspaniałe i wstydliwe. Obejrzyj sobie te skutki, stań się na nowo panem swojego postępowania, unikaj jednak prób karania samego siebie. Chodzi o to, byś poznał siebie samego i zaakceptował go takim, jakim jesteś. Tylko w ten sposób możesz rozpocząć zmienianie samego siebie oraz wzrost duchowy.

Na każdej stronicy niniejszej broszury zostawione jest miejsce na twoje najbardziej intymne zapiski. Wypisz przykłady zachowań ukazujących twoje prawdziwe „ja”. Wypisz je czarno na białym. Po jakimś czasie zajrzyj do tych uwag, sprawdź czy byłeś do końca szczery.

Dla wielu z nas pomocnym okazało się zarezerwowanie pewnej określonej części spraw. Tych najbardziej działających nam na nerwy, do których nie chcieliśmy się przyznać. Których nawet nie podejrzewaliśmy iż istnieją w naszej osobowości. Które najtrudniej było nam wypowiedzieć, a tym bardziej podzielić się z innymi.

---