Role społeczne socjologa
- wewnętrzne
specjalista - zwraca uwagę na rozwiązanie problemu
menager - zarządza grupą ludzi
- zewnętrzne
konsyliator - pośredniczy pomiędzy stronami, uczestniczy w procesie komunikacji
edukator (badacz) - wyciąga wnioski z badań, jest to rola łatwa, ale wymaga doświadczenia
ekspert - znawca w danej dziedzinie, przedstawia trzy lub więcej możliwości rozwiązania zadania z plusami i minusami
doradca - przyjmuje punkt widzenia aktora, z którym współpracuje
Regulacje unijne dotyczące pracy
Regulacje europejski
Karta Praw Podstawowych UE
Wspólnotowa Karta Praw Socjalnych Pracowników
Ad.1) w UE karta ta weszła w życie w 2007 roku. Polska nie podpisała, gdyż Kaczyński bał się będzie jednoznaczne to z zatwierdzeniem par homoseksualnych. Włączono aneks brytyjski i dopiero wtedy Polska podpisała.
Roz. 1 - > GODNOŚĆ dotyczy zakazu tortur, niewolnictwa, pracy przymusowej
Roz. 3 -> RÓWNOŚĆ
Roz. 4 -> SOLIDARNOŚĆ
Roz. 5 -> PRAWA OBYWATELSKIE
Ad.2) Dokument uchwalony w 1989 roku obejmuje 12 zasad
Do podstawowych praw socjalnych pracowników zalicza:
- wolność przemieszczania się umożliwiająca wykonywanie zawodu we wspólnocie,
- prawo do swobodnego wyboru i wykonywania zawodu oraz słusznego wynagradzania,
- poprawa warunków życia i pracy, w tym prawo do cotygodniowego urlopu,
- prawo do odpowiedniej ochrony socjalnej,
- wolność zrzeszania się i rokowań zbiorowych,
- dostęp do kształcenia zawodowego,
- równość traktowania mężczyzn i kobiet,
- rozwijanie informacji, konsultacji i uczestnictwo w nich pracowników,
- ochrona zdrowia i bezpieczeństwo pracy,
- ochrona dzieci i młodocianych,
- zabezpieczenie osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych.
Grupy społeczne
Rodzaje:
- PIERWOTNE
Np. rodzina, grupa rówieśnicza
Trwają długo takie grupy
Jest duży związek emocjonalny pomiędzy członkami i duża interakcyjność
- WTÓRNE
Brak więzi emocjonalnych, albo są słabsze
Mniej trwałe
Tworzone głównie do jakiegoś celu
GRUPY SPOŁECZNE - to zbiór co najmniej 3 osób odznaczających się we współżyciu organizacją społeczną i mające więzi grupowe. Aby istniała więź musi być poczucie odrębności od innych grup, infuzja wartości (przyjmowanie wartości grupy jako swoich) i przynależność grupowa.
GRUPY ZADANIOWE
Proces podejmowania decyzji w grupach zadaniowych
zbieranie informacji
ocenianie informacji
podejmowanie decyzji
powrót do równowagi przez grupę
Typy ról przywódczych:
- przywódca zadaniowy
- przywódca emocjonalny
- organizator zadań operacyjnych
- kontroler
- komunikator
Minimalna liczba osób w grupie zadaniowej to 7 a maksymalna 14.
Grup zadaniowych nie stosuje się, gdy jest silny konflikt interesów czy złożonej gry interesu.
Zbiorowe stosunki pracy - dotyczą relacji grupowych, uzgadniania warunków między pracodawcami a związkami zawodowymi.
Zbiorowe stosunki pracy - zamiennie okreslane jako: stosunki zawodowe (tradycja
francuska) lub stosunki przemysłowe (tradycja brytyjska i amerykanska) - to stosunki
społeczne, w których po jednej stronie wystepuja pracownicy zorganizowani w okreslone
organizacje lub ich przedstawiciele, a po drugiej - pracodawca, pracodawcy lub ich
organizacje. Nie sa to, wiec stosunki łaczace indywidualnego pracownika z pracodawca i nie
dotycza bezposrednio warunków składajacych sie na indywidualny stosunek pracy. W sferze
tego okreslenia mieszcza sie równie# stosunki pomiedzy organizacjami pracowników i
pracodawców (dwustronnosc), oraz ich relacje z organami panstwa (trójstronnosc).
Metoda kształtowania zbiorowych relacji ww. podmiotów polityki socjalnej jest we
współczesnych europejskich stosunkach pracy dialog społeczny.
Dialog społeczny w zbiorowych stosunkach pracy - dialog społeczny tradycyjnie okreslany
jest jako całokształt wzajemnych relacji pomiedzy zwiazkami zawodowymi i organizacjami
pracodawców. Obejmuje tak#e ich stosunki (dwustronne lub trójstronne) z organami
panstwowymi, jak rzad i jego agendy, samorzad lokalny czy inne instytucje panstwowe.
Wyra#a sie on w mechanizmach rokowan, układów i porozumien oraz rozwiazywaniu sporów
zbiorowych, a tak#e komunikacji (wymiany informacji).
Dialog społeczny definiowany jest tak#e jako proces stałej interakcji pomiedzy uczestnikami
dialogu w celu osiagniecia porozumienia w sprawach kontroli nad okreslonymi zmiennymi
społeczno-ekonomicznymi w skali makro i mikro.
Pojecie dialogu społecznego prowadzonego miedzy stronami zawiera ponadto ró#ne formy
partycypacji pracowniczej polegajacej na współuczestnictwie załogi w zarzadzaniu
przedsiebiorstwem.
Stosunki pracy - opisują dwie siły - ludzi i kapitał rzeczowy. Obejmuje działania dotyczące ludzi i kapitał rzeczowy. Dotyczy:
podziału pracy
kooperacji między pracującymi
organizacji procesu pracy
podziału na przełożonych i podwładnych
hierarchia zawodowa (doświadczenia i kwalifikacje)
zróżnicowanie płacy robotniczej
zróżnicowanie warunków pracy
Własność a praca - robotnik jest tylko właścicielem swojej siły roboczej.
STRUKTURA SPOŁECZNA
Makrokoncepcje socjologiczne:
Karola Marksa. Kluczowe znaczenie ma tu klasa społeczna. Ludzie różnią się jako wielkie grupy społeczne pod względem ekonomicznym oraz pod względem pracy (posiadający i nie posiadający środki pracy).
Teoria stratyfikacji społecznej (lata 50 USA). Odnosi się do trzech kryteriów:
dochód
prestiż (wzięte od Maxa Webera) - cechy związane z pozycją i sposobem życia.
Władza - to czym się dysponuje
Max Weber urywał następujących pojęć (dygresja):
Klasa - położenie ekonomiczne
Warstwa - różni się prestiżem
Władza - powiązanie z warstwami i grupami rządzącymi
Koncepcje struktury społecznej:
Podział Klasowy EGP (Erikson, Gorthartem, Portocarero)
Inteligencja, wyższe kadry kierownicze przedsiębiorstw, urzędnicy państwowi i przedstawiciele wielkiego biznesu.
Specjaliści w zawodach umysłowych średniego stopnia (kierownicy, pielęgniarki itp.)
Pracownicy umysłowi wykonujący pracę biurową
Pozostali pracownicy umysłowi w handlu u w usługach
Właściciele firm (poza rolnictwem) zatrudniający pracowników
Właściciele firm (poza rolnictwem) nie zatrudniający nikogo
Fizyczni pracownicy nadzoru
Robotnicy wykwalifikowani
Robotnicy niewykwalifikowani
Robotnicy rolni
Właściciele gospodarstw rolnych, chłopi, farmerzy
Koncepcja ta zbudowana jest w oparciu o 4 kryteria:
Charakter pracy
Poziom kwalifikacji zawodowych
Stanowisko w hierarchii organizacyjnej
Stosunek do własności (czy ma swoją firmę, czy nie; czy kogoś zatrudnia)
Koncepcja Erika Wrighta
Był on socjologiem opowiadającym się za Marksem
Stworzył on trzy dodatkowe kategorie:
Klasa burżuazji - mają kapitał aby zatrudnić innych, ale sami nie pracują
Klasa drobnych kapitalistów - mają kapitał aby zatrudnić innych i sami pracują
Klasa drobnej burżuazji - mają kapitał aby zatrudnić innych, ale nikogo nie zatrudniają
ZMIANA SYSTEMOWA
- FAZA POCZĄTKOWA (twardogłowi i reformatorzy, Obrady okrągłego stołu)
- MIĘDZYSTSTEMOWA (po 1990)
- ZAAWANSOWANA (nie ma powrotu do starego systemu)
- POSTREWOLUCYJNA
- KOSOLIDACJI (TRWA NADAL)