Logistyka w strategii firmy. Strategie organizacji produkcji i dystrybucji
- Produkcja i dystrybucja na zamówienie
- Produkcja i dystrybucja z wyprzedzeniem
- Strategia mieszana
Zasadniczy czynnik wyboru strategii ? Zróżnicowanie produktu:
- produkty standardowe -z wyprzedzeniem (występuje mniej błędów na poziomie prognozy → produkcja na magazynie, wartość zadana jest mniejsza)
- produkty niestandardowe („personifikowane”) -na zamówienie (trudno zaprogramować jakich dokładnie specyficznych elementów samochodu, ale np. chłodzenie łatwo zaplanować, ile się spala)
Strategia mieszana
- z wyprzedzeniem -początek procesu produkcyjnego (dystrybucyjnego)
- na zamówienie -koniec procesu
Dwa podstawowe pytania:
- Kiedy zmienić strategię „z wyprzedzeniem” na strategię „na zamówienie” ?
- Gdzie „my”, jako producent, znajdujemy się w łańcuchu logistycznym ?
Kryterium decyzyjne wyboru strategii ? - Równowaga pomiędzy kosztami magazynowania i zdolnością reakcji na popyt, zależna od:
- stopnia zróżnicowania produktu
- poziomu wartości dodanej
- strategii przedsiębiorstwa odnośnie jego poziomu widzenia (reaktywności)
Łańcuch dostaw ? - strategia z wyprzedzeniem i na zamówienie
Pytanie: w jakim punkcie łańcucha dostaw zmienić strategię ?
Kryterium decyzji to czynniki warunkujące jakość i poziom OK w łańcuchu:
- czas dostawy (realizacja zamówienia) - minimalny
- niezawodność dostawy - kompletność i dotrzymanie terminu dostawy
Przykłady:
- konsumpcja masowa -zmiana strategii poza łańcuchem dostaw, na jego końcu, na poziomie magazynu
- informatyka -duża dywersyfikacja produktu finalnego, i klient określa konfigurację produktu (np. PC) na podstawie dostępnych podzespołów
- przemysł samochodowy -40 % samochodów z wyprzedzeniem, 60 % na zamówienie
SKF - szwedzka firma łożysk kulkowych
a. Charakterystyka SKF
- asortyment -50 000 różnych typów łożysk
- wytwórnie -Szwecja, Niemcy, Francja, WB, Włochy
- system produkcji -każda fabryka pełny zestaw asortymentowy
- produkcja -małoseryjna
b. Problem
- utrata rynku w wielu asortymentach na rzecz firmy japońskiej
c. Charakterystyka firmy japońskiej
- ograniczony asortyment
- linie produkcyjne o dużej przepustowości
- cena na poziomie kosztów produkcji SKF
- wykorzystanie efektu skali i krzywej doświadczenia
d. Zmiana strategii SKF w zakresie logistyki
- koncentracja produkcji ograniczonego typu łożysk w jednej firmie -specjalizacja i standaryzacja
- przegląd asortymentu, ograniczenie asortymentu
e. Konsekwencje zmiany strategii
- wzrost kosztów transportu
- oszczędności wynikające z efektu skali (dłuższe serie) i krzywej doświadczenia (specjalizacja)
- obniżenie całkowitych kosztów logistycznych
- zmiany w zarządzaniu logistycznym -centralne planowanie, kontrola produkcji i alokacji zasobów w lokalnych magazynach
- zastosowanie specjalistycznych i złożonych systemów informacyjnych i informatycznych -GFSS (GlobalForecastingandSupplySystem)
Foremost McKesson
a. Charakterystyka
- firma dystrybucyjna
- sektor chemiczny i farmaceutyczny
b. Problem
- szybko obniżający się zysk na skutek pojawienia się „spekulacyjnego pośrednika”
c. Jak zareagowano?
- rewizja dotychczasowej strategii logistycznej w celu wzbogacenia prostej dystrybucji dodatkową wartością dodaną
d. Nowe elementy tworzące wartość dodaną
- pobieranie gotowych wyrobów bezpośrednio od wytwórcy w zakładach chemicznych
- zarządzanie odpadami chemicznymi - utylizacja odpadów produkcyjnych we własnych zakładach
- organizacja masowego serwisu sprzedaży
- pośredniczenie między aptekami, drogeriami i organizacjami ubezpieczeniowymi
- pomoc wytwórcy w zarządzaniu zapasami
- wynajęcie detalistom wyposażenia elektronicznego do składania zamówień i zarządzania zapasami
Logistyka w strategii firmy. Strategie produkcyjne i dystrybucyjne.
a. Racjonalizacja produkcji i dystrybucji
- ograniczenie asortymentowe
- standaryzacja części, półwyrobów, zespołów, materiałów, korzystanie z krzywej doświadczenia
Strategia racjonalizacji - czy nasz asortyment poddaje się zasadzie parto? - ograniczenia asortymentowe, mniejszy poziom zapasów.
SKF dużo działań racjonalizacji. Przyjrzenie się asortymentowi produktów, zasada pareto, przyjrzenie się jaki produkt będziemy produkować, krzywa doświadczenia, obniżenie kosztów w ramach strategii mieszanej, elementem tej strategii jest standaryzacja.
b. Odroczenie logistyczne
- odraczanie realizacji zamówienia respektując CRZ
- odraczanie zmian lokalizacji zapasów do ostatniej chwili
- opóźnianie przekształcenia produktu standardowego w produkt „personifikowany”
Odroczenie czasowe - realizacja zamówienia najpóźniej jak to tylko możliwe.
Odroczenie zmian zapasów - robimy to jak najpóźniej (czasowe, przestrzenne kanały dystrybucyjne).
Opóźnienie przekształcenia (poziom przedsiębiorstwa - nadawanie cech ostatecznemu produktowi w przedsiębiorstwie) - podniesienie efektywności klienta - jest to element.
c. specjalizacja dystrybucji:
- trzeci kontrahent (podstawowe zalety: koszty stałe pokrywają producenci, wsparcie dystrybucyjne MŚP, oszczędności skali. Podstawowa wada: utrata kontroli nad dystrybucją, oddalenie od klienta). Trzeci kontrahent oznacza wynajęcie przedsiębiorstw zastępczych. W małych przedsiębiorstwach jest to często konieczne. Ta sieć w późniejszym okresie jest wykorzystywana znacznie szerzej. Pod tym względem duże przedsiębiorstwa często przegrywają z małymi bo większe przedsiębiorstwa nie mają na to czasu, i plajtują.
- centrum zysku: obniżenie kapitału, kosztów, lepsza kontrola, tworzenie wartości dodanej, stabilizacja cen. Centrum zysku - wydzielenie funkcji przedsiębiorstwie jako wewnętrzną wydzieloną współpracę biznesową. Realizacja: zysk, działanie, koszty (ile płaci) → wszystko połączyć.
d. Konsolidacja logistyczna
- konsolidacja magazynów: zmniejszenie liczby magazynów; grupowanie zapasów, zamówień, ładunków; współpraca między magazynami dla lepszej reakcji na fluktuację popytu.
Mechanizacja, automatyzacja magazynów jest korzystna: zmniejsza liczbę magazynów; następuje grupowanie zapasów, ładunków, zamówień; następuje również współpraca między magazynami dla lepszej reakcji na funkcje popytu
- konsolidacja transportu: harmonogramowanie dostaw (czas) po to aby można je było odpowiednio konsolidować; grupowanie geograficzne (przestrzeń). Wady: ryzyko obniżenia efektywności klienta.
Aby nie pogorszyć poziomu OK konsolidacja musi być wsparta dobrym prognozowaniem popytu i planowania dostaw.
Obsługa klienta - jest bardzo istotna, wynika głównie z funkcji logistyki czyli z udostępnienia produktu/usługi. Obsługa klienta jest jednym z najważniejszych elementów MKX-mix. Mniejsze różnicowanie obsługi klienta,: dostęp do informacji. Sposoby zdobywania przewagi konkurencyjnej: odmienne funkcje produktu; marka -postrzeganie produktu przez klienta; cena, promocja, reklama; obsługa klienta.
Przykład strategii XEROX w zakresie OK.: serwis posprzedażny -30 000 punktów na całym świecie; centra dystrybucyjne na całym świecie; standaryzacja części.
Czynniki wyboru dostawcy - wynik ankiety GB: jakość produktu; serwis dystrybucyjny -natychmiastowa dostępność produktu; niezawodność dostaw
Podstawowe wymagania wobec systemu zarządzania: Przedsiębiorstwo musi zdefiniować ogólną filozofię i politykę firmy: nasza podstawa, organizacja, odpowiedzialność.
Opracowanie pewnych standardów obsługi klienta biorąc pod uwagę poziom obsługi a koszty oraz segmentację rynku (nie będzie się pokrywała z segmentami samego produktu).
Komunikacja z klientem, informacja dla klientów czego mogą oczekiwać (oczekiwania klientów).
Podziały czasowe obsługi (ocenianie niezawodności, sposób składania zamówienia, terminy, efektywność, itd.):
a. obsługa przed-transakcyjna: polityka przedsiębiorstwa w zakresie zasad OK; dopasowanie struktury organizacyjnej; określenie poziomu elastyczności systemu
b. obsługa transakcyjna: elementy dotyczące fizycznej dystrybucji uwzględniające czynniki wpływające na OK
c. obsługa po-transakcyjna: elementy wspierające produkt w czasie użytkowania: gwarancje, naprawy, reklamacje, części zamienne, wymiana produktów.
Obsługa transakcyjna:
Informacje potrzebne przedsiębiorstwu: jakie czynniki OK wpływają na decyzje zakupu; rozpoznanie indywidualnych wymogów klienta według: produktu, kanału dystrybucji, segmentu rynku; określenie wartości OK. OK = Jakość / Koszt
Etapy budowy Systemu Obsługi Klienta (SOK):
1.Określenie kluczowych czynników OK
2.Hierarchizacja czynników OK
3.Określenie pozycji przedsiębiorstwa w zakresie OK wobec konkurencji
4.Segmentacja rynku ze względu na wymogi OK
5.Wybór, projekt Pakietu OK (POK)
6.Wprowadzenie zarządzania i kontroli POK
Etap 1. Określenie kluczowych czynników OK.
Podstawowe zasady badania: określenie źródła decyzji o zakupie (menadżer zaopatrzenia jednoosobowo? kilka osób, które? kto decyduje o poziomie zapasów?); wybór do badania osoby podejmującej decyzje; wstępne badania oparte na osobistych wywiadach z reprezentatywną grupą kupujących (znaczenie OK w stosunku do innych elementów MKT-mix; znaczenie poszczególnych elementów składowych obsługi).
Stosowane techniki badania: siatka powtórzeń Kelly'ego; analiza czynnikowa -wywiady z decydentami; wywiad grupowy.
Główne czynniki OK: czas realizacji zamówienia -CRZ; punktualność dostawy, dostępność zapasów; kompletność dostawy, forma zamówienia; procedury fakturowania, skarg, zażaleń; informacja o stanie realizacji zamówienia; stan produktów w chwili odbioru.
Etap 2. Hierarchizacja czynników OK
Metoda Trade-off, współzależność i zamienność: algorytm niesymetrycznej analizy Trade-offJonsona; niejawne wartościowanie ważności
Przykład: dostępność zapasów (DZ): 75%; 85%; 95%; cykl realizacji zamówienia (CRZ): 2; 3; 4 dni; punktualność (P): ±1; ±3 dni
Etap 3. Określenie pozycji przedsiębiorstwa w zakresie OK wobec konkurencji: Jak jesteśmy oceniani w stosunku do konkurencji? Szersza skala badań niż w etapie 1. Wybór metody badawczej. Badania ankietowe -agencje specjalistyczne. Wybór struktur decyzyjnych badanych pstw. Wybór skali ocen
czynniki |
Firmy |
||||
|
F 1 |
F 2 |
……………… |
F n |
My |
CR 2 PUNKT |
|
|
|
|
|
Etap 4. Segmentacja rynku ze względu na wymogi OK
Szukanie odpowiedzi na pytania: Czy wszyscy wymagają tego samego poziomu OK? Czy wszyscy wymagają tej samej jakości OK? Jakie są wymagania wyróżnionych segmentów?
Co może być istotne? -wyniki badań: prywatne firmy naukowo badawcze: CRZ i możliwość telefonicznego składania zamówień >obsługa posprzedażna; instytucje państwowe: odwrotnie niż prywatne; szkoły średnie: udogodnienia w składaniu zamówień; firmy brytyjskie: dostępność > lojalność dla marki, hurtowni
Technika analizy grupującej (cluster analysis):
Czynniki obsługi klienta |
Klienci - respondenci |
||||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
… |
… |
n |
CRZ |
|
|
|
|
|
|
|
f dostaw |
|
|
|
|
|
|
|
Niezawodność |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Etap 5 - Projektowanie pakietu obsługi klienta (POK)
Według Shaycon'ai Ritzanależy uwzględnić: kluczowe czynniki OK, zacząć od pakietu idealnego; analizę zysków -wpływ wybranych czynników OK na udział w rynku i koszty; benchmarking - inicjatywy konkurencji w OK.; jakie nowe czynniki wprowadzić, a jakie wyeliminować; zmiany jakie przedsiębiorstwo powinno wprowadzić w wybrane do pakietu czynniki OK; czynnik czasu -POK krótko, czy długoterminowy?
Wytyczne dla pakietu długoterminowego: obecność rynkowa - zapasy blisko kluczowych rynków; margines ceny - obniżka dla większych ilości; bodźce promocyjne dla klientów kupujących mniejsze ilości; wspieranie promocji dobrą dystrybucją; stworzenie bodźców obniżających dostawy interwencyjne; koncentracja na punktualności dostaw.
Etap 6 - Wprowadzenie zarządzania POK i procedur kontrolnych.
Strategiczne zadanie OK, to dostarczyć klientowi produkt z OK > OK konkurencji i kosztach umożliwiających konkurencyjne ceny i zysk. Wymagania do systemu zarządzania ?
Struktura organizacyjna zapewniająca: koncentrację odpowiedzialności za OK.; koordynację poszczególnych czynników OK.
Określenie polityki OK.
Jak efektywnie zarządzać OK?: podejście procesowe -budowa procesu OK.; OK jako główny proces przedsiębiorstwa; właściciel procesu -menadżer OK (koordynacja całego procesu OK; znajdowanie rozwiązań dla wąskich gardeł; ustalanie priorytetów); stworzenie funkcji logistycznej, lub działu logistyki
Obsługa klienta a utrzymanie klienta. Koncepcja marketingowa koncentruje się głównie na pozyskaniu klienta, nie na jego utrzymaniu. Nowi klienci ważni, jednak źródłem stałych dochodów są stali klienci.
Wskaźnik pomiarowy: Ilu klientów sprzed roku nadal u nas kupuje? Jaka jest zmiana wartości zakupów ?
Teza: stali klienci przynoszą większe zyski niż nowi
Dowód: obsługa jest zazwyczaj tańsza; klient dostosowuje się lepiej do dostawcy; zadowolony klient robi reklamę.
Podstawowy cel strategii OK? Utrzymanie starego, opłacalnego klienta
Metody? Tworzenie bliskich i partnerskich związków z klientami. Wzmacnianie lojalności. Budowa systemu logistycznego: wsparcie i koordynacja OK.; realizacja nie tylko celów wewnętrznych (np. obniżanie własnych kosztów) ale też zewnętrznych.
1
Ilość
→ stosowanie zasady pareto
Populacja
→ krzywa doświadczenia
Koszt jednostkowy produktu
Koszt oceny populacji (zyski uzyskane z poszczególnych produktów
70-80 %
20-30 %
50 %
P
R
O
D
U
C
E
N
C
I
K
L
I
E
N
C
I
McKesson
Doświadczenie - umiemy lepiej się zorganizować, produkować.