Hu łbner rez çyseria i inscenizacja


Zygmunt Hübner

„Sztuka reżyserii”

Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982, s.7-8.

KŁOPOTY Z DEFINICJĄ

Zaczynają się od tytułu: sztuka reżyserii. Już w nim zawarta jest prowokacja. Jak rozumieć „sztukę” - jako umiejętność, co byłoby bliższe tradycji średniowiecznej, czy też jako artyzm, sztukę przez duże „S”. A dalej - czy jako czynność czy jako wytwór (dzieło sztuki). Podobnie z reżyserią. To również termin niejednoznaczny.

W języku polskim, podobnie jak w rosyjskim i niemieckim istnieje drugi, pokrewny - inscenizacja (ros. -„postanowka”, niem. - „Inszenierung”). We francuskim jest tylko jeden - „mis en scène”. Kiedy znajdujemy go w programie teatralnym, oznacza reżyserię, ale „histoire de mis en scène” nie jest bynajmniej historią reżyserii, a historią inscenizacji. Ta dwuznaczność francuskiego terminu zmusiła André Veinsteina do postawienia w międzynarodowej ankiecie, jaka przeprowadził opracowując swą książkę na temat reżyserii teatralnej, pytania, jak ankietowani rozumieją jego sens: czy „mis en scène” to gotowe, „zmaterializowane” przedstawienie („l'ensemble du materiel et du personnel de la scène”), czy też proces przenoszenia na scenę dzieła literackiego. W pierwszym wypadku, gdy mowa o dziele, stosowniej byłoby użyć w polskim słowa „inscenizacja” („w inscenizacji Iksa - lub teatru Iksa - dzieło Ygreka nabrało nowych znaczeń”), w drugim „reżyseria”, chociaż na marginesie warto zaznaczyć, że również „inscenizacja” posiada formę czasownikową - „inscenizować”.

Granice tych dwóch terminów są nieostre - przyznaje Konstanty Puzyna. Sam przyrównuje reżyserię do interpretacji partytury symfonicznej przez dyrygenta. „O inscenizacji zaczynamy mówić, gdy interpretacja ta zbliża się do granicy adaptacji czy aranżacji w jazzie, gdy realizator na własną rękę orkiestruje utwór”. Kazimierz Braun ujmuje to krócej: „Inscenizator [...] to [...] tyle co twórczy reżyser teatralny”.

Niebezpieczeństwa takiej interpretacji są oczywiste. Przede wszystkim, który reżyser pogodzi się z tym, że jest nietwórczy i zrezygnuje z tytułu inscenizatora. Kto ma w ogóle o tym decydować? Ponadto w naszej praktyce przyjęło się pisać na afiszu „inscenizacja” wtedy, gdy opracowanie tekstu, scenografia, muzyka stanowią na tyle integralne i samodzielne dzieło, że nawet powtórzone w innym teatrze, z innymi aktorami i przez innego reżysera zachowują swoje pierwotne autorstwo. Stąd już tylko jeden krok do stwierdzenia, że bez ingerencji w tekst pisarza nie można być twórczym reżyserem.

Obawiam się takich wniosków. Słuszne jest natomiast spostrzeżenie Kazimierza Brauna, że inscenizacja jest pojęciem związanym tylko z teatrem - reżyseria ma szerszy zakres: obejmuje także film, telewizję, radio. Dlatego między innymi posługuję się wyłącznie tym terminem.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
4 PRZYG REZ OSOB
Dzień Kobiet, scenariusze uroczystości, inscenizacje
Nie ma mocnych, scenariusze, inscenizacje ekologiczne
Inscenizacja - Pasowanie na starszaka, Pasowanie na przedszkolaka
CZYSTOSC TO ZDROWIE, Konspekty,scenariusze inscenizacje CZ 1
PRZEDSTAWIENIA NA DZIE BABCI I DZIADKA, diagnoza przedszkolna, scenariusze zajęć, inscenizacje
klasa3, Pomoce,scenariusze,inscenizacje, scenariusze, Spójrz inaczej
SCENARIUSZ UROCZYSTOSCI ZAKONCZENIA, szkolne, uroczystości, Scenariusze inscenizacji
Przedstawienie jasełkowe, Dla dzieci, Inscenizacje, scenki, scenariusze
O Nowym Roczku i młynarzu Sylwestrze, scenariusze i inscenizacje różne
PROJEKT BOŻONARODZENIOWY, Inscenizacje
INSCENIZACJA?bcia i dziaddek
Inscenizacja Zaczarowana choinka
pomiary rez
+Scenariusz inscen Swieta z choinka 9
Scenariusz inscenizacji, ekologia
Kolorowe kredki., teatralne w przedszkolu, INSCENIZACJE(UROCZYSTOŚCI)
rozne sposoby inscenizowania basni, SZKOŁA - NAUCZANIE ZINTEGROWANE, NIEPOSEGREGOWANE

więcej podobnych podstron