rozmnażanie roślin
z sadzonek półzdrewniałych (asymilujących)
Pobieranie sadzonek liściastych.
Sadzonki do tego sposobu rozmnażania pobieramy z pędów tegorocznych. Nie jest to jednak ścisłą regułą. Okres pobierania określa się często na podstawie sztywności
pędu z którego mają być wykonane sadzonki. W niektórych przypadkach ustala się to przez próbę przełamywania pędu. Dobra sadzonka powinna łatwo przełamywać się. Nadmiernie elastyczna, która zgina się pod kątem ostrym a nie pęka, nie będzie odpowiednia. To także nie jest regułą. U wielu roślin, precyzyjne określenie terminu sadzonkowania nie jest istotne. Ogólnie można przyjąć, że najlepszymi miesiącami do rozmnażania z sadzonek półzdrewniałych jest miesiąc czerwiec i lipiec. Sadzonki tnie się długość od 2 do 4 międzywęźli. Górne cięcie wykonujemy nad a dolne pod węzłem. U roślin z pustymi przestrzeniami w pędzie, cięcie wykonujemy "przez węzeł".
Pobieranie sadzonek iglastych.
Pomimo określanych przez różnych autorów, terminów sadzonkowania iglastych, można w zasadzie sadzonkować je w dowolnym czasie. Warto jednak znać pewne doświadczenia i poglądy na ten temat. Np. świerki karłowate sadzonkuje się przed pękaniem pąków, odcinając sadzonki na granicy przyrostu rocznego. Cisy ponoć lepiej ukorzeniają się z sadzonek ciętych po pierwszych mrozach.
Materiał na sadzonki pozyskujemy na kilka sposobów, ważne jednak jest aby kolor dolnej jej części, wskazywał na przynajmniej rozpoczynający się proces drewnienia. Czasami zalecane jest pobieranie sadzonek z tzw. piętką. Ważne jest to wtedy, gdy pozyskujemy na sadzonki pędy nie zdrewniałe, osadzone na pędzie półzdrewniałym. W takim wypadku warto wygładzić piętkę i skrócić tzw. języczek. Bez piętki, sadzonki ukorzeniają się równie dobrze.
Wielkość sadzonek może być różna. Zależy ona przede wszystkim od przyrostów roślin matecznych ale także od ilości materiału na sadzonki. Można przyjąć za dobre, sadzonki wielkości 5-10 cm. Czasami odcinki np. dwucentymetrowe są lepsze od kilkunastocentymetrowych. Te ostatnie trudno utrzymują się w podłożu i lepiej je skracać od góry.. Pobierając materiał z roślin matecznych, warto uwydatniać charakterystyczny pokrój rośliny. Czasami więc, trzeba kierować się nie przydatnością poszczególnych części rośliny lecz wycinać te pędy które są roślinie "zbędne".
Przygotowanie sadzonek.
Materiał na sadzonki pozyskuje się, gdy liście (igły) rośliny nie są mokre, najlepiej w godzinach dopołudniowych. Pędy po odcięciu, do czasu sadzonkowania utrzymuje się w cieniu, chroniąc prze utratą wody. Sadzonki tnie się ostrym nożem. Można też ciąć odpowiednimi sekatorami które nie miażdżą pędu. Elastyczny wierzchołek pędu należy odrzucić.
Od dołu sadzonki, usuwamy liście na taką wysokość aby nie dotykały do podłoża. Gdy sadzonka posiada dużo liści, częściowo je usuwamy. Duże, skracamy w zależności od ich wielkości. Tak przygotowane sadzonki hormonizujemy zanurzając w ukorzeniaczu a następnie umieszczamy w podłożu. Jeżeli powierzchnię podłoża pokryjemy warstwą piasku o grubości ok. 0,5 cm to utrudnimy rozwój glonów i innych porostów.
Głębokość sadzenia nie powinna być zbyt duża. Może to utrudniać dostęp tlenu do korzeni. Posadzenie zbyt płytkie, spowoduje przewracanie się sadzonki w czasie podlewania lub innych czynności pielęgnacyjnych. Sadzonki między sobą nie powinny dotykać się liśćmi. Może to doprowadzić do ich zagniwania.
Pielęgnowanie sadzonek.
Woda. Podstawowym wymogiem zapewniającym ukorzenienie się sadzonki jest przeciwdziałanie odwodnieniu. Zapobiegamy temu przez zwilżanie powierzchni liści. Przy większej ilości ukorzenianych sadzonek (tunele, szklarenki) możemy zainstalować automatycznie sterowane zamgławianie. Polega ono na rozpylaniu za pomocą specjalnych dysz, wody doprowadzonej z wodociągu, przewodami na których zamontowany jest mechanizm dozujący. W zależności od warunków, może on np. podawać wodę na okres 10 sekund co 30 minut. Zabieg taki przeprowadzać możemy także ręcznie. Za pomocą opryskiwaczy różnej wielkości, pokrywamy powierzchnię liści, równomierną warstwą wody w ilości nie powodującej jej skapywanie do podłoża. Opryskiwanie ręczne można prowadzić z częstotliwością 3 razy na dobę i uzależnione jest m.in. od temperatury i paraizolacji mnożarki.
W związku z długim czasem ukorzeniania roślin iglastych, musimy zapobiegać zalaniu podłoża. Niewłaściwy skład podłoża i nadmierna ilość wody może doprowadzić do niekorzystnej sytuacji tlenowej co doprowadza do zniszczenia już powstałych korzeni.
Możemy też przeciwdziałać odwodnieniu sadzonek przez zminimalizowanie strat pary wodnej unoszącej się z wilgotnego podłoża. Do odizolowania sadzonek w mnożarce od otoczenia, możemy używać folii polietylenowej. Nie przepuszcza ona pary wodnej przy jednoczesnej dobrej wymianie gazowej. Rośliny możemy nakrywać także szkłem. W obu wypadkach należy przeciwdziałać skapywaniu kondensatu pary na sadzonki.
Światło. Zarówno szkło jak i folia zapewniają dostęp światła do ukorzenianych roślin. Jest to drugi ważny czynnik bez którego nie jest możliwe ukorzenianie. Zbyt słabe oświetlenie sadzonek w okresie budowy kallusa i korzeni prowadzi do niepowodzeń w rozmnażaniu. Nadmierna ilość światła (bezpośrednie promieniowanie słoneczne) może jednak nadmiernie podnosić temperaturę w mnożarce. Przeciwdziała temu cieniowanie w okresie największej operacji słonecznej.
Temperatura. Optymalną temperaturą do ukorzeniania sadzonek liściastych jest 27 st.C. Nie powinna być ona wyższa niż 30 a niższa niż 20 st.C. Powyżej i poniżej tych temperatur proces budowy nowej tkanki jest praktycznie zatrzymany. Czasami (szczególnie gdy ukorzenianie przeprowadzane jest w innym okresie niż lato) stosuje się ogrzewanie podłoża. Za wygodne, wydaje się, stosowanie ogrzewania za pomocą elektrycznych kabli oporowych sterowanych termostatem. W przypadku nadmiernie wysokich temperatur, można stosować wspomniane już cieniowanie a także chłodzenie powierzchni mnożarki (inspekty, tunele, szklarnie) wodą np. z instalacji zamgławiającej.
Przy ukorzenianiu roślin iglastych, tak wysokie temperatury nie są potrzebne. Wiosną, w okresie ukorzeniania, najodpowiedniejsza jest temperatura 16-18 st.C. Posadzonkowane rośliny, do czasu ukorzenienia przetrzymywane są w nie ogrzewanych tunelach, szklarniach i inspektach a czasami nawet zimują w ciemnych szopach.
Dokarmianie. W każdym przypadku a szczególnie gdy stosuje się z dużą częstotliwością nawilżanie roślin , warto prowadzić dokarmianie dolistne. Używa się do tego nawozów z zawartością mikroelementów, całkowicie rozpuszczalnych w wodzie. Zabieg przeprowadzać można co dwa tygodnie, stosując różne nawozy przemiennie.
Choroby. Zapobiegawczo lub w przypadku zauważenia ognisk chorobowych, należy stosować opryskiwanie roślin preparatami przeciwgrzybowymi. Do tych celów możemy wykorzystywać naprzemian np. Euparen, Benlate, Dithane, Kaptan lub inne preparaty o takim działaniu. Rośliny porażone usuwamy natychmiast po zauważeniu.
Wysadzanie sadzonek ukorzenionych.
Sadzonki roślin liściastych ukorzeniają się w zależności od warunków w czasie kilku tygodni. Ukorzenianie iglastych trwa znacznie dłużej bo kilka miesięcy a niekiedy nawet kilka sezonów. Pojawienie się korzeni stwierdzamy przez delikatne "wyrywanie" sadzonki. Nie ukorzeniona, łatwo wychodzi z podłoża. Niewielki opór stawiany przez sadzonkę świadczy o pojawieniu się korzeni. Nie należy nadmiernie spieszyć się z przesadzaniem sadzonki ukorzenionej. Korzenie w pierwszym okresie, w zależności od gatunku, są grubsze, białe ale sztywne i kruche. Łatwo uszkodzić je podczas wyjmowania sadzonki z podłoża a szczególnie podczas sadzenia jej do pojemnika lub gruntu. Przesadzonym roślinom zapewniamy cień i wilgotną atmosferę.
Sadzonki które nie mają jeszcze korzeni, sprawdzamy czy są zdrowe. Dolna ich część powinna być jasna, żywa bez nadmiernie rozwiniętego kallusa. W razie potrzeby większość kallusa usuwamy a sadzonkę powtórnie umieszczamy w podłożu.
Rośliny które można rozmnażać z sadzonek półzdrewniałych.
nazwa polska |
w/g Bartelsa |
w/g Hrunkiewicza |
w/g Terpińskiego |
nazwa botaniczna |
aktynidia |
VI |
|
VI |
Actinidia |
berberys gruczołkowaty |
IX-X |
I-II |
VIII-IX |
Berberis verruculosa |
berberys |
VII-VIII |
|
VII |
Berberis |
berberys Thunberga purpurowy niski |
|
|
VII |
Berberis Thunbergii Atropurpurea Nana |
bluszcz pospolity |
III-XII |
|
|
Hedera helix |
brzoza Younga |
VI-VII |
|
VII |
Betula pendula Youngii |
budleja dawida |
VII-VIII, III-IV |
|
VII |
Buddleja davidii |
bukszpan |
VIII-IX |
|
VIII-XII |
Buxus |
choina |
IX-XII |
|
X |
Tsuga |
cis |
IX-I |
|
IX-III |
Taxus |
cyprysik |
IX-XII |
|
X-III |
Chamaecyparis |
dereń biały |
VIII-IX |
IV |
VII |
Cornus alba |
dziurawiec |
VI-X |
|
|
Hypericum |
forsycja niskie |
|
|
VI |
Forsythia |
forsycja |
VII-VIII |
|
III-IV |
Forsythia |
hebe |
VII-IX, II-III |
|
|
Hebe |
hortensja |
VI-VIII |
|
VII |
Hydrangea |
hortensja ogrodowa |
V-X |
|
VII |
Hydrangea macrophylla |
hortensja pnąca |
VII |
|
VII |
Hydrangea petiolaris |
irga |
VII-VIII |
|
|
Cotnoneaster |
irga Dammera |
V-XI |
|
|
Cotoneaster dammeri |
irga pozioma |
|
IX |
VII-VIII |
Cotoneaster horizontalis |
jabłoń |
|
III-IV |
|
Malus |
jałowiec chiński |
|
|
IX-III |
Juniperus chinensis |
jałowiec łuskowaty |
|
|
VIII-IX |
Juniperus squamata |
jałowiec pospolity |
|
|
IX-III |
Juniperus communis |
jałowiec poziomy |
|
|
VIII-IX,III |
Juniperus horizontalis |
jałowiec rozesłany |
|
|
IX-III |
Juniperus procumbens |
jałowiec sabiński |
|
|
IX-III |
Juniperus sabina |
jałowiec sabiński tamaryszkowaty |
|
|
IX-X |
Juniperus sabina tamariscifolia |
jałowiec |
IX-XI |
|
|
Juniperus |
jałowiec wirginijski |
|
|
VIII-IX |
Juniperus virginiana |
jaśmin nagokwiatowy |
VII-VIII |
|
|
Jasminum nudiflorum |
jaśminowiec |
VII-VIII |
|
VII |
Philadelphus |
jodła balsamiczna karłowa |
IX-X, III-IV |
|
|
Abies balsamea Nana |
kalina |
|
IX |
|
Viburnum plicatum |
kalina koralowa |
|
|
VII |
Viburnum opulus |
kalina pstrolistna |
VII-IX |
|
|
Viburnum |
klon palmowy |
VI-VII |
VI-VII |
VI |
Acer palmatum |
kokornak wielkolistny |
VII-VIII |
|
|
Aristolochia macrophylla (durior) |
krzewuszka cudowna |
VII-VIII |
VII |
VII |
Weigelia florida |
ligustr pospolity |
VII-IX |
|
|
Ligustrum vulgare |
ligustr tępolistny Regala |
|
|
IX |
Ligustrum obtusifolium regelianum |
ligustr |
|
IX |
|
Ligustrum ovalifolium |
lilak |
|
V-VI |
V-VI |
Syringa sp. |
matasekwoja |
VI-VII, II-III |
|
VII |
Matasequoia |
migdałek trójklapowy |
VI-VII |
V |
V,VI |
Amagdylus triloba |
oczar japoński |
|
|
V,VI |
Hamamelis japonica |
oczar virginijski |
|
VIII |
|
Hamamelis virginiana |
ognik szkarłatny |
|
IX-X |
VII-VIII |
Pyracantha coccinea |
oliwnik |
|
VIII |
|
Elaeagnus |
ostrokrzew kolczasty |
VIII-XI, II-III |
VII-VIII |
|
Ilex aquifolium |
perukowiec podolski |
V-VI |
VI |
|
Cotinus coggygria |
pieris |
IX |
|
|
Pieris sp. |
pięciornik krzewiasty |
VII-IX |
|
VII |
Potentilla fruticosa |
pigwowiec japoński |
VII-VIII |
|
VII |
Chaenomeles japonica |
porzeczka alpejska |
VI-VII |
|
VI-VII |
Ribes alpinum |
porzeczka krwista |
|
II |
III-IV, VI-VII |
Ribes sanguineum |
porzeczka złota |
VI-VII |
|
|
Ribes aureum |
powojnik górski |
VII-IX |
IX-X |
|
Clematis montana |
powojnik Jackmana |
VI |
IV-X |
VI |
Clematis jackmanii |
pustokrężnik |
VI-VII |
|
|
Holodiscus |
różanecznik |
VIII-IX |
|
X-XI |
Rhododendrum |
runianka japońska |
VII-IX |
|
|
Pahysandra terminalis |
słodlin japoński, glicynia |
VII-VIII |
|
|
Wisteria floribunda |
suchodrzew chiński |
VII-VIII |
|
|
Lonicera pileata |
szczodrzeniec |
VIII-IX, III-IV |
|
VIII-IX |
Cytisus |
szydlica japońska |
IX |
|
|
Criptomeria japonica |
śnieguliczka |
VII-X |
|
III |
Symphoricarpos |
świerk biały stożkowy |
VI-VII |
|
III |
Picea glauca Conica |
świerk posppolity, karłowe |
VI-VII |
|
VIII-IX |
Picea abies |
tamaryszek drobnokwiatowy |
|
|
III-IV |
Tamarix parviflora |
tawuła (silnie rosnace) |
V-VII |
VI-VIII |
V-VI |
Spirea |
tawuła japońska |
|
|
VII |
Spirea japonica |
trzmielina Fortunyego |
VI-XI |
|
VII |
Euonymus fortunei |
trzmielina Fortunyego Vegetus |
|
VI |
|
Euonymus fortunei Vegetus |
wawrzynek główkowaty |
VIII-IX |
IX |
VIII-IX |
Daphne cneorum |
wiciokrzew |
|
|
III,VII |
Lonicera |
wierzba niskie |
VII-VIII |
|
|
Salix |
winobluszcz |
|
|
III,VI |
Parthenocisus |
winorośl pachnąca |
|
|
III-IV |
Vitis riparia |
wrzos |
VII-VIII |
|
VIII |
Calluna |
wrzosiec |
VII-VIII |
|
V,VIII |
Erica |
złotlin japoński |
VI-IX |
|
|
Kerria japonica |
złotokap Waterera |
|
III-IV |
|
Laburnum watereri |
żylistek (silnie rosnące) |
VII-VIII |
|
III-IV |
Deutzia sp. |
żywotnik zach. |
IX-XII |
|
X-XII |
Thuja occ. |
Uwaga: W niektórych przypadkach, terminy wskazują na potrzebę ukorzeniania sadzonek jako zdrewniałych.
ukorzeniacze
Ukorzeniacze to poularna nazwa substancji w formie pudru lub tabletek do sporządzania roztworu, zawierającej auksyny, fungicydy i inne.
Auksyny pobudzają ukorzenianie. Fungicydy mają zabezpieczyć sadzonki przed gniciem i wpływają na zdrowotność roślin. Do innych zaliczyć możemy talk jako wypełniacz, żele utrzymujące wilgoć w miejscu ukorzeniania, witaminy i środki chroniące auksyny przed utlenianiem.
Na rynku dostępne są ukorzeniacze z grup: Rhizopon, Seradix, Ukorzeniacz prod. Alicant, Ukorzeniacz i Ukorzeniacz-aqva prod. Himal i Radakt I,II,II prod. Biolab.
Ukorzenianą sadzonkę zanurzamy w proszku na głębokość taką na jakiej spodziewamy sie uzyskać korzenie i na jaką sadzonka zostanie zagłębiona w podłożu. W przypadku wcześniejszego wzdłóżnego nacięcia sadzonki, zanurzamy ją w pudrze na głębokość nacięcia. Powinniśmy zwrócić uwagę, aby pudrowana końcówka była równomiernie pokryta pudrem którego nadmiar otrząsamy. Równocześnie należy chronić przed substancją liście lub inne części rośliny, bo może to spowodować uszkodzenia. Końcówek sadzonek w zasadzie nie moczymy. Utrzymanie pudru powinny zapewnić soki wydobywajace się z rany lub nierówności powierzchni pędu. W przypadku gdy puder nie utrzymuje się, moczymy, następnie częściowo obsuszamy końcówkę sadzonki i zanurzamy w pudrze. Sadzonki mocujemy w podłożu po wcześniejszym wykonaniu otworu specjalnie przygotowanym patyczkiem odpowiedniej grubości. Bezpośrednie wciskanie sadzonki w podłoże spowoduje starcie preparatu.
Zastosowanie niektórych ukorzeniaczy (wg producenta):
Radakt I -sadzonki zielne i półzdrewniałe
Radact II - sadzonki zdrewniałe
Radact III - sadzonki roślin iglastych
UKORZENIACZ B sadzonki zielne roślin szklarniowych i doniczkowych jak np.
chryzantemy bugenwilla |
UKORZENIACZ B2
sadzonki zielne i półzdrewniałe rośl. szklar., doniczkow., drzew i krzewów np. goździki |
UKORZENIACZ A trudnokorzeniące się zielne i półzdrewn. sadzonki drzew i krzewów jak np.
róże |
UKORZENIACZ AB trudnokorzeniące się półzdrewn. i zdrewniałe sadzonki drzew i krzewów jak np.
magnolia |
podłoża
do rozmnażania roślin
Podłoże to najczęściej mieszanina materiałów zapewniających roślinie utrzymanie odpowiedniej pozycji, pobudzenie wzrostu korzeni, dostarczenie składników pokarmowych rozpuszczonych w wodzie oraz wymianę gazów.
do ukorzeniania...
Podstawowe podłoże: torf z piaskiem w stosunku 1:1, 2:1 lub 3:1
Stosunek torfu do piasku lub innego składnika przewietrzajacego podłoże, powinien być dostosowany do sposobu nawilżania rośliny.
Przy podawaniu większej ilości wody (zamgławianie), należy zwiekszyć zdolność przewietrzania podloża przez dodanie większej ilości piasku lub tp. Przy ograniczonym nawilżaniu należy zwiększyć pojemność wodną przez np. zwiększenie ilości torfu.
Żywotniki, cisy i cyprysiki ponoć wolą większą zawartość torfu, odwrotnie jak jałowce.
Nie należy stosować domieszek podnoszących żyzność podłoża.
do siewu...
Podstawowe podłoże: ziemia kompostowa z domieszką rozdrobnionego torfu i piasku.
Ziemie oraz inne podłoża wcześniej wykorzystywane (szczególnie przy siewach w pojemnikach lub pod osłonami) koniecznie odkazić przez parowanie.
Do podłoży dla niektórych roślin (np. wrzosowatych, iglastych) warto dodawać trochę ziemi spod starych roslin tego gatunku w celu zaszczepienia grzybami mikoryzy.
komponenty...
|
cechy |
stosowanie |
uwagi |
kompost |
zawiera patogeny |
składnik ziemi kompostowej |
stosować tylko w wysokim stopniu rozkładu |
kora sosnowa |
|
dodatek do podłoży w celu rozluźnienia |
|
perlit |
sterylny, duża pojemność wodna |
podłoże lub dodatek do podłoży (z torfem 1:1) |
|
piasek |
sterylny, nie zatrzymuje wody, stabilizuje rośliny, na wierzchu utrudnia rozwój glonów, rozluźnia, napowietrza, zasadowy |
domieszka do podłoży, jako ściółka utrudnia rozwój glonów i wątrobowców, do mieszania z nasionami przed wysiewem, do zakrywania wysianych nasion |
płukać w celu pozbawienia części mulistych, uziarnienie do 3mm |
styromull |
rozluźnia, napowietrza |
składnik ( z torfem 1:1) |
płatki styropianowe wlk. do 4 mm |
torf niski |
mała kwasowość, pruchnica w wysokim stopniu rozkładu |
dodatek do podłoży do wysiewu |
|
torf wysoki |
pH w zależności od złoża bardzo niskie lub niskie, jałowy, utrzymuje wilgoć w podłożu |
podłoże (odkwasić: 1g kredy na 1 l torfu), dodatek do podłoży do 80%, po rocznym składowaniu |
posiada naturalne substancje wpływajace na ukorzenianie |
trociny |
|
składnik rozluźniający podłoże |
tylko po przekompostowaniu (1 rok) |
wełna mineralna (grodan) |
duża pojemność wodna, sterylna |
podłoże |
|
ziemia kompostowa |
|
składnik podłoża do wysiewu |
zawiera szkodliwe organizmy - odkażać |
żwir |
rozluźnia, napowietrza, stabilizuje rosliny |
składnik podłoża lub drenaż |
czasami stosowany jako podloże bez dodatkow, granulacja 3-7 mm |
mnożarka
-urządzenie do rozmnażania roślin.
Gdy posiądziemy już umiejętności rozmnażania roślin przez siew, pewnie zainteresujemy
się ich ukorzenianiem. W wydatny sposób, ułatwi to nam prezentowana tutaj mnożarka.
Urządzenie to ma za zadanie zapewnienie roślinie takich warunków, które przyspieszą a czasami wręcz umożliwią ukorzenienie się rośliny. Chodzi tu o wyższą temperaturę podłoża i wyższą wilgotność powietrza przy zapewnieniu właściwego dostępu światła.
Korpus.
Roślina, do właściwego rozwoju, a w tym powstawania korzeni, potrzebuje odpowiedniego oświetlenia. Zapewnimy go budując korpus naszej mnożarki ze szkła. Oczywiście możemy wykorzystać tutaj inne materiały ale szkło jest łatwo dostępne i w stosunku do innych materiałów - tanie. Właściwie wystarczyłoby aby ze szkła zbudować pokrywę i ewentualnie jeden jego bok skierowany w stronę światła. Inne boki i dno można zbudować z innych materiałów, ale trudno o takie, które będą całkowicie odporne na działanie wilgoci a przy tym równie higieniczne. Użyte szkło może być niższej jakości np. odpadowe lub ogrodnicze grubości 3 mm. Kształt i wymiary dopasowujemy do miejsca w którym nasza mnożarka będzie funkcjonowała. Musimy przy tym pamiętać, że przy zbyt małej konstrukcji możemy mieć problemy z umieszczeniem w niej przewodów grzejnych, które przecież są odpowiednio długie i mogą mieć np. 6 m.
Wycinając szkło, pamiętajmy aby ściana
skierowana w stronę światła była niższa od ściany przeciwległej, a boki by uwzględniały tą różnicę wysokości. Opierająca się na nich pokrywa usytuowana będzie ukośnie. Ma to na celu umożliwić lepsze doświetlenie roślin oraz odprowadzać skropliny gromadzące się na niej, poza rośliny, w kierunku wewnętrznej powierzchni ściany niższej.
Po przycięciu szkła, kleimy go odpowiednimi klejami. Może być to np.: Poxipol lub Poxilina a w przypadku małych konstrukcji, nawet silikon do zastosowań szklarskich. Dla zaoszczędzenia drogich klejów, szkło kleimy tylko fragmentami a całość uszczelniamy silikonem. Szczególnie istotna jest szczelność połączeń w pobliżu dna. Pamiętajmy, że w podłożu będzie spora ilość wody która mogłaby wyciekać poza mnożarkę.
Szczególnie starannie przygotowujemy pokrywę lub dwie pokrywy w przypadku większych
mnożarek. Powinna ona wystawać o 5 mm poza każdy bok. W jednym z jej dolnych rogów wycinamy kawałek szkła, a ostrą krawędź szlifujemy osełką. Tędy przechodzić będą przewody elektryczne. Aby skroplona para wodna spływała do wnętrza urządzenia, w dolnej części pokrywy przyklejamy listwę ociekową. Listwa ta zabezpiecza, jednocześnie, całą pokrywę przed ześlizgnięciem się z pochyłego korpusu mnożarki. Jeżeli długość listwy dokładnie dopasujemy do odległości między bokami to dodatkowo zabezpieczy to przed
przesuwaniem się pokrywy na boki. Podczas podnoszenia pokrywy, zabezpieczy to przed wpadaniem pokrywy do środka mnożarki. W górnej części pokrywy, Poxipolem, przyklejamy uchwyt, służący jednocześnie jako podwiesie w czasie pracy przy roślinach.
Dno, oraz boki konstrukcji (ew. za wyjątkiem ścianki skierowanej w stronę światła) ocieplamy, okładając je twardym styropianem, klejonym klejem polimerowym. Okładzina ta zabezpiecza także całą konstrukcję szklaną przed zbiciem.
Ogrzewanie.
Aby zapewnić optymalną, dla ukorzeniania się roślin, temperaturę podłoża, zastosujemy przewody grzejne sterowane termoregulatorem. Może to być zestaw przewodu "zimnego" z przewodem grzejnym o długości 6 m i mocy 90 W produkcji firmy ELEKTRA z Warszawy.
Przewód grzejny rozmieszczamy równomiernie na dnie mnożarki a następnie pokrywamy go perlitem w którym, w połowie wysokości, umieszczamy czujnik termoregulatora. Jako ten ostatni, wykorzystać można urządzenia stosowane w akwarystyce z zakresem temperatur co najmniej 20-30 st. C. Należy, przy tym, sprawdzić maksymalne, dopuszczalne obciążenie i ewentualnie zastosować jakiś stycznik, przekaźnik mocy.
Lepiej, jednak, zastosować termoregulator z szerszym zakresem regulowanych temperatur. W takim przypadku, mnożarkę naszą będziemy mogli wykorzystywać do zimowania roślin w pomieszczeniach słabo ogrzewanych. W tym drugim przypadku możemy użyć termoregulatora wykorzystywanego w podłogowym ogrzewaniu elektrycznym z zakresem 5-35 st. C. np. typu TP-01 produkcji Zakładu ETRON przy ul. Smolnej w Warszawie.
Niektóre inne przewody:
Rodzaje przewodów |
moc jednost. 10 W/m |
moc jednost. 15 W/m |
moc jednost. 20 W/m |
||||
jednożyłowe |
dwużyłowe |
długość przewodu |
min. moc zestawu |
długość przewodu |
min. moc zestawu |
długość przewodu |
min. moc zestawu |
oznaczenie |
m |
W |
m |
W |
m |
W |
|
VCS1 |
VCSD 1 |
7 |
70 |
6 |
90 |
5 |
100 |
VCS2 |
VCSD2 |
10 |
100 |
8 |
120 |
7 |
140 |
VCS3 |
VCSD 3 |
12 |
120 |
10 |
150 |
9 |
180 |
VCO |
VCDO |
18 |
180 |
14 |
210 |
12 |
240 |
VC1 |
VCD1 |
23 |
230 |
19 |
280 |
16 |
320 |
VC2 |
VCD2 |
28 |
280 |
23 |
330 |
20 |
390 |
VC3 |
VCD3 |
31 |
300 |
25 |
360 |
22 |
430 |
Użytkowanie.
Podłoże, w naszym przypadku perlit, utrzymujemy w stałej wilgotności przez wlanie wody do wnętrza mnożarki . Wlewamy taką jej ilość, aby po pełnym nasączeniu perlitu, na dnie znajdowała się niewielka ilość wody nie pochłoniętej. Bezpośrednio po umieszczeniu rośliny do ukorzenienia w perlicie, czasami następuje jej podwiędnięcie czemu przeciwdziała się opryskiwaniem wodą.
W dni silnej operacji słonecznej, uchylamy pokrywę podstawiając podkładkę z deseczki wysokości kilku centymetrów. Temperatura podłoża powinna wynosić, w zależności od ukorzenianych roślin 23-27 st. C. Pamiętajmy też o właściwej ilości światła bez czego ukorzenianie jest mało efektywne, a czasem wręcz niemożliwe. Więcej informacji, na temat ukorzeniania, znajduje się na stronie o ukorzenianiu sadzonek półzdrewniałych i zielnych.
Mnożarka ułatwia także wschody i rozwój korzeni roślin rozmnażanych przez wysiew. W istotny sposób przyspiesza też rozwój korzeni roślin przeflancowanych.
UWAGA: w czasie eksploatacji mnożarki, przed podniesieniem pokrywy, wyjąć wtyczkę z gniazda.