Instytucje rynkowe

Referat banki i usługi bankowe

Co to jest bank?

Bank to instytucja finansowa, której utworzenie i działalność umożliwia licencja, wydana przez Narodowy Bank Polski.
Bank jest pośrednikiem finansowym, handlującym pieniędzmi i ich ekwiwalentami. Obecnie w naszym kraju działa ok. 80 banków komercyjnych - prawie wszystkie z nich to banki uniwersalne, tylko dwa zaś to specjalistyczne banki hipoteczne. Oprócz tego, działają u nas banki spółdzielcze, a także instytucje parabankowe.
Uwaga! Tylko bank może posługiwać się w nazwie odrębnym słowem "Bank" - bankiem będzie więc Profit Bank, ale Profitbank już nie.   

Bank, jako instytucja zawodowa zajmująca się udzielaniem kredytów musi mieć zapewnioną możliwość ich szybkiego odzyskiwania, jeżeli jego wierzytelność znajduje się w niebezpieczeństwie. Pozostawienie bankom dostępnych dla wszystkich możliwości dochodzenia swych wierzytelności nie wystarcza, dla zapewnienia bezpieczeństwa finansowego banku. Ponadto, bank stanąłby przed koniecznością prowadzenia żmudnego, kosztownego i czasochłonnego postępowania. Z uwagi na rolę banków, jaką pełnią w polskim systemie finansowym, prawo stwarza dla nich o wiele bardziej dogodne możliwości zaspokajania swych roszczeń w stosunku do ich dłużników. Na czym polegają ułatwienia banków w ściąganiu niespłaconych kredytów i pożyczek? Czym jest bankowy tytuł egzekucyjny i kiedy bank może go wystawić? Czy już na podstawie samego bankowego tytułu egzekucyjnego bank może egzekwować swoje należności? Na te i inne pytania znajdziecie Państwo odpowiedź w niniejszym artykule.

Jak ma przebiegać elektroniczny obrót "instrumentami finansowymi"?

Oświadczenia woli w związku z dokonywaniem czynności dotyczących obrotu papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi na podstawie ustawy oraz innych czynności wykonywanych w ramach działalności podmiotów nadzorowanych w zakresie regulowanym ustawą, mogą być składane w postaci elektronicznej, jeżeli strony w umowie tak postanowiły. Od 20 grudnia 2005 r. obwiązuje nowe rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie postępowania z dokumentami związanymi z dokonywaniem niektórych czynności regulowanych ustawą o obrocie instrumentami finansowymi. M.in. jego uregulowania zostały omówione w niniejszym artykule. Co to są "instrumenty finansowe"? Jak ma przebiegać obrót elektroniczny? Co to jest dokument w rozumieniu rozporządzenia i jak go utworzyć, utrwalić i przekazać? Jak należy przechowywać dokumenty elektroniczne? Jak zabezpieczyć takie dokumenty? Przeczytaj artykuł, a dowiesz się wszystkiego.

Zasady ogólne prawa bankowego

Przepisy dotyczące funkcjonowania banków w Polsce zostały zawarte w ustawie Prawo bankowe. Ten akt prawny reguluje podstawowe prawa i obowiązki banków, a także uprawnienia i obowiązki klientów banków. Zgodnie z ustawą, bank może być utworzony tylko jako spółka akcyjna (z wyjątkiem banków spółdzielczych). Do jego utworzenia zastosowanie mają więc przepisy kodeksu spółek handlowych regulujące tworzenie i zasady działania spółki akcyjnej. Z uwagi na fakt, iż banki, jako podmioty przyjmujące środki pieniężne od ludności, są instytucjami zaufania publicznego, regulacja k.s.h. Odnosząca się do funkcjonowania banku jako spółki akcyjnej jest niewystarczająca. Dlatego też Prawo bankowe zawiera szereg innych szczegółowych wymogów dotyczących tworzenia i funkcjonowania banków.

Elementy umowy rachunku bankowego

Niezbędnymi elementami umowy rachunku bankowego jest określenie stron, zobowiązanie banku do gromadzenia środków pieniężnych posiadacza rachunku, zobowiązanie do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych. Umowa rachunku bankowego, dla swojej skuteczności musi spełniać oprócz wymogów natury formalnej, wymogi natury materialnej. Takim wymogiem formalnym jest konieczność zawarcia umowy rachunku bankowego z bankiem na piśmie, jednak nie jest to warunek konieczny do zawarcia umowy, forma pisemna bowiem jest wymagana jedynie ad probationem. Co w pierwszej kolejności powinna zawierać umowa rachunku bankowego? Czy i w jaki sposób umowa rachunku powinna zostać udokumentowana? Jaki charakter posiada książeczka oszczędnościowa? Na tak postawione pytania znajdziesz odpowiedź czytając poniższą poradę.

Kredyty bankowe

Kredyty bankowe polegaja na tym ze bank zostawia do dyspozycji kredytobiorcy kwote pieniedzy na okreslony czas, z przeznaczeniem na okreslony czas. Kredytobiorca zobowiazuje sie do zwroty kwoty pożyczonej wraz z naleznymi odsetkami. Strona dominujaca w stosunku kredytowym wobec kredytobiorcy jest bank, który okresla warunki kredytu i jest uprawniony do kontroli jego wykorzystania oraz uzaleznia przyznanie kredytu od zdolnosci kredytowej, przy czym nie jest zobowiazany do udzielenia kredytu, nawet jezeli osoba ubiegajaca sie o kredyt ja posiada.

W zaleznosci od okredu trwania kredyty dzielimy na kredyty krótkoterminowe (do 1 roku), srednioterminowe (od 1 do 3 lat) i dlugoterminowe (powyzej 3 lat)

Formy zabezpieczenia kredytu

• osobowe:

• poręczenie - osoba fizyczna lub prawna zobowiazuje sie do splaty kredytu z odsetkami, jezeli kredytobiorca nie splaci go w terminie

• weksel - sporzadza sie deklaracje wekselowa, wg której bank jest uprawniony wypelnic weksel w przypadku zaprzestania splaty

• poreczenie wekselowe

• gwarancja bankowa

• przelew wierzytelnosci

• przystapienie do dlugu

• rzeczowe:

• zastaw na rzeczach i prawach

• blokada srodków na rachunku bankowym

• kaucja

• bon na okaziciela

• hiteka-zabezpieczenie splaty kredytu nieruchomosciam

Kredyt bankowy - operacja polegająca na postawieniu przez bank do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony określonej kwoty środków pieniężnych, z przeznaczeniem na określony cel. Kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z kredytu na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystywanego kredytu wraz z odsetkami w określonym terminie spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podział kredytów bankowych

• kredyt gospodarczy

• kredyt obrotowy

• kredyt w rachunku bieżącym

• kredyt w rachunku kredytowym

• kredyt docelowy przeznaczony na określoną w umowie operację

• kredyt na pokrycie bieżących zobowiązań udzielony jako pomoc finansowa w przypadku braku środków pieniężnych na pokrycie zobowiązań z okresem kredytowania krótszym niż 30 dni

• linia kredytowa odnawialna i nieodnawialna

• kredyt sezonowy udzielany jest firmom związanym z sezonowością

• kredyt wekslowy dyskontowy i akceptacyjny

• kredyt inwestycyjny udzielony na sfinansowanie inwestycji - długoterminowy

• kredyt dla osób fizycznych

• kredyt mieszkaniowy

• kredyt samochodowy

• kredyt konsumpcyjny

Funkcje kredytu

• emisyjna - wprowadzenie pieniądza do obiegu,

• dochodowa - tworzenie korzyści ekonomicznych i finansowych dzięki powiększeniu skali produkcji, zwiększeniu siły nabywczej firmy,

• rozdzielcza - kredyt wpływa na wzrost dochodu w danym regionie, branży oraz zwiększa popyt w określonym segmencie rynku,

• interwencyjna - kredyt jest wykorzystywany jako instrument polityki ekonomicznej,

• element rynku kapitałowego.

Etapy realizacji umowy kredytu bankowego

1. Wnioskowanie

2. Analiza sytuacji finansowej wnioskodawcy

3. Podjęcie decyzji kredytowej przez bank

4. Podpisanie umowy

5. Realizacja kredytu w formie określonej umową

Wniosek kredytowy zawiera:

• kwotę kredytu

• cel

• terminy spłaty

• informacje o innych kredytach

• proponowane formy zabezpieczenia

Analiza zdolności kredytowej:

• osoba fizyczna - majątek, dochody, zatrudnienie, informacje o innych kredytach,

• osoba prawna - wiarygodność, zdolność do spłaty, analiza wyników finansowych (rentowność, wypłacalność), ocena płynności finansowej, ocena sprawności działania.

Umowa kredytowa określa:

• strony umowy

• kwotę i walutę kredytu

• cel kredytu

• zasady i termin spłaty kredytu

• wysokość oprocentowania

• sposób zabezpieczenia kredytu

• zakres uprawnień banku

• termin i sposób postawienia do dyspozycji kwoty kredytowej

• wysokość prowizji

• warunki zmiany i rozwiązania umowy

Prawne formy zabezpieczenia kredytu

• osobowe:

• poręczenie - osoba fizyczna lub prawna zobowiązuje się do spłaty kredytu z odsetkami, jeżeli kredytobiorca nie spłaci go w terminie

• weksel własny in blanco - kształtuje dodatkową ścieżkę egzekwowania roszczeń banku. Sporządza się deklarację wekslową, wg której bank jest uprawniony wypełnić weksel w przypadku zaprzestania spłaty

• poręczenie wekslowe (awal)

• gwarancja bankowa

• przelew (cesja) wierzytelności - bank kredytujący żąda zadeklarowania przez nabywcę, że cedowaną wierzytelność przekaże bankowi kredytującemu

• przystąpienie do długu

• rzeczowe:

• zastaw na rzeczach i prawach

• blokada środków na rachunku bankowym - ustalona pisemnie z wykluczeniem odwołania

• kaucja - wymaga umowy pisemnej, składa się ją na odrębnym rachunku bankowym

• bon na okaziciela

• hipoteka - zabezpieczenie spłaty kredytu na nieruchomości, dla której złożono księgę wieczystą. Przypisana jest do nieruchomości bez względu na to, kto jest jej właścicielem. Nie można ustanowić jej na nieruchomości, którą dłużnik ma tylko do użytku.

Kredyt towarowy

Kredyt towarowy (zwany również kupieckim lub handlowym) to postawienie do dyspozycji towarów będących przedmiotem wymiany rynkowej. Występuje on wówczas, gdy normalna transakcja kupna-sprzedaży przekształca się w stosunek kredytowy ze względu na odroczenie terminu zapłaty. Kredyt umożliwia prowadzenie działalności handlowej w sytuacji, gdy potencjalni nabywcy nie mają wystarczających środków finansowych, aby kupić towar w momencie oferowania go do sprzedaży, a równocześnie sprzedawcy nie mogą znaleźć nabywców, którzy mogliby natychmiast zapłacić im gotówką. Kredyt towarowy jest kredytem krótkoterminowym.

Szczególną formą kredytu towarowego udzielanego przez bank konsumentowi końcowemu za pośrednictwem instytucji finansowej i sprzedawcy jest sprzedaż ratalna.

Korzystanie z usług bankowych

Ponad 67% badanych w ciągu ostatnich 2 lat korzystało z usług banku. Najczęściej było to zakładanie/prowadzenie konta/rachunku bieżącego (82%). Nieco rzadziej korzystanie z usług bankowych dotyczyło zaciągnięcia lub spłaty kredytu/pożyczki (44%) lub zakładania/prowadzenia lokaty bankowej (16%). 32% respondentów w ciągu ostatnich 2 lat nie korzystało z usług banku.

Pytanie 1.

Proszę powiedzieć, czy w ciągu ostatnich 2 lat korzystał(a) Pan(i) z usług banku?

Z jakich usług banku Pan(i) korzystał(a)?

Zmiana banku

Osoby, które w ciągu ostatnich dwóch lat deklarowały korzystanie z usług banku, w przeważającej większości nie zmieniły banku na inny (90%). Pozostałe 10% respondentów dokonało takiej operacji, a najważniejszym powodem, który skłonił ich do takiej decyzji, były zbyt wysokie opłaty za korzystanie z konta (36%). Na kolejnych „miejscach” wymieniano następujące przyczyny: brak interesujących badanych ofert usług finansowych (21%), złą obsługę klienta (15%), zbyt wysokie oprocentowanie kredytu/pożyczki (13%), zbyt niskie oprocentowanie lokat (12%), reklamę innego banku (10%), wymóg zakładu pracy (6%), dogodną lokalizację i godziny pracy banku (4%), wpływ opinii bliskich/znajomych (3%).

Pytanie 2

Czy w ciągu ostatnich dwóch lat zmienił(a) Pan(i) bank, z którego usług Pan(i) korzystała?

Pytanie 3

Z jakiej przyczyny zmienił(a) Pan(i) bank?

Z przeprowadzonego przez PBS DGA badania wynika, że trudności i formalności wynikające ze zmiany banku na inny nie powstrzymają respondentów przed podjęciem tego kroku. Tak twierdzi 72% badanych (połączone odpowiedzi „raczej nie” - 41% i „zdecydowanie nie” - 31%). Są one natomiast przeszkodą dla 24% badanych.

Pytanie 4

W jakim stopniu zgadza się Pan(i) z następującymi stwierdzeniami?

Orientacja w ofertach

Z deklaracji respondentów wynika, że zdecydowana ich większość (56%) nie najlepiej orientuje się w ofercie usług świadczonych przez banki (połączone odpowiedzi „raczej nie” - 42% i „zdecydowanie nie” - 14%). Odsetek badanych dobrze orientujących się w ofercie usług sektora bankowego to 41% (połączone odpowiedzi „zdecydowanie tak” - 8% i „raczej tak” - 33%).

Dbałość o klienta

Zdecydowana większość badanych (66%) uważa, że banki dbają o swoich klientów (połączone odpowiedzi „zdecydowanie tak” - 15% i „raczej tak” - 51%). Przeciwnego zdania jest 26% respondentów (22% - „raczej nie”, 4% - „zdecydowanie nie”).

Oferty bankowe

Opinie na temat tego, że oferty różnych banków są do siebie podobne i nie ma większego znaczenia, z usług którego z nich się korzysta, podziela 40% respondentów, przeciwnego zdania jest natomiast 47%.

Opłaty ukryte

60% badanych twierdzi, że korzystanie z usług bankowych często wiąże się z opłatami ukrytymi, czyli takimi, które nie zostały wprost przedstawione w ofercie (połączone odpowiedzi „zdecydowanie tak” - 26% i „raczej tak” - 34%). Przeciwnego zdania jest 35% respondentów („raczej nie” - 27% i „zdecydowanie nie” - 8%).

Czytelność umów

O tym, że umowy z bankiem formułowane są w sposób czytelny i zrozumiały dla klienta, jest przekonanych 58% badanych (połączone odpowiedzi „zdecydowanie tak” - 13% i „raczej tak” - 45%). Brak czytelności i zrozumiałości umów bankowych z punktu widzenia klienta sygnalizuje 38% respondentów (odpowiedzi „raczej nie” - 27% i „zdecydowanie nie” - 11%).

  Zaufanie do instytucji

Najwięcej respondentów, bo aż 76%, ufa (zdecydowanie - 18%, raczej - 58%) bankom państwowym. Na drugim miejscu plasują się banki prywatne, które darzy zaufaniem 34% badanych (zdecydowanie - 5%, raczej - 29%). SKOKom ufa 22% badanych (3% - zdecydowanie, 19% - raczej), nieznacznie mniej osób obdarza zaufaniem banki internetowe - 16% (3% - zdecydowanie, 13% - raczej).

Największą nieufność deklarują respondenci w stosunku do banków internetowych (aż 57% połączonych odpowiedzi „raczej nie ufam” i „zdecydowanie nie ufam”). Na drugim miejscu pod tym względem są banki prywatne - 50% (36% - „raczej nie ufam”, 14% - „zdecydowanie nie ufam”), a na trzecim - SKOKi, którym nie ufa 48% respondentów (22% raczej, 26% zdecydowanie). Ostatnie miejsce zajmują banki państwowe, którym nie ufa zaledwie 16% badanych

Pytanie 5

W jakim stopniu ufa Pan(i) bądź nie ufa następującym instytucjom?

Czynniki wyboru banku

Najczęściej wskazywanym czynnikiem decydującym o wyborze banku, któremu respondenci powierzyliby swoje oszczędności, jest wysokość oprocentowania (60% odpowiedzi).

 

Powyżej 40% odpowiedzi zebrały dwa inne elementy: wysokość opłat za prowadzenie konta/lokaty (43%) oraz gwarancja bezpieczeństwa powierzonych pieniędzy (41%).

 

Na kolejnych miejscach plasuje się jakość obsługi klienta (np. brak kolejek w banku, łatwość załatwiania spraw) - 27% oraz renoma banku - 22%. Długoletnia obecność banku na rynku jest ważna dla 18% respondentów, własne doświadczenia i pozytywna ocena bliskich/znajomych jest istotna dla 14% badanych. 12% respondentów twierdzi, że istotnym czynnikiem jest możliwość załatwiania części spraw przez telefon lub Internet. Przyzwyczajenie jest ważne dla 7% badanych.

 

Pytanie 6

Co jest bądź byłoby dla Pana(i) ważne przy wyborze banku, któremu powierzył(a)by Pan(i) swoje oszczędności?

Łatwość otrzymania pożyczki w banku

66% respondentów twierdzi, że łatwo jest obecnie uzyskać pożyczkę w banku (44% uważa to za dość łatwe, a 22% badanych uważa, że jest to bardzo łatwe). 21% badanych uważa, że otrzymanie pożyczki w banku jest trudne (bardzo - 5%, dość - 16%).

 Pytanie 7

Czy Pana(i) zdaniem obecnie jest łatwo, czy też trudno, otrzymać pożyczkę w banku?

• 
  Badanie zostało zrealizowane na ogólnopolskiej reprezentatywnej 1043-osobowej próbie Polaków w wieku 18+ w ramach cyklicznego badania Omnibus.

• Prace terenowe zostały przeprowadzone w dniach 2-4 marca 2007 r.

• Dane zostały poddane procedurze ważenia, tak aby struktura społeczno-demograficzna próby odzwierciedlała strukturę populacji (brane pod uwagę cechy to: płeć, wiek, wielkość miejscowości zamieszkania oraz wykształcenie).

Cytowanie wyłącznie z podaniem źródła.

Marta Kabara Dezzzm2001

 

 

 

 

---