21. Szkolnictwo w Galicji od rozbiorów do 1848r.
Szkolnictwo średnie zostało spolszczone co do osób, książek i ducha. Po usunięci zmory germanizacyjnej i nauczycieli obcokrajowców podnosiło się na coraz wyższy poziom w porównaniu z tym co było przed postaniem Rady Szkolnej. Otwarto polskie szkoły realne, do których napłynęło sporo młodzieży (1872- 1874), a także 9 seminariów nauczycielskich (3-letnie) i 3 żeńskie (4-letnie), na których kierownictwo znaleziono światłych pedagogów. Wzięto się również za zakładanie szkół ludowych, tak bardzo wcześniej zaniedbanych. Frekwencja we wszystkich rodzajach szkół wzrastała gwałtownie.
Niestety, już w roku 1875 zaczęły się gromadzić ciemne chmury nad Radą Szkolną Krajową, która była coraz bardziej sprowadzana do roli biurokratycznego urzędu podległego ministerstwu i urzędnikom administracyjnym. Wielkie utrudnienia wprowadzał sejm galicyjski i wydział krajowy, który postulował aby obniżono poziom nauki w seminariach, rozdział szkół ludowych na wiejskie i miejskie, nadanie im charakteru szkółek zawodowych , odcięcia dzieciom chłopskim dostępu do szkoły średniej i poddania szkoły ludowej pod silniejszy wpływ kleru. Rada broniła się przed tego rodzaju postulatami, na co sejm obcinał budżet na budowę szkół i podwyższanie płac nauczycielskich. Na tych sporach traciła coraz więcej oświata kraju oraz upadała coraz bardziej powaga Rady Szkolnej, marniało szkolnictwo, malała frekwencja i znacznie obniżał się poziom naukowy nauczycielstwa.
Poprawa nastąpiła dopiero w roku 1890, dzięki mianowaniu odpowiedzialnego kierownika Rady Szkolnej tytułem jej wiceprezydenta. Pierwszym wiceprezydentem został Michał Bobrzyński. Silną dłonią, nie dopuszczającą oporu poczynił znaczne ustępstwa, zwłaszcza na polu szkolnictwa ludowego, ale za to do działalności Rady wprowadził ład i sprężystość oraz uzyskał dla niej znaczną samodzielność w stosunku do poprzednich lat, zdobył dla niej większy wpływ na szkolnictwo realne, przemysłowe i handlowe, wywalczył fundusze na budowę nowych szkół średnich i niższych, oraz na uposażenie nauczycielstwa. Pod względem wewnętrznym dbał, zabiegał o opracowanie oryginalnych podręczników szkolnych odpowiadających wymaganiom współczesnej wiedzy.
Rządy Bobrzyńskiego przypadły na okres jaskrawych przeobrażeń w życiu społecznym Galicji: szerokie masy uzyskiwały prawo wyborcze do parlamentu i sejmu krajowego, rozwinęły się główne stronnictwa ludowe i robotnicze, wśród zaciętej walki z panującym konserwatyzmem. W sferze szkolnej następstwem tych przeobrażeń był między innymi ogromny napływ dzieci chłopskich do gimnazjów, rozbudzenie się prądów radykalno- narodowych i konspiracyjnych stowarzyszeń wśród starszej młodzieży oraz nastrój opozycyjny wszelkiego odłamu nauczycielstwa ludowego. Dobrzyński wobec tych zmian zajmował stanowisko oporne, był przeciwny opozycji, zaostrzał więc dyscyplinę wśród młodzieży i nauczycielstwa, wzmacniał władzę dyrektorów i inspektorów, wprowadził mundury dla uczniów szkół średnich, popierał internaty przy seminariach nauczycielskich, przenosił, a nawet usuwał nauczycieli opozycjonistów.