Potrawy z ziemniaków (fragm)(e-book) - Barbara Jakimowicz-Klein

Ziemniaki - jemy je niemal codziennie, bez względu na porę roku, i ciągle mamy na nie apetyt. Trudno sobie wyobrazić, że mogłoby ich nie być. Nie znalibyśmy wówczas smaku nie tylko purée, ale i chrupiących placków, klusek śląskich, pyz, frytek i wielu innych wspaniałych przysmaków. Mają mnóstwo zalet - są smaczne, tanie, pożywne, zdrowe i, wbrew powszechnej opinii, nie tuczą. Zawierają cenne dla naszego organizmu cukry (skrobię), minerały (potas, magnez, wapń) i witaminy (C oraz z grupy B). To najpopularniejsze w naszej kuchni warzywo tym razem wystąpi w roli głównej - zarówno w tradycyjnych, jak i bardziej wyszukanych, pomysłowych, ale zawsze niezwykle pysznych daniach. Jeśli chcecie zabłysnąć prawdziwym kunsztem kulinarnym i wprawić w zachwyt rodzinę, a nawet najbardziej wybrednych gości, koniecznie zajrzyjcie do e-booka Barbary Jakimowicz-Klein Potrawy z ziemniaków! Zamieszczone w niej przepisy z pewnością możecie wykorzystać na każdą okazję. Naprawdę warto!

SPIS TREŚCI

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Wszystko, co warto wiedzieć o ziemniakach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Historia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Wartości odżywcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Tuczą czy nie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Lista odmian ziemniaków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Sposób podania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Ziemniaki bez tajemnic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Przydatne drobiazgi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Szczypta ziół dla smaku i zdrowia, czyli przyprawy leczące zalecane

przez Dietę Funkcjonalną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

PRZEPISY

Zupy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Zapiekanki i inne dania z piekarnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Zapiekanki ………………………………………………………………….33

Ziemniaki pieczone …………………………………………………………..45

Inne ziemniaczane pyszności z piekarnika ……………………………….63

Ziemniaki z patelni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

Ziemniaki z grilla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

Placki ziemniaczane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Krokiety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

Ziemniaki gotowane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

Purée ziemniaczane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Kluski i pierogi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

Frytki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

Sałatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136

Potrawy z młodych ziemniaków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149

Regionalne potrawy z ziemniaków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

Potrawy z ziemniaków z różnych stron świata . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170

● Europa ……………………………………………………………………….171

● Azja ………………………………………………………………………….204

● Afryka …………………………………………………………………………208

● Ameryka Północna ………………………………………………………….213

● Ameryka Południowa …………………………………………………………..214

Raritas kucharska, czyli przepisyretro 219

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

Jemy je niemal codziennie, bez względu na porę roku, i ciągle

mamy na nie apetyt. Z ziemniaków można przecież przygotować

tak wiele rozmaitych dań. Smaczne są pieczone, gotowane w mundurkach

i jako purée. Któż z nas nie przepada za chrupiącymi plackami,

aromatycznymi zupami czy pożywnymi zapiekankami?

Ziemniaki dawno przestały być jedynie podstawowym artykułem

żywnościowym. Eksperci docenili ich walory odżywcze,

my - ich smak. Mają mnóstwo zalet - są pyszne, tanie, pożywne

i zdrowe. Nie zawierają tłuszczu, są natomiast bogate w cenne witaminy

i składniki mineralne oraz w węglowodany, a więc szybko

dostarczają energii.

Książka Potrawy z ziemniaków adresowana jest do wszystkich

amatorów kartofelków. Mam nadzieję, że będą usatysfakcjonowani.

Ich ulubione warzywo tym razem wystąpi w roli głównej

- zarówno w tradycyjnych, jak i bardziej wyszukanych, po-

mysłowych, ale zawsze niezwykle smakowitych daniach. Wiele

proponowanych potraw świetnie nadaje się na imprezę w modnym

stylu rustykalnym. Dzięki nim zabłyśniecie Państwo prawdziwym

kunsztem kulinarnym i wprawicie w zachwyt rodzinę

i nawet najbardziej wybrednych gości. A zatem uchylam rąbka

ziemniaczanej tajemnicy... Potrawy z ziemniaków będą smaczniejsze

i zdrowsze, jeśli dodamy do nich szczyptę aromatycznych

przypraw ziołowych. Jeśli nie wierzycie, najlepiej sprawdźcie

to sami...

Historia

Ziemniaki wyjątkowo długo zabiegały o podniebienia europejskich

smakoszy. Na nasz kontynent przywędrowały dopiero

w XVI wieku z Ameryki Południowej, za sprawą hiszpańskich

konkwistadorów, którzy przywieźli je od Inków. Z początku pożywne

bulwy nikogo specjalnie nie interesowały: ziemniaki hodowano

tylko w ogrodach dla ozdoby - jako egzotyczny kwiat.

Jako pierwszy do odkrycia istoty ziemniaków przyczynił się John

Gerard, który w swoim zielniku (Herbal, ok. 1586) zwrócił uwagę

na to, że bulwy ziemniaków są jadalne.

Ale nawet rozpoznanie ich wartości odżywczych nie rozpoczęło

jeszcze triumfalnego pochodu ziemniaków do kuchni. Czego

nie była w stanie uczynić nauka, w końcu udało się naglącej

potrzebie... Ziemniaki zawdzięczają karierę francuskiemu aptekarzowi

Antoine'owi A. Parmentierowi, zwycięzcy ogłoszonego

w 1773 roku przez Francuską Akademię Nauk konkursu na opanowanie

klęski głodu. Zaproponował on masową uprawę ziemniaków,

a także wprowadził wiele oryginalnych sposobów ich

przyrządzania. Wiele jego kulinarnych przepisów przetrwało w niezmienionej

postaci do dnia dzisiejszego. Wkrótce niewymagające

zbyt dobrej ziemi pod uprawę, łatwo rosnące w różnych warunkach

klimatycznych, smaczne i pożywne ziemniaki uratowały od

klęski głodu wiele krajów, jak na przykład Irlandię czy Rosję.

W Polsce ziemniaki pojawiły się za panowania Jana III Sobieskiego,

który przywiózł je ukochanej Marysieńce jako prezent

z wiedeńskiej wyprawy. Naszym przodkom ziemniaki nieprędko

Wszystko, co warto wiedzieć

o ziemniakach przypadły do... smaku. Przywykli do potraw tłustych i pieprznych,

uznali je za mdłe i bez wyrazu. Gdy podano je po raz

pierwszy w Wilanowie, nie wzbudziły entuzjazmu, przyjęto je

raczej chłodno. Na prowincji przez długi czas ziemniaki uznawane

były za produkt szkodliwy dla zdrowia. Dopiero za panowania

Augusta II opinia ta została zmieniona. Ale jeszcze na początku

XIX wieku generał i poeta Franciszek Morawski (1783-1861)

tak o nich pisał w Dworcu mojego dziadka:

Był tam rosół z pozłotą, sztuka mięsa z kwiatkiem,

Flaki w tłuszczu tonące i pieczeń huzarska,

Wielka, nawet naonczas, raritas kucharska,

Jakaś strawa szczególna i dotąd nie znana,

Dziwacka, cudzoziemska kartoflami zwana1.

Tak jak z początku gwałtownie odrzucano ziemniaki, tak później

triumfalnie weszły one do kuchni europejskiej. Zadomowiły się

one nie tylko na starym kontynencie, ale także stały się niejednokrotnie

głównym komponentem dań w kuchniach innych zakątków

świata.

Wartości odżywcze

Ziemniaki są smaczne, niskokaloryczne i pożywne. Zawierają mnóstwo

cennych dla naszego zdrowia minerałów i witamin.

► Mają sporo witaminy C, która chroni przed nowotworami,

chorobami krążenia, pozwala uniknąć przeziębienia i grypy

oraz podtrzymuje młodość. To jeden z najważniejszych antyutleniaczy,

zwalczających tzw. wolne rodniki. Witamina ta

wspomaga także spalanie tłuszczu. Ziemniaki powinny zatem

znaleźć się w jadłospisie osób dbających o linię (ale uwaga -

ważny jest sposób przygotowania potraw z tego warzywa!).

Obiadowa porcja ziemniaków dostarcza nawet 30-50 procent

dziennego zapotrzebowania na tę witaminę.

► Bogate są w potas, który ułatwia pozbycie się z organizmu

szkodliwych substancji, a także nadmiaru wody. Potas wzmacnia

mięsień sercowy, ma działanie tonizujące, obniża ciśnienie

krwi. Ziemniaki powinny więc na stałe zagościć w menu

osób chorujących na serce. Ich spożywanie zaleca się także

w chorobach nerek. Porcja ziemniaków pokrywa w 20-30 procentach

dzienne zapotrzebowanie organizmu na ten mikroelement.

Potas równoważy nadmiar sodu, czyli soli kuchennej

w naszej diecie.

► Są dobrym źródłem witamin z grupy B, zwłaszcza B1, B2, B3,

B6 wzmacniających system nerwowy, sprawiających, że mamy

lepszy nastrój i łatwiej zasypiamy.

► Magnez wykazuje działanie antystresowe i tonizujące, obniża

ciśnienie krwi, wzmacnia serce.

► Ziemniaki zawierają około 20 procent skrobi (łatwo strawnych

węglowodanów), błonnik regulujący trawienie, wysokiej

jakości białko.

► Zawierają ponadto fosfor, wapń, żelazo, kwas foliowy, witaminy

A i PP.

► W odróżnieniu np. od marchewki nie gromadzą azotanów i azotynów.

Szkodliwe działanie tych związków zawartych w bulwach

jest prawdopodobnie blokowane przez witaminę C, która

ma właściwości przeciwutleniające.

Warto wiedzieć:

► Zawarte w ziemniakach minerały przyczyniają się w dużej

mierze do zachowania równowagi kwasowo-zasadowej w naszym

organizmie. Gdy nastąpi zachwianie równowagi między

kwasami i zasadami, nasz organizm reaguje nadwrażliwością:

z początku większość z nas rejestruje tylko złe samopoczucie,

później zaczynają się problemy z żołądkiem i jelitami.

Kwaśne środowisko przyczynia się do rozwoju bakterii

i grzybów. Brak równowagi kwasowo-zasadowej może nawet

prowadzić do przewlekłych chorób, takich jak dna moczano11

wa czy reumatyzm. Ziemniaki stanowią jeden z najlepszych

produktów pobudzających produkcję zasad.

► Gotowane ziemniaki poleca się osobom cierpiącym na wrzody

żołądka (działają osłaniająco na błonę śluzową żołądka),

choroby nerek i dnę moczanową.

► Sok świeżo wyciśnięty z ziemniaków wskazany jest przy dolegliwościach

żołądkowych, zwłaszcza przy nadkwasocie, zaparciach

i wrzodach żołądka. Korzystnie wpływa na mięśnie

i dostarcza energii. Warto pić go po jednej łyżce stołowej trzy

razy dziennie przed jedzeniem.

► Miazga z surowych ziemniaków doskonale leczy podrażnienia,

pomaga przy oparzeniach i egzemie.

► Chorzy na cukrzycę nie powinni jeść dużych ilości ziemniaków

(ziemniaki powodują wzrost poziomu insuliny i cukru

we krwi), co nie znaczy, że nie mogą ich w ogóle jeść!

Tuczą czy nie?

Wbrew powszechnej opinii ziemniaki nie są wysokokaloryczne -

100 g zawiera około 80 kcal. Wystarczy porównać je z makaronem,

który zawiera około 350 kcal w 100 g, chlebem pszennym

(278 kcal), płatkami kukurydzianymi (388 kcal) czy czekoladą

(568 kcal). To nieprawda, że tuczą. Choć rzeczywiście mają więcej

kalorii niż inne warzywa, to zawarte w nich substancje włókniste

przyspieszają trawienie i... sycą! Oprócz błonnika zawierają

sporo potasu i witaminy C, które sprzyjają figurze. O tym, czy

ziemniaki tuczą, decyduje sposób ich przyrządzenia. Pamiętajmy:

Dodatek tłuszczu podwyższa kaloryczność ziemniaków!

Warto wiedzieć:

Porcja cienkich frytek zawiera więcej tłuszczu niż taka sama ilość

frytek grubo pokrojonych. Mrożone wchłaniają więcej tłuszczu

niż przygotowywane bezpośrednio przed smażeniem. Szczególnie

kaloryczne są chipsy. 100 g ma 580 kcal, aż o 230 kcal więcej

niż uważane za bardzo kaloryczne frytki.

Lista odmian ziemniaków

Choć mogą wydawać się identyczne, warto wiedzieć, jakie są ich

cechy charakterystyczne i jakie dania najlepiej jest przyrządzać

z różnych ich odmian.

Pierwiosnek

To wczesna odmiana ziemniaków, wyróżniająca się owalnym

kształtem i jasną skórką z różowymi plamkami wokół oczek.

Miąższ tej odmiany ziemniaków jest biały i ścisły. Po ugotowaniu

nie rozsypuje się, dlatego pierwiosnek doskonale nadaje się

do przyrządzania sałatek ziemniaczanych.

Frezja

To gatunek wczesnych ziemniaków. Frezja ma podłużny kształt,

ścisły, jasnożółty miąższ. W trakcie gotowania skórka tej odmiany

ziemniaków raczej nie pęka. Frezja doskonale nadaje się do przyrządzania

sałatek. Ziemniaki tej odmiany wykorzystuje się także

do przygotowania zapiekanek, ciasta na knedle, dań jednogarnkowych.

Smaczne są również pieczone na grillu lub w piekarniku.

Bryza

To odmiana średnio późna. Jej cechą charakterystyczną jest owalno-

okrągły kształt, gładka skórka i żółty miąższ. Po ugotowaniu

miąższ łatwo się rozsypuje. Ziemniaki bryza są doskonałe jako

dodatek do posiłków, składnik klusek oraz w postaci placków

ziemniaczanych. Świetnie nadają się także na purée.

Drop

To okrągłe ziemniaki z intensywnym żółtym miąższem, pokryte

chropowatą skórką. Jest to odmiana mączysta, rzadko spotykana

wśród młodych ziemniaków. Drop najlepiej smakuje upieczony

na grillu lub w piekarniku, smażony, ugotowany w mundurkach.

Irys

Jest to jedna z najpopularniejszych odmian. Irysy to ziemniaki

typu sałatkowego. To znaczy, że po ugotowaniu miąższ jest bardzo

zwięzły. Ziemniaki tej odmiany mają podłużny kształt, gładką

skórkę, która w trakcie gotowania nie pęka. Ziemniaki odmiany

irys są bardzo delikatne w smaku, mają charakterystyczny aromat

i intensywną żółtą barwę. Znakomicie nadają się do przyrządzania

sałatek, równie smaczne są smażone i pieczone na grillu lub w piekarniku.

Ten gatunek ziemniaków jest najbardziej ceniony przez

profesjonalnych kucharzy - ziemniaki po ugotowaniu nie rozsypują

się i mają niepowtarzalny smak.

Asterix

Jest to nowa, późna odmiana rodem z Holandii. Charakteryzuje

się czerwoną, gładką skórką i wydłużonym kształtem. Ze zwartego

miąższu najlepiej przyrządzić frytki lub domowe chipsy.

Iryga

Bulwy tej odmiany mają jasnoróżową i gładką skórkę. Miąższ

jest kremowy. Nie rozpadają się mimo długiego gotowania. Doskonale

nadają się na placki, a także na różnego rodzaju kluski.

Bila

Duże bulwy mają okrągły, regularny kształt. Żółty miąższ jest

zwarty - idealny do różnych zapiekanek. Ziemniaki tej odmiany

można też piec w folii (lepiej je wcześniej lekko obgotować).

W zależności od tego, jakie danie chcemy przygotować, należy

wybrać właściwy gatunek ziemniaków. Ze względu na konsystencję

ziemniaki po ugotowaniu można podzielić na:

Sałatkowe

Ziemniaki sałatkowe nawet po ugotowaniu mają ścisły miąższ

i nie rozsypują się. Szczególnie polecane są do sałatek, zapiekanek,

jak również do pieczenia na grillu lub w piekarniku.

Uniwersalne

Najczęściej jadamy ziemniaki uniwersalne. Nadają się właściwie

do każdego rodzaju potraw. Miąższ po ugotowaniu nie rozsypuje

się, jednak jest mniej ścisły niż miąższ odmiany sałatkowej. Doskonały

dodatek do zapiekanek, dań i sosów mięsnych.

Mączyste

Ziemniaki mączyste po ugotowaniu zazwyczaj się rozsypują.

Znakomite jako purée, dodatek do dań jednogarnkowych, zup, do

ciasta na kluski czy placki ziemniaczane.

Warto wiedzieć:

Konsystencja ziemniaków po ugotowaniu świadczy o zawartości

skrobi w danym gatunku. Im bardziej mączyste, rozsypujące się

po wyjęciu z wrzątku, tym więcej w nich skrobi. Po przekrojeniu

surowego ziemniaka jego połówki trzeba potrzeć o siebie. Jeśli

na powierzchni przecięcia wytworzy się cienka biała warstwa, to

niezbity dowód, że mamy w ręku odmianę mączystą. Również

kształt ziemniaka jest pewną wskazówką. Podłużne bulwy należą

zazwyczaj do odmiany sałatkowej. Mają zbity miąższ i nie

rozsypują się po ugotowaniu. Im bardziej okrągłe, tym bardziej

mączyste, o mniej ścisłym miąższu.

Sposób podania

Z ziemniakami można pofantazjować w kuchni bardziej niż z innymi

warzywami. Nie obejdzie się bez nich prozaiczny obiad, nadają

się także na wykwintną kolację. Przygotowywane na dziesiątki

sposobów komponują się prawie ze wszystkim, co jemy.

Amatorzy ziemniaków lubią zwłaszcza ich młode odmiany. To

smaczny dodatek do mięsa i ryb. Ugotowane, posypane koperkiem

i polane roztopionym masłem lub upieczone i podane z dodatkiem

ziołowego twarożku są także wspaniałym daniem głównym. Pierwsze

odmiany nadają się do pieczenia i gotowania, także na sałatki,

gdyż mają zwięzły miąższ. Jednak nie da się z nich zrobić purée,

placków, knedli czy kopytek, gdyż mają za mało skrobi.

Najwięcej właściwości odżywczych zachowują odmiany późniejsze.

Pieczone w folii smakują zupełnie inaczej niż gotowane

w wodzie. Gotowane w mundurkach nabierają natomiast smaku

orzechów. Późne ziemniaki świetnie nadają się na sałatki, zapiekanki

i inne dania z piekarnika, a także potrawy z patelni i różnego

rodzaju kluski.

Ziemniaki bez tajemnic

► Młode ziemniaki szybko więdną, nie nadają się do długiego

przechowywania jak jesienne odmiany. Często są sprzedawane

w foliowych workach. Trzeba je od razu przełożyć, np. do

koszyka. Zawierają bardzo dużo wody, dlatego przechowywane

zbyt długo szybko więdną, mają mdły smak i tracą aromat.

W chłodnym, suchym i przewiewnym miejscu wytrzymają

najwyżej kilka dni. Wybierajmy bulwy zdrowe, foremne

i suche, z jak najmniejszą liczbą oczek, i to płytko osadzonych.

Najlepiej kupować taką ilość młodych ziemniaków, którą natychmiast

zużyjemy.

► Młode ziemniaki mają cienką, delikatną skórkę, pod którą

kryje się najwięcej witamin. Przed gotowaniem wystarczy je

umyć szczotką pod strumieniem zimnej wody.

► Najlepiej jest gotować młode ziemniaki w mundurkach. Warto

też pamiętać, że zalane małą ilością wrzątku i krótko gotowane

pod przykryciem tracą mniej witaminy C. Ziemniaki

w mundurkach powinno gotować się na umiarkowanym ogniu,

by skrobia równomiernie pęczniała.

► Pamiętajmy też o tym, że smażenie lub pieczenie najlepiej

chroni rozpuszczalną w wodzie witaminę C - ziemniaki gotowane

i purée zawierają jej najmniej.

► Ziemniaki ugotują się równomiernie, jeśli wybierzemy bulwy

jednakowej wielkości. Jeżeli takimi nie dysponujemy, większe

ziemniaki nakłujmy widelcem lub przekrójmy na pół.

► By ziemniaki szybciej się ugotowały, dodajmy do wody nieco

masła lub margaryny.

► Ziemniaki smażone będą bardziej chrupiące, jeżeli przed włożeniem

ich na tłuszcz posypiemy je odrobiną mąki pszennej.

Jeżeli ziemniaki wcześniej zostały ugotowane, należy je przed

podsmażaniem wystudzić - ciepłe wchłoną zbyt dużo tłuszczu.

► Łyżka octu zapobiega pękaniu skórki ziemniaków gotowanych

w mundurkach. Ziemniaki pieczone w piekarniku nakłujmy

widelcem.

► Ziemniaki gotowane w mundurkach nie wymagają odparowywania

na ogniu, ponieważ skórka chroni bulwy przed nasiąknięciem

wodą. Jeżeli po odlaniu i odsączeniu wyłożymy

je pojedynczą warstwą na półmisek, a po 2 minutach obrócimy

na drugą stronę, już po następnych 2 minutach ich skórka

będzie całkowicie sucha.

► W domu ziemniaki najlepiej przechowywać w papierowej

torbie w chłodnym miejscu, ale w temperaturach dodatnich

(w ujemnych stają się słodkie, ponieważ skrobia zamienia się

w cukier).

► Ziemniaki do zup niekwaśnych, np. jarzynowej, gotujemy razem

z pozostałymi składnikami. Do kwaśnych lepiej jest ugotować

je osobno. Jeśli chcemy ugotować ziemniaki w zupie

np. ogórkowej, musimy dopilnować, by były miękkie, zanim

dodamy kwaśne dodatki.

► Nie moczmy zbyt długo ziemniaków w wodzie - zachowają

dzięki temu więcej witaminy C, której są źródłem.

► Krójmy ziemniaki dość grubo, gdyż małe kawałki są po ugotowaniu

wodniste.

► Młode ziemniaki, podobnie jak te stare, kiełkujące na wiosnę,

mogą zawierać szkodliwą solaninę. Bez trudu ją poznamy po

zielonym kolorze. Odrzucajmy ziemniaki tej barwy. Ziemniaki

kiełkujące grubo obierajmy.

Warto wiedzieć:

Uważajmy na ziemniaki zielone i te, które zaczynają kiełkować!

Podwyższona jest wówczas w bulwach zawartość toksycznej dla

nerwów solaniny, której nie daje się w pełni usunąć nawet po

ugotowaniu.

► Aby przywiędłe ziemniaki nabrały jędrności, przed obraniem

dobrze jest włożyć je na pół godziny do zimnej wody.

► Do pieczenia wybierajmy ziemniaki podobnej wielkości, do

faszerowania lepsze są duże i kształtne bulwy. Najpierw je

myjemy, suszymy, potem lekko nacinamy na krzyż lub nakłuwamy

widelcem. Każdy ziemniak owijamy w folię aluminiową.

Układamy na blasze i pieczemy około godziny

w 200 stopniach C.

► W kuchence mikrofalowej pieczenie trwa o wiele krócej niż

w piekarniku. Ziemniaki (bez obierania) myjemy, nakłuwamy

kilkakrotnie widelcem lub wykałaczką. Układamy na talerzu

i pieczemy bez przykrycia 12-15 minut (w zależności od wielkości

bulwy) w kuchence nastawionej na 750 W.

Przydatne drobiazgi

Przy użyciu praktycznych przyrządów przygotowanie potraw

z ziemniaków nie jest skomplikowane. Warto zaopatrzyć się w:

► Worki termiczne do ziemniaków w mundurkach.

► Praskę do rozgniatania ugotowanych ziemniaków.

► Praskę do rozgniatania ziemniaków w kawałkach.

► Łopatkę metalową do przewracania placków.

► Sito do przecierania ziemniaków.

► Formę do ziemniaczanych sufletów.

► Krajalnicę do ugotowanych ziemniaków.

► Garnek do gotowania ziemniaków.

► Tarkę uniwersalną z dużymi i małymi otworami.

► Szczypce do pieczonych ziemniaków.

► Sitko do formowania gniazdek z ziemniaków.

► Nożyki do obierania ziemniaków.

► Nożyki do wykrawania kulek z ziemniaków.

► Krajalnicę do surowych ziemniaków.

► Jeśli często smażymy frytki, sprawmy sobie elektryczną frytkownicę.

Jeśli jadamy je tylko okazjonalnie, wystarczy dobry

garnek z grubym dnem, metalowym koszyczkiem i szklaną

pokrywą. Po usmażeniu frytek koszyk opieramy na garnku

i osączamy. Można też kupić sam koszyczek, dobrany wielkością

do garnka.

► Krajalnicę do frytek - dzieli obrane ziemniaki na słupki równej

grubości (w dwóch rozmiarach).

Zioła to rozkosz dla podniebienia i naturalne lekarstwo. Można

je dodawać do wszystkich potraw z ziemniaków. Dzięki nim to

samo danie może za każdym razem nabierać zupełnie nowego

smaku i zaskakującego aromatu. Wystarczy odrobina pachnącej

przyprawy, by ze zwykłego dania zrobić kulinarny przysmak.

Potrawy z ziemniaków mają wiele walorów smakowych,

często jednak - zwłaszcza te przygotowywane w sposób tradycyjny

- są ciężkostrawne. Dlatego warto za namową twórcy Diety

Funkcjonalnej Lecha Tkaczyka2 spróbować wzbogacić je odrobiną

ziół. Sprawi to, że dania te będą łatwiej trawione.

Z potrawami z ziemniaków dobrze komponują się takie

przyprawy, jak: majeranek, liść laurowy, papryka mielona

słodka i ostra, bazylia, mięta, tymianek, koper, zioła prowansalskie.

Znakomitym dodatkiem do ziemniaków jest gałka muszkatołowa.

Oprószone niewielką ilością tej przyprawy nabierają

wyjątkowo przyjemnego aromatu. Jednak gałki należy używać

z umiarem ze względu na jej palący smak. Ziemniaki zyskają na

smaku, gdy do wody, w której się gotują, wrzucimy liść laurowy

i 2-3 ząbki czosnku lub trochę suszonego kopru (zawiniętego

w gazę). Do zapiekanek szczególnie pasują oregano i rozmaryn.

Sałatki warto doprawiać ogórecznikiem. Kartoflanka natomiast

powinna pachnieć cząbrem, rozmarynem, ziołami prowansalskimi,

kminkiem lub majerankiem.

Szczypta ziół dla smaku

i zdrowia, czyli przyprawy

leczące zalecane przez

Dietę Funkcjonalną

2 Więcej informacji na temat Diety Funkcjonalnej znajdziesz w książce Lecha

Tkaczyka Dieta Funkcjonalna. Nowe spojrzenie na zdrowe żywienie, wydanej

nakładem Wydawnictwa ASTRUM, Wrocław 2003.

Dieta Funkcjonalna Lecha Tkaczyka zaleca też wzbogacanie

dań z ziemniaków hyzopem, bożym drzewkiem, ostrożniem

warzywnym, bobrkiem trójlistkowym, werbeną i dragankiem

(estragonem), a także gotowymi mieszankami przyprawowymi:

ZDROWIE, KALORIA, SAŁATKOWA, ŚLĄSKA,

GÓRALSKA. Do specjałów ziemniaczanych kuchni światowej

można natomiast dodać szczyptę mieszanek ITALIANA, INDIA,

5 PRZYPRAW i ZEN.

Warto wiedzieć:

Zioła to najprostszy sposób przygotowania oryginalnego i zdrowego

posiłku!

1

---