Problem organizacji perceptualnej

(to wszystko jest spoko pokazane na slajdach;))

jest taki slajd zatytułowany: GRUPOWANIE PERCEPTUALNE i są tam takie rysuneczki od A do J podpisane po angielsku, no to teraz troszke o nich (tłumaczenie na polski;))

A- nie ma grupowania

B- grupowanie para za parą (przez bliskość)

C- przez podobieństwo koloru

D- podobieństwo wielkości

E- odobieństwo orientacji

F- zasada wspólnego losu

G- zasada symetrii ( grupowane są elem. symetryczne)

H- grupowanie elementów rownoległych

I- zasada ciągłośći

J- zasada zamkniętości (wyróżniają się figury zmknięte)

to do slajdu, gdzie trzeba znależć pieska wśród plamek;)

Grupowanie i pamięć- grupowanie jest zależne od pamięci. Doświadczenie to wyznacza kierunek poszukiwań kształtów.

Prawidła wyróżniania figur:

- figura wydaje się bliżej obserwatora, gdy posiada kontur wyznaczający jej kształt

- kiedy tło otacza figurę

- względna wielkość i orentacja

- za figure postrzegamy elem. równoległe, symetrzyczne oraz wypukłe

- efekt sensowności- figurą jest to, co wydaje się sensowne

- problem otworów- otowry są widoczne, kiedy istnieje region otaczający, który może być spostrzegany jako fragment tła.

Uzupełnianie wzrokowe:

- teorie "znajomego wyglądu"-- częściowo zakryty obiekt uzupełnia sie do najczęściej spotykanego kształtu zgodnego z widoczną częścią danego obiektu

- teorie prostoty- częściowo zakryty obiekt uzupełnia się do najprostszej figury zgodnej z widoczną częścią danego obiektu

- teorie "ekologiczne"- styk konturów jest tzw. połączeniem T, zasłonięta krawędź jakoś łąćzy się z inną zasłoniętą krawędzią

Teoria ekologiczna Kellmana i Shipleya:

- nieciągłość krawędzi jest warunkiem koniecznym ale nie dostatecznym uzpełniania wzrokowego

- uzupełnienie zależy od tego, czy nieciągłości mogą być ze sobą powiązane

- nowa jednostka perceptualna zostanie utworzona, jeśli uzupełniane krawędzie tworzą zamknięty obszar

- jednostkom są przypisywane pozyche w głębi wg dostępnych inf. na temat głębi

Kontury iluzoryczne (typ uzupełniania wzrokowego):

(no tutaj chyba trza się wspomóc slajdami, bo bez tego troszke ciężko załapać;))

chodzi generalnie o dunandy;)

- symetria i równoegłość duand blokują powstawanie konturów iluzorycznych

- kształt iluzoryczny może być nieznany

- może być indukowany przez zakończenie linii; zakończenia te muszą odpowiadać gładkiej figurze zasłaniającej

Anatomia układu wzrokowego wykład 2.

krótkowzroczność- soczewka jest za silnha w stosunku do długości ok, obraz rysowany za siatkówką

dalekowzroczność- obraz za słabo ogniskowany, wypada za okiem; trudne do wykrycia, gdyż soczewkę można samemu pogrubić (wysiłek akomodacyjny)

z wiekiem soczewka sztywniej i powstaje starczowzroczność- złe widzenie z bliska.

astygmatyzm- w jednym kierunku (np. pionowym) soczewka załamuje prawidłowo, w drugim (np. poziomo) załamuje nieprawidłowo, w każdym oku może być inna nieprawidłowość.

o ostrości widzenia decyduje tez tzw. głębia ostrości- im mniejszy otwór w źrenicy, tym wyraźniejszy obraz, czyli obraz jest lepszy przy wyraźnym świetle.

Siatkówka:

-komórki zwojowe- ich aksony tworzą nerw wzrokowy

-komórki 2biegunowe

-receptory- pręciki i czopki

receptory są jakby istawione tyłem do światła.

Obraz rysowany na siatkówce- na plamce żółtej jest on najostrzejszy. Plamka żółta obejmuje bszar 1 stopnia kąta widzenia. Poza tym obszarem wszystko się rozmywa- nasze ostre widzenie jest tylko złudzeniem tworzonym przez ruchy gałek ocznych.

Pręciki- odpowiadają za widzenie nocne, bardzo wrażliwe na światło, prawie w ogóle nie ma ich w obszarze plamki żółtej. Nie potrafią rozróżniać barw, aby podnieść swoją wrażliwość połączone są w grupy.

- w nocy nie widzimy barw

- w nocy widzenie jest rozmyte (pojedyncze receptory nie przekazują inf.)

- z boku lepiej widzimy wnocy (na wprost gorzej)- pręcików na wprost nie ma

Plamka żółta i dołek środkowy- miejsce w którym występuje najwiecej czopków, efektem jest dokładne widzenie.

3 rodzaje czopków:

wrażliwe na kolory: czerwony, zielony, niebieski

Plamka ślepa- miejsce ujścia informacj, 4 razy większa od obszaru ostrego widzenia.

Informacje z lewrj strony siatkowki (prawej strony pola widzenia) biegną do lewego ciałka kolankowatego bocznego i do lewej półkuli. Część informacji zostaje rozdzielona.

Pole recepcyjne- pole siatkówki na które pada światło

Ciała kolankowate boczne:

- szlak wielkokomorkowy

- warstwy drobnokomówrkowe

docierają do nich informacje zobydw oczu

-komórki duże- związane z odbieraniem informacji na temat bodźców szybkozmiennych, nie rozróźniają barw, nie rozpoznają szczegółów

- komórki drobne- powolne w odpowiedzi, reaguja na barwy, przenoszą informacje na temat szczegółów

Kora wzrokowa:

- kom. proste- odpowiadają na obraz umieszczony w polu widzenia (na krawędzi, czyli granice między światłem i cieniem)

- kom. złożone (kompleksowe)- reagują na linie niezależnie od ich położenia w polu, reagują na przemieszczanie się linii w jednym kierunku

- kom. dwuoczne (hiperkompleksowe)- wrażliwe na różnice w obrazach z obu oczu

Milner i Goodeyl- 2 systemy wzrokowe:

- odpowiadający ze percepcję- droga brzuszna do płata skroniowego- rozpoznawanie kształtów

- odpowiadjący za sterowanie wzrokowe, np. kończyn- droga grzbietowa w kierunku płata ciemieniowego czyli kory ruchowej- mówi o miejscu obiektu, dostarcza informacji potrzebnych do sięgnięcia lub wsakazania obiektu.

Widzenie barw.

teoria 3-chromatyczna (Young i Helmholtz)

3 rodzaje czopków o wybiórczej wrażliwości na barwę: niebieską, zieloną, czerwoną.

Jeśli komórka zwojowa jest pobudzana przez czopki wszystkich 3 rodzajów, pełni wtedy rolę detektora światła.

Jesłi jest pobudzana przez czopki 1 lub 2 rodz. wtedy ma miejsce rozróżnianie barw.

reakcje na barwy dopełniające:

- w mechanizmie widzenia uczestniczą tylko małe kom. zwojowe

- ich pola recepcyjne: reakcja ON na oświetlenie części środkowej jedna z barw dopełniających, to reakcja OFF przy oświetleniu cz. obwodowej drugą barwą

- najwięcej jest komórek reagujących na barwy czerwoną i zieloną

pobudzenie występuje w 3 sytuacjach:

- gdy środek pola oświetlony jest czerwona plamką

- gdy całe pole recepcyjne oświetlone jest plamką czerwoną

- gdy środek pola oświetlony plamką białą

gdy całe pole oświetlone jest plamką białą- kom. są niekatywne, gdy zielona- kom. sa zahamowane.

kom. staje się niekatywna gdy jest oświetlona plamką biała ponieważ:

światło białe jest mieszaniną wszystkich barw wchodzących w skład widma słonecznego, pobudza czopki czrewone i zielone zarazem, a pobudzenie przez czopki ze środka pola (czerwone) jest znoszone przez hamujące działanie czopków zielonych.

mieszanie barw:

- addytywne- rzutniki

- substrakcyjne- uzyskujemy światło za pomocą filtrów: jeden przepuszcza fale długie, drugi przepuszcza fale krótkie ( na zasadzie odejmowania)

widzimy światło od 380 do 720 nanometrów

czopki reagują także na jasność i natężenie światła.

Są pewne mieszaniny barw, których nie jesteśmy w stanie odróżnić od siebie, wynika to z tego, że mamy 3 rodzaje czopków.

Anomalie widzenia barwnego:

- trichromaci anomalni- proporcje w dobieraniu 3 barw podstawowych są nieprawidłowe

- dichromaci- każdą barwę mogą złożyć z 2 barw, uszkodzony jest 1 rodzaj czopków.

• protanopia- brakuje czerwonego pigmentu ( nie odróżnianie czerwonego i zielonego)

• dnteranopia- brak pigmentu zielonego (nie odróżnianie czerwoneo i zielonego)

• tritanopia- brak pigmentu niebieskiego (nie odróżnianie niebieskiego i żółtego)

Subiektywne spostrzeganie barw:

- barwa jaskrawa

- barwa nasycona

o kolorze decuduje średnia rozkładu wysyłanych fotownów. Im więcej fotonów wysłanych zostaje, tym jaskrawsze wydaje nam się światło.

Kolor jest tym bardziej nasycony im mniej jest w nim bieli.

barwy pozaspektralne- nie występują w tęczy np. purpury, brązy

doświadczenie Landa:

interesowało fo subiektywne odbieranie barw

Pokazywł bodźce nazywane mondrianowskimi (barwne papierki), prosił o nazywanie koloru przy różnych oświetleniach. Potem oświetlał dany kolor, np. światłem niebieskim i mierzył ile tego światła odbija dany kolor (potem światłem czerwonym i zielonym). Dany kolor umieszczał innej plamie barwnej i nadal oświetlał różnymi kolorami świateł, aby za każdym razem kolor odbijał tyle samo światła, co przy oświetleniu poprzednim. Badanym wydawało sie na koniec, że widzą inny kolor niż na początku.

Szczególna są tutaj same bodźce mondrianowskie. Powodują one, że widzimy barwy takimi, jakie są, a nie jakie odbijają światło.

Obiekt różni się w zależności od tego, jakim światłem oświetlony. Zjawisko stałośi barwy- dzięki naszemu systemowi wzrokowemu barwy widzimy zawze same (system mierzy względną ilość światła czyli kontrast ,pomiędzy danymi obiektami). Tak samo spostrzegamy jasność- w kontekscie otoczenia.

Dzięki zjawisku stałości barwy dichromaci mają tylko nieznaczne problemy w funkcjonowaniu w normalnym świecie.

Kora V4 (płat skroniowy) odpowiada za to zjawisko. Po jej zniszczeniu człowiek przestaje widzieć barwy. Kom. znajdujące sie w tej części kory zachowują się jak w doświadczeniu Landa- różnicują kolory znajdujące się w otoczeniu innych barw)

Widzenie głębi wykład 4

wsazówki jednoonczne w widzeniu głębi

- przesłanianie- zjawisko uzuepłniania wzrokowego

- perspektywa liniowa- linie, które są w rzeczywistości równoległe, na obrazku zbiegają się

- światło, cieniowanie, kształt- one powodują, że raz widzimy cos wypukłym a raz wklęsłym

- cień rzucany na podłoże- cień lokalizuje miejsce przedmiotu w przestrzeni

- ruch obserwatora- np. podczas jazdy samochodem, pociągiem- wrażenie, że przedmioty bliższe poruszają się szybciej

- wysokość nad horyzontem- im obiekt bliżej nas się najduje, tym niżej na horyzoncie go widzimy

- tekstura- zmniejszające się wymiary tych samych obiektów

- względna wielkość- obiekty bardziej oddalone-powstaje ich mniejszy obraz na siatkówce. Aby określić odległość od jakiegoś obiektu, system wzrokowy musi znać wielkość obiektu w rzeczysistości i na siatkówce.

- perspektywa powietrzna- rozmycie szczegółów znajdujących się w dali (zaniebieszczenie obiektów)-> światło różnie się rozprasza, efekt ten zależy od zanieczyszczenia powietrza.

wskazówki dwuoczne w widzeniu głębi

- konwergencja- ma niewielki udział w widzeniu głębi. "Nachylenie" gałek ocznych, aby obraz daleki znajdował się w punkcie najlepszego widzenia na sziatkówce (wykorzystywanie mięśni gałek ocznych)

- paralaksa- daje żywe widzenie głębi. Polega na widzeniu czego innego jednym okiem a czego innego okiem drugim (każde oko widzi nieco inny obraz)

- horopter- punkty korespondujące dla danego miejsca fiksacji

- fuzja (=stereopsja)- obszar fuzji- mimo tego, że odbieramy dwa różne obrazy, to nie dwoją się one. Fuzja to składanie tych obrazów w obraz 3-wymiarowy. Obszar w którym ona występuje jest ograniczony, dlatego czasem obiekty wydają się nam czasem rozdwojone.

Wheatstone pokazał w XIX wieku, że nasz układ wzrokowy potrafi tworzyć głebię z pałskich obarazów- zbudował stereoskop.

Nie wiadomo było jednak, czy do stworzenia głębi układ wzrokowy potrzebuje zarazem wskazówek jedno i dwuocznych. Wyjaśnił to Bela Julesz wymyślając stereogramy. Wyeliminowane zostały w ten sposób wsazówki jednooczne, bez których możliwe okazało się zjawisko stereospji. Wskazówki jednooczne nie są jednak niepotrzebne, wspomagają widzenie głebi.

Problem korespondencji --> labolatoria

maksymalna odległość widzenia głebi to 50 m., dalej wykorzystujemy tylko wskazówki jednooczne i na ich podstawie tworzymy złudzenia

Prawa stałości i złudzenia

Kąt widzenia zależy od tego, jak daleko obiekt się znajduje.

Zjawisko stałości wielkości- mimo iż wielkość siatkowkowa wraz z odległością maleje to i tak wiemy, że jakieś przedmioty są jednakowej wielkości.

Poczucia stałości wielkości nie mają ludzie niewidomi od urodzenia, którzy nagle odzyskali wzrok.

Im więcej elementow znajduje się w otoczeniu tym łatwiej okreslić wielkość przedmiotu (brany jest pod uwage kąt widzenia).

złudzenie Ponzo - labolatoria

złudzenie Heronga- labolatoria

złudzenie Zollnera- labolatoria

złudzenie Millera- Lyera- labolatoria

Stałość wielkości- teoria Gibsona

System wzrokowy potrafi obliczyć odległość od obiektu i uwzględnić ją w obliczeniach faktycznej wielkości obiektu na podstawie faktury (założeniem dodatkowym jest to, że faktura pokryta jest elementami tej samej wielkości)

ograniczenia teorii:

- obiekty muszą być porównywane na tle tej samej faktury

- elementy tekstury muszą być podobnej wielkości

- obiekty musza leżeć na płaszczyźnie tekstury, w przeciwnym razie zasłaniają mniej lub więcej tekstury w zależności od odległości.

Pokój Amesa

(tego w notatkach nie ma, wiec trza poszukać;P)

złudzenie księżycowe:

gdy księżyc wychodzi zza horyzontu jest potężny, wychodząc na nieboskłon maleje.

Jest to błędne subiektywne spostrzeganie wynikające z praw percepcji. Złudzenie to powstaje, ponieważ wydaje się nam, że niebo nad nami jest spłąszczone (horyzont wydaje się nam dalej niż zenit)

Informacje na temat odległości do obiektu są obliczane na podstawie gradientu faktury. Gdy księżyc znajduje się na horyzoncie fakturą są drzewa, domu itp. Wzenicie faktury nie ma.

W bezksiężycową noc wydaje się, że odległy obiekt na horyzoncie jest dalej niż w zenicie

Kiedy obserwator ogląda "sztuczny księżyc" poprzez przesłonę, która zasłania grunt, złudzenie księżycowe zanika.

Słuch

dźwięk- zagęszczenie powietrza, ktore powoduje wklęśnięcie błony bębenkowej do ucha wewnętrznego; drgania powietrza zamieniają się na drgania błony.

trąbka Eustachiusza- wyrównuje ciśnienie w uchu wew.

od ślimaka odchodzą 3 nerwy:

- twarzowy

- słuchowy

- 3-dzielny

pomiędzy błoną bęb. a okienkiem owalnym znajdują siękosteczki słuchowe. Drgania przenoszone są na kosteczki, nastepnie do okienka owalnego a potem do ślimaka.

kostki powoduja, że duże drgania błony zamieniane są na drgania mniejsze, ale o większej energii.

osoby bez kostek słysza tylko bradzo głośne dźwięki.

2 mięśnie:

- napinacz bębenka (unerwiany przez nerw 3-dzielny) usztywnia bębenek

- mięsień strzemiączkowy (unerwiany przez nerw twarzowy) usztywnia kości

Mięśnie te powodują napinanie tych elementów i tak np. napięty bębenek powoduje, że nasze uszy są bardziej odporne na bardzo głośne dźwięki.

Przebicie bębenka powoduje gwałtowny ubytek słuchu, ponieważ powietrze zamiast pchać błonę wchodzi do śrdoka. Bębenek ma zdolność regeneracji, choć blizna powoduje niewielki ubytek słuchu.

kiedy jesteśmy narażeni na trwałe głośne dźwięki mięsnie cały czas są napięte.

Ślimak:

po pchnięciu okienka owalnego ciecz zaczyna swoją wędrówkę po spirali ślimaka aż do okienka okrągłego.

narząd Cortiego- zbudowany z błony podstawowej nakrywkowej (warstwa zew.) oraz kom. rzęskowych (warstwa wew.)

synapsa (synapsa glutaminowa) tworzy się między kom. wew. a nerwem słuchowym.

transdukcja -slajdy

rozrożnianie wysokości dźwięków- slajdy

Teoria miejsca:

ruchy cieczy powodują powstawanie fali mech. na błonie ślimaka.

Kom. rzęskowe zostają pobudzone przez jakąś częstotliwość. Jedna z kom. położona najbliżej miejsca wychylenia częstotliwości jest najbardziej aktywna (stąd mózg zna częstotliwość danego dźwięku)

Krzywe strojenia wskazują na to, że kom. nerwu słuchowego odpowiadają miejscu z którego pochodzą. Pokazują, że dana kom. jest najbardziej aktywna do dopasowywania do jej charakterystycznej częstotlwości.

Jeśli bodziec produkuje wyraźne maksimum w BP jego wysokość jest dobrze określona, nawet jeśli nie posiada komponentu tonalnego. Wysokość odpowieada miejscu pobudzenia błony podstawowej.

Jeśli takiego wyraźnego maksimum nie ma, określenie wysokości nie jest możliwe.

Teoria pobudzenia (uzupełnienie t. miejsca)

od jednek kom. rzęskowej odchodzi wiele włókien i przy wyskokich częstotliwościach kom. te nie nadążają z wyładowaniami (max wyładowanie kom. nerw. do 1000 Hrz)

Kilkanaście włókien odbiera impulsy i wysyła iglicę w momencie, gdy dźwięk jest w pobliżu jakiejś fazy.

Droga słuchowa:

zaczyna się od kom. rzęskowcyh.

Kom. wew. odbierają dźwięk (duża reprezentatywność w nerwie słuchowym)

Kom. zew.- ich rola nie jest do konca poznana. Chronia ucho, adaptują je do dźwięków zbyt głośnych (usztywniają błonę nakrywkową). Inna koncepcja głosi, że konwergencja tych wło kien pozwala na słyszenie b. cichych dźwięków.

jądro ślimaka- z niego przechodzą informacje do półkuli przeciwległej (do jądra oliwki głównej)

(dalej nie moge rozczytać;))

jądro przyśrodkowe-boczne

kora słuchowaw płacie skroniowym

1 synapsa przed osiągnięciem pnia

Nazwiska, których znajomość i kojarzenie z ich ideą obowiązuje na kolokwium z PPP:

Gibson

Neisser

Kahneman

Sperling

Petersonowie

Baddeley

Foucault

Tulving

Łuria

Treisman Anne (teoria selekcji uwagi i teoria dwuetapowego spostrzegania)

Broadbent

Pawłow (indukcja ujemna)

2

---