Nazwa	Założyciele /działacze	Założenia	Prasa	Organizacje	Uwagi
	Związek Ludowo - Narodowy (1919)	Roman Dmowski, Stanisław Grabski, Marian Seyda, Jerzy Zdziechowski	Solidarność narodowa, nadrzędność prywatnego prawa własności, szczególna pozycja Kościoła, ustrój republikański, demokratyczne wybory, niebezpieczeństwo Polski ze strony Niemiec, współpraca z Francją	Gazeta Warszawska, Słowo Polskie, Kurier Poznański, Myśl Narodowa	Młodzież Wszechpolska, Narodowa Organizacja Kobiet	Kontynuacja Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego
	konserwatyści	Edward Dubanowicz, Stanisław Stroński, Stanisław Cat - Mackiewicz, Janusz Radziwiłł	Dążenie do nawiązania współpracy z obozem belwederskim (Piłsudski).	Czas, Słowo, Dziennik Poznański, Dzień Polski		Lojalistyczna postawa wobec zaborców (aktywiści), duże doświadczenie polityczne, powiązani z nimi monarchiści (Cat - Mackiewicz)
	Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji (PSChD)	Wojciech Korfanty, ks. Stanisław Adamski, Wacław Bitner, Ludwik Gdyk	Zasady chrześcijańskie, potępienie komunizmu i socjalizmu, niechęć do klasycznego liberalizmu, nadrzędność wartości narodowych (bez akceptowania skrajnych form nacjonalizmu), związek Kościoła z państwem opary na konkordacie, katolicyzm społeczny (Rerum novarum)	Polonia, Głos Narodu, Dziennik Bydgoski		Najsilniejsze wpływy na Górnym Śląsku, współpraca z ZLN (1922)
	Narodowa Partia Robotnicza (1920)	Karol Popiel, Jan Brejski, Antini Ciszak, Bolesław Fichna, Stanisław Wachowiak	Nadrzędność interesów ogólnonarodowych, prawo robotników do pracy, minimum płacowe, wierność zasadom moralności chrześcijańskiej, sprzeciw komunizmowi i socjalizmowi oraz faszyzmowi, rozwój spółdzielczości, oświaty, uspołecznienie większych przedsiębiorstw, likwidacja monopoli, zagwarantowanie praw mniejszości z wyjątkiem Żydów	Głos Robotnika, Sprawa Robotnicza	Zjednoczenie Zawodowe Polskie (Poznań), Związek Młodzieży Pracującej „Jedność”	Silne wpływy w Wielkopolsce, na Pomorzu, w rejonie Łodzi i Zagłębia Dąbrowskiego
	PSL „Piast”	Wincenty Witos, Władysław Kiernik, Jan Dębski, Maciej Rataj		Wola Ludu, Gazeta Grudziądzka, Włościanin		Ugrupowanie galicyjskie, współtworzyło PKL, filar RON w 1920, wpływ na kształt konstytucji marcowej, liczne rozłamy
	PSL „Wyzwolenie”	Kazimierz Bagiński, Irena Kosmowska, Tomasz Nocznicki, Jan Smoła, Stanisław Thugutt	Zwolennicy Piłsudskiego, część obozu belwederskiego, współpraca z ugrupowaniami lewicowymi,	Wyzwolenie, Kurier Lwowski, Goniec Wielkopolski		Eksponowane stanowiska w rządach Daszyńskiego i Moraczewskiego, początkowo działało na terenie królestwa, zyskało silną pozycję na Kresach
	PSL „Lewica”	Jan Stapiński		Przyjaciel Ludu		Popierała rządy Daszyńskiego i Moraczewskiego, wyodrębniło się z niego Chłopskie, Stronnictwo Radykalne ks. Eugeniusza Okonia
	Stronnictwo Chłopskie (1926)	Jan Dąbski, Andrzej Pluta, Andrzej Waleron, Stanisław Wrona		Gazeta Chłopska
	Polska Partia Socjalistyczna	Ignacy Daszyński, Jędrzej Moraczewski, Mieczysław Niedziałkowski	Budowa ustroju socjalistycznego, utrwalenie niepodległości i zjednoczenie wszystkich ziem polskich, sprzeciw wobec ruchu komunistycznego, demokracja parlamentarna, szerokie swobody demokratyczne, autonomia mniejszości, uspołecznienie podstawowych gałęzi gospodarki, rozwój oświaty i spółdzielczości, oddzielenie Kościoła od państwa, wywłaszczenie bez odszkodowania wielkiej własności ziemskiej, tendencje propiłsudczykowskie, trzon obozu belwederskiego	Robotnik, Naprzód, Gazeta Ludowa, Gazeta Robotnicza	Organizacja Młodzieży Uniwersytetu Robotniczego	Największe wpływy w Polsce centralnej Małopolsce Zachodniej i na Śląsku Cieszyńskim, uczestniczyła w odbudowie II Międzynarodówki
	Komunistyczna Partia Polski (1925)	Adolf Warszawski-Warski, Julian Leszczyński - Leński	Nieuznawanie praw Polski do Kresów Wschodnich, Pomorza i Śląska, hasło zbudowania Polskiej Republiki Rad, tworzenie RDR, bojkot wyborów do Sejmu Ustawodawczego, poparcie dla Polrewkomu, zdelegalizowana w 1919, działała pod przykrywką ugrupowań kryptokomunistycznych	Nowy Przegląd	Komunistyczny Związek Młodzieży Polski (dawniej Związek Młodzieży Komunistycznej)	W jej obrębie znajdowały się Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi i Ukrainy (KPZB, KPZU), współzałożyciel Międzynarodówki Komunistycznej (Komintern)
	Ukraińskie Zjednoczenie Narodowo - Demokratyczne (UNDO)	Wasyl Mudry, Dymitr Lewicki	Walka o zjednoczenie narodu ukraińskiego i stworzenie państwa ukraińskiego, stanowisko antypolskie, budowa spółdzielczości i rozwój życia gospodarczego	Diło

---