Pośrednicy Finansowi
System emerytalny dr Katarzyna Smolny
www.nbportal.pl
System emerytalny jako zjawisko
stosunkowo nowe
Przyczyny powstania:
" Zmiana struktury
społecznej
" Ograniczenie więzi
rodzinnych
" Dłuższe życie
" W 1880 roku niemiecki kanclerz
Otto von Bismarck
wprowadził gwarantowaną przez państwo
emeryturę dla wszystkich ubezpieczonych
pracowników, którzy ukończyli 65 lat.
" System emerytalny był oparty na
składkach zatrudnionych.
Brytyjski system różnił się od niemieckiego
tym, że wysokość państwowej emerytury
ustalono na stałym poziomie,
umożliwiającym zaspokojenie jedynie
podstawowych potrzeb.
System brytyjski był finansowany z
budżetu, czyli z podatków. Dodatkowo
pracownicy, mogli oszczędzać w prywatnych
funduszach emerytalnych.
Działania państwa polega na
odtworzeniu mechanizmu, w ramach
którego pracujący finansują konsumpcję
emerytów - za pośrednictwem modelu
administracyjnego lub rynkowego.
Państwo narzuciło pracującym obowiązek
odprowadzania części bieżących
dochodów na poczet emerytur i
zagwarantowało osobom w podeszłym
wieku odpowiednie środki do życia.
Tylko państwo może wdrożyć w miarę
bezpieczny system gromadzenia
oszczędności lub system społeczny,
oparty na przymusie finansowania przez
obecnych pracujących współczesnych im
emerytów - w oparciu o specyficzną
obietnicę, że w swoim czasie do płacenia
na ich emerytury zostaną zmuszeni
przyszli pracujący.
Ograniczony przyrost naturalny, słabnące
związki pomiędzy rodzicami i dziećmi
powodują, iż bez ingerencji państwa,
podstawowym z
ródłem zabezpieczenia
starczego mogłyby być jedynie
oszczędności indywidualne.
Dwa modele systemów
emerytalnych
" Oparty na własnych oszczędnościach
" Oparty na swoistej umowie społecznej
polegającej na finansowaniu potrzeb
emerytów przez pracujących. Nazywany
systemem zdefiniowanego świadczenia.
Każdy z systemów ma wady i zalety.
System oszczędnościowy -
indywidualny
" Brak świadomości
" Konieczność rezygnacji z bieżącej
konsumpcji
" Zadania emerytalne identyfikowane jako
zadania państwa
" Ryzyko gospodarcze
" Też ryzyko demograficzne
Wady systemu  umowy społecznej
" Malejący lub wręcz ujemny przyrost
demograficzny
" Brak realnych zależności pomiędzy
osiąganymi dochodami a świadczeniem
emerytalnym
" Ryzyko polityczne
Zadania państwa
" przymusowe uczestnictwo
ubezpieczonego
Państwo, przymuszając do uczestnictwa w
systemie, organizuje zasady poboru
świadczeń od obecnie pracujących. Są
one w istocie zbliżone do mechanizmów
podatkowych i z punktu widzenia
ekonomicznego mogą być traktowane jako
podatki.
Ryzyko państwa przy prowadzeniu
polityki emerytalnej
" Ryzyko demograficzne
" Ryzyko polityczne
" Ryzyko gospodarcze
Ryzyko demograficzne
" Mniejsza ilość dzieci
" Dłuższe życie
" Decyzje polityczne -
wiek emerytalny 55-60;
60 - 65
W roku 1999 w sposób istotny zmieniono
zasady organizacji systemu emerytalnego,
opierając go na tzw. trzech filarach.
Składka emerytalna jest współfinansowana
przez pracownika
i pracodawcę.
I filar
I Filar stanowi zreformowany system
zdefiniowanego świadczenia. Do I filaru trafia
11,22% podstawy wymiaru (wynagrodzenia).
Cechy:
" przymusowy
" powiązanie wielkości składek z wartością
świadczenia
" nie występuje kapitalizacja składek i ich
inwestowanie
" środki zapisane na kontach nie podlegają
dziedziczeniu
II Filar
Stanowi element kapitałowy, skonstruowany
na zasadach instytucji wspólnego
inwestowania przez dwie osoby prawne -
Otwarty Fundusz Emerytalny, na którym
gromadzone są składki oraz Powszechne
Towarzystwo Emerytalne, które zarządza
środkami OFE, jako jego organ. Do II filaru
trafia 7,3% podstawy wymiaru.
Cechy II Filaru- OFE
" przymusowy
" powiązanie wielkości składek z wartością
świadczenia
" występuje kapitalizacja składek i ich
inwestowanie
" środki zapisane na kontach podlegają
dziedziczeniu
" Brak regulacji dot. wypłaty składek
" Ryzyko demograficzne
III Filar cechy:
" dobrowolny
" umowy indywidualne lub grupowe
" powiązanie wielkości składek z wartością
świadczenia
" występuje kapitalizacja składek i ich
inwestowanie
" środki zapisane na kontach podlegają
dziedziczeniu
Polska reforma emerytalna
udała się ona  za bardzo .
Dzięki przeprowadzonej kampanii informacyjnej na
promocję II filaru, w świadomości społecznej
utrwaliło się przekonanie, iż zgromadzone przez
OFE środki wystarczą na wyjątkowo syte życie
na emeryturze. Wszystko wskazuje na to, iż jest
to błędne przekonanie, stopa zastąpienia, czyli
relacja emerytury z I i II filaru do ostatniej pensji,
będzie najprawdopodobniej wynosić poniżej
50%.
Do Otwartych Funduszy Emerytalnych, tzw.
drugi (po ZUS) filar systemu emerytalnego,
przystępowali do tej pory obowiązkowo
wszyscy objęci ubezpieczeniem
społecznym, urodzeni po 31 grudnia 1968
roku. Jeśli sami nie zdecydowaliśmy, który
fundusz wybierzemy, to wybierano za nas w
drodze losowania.
Z naszego wynagrodzenia brutto wydziela
się 19,52 proc. składki emerytalnej, z której
pewna część (w 2013 r. - 2,8 proc.
wynagrodzenia) trafia do funduszu. BANKIER.PL
Przekonanie to zahamowało rozwój
prywatnych form inwestowania
emerytalnego, np. umów ubezpieczenia
na życie z ubezpieczeniowym funduszem
kapitałowym.
Również, promowane przez państwo, formy
dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnych
w ramach III filaru, nie mogą się przebić
skutecznie do świadomości społecznej.
Relacja budżetu, FUS i OFE
ZUS
BUDŻET
PAC
STWA
E
M
EMERYTURY
I
S
OFE
J
A
OBLIGACJE
KUPUJ

AKCJE
CEL REFORMY  obniżenie
kosztów długu publicznego
Państwo
emituje
obligacje
Ofe kupują
Dopłaca do
obligacje
emerytur
Zus
przelewa
składki
do ofe
ZMIANY
" Udział w OFE będzie dobrowolny 
wymagana będzie deklaracja
" Decyzję o przystąpieniu do OFE lub
wyborze emerytury opartej wyłącznie na
ZUS będzie można podjąć w momencie
rozpoczęcia pierwszej pracy.
" Wybór pomiędzy OFE a ZUS nie będzie
jednorazowy. W 2016 roku będzie można
ponownie zmienić decyzję. Póz
niej taka
możliwość będzie dostępna co cztery lata.
" Główna część naszej składki emerytalnej i
tak trafia do ZUS - to obowiązkowy pierwszy
filar systemu emerytalnego. Pozostała część
będzie mogła zostać skierowana na
subkonto w ZUS lub do OFE.
" Do Otwartych Funduszy Emerytalnych
będzie trafiać 2,92 proc. wynagrodzenia
brutto. Fundusze pobierają opłaty od
otrzymanych składek, które wkrótce spadną
z 3,5 proc. do 1,75 proc, oraz opłaty za
zarządzanie.
" OFE mają narzucone limity typów aktywów,
w które mogą inwestować. Do tej pory
musiały sporą część środków
przechowywać w bezpiecznych
inwestycjach, a mniejszą mogły inwestować
agresywnie.
" Po zmianach OFE nie będą mogły
inwestować w obligacje skarbowe, a
początkowo co najmniej 75 proc. środków
będą musiały przeznaczać na zakup akcji.
Porównanie rządowe i
alternatywne
" http://www.bankier.pl/finanse/emerytury/
" http://kobe.org.pl/wp-
content/uploads/2013/07/Obywatelski-
Kontrraport.pdf
" http://smarterpoland.pl/index.php/2013/11/
zmiany-w-ofe-lie-factor-a-ministerstwo-
pracy-i-polityki-spolecznej/
" http://serwisy.gazetaprawna.pl/emerytury-
i-renty/artykuly/722059,oreziak-gra-o-
nasze-emerytury-to-nie-ruletka.html