Przedmiot, cechy i funkcje publicznej gospodarki finansowej
Przedmiot=> prz usowe przej owa ie do hodów i doko wa ie w datków związa h ze
świad ze ie usług zaspokajają h potrze o harakterze pu li z
Cechy=> kolegial oÅ› , wieloetapowoÅ› , z iorowoÅ›
Funkcje:
1. Fiskalna- dostar za ie pa stwu środków pie ięż h potrze h do w ko wa ia i h zada
2. Redystrybucyjna- przej owa ie środków od jed h pod iotów i przekaz wa ie i
3. Kontrolna- ada ie i o e a pro esów gro adze ia i w datkowa ia środków pie ięż h
4. Oddział wa ia a stosu ki społ.-gospod. -> kieru ek przepł wu środków pie ięż h
Pod ioty prowadzÄ… e pu li z Ä… gospodarkÄ™ fi a sowÄ…:
1) Pa stwo i sa orzÄ…d ter torial
2) I st tu je u ezpie ze społe z h i zdrowot h, związki zawodowe , fu da je
Decentralizacja=> przekaz wa ie zada i ko pete ji w dół do wspól ot ter t. iższego rzędu
Centralizacja=> przesuwa ie zada w górę do w ższ h sz ze li sa orządu i sfer ad i . Rządowej
Ko e tra ja ad i . rządowej=> skupie ie ko pete ji w ręku e tral h orga ów tej ad i .
Dekoncentracja=> u iesz ze ie ko pete ji także wśród orga ów rządow h iższ h stop i
Majątek pu li z - d spo uje i pa stwo w posta i ŚP, ak ji, udziałów, ud ków, dróg pu l., N
Skar Pa stwa=> złożo a os. prawna składają a się z wielu jed ostek repreze tują a pa stwo w
stos. ajątkow h z i i pod iota i. Posiada dwojakiego rodzaju władzę:
*prawo włas oś i ie ia pa stwowego, * ożliwoś zastosowa ia prz usu pa stwowego.
Prokuratoria Generalna SP=> zapew ia o hro ę praw ą praw i i teresów SP. Do zada ależ :
*zastÄ™pstwo pro esowe SP przed sÄ…da i o owiÄ…zkoweóð wartoÅ› przed iotu spraw przew ższa
MLN PLN), *wydawania opinii prawnych
Rozłoże ie zada , wydatków i do hodów po iędzy pa stwo, a sa orządy. )asada su sydiar oś i.
Rozłoże ie zada w ika z ustaw. Do realiza ji zada potrze e jest w datkowa ie środków
pie ięż h. Podział do hodów pu l. usi awiąz wa do zada realizowa h przez wspól ot .
)asada su s diar oś i=> zada ia pu l. ależ powierz wspól o ie ter t. iższego sz ze la, której
jed ostki powi w ko wa t le zada , ile sÄ… w sta ie w ko a skute z ie i efekt w ie.
PojÄ™ ie i przed iot prawa fi a sowego
Prawo finansowe=> zespół or praw h regulują h fu k jo owa ie FP w da pa stwie.
Skład prawa fi a sowego: P. udżetowe+ P. podatkowe+ P. fi a sowe ST+ P. a kowe+ P. u ezp.
społ. i zdrow.+ P. o działal oś i P pu l.+ Regula je dot. zada dC+ Reg. praw e o harakt. cyw-praw.
PÅ‚asz z z prawa fi a sowego:
1. Ustrojowa- przepis powołują orga fi a sowe pa stwa, i h zada ia, poz ję
2. Materialnoprawna- wprowadze ie sz zegółow h rozwiąza udżetow h, podatkow h,
a kow h i ko struk ji praw h posz zegól h i st tu ji finansowych
3. Proceduralna- u ożliwia fu k jo owa ie i st tu ji prawa aterial ego, p. pro edur udż.
Ogól e założe ia prawa fi a sowego
Podstawy ustroju gospodarczego i finansowego RP:
1. WÅ‚as oÅ› pr wat a
2. Wol oś działal oś i gospodar zej
3. Gospodarka rynkowa
W ra a h RP w stępują ad i istra je pu li z e- wyraz dualizmu administracji publicznej:
1. Ad i istra ja rzÄ…dowa
2. Sa orzÄ…d ter torial
For y praw e działal oś i fi a sowej ad i istra ji rządowej i sa orządu terytorial ego
For praw e działal oś i fi a sowej administracji ogółe :
1. Sta owie ie przepisów prawa przepis powsze h ie/wew ętrz ie o owiązują e
2. W dawa ie aktów i d widual h de zji ad i istra j h
3. Wydawania u hwał przez orga sa orządowe (np. u hwała udżetowa
4. Formy prawa prywat. przewidzia e przez prawo wil e/ha dlowe p. zakłada ie spółek
5. )awiera ie porozu ie ad i istra j h po iędz orga a i ST, a orga a i ad i . rząd.
6. Cz oś i aterial o-te h i z e p. przekaz wa ie składek
7. Krąg działa praw h i fakt z h p. w sferze w ko wa ia udżetu
8. Działa ia ko trol e i adzor ze określo e przepisa i p. udziele ia a solutoriu
9. W dawa ie orze ze o harakterze kar ad i istra j h p. dot. arusze ia d s pli FP
Praw e for działa ia sa orządu terytorial ego wg ustawy o FP:
1. U hwał orga u sta owią ego p. u hwała udżetowa
2. U hwał i zarządze ia orga ów w ko aw z h dot. w ko wa ia u hwał udżetowej
3. Cz oś i aterial o-te h i z e orga ów w ko aw z h p. przekaz wa ie dota ji
4. Decyzje administracyjne i posta owie ia p. dot. ieopodatkowa h ależ oś i udżet.
5. Cz oÅ› i wil opraw e p. u ow dot. o liga ji
y
ródła prawa fi a sowego:
1. Ko st tu ja głów e z
ródło
2. Ustawy (np. Ustawa o FP)
3. Rat fikowa e u ow iędz arodowe po ogłosz. w Dz.U. sta owią zęś prawa krajowego
4. Rozporządze ia i istra właś iwego do da ej spraw p. ds. FP
5. Akt prawa iejs owego p. u hwała rad g i
6. Przepis wew ętrz e p. u hwała Rad Mi istrów
Metody interpretacji prawa:
1. W kład ia gra at z a- wyczytanie z tekstu praw ego tego, o wprost w ika z a aliz jęz k.
2. Metoda s ste owa i . Metoda elowoś iowa -> stosowa e, gd etoda ie dała efektu
)a arusze ie praw w zakresu PF stosuje siÄ™ sa k je zawarte w:
*Ustawie o odpowiedzial oÅ› i za arusze ie d s pli FP * kodeksie karnym skarbowym
* Ustawie o FP * Ustawie Prawo za ówie pu li z h *Ustawa o ra hu kowoś i
Polityka finansowa
Istota=> ustala ie elów zada pa stwa oraz środków i h realiza ji
Wyraz=> progra , deklara je, oświad ze ia for ułują e ele, za ierze ia i , środki i h realiza ji
Jed ostki prowadzÄ… e=> pa stwo, dC, JST, zde e tralizowa e jed ostki sektora FP
Cele: 1. Fiskalne/Pozafiskalne . Krótkookresowe/Długookresowe . Ogól e/Lokal e
. Cele, dot. z ia /utrz a ia ist ieją ego stanu rzeczy . Określo e do fu k ji pa stwa
Sfery realizowania polityki finansowej:
1. Stabilizacja gospodarki
2. Aloka ja z ików produk ji
3. Red str u ja do hodów po iędz posz zegól e grup społe z e
I stru e t polit ki udżetowej ustala ie, kształtowa ie do hodów/w datków a zada ia pa stw. :
1. Dot. podatków pośred i h i ezpośred i h p. ulgi podatkowe
2. ) zakresu w datków p. dota je i west j e
3. Pośred ie udziela ie porę ze i gwara ji
Instrumenty finansowe wykorzystywane w ramach polityki finansowej- dot. rozwoju gospodarczego:
1. ) ajdują e się w ręka h rządu (np. strefy ekonomiczne-bez podatku- w celu wzrostu gospod.)
2. ) ajdują e się w ręka h JST
3. ) ajdują e się w ręka h dC, dK i P pu li z h
I stru e t iefi a sowe zwiÄ…za e z rozwoje gospodarczym:
1. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne
2. Prawo: o N , za ówie ia h pu li z h, droga h pu li z h
http://notatek.pl/opracowanie-prawo-finansowe-dr-robert-huterski?notatka
3. S ste : oświat , kultur , sportu, rol i twa, o hro środowiska
dudżet pa stwa i zasady udżetowe
dudżet- ro z pla do hodów i w datków, prz hodów i roz hodów ustala w for ie ustaw
udżetowej, która sta owi podstawę gospodarki fi a sowej pa stwa
Ce h udżetu:
1. Musi u hwalo i zatwierdzo przez parla e t
2. Powi ie akte władz przedstawi ielskiej
3. Pla fi a sow przedstawiajÄ… do hod i w datki pa stwa
)asad udżetowe- punkty odniesienia:
1. ). )upeł oś i- udżet a odrę ie o ej owa wsz stkie do hod i w datki
2. ). Rów owagi- w datki ależ dostosowa do ożliwoś i do hodow h
3. ). Jed oś i- do hod i w datki ujęte w ak ie praw , załą z iki do ustaw -> plany finansowe
4. ). Sz zegółowoś i- udżet podzielo a szereg poz ji w datkow h i do hodow h
5. Z. Specjalizacji- w datki przez a zo e a ko kret e ele, doko wa ie w datków w gra i a h
6. ). Jaw oś i- ujaw ie ie pro edur udżet. planowanie/uchwalanie/wykonywanie/kontrola)
7. ). Uprzed ioś i- udżet u hwala do ko a roku poprzedzają ego rok udżetow są w jątki
8. ). Jed oro z oś i- udżet u hwala a rok kale darzow , iezrealizowa e kwot w datków
w gasają z upł we roku udżet., przewid wa e są ele e t wielolet iego pla owa ia fi .
Charakter praw y ustawy udżetowej:
1. Akt normatywny- zawiera ogól e or skierowa e do pod iotów prawa
2. Akt indywidualny
3. Akt zarzÄ…dza ia fi a sowego
4. Akt warunkowy- zezwala a realiza ję w datków i do hodów
Ustawa o prowizoriu udżetow => udżet prowizor z , ogra i zo w zasie, zawiera
iez ęd e ustale ia dot. do hodów i w datków. Tra i o z hwilą wejś ia w ż ie ustaw udżet.
Ujęte w ustawie udżetowej:
1. Wydatki- sta owiÄ… ieprzekra zal limit (przekroczenie= naruszenie dyscypliny FP-> sankcje)
2. Dochody- sta owią prog ozę wartoś i w ko aw starają się gro adzi zał. poz. do hodów
Pa stwowe jed ostki sektora FP
Jednostki sektora FP: JST; orga : władz pu li z ej, ad i .rząd., ko troli pa stwowej, sąd i
tr u ał , Jd, PFC, AW, UP, Pu li z e )O), i st tu je kultur , sa orząd. )d, )US, KRUS, NF), PAN
Do sektora FP ie zali za siÄ™: P pa stwow h, jed ostek d+R, d pa stwow h, sp. prawa ha dl.
Podstawowe formy organizacyjno-prawne (nie majÄ… oso owoÅ› i praw ej :
1. Jed ostki udżetowe Jd - pokr wają swoje w datki ezpośred io z udżetu pa stwa, a
po ra e do hod odprowadzają a ra hu ek do hodów udżetu pa stwa p. sąd ,
jed ostki wojskowe, urzęd pa stwowe , ie prowadzą działal oś i gospodarczej