Proces inwestycyjny - całokształt czynności niezbędny do zrealizowania inwestycji i przekazania do eksploatacji właściwemu inwestorowi lub użytkownikowi. Są to czynności prowadzące do stworzenia nowych lub poszerzenia lub zmodernizowania obiektów majątku trwałego. Związany jest z produkcją budowlaną.

Główną rolę odgrywa czas czynności składający się na ten proces. Często utożsamia się proces inwestycyjny z procesem budowlanym. Czas niezbędny do realizacji całego procesu inwestycyjnego nazywamy cyklem inwestycyjnym a więc jest to czas od podjęcia decyzji o konieczności i celowości realizacji określonej inwestycji do przyjęcia jej przez inwestora lub użytkownika do eksploatacji.

CYKL INWESTYCYJNY

1. FAZA PRZYGOTOWAWCZA

1. prognozowanie (programowanie)

2. planowanie

3. projektowanie

2. FAZA REALIZACJI

1. zawarcie umów między wykonawcą a inwestorem

2. dokonywanie zleceń na konstrukcje i urządzenia do zamontowania

3. przygotowanie prac budowlanych i zagospodarowanie prac budowlanych

4. wykonaniw właściwych prac budowlanych

3. FAZA ROZRUCHU

1. oddanie i przyjęcie inwestycji do eksploatacji

Bardzo ważny jest czas przy procesie inwestycyjnym. Wyraża się wskaźnikiem czasochłonności cyklu inwestycyjnego:

C = t/Q

c = wskaźnik czasochłonności

t = czas trwania procesu inwestycyjnego w dniach albo w miesiącach

q = wielkość procesu inwestycyjnego w jednostkach naturalnych lub wartościowych

Wskaźnik intensywności procesu inwestycyjnego który jest odwrotnością wskaźnika czasochłonności

d = q/t

Wskaźnik ten stwierdza jaką część obiektu inwestycyjnego wykonuje się w jednostce czasu.

PRZYKŁAD:

Inwestycje o kubaturze 3 000 m²

Czas wykonania inwestycji 500 dni

c= 500/3000 = 0,17

d= 3000/500=6

odp. Czasochłonność - potrzebujemy 17 dni do wykonania 100 m³

Intensywność - w każdym dniu wykonujemy 6 m ³

PROGRAMOWANIE - występuje rzadko. Najczęściej występuje na szczeblach państwa (obronność, interesy ekonomiczne państwa). Często jest zarządzane na szczeblu gminnym. Na szczeblu firmy jest wtedy kiedy mamy dużą firmę lub duże inwestycje. Rzadko realizuje się za własne środki inwestycyjne. Im wyższy szczebel tym charakter bardziej ogólny element przestrzeni. Możemy zakładać czy chcemy budować rozproszonym czy zwartym….:)

Programowanie obejmuje badanie potrzeb w określonej dziedzinie. Określenie charakterystycznych sposobów i środków zapewniających zaspokojenie tych potrzeb. Obejmuje ono pewien horyzont czasowy. Tym dłuższy im większe zadanie inwestycyjne i im bardziej technicznie i technologicznie złożony.

PLANOWANIE - ma za przedmiot konkretne przedsięwzięcie inwestycji. Zaplanowanie inwestycji w czasie wymaga skoordynowane z realizacją innych inwestycji aby uniknąć spiętrzenia w czasie.

PROJEKTOWANIE - jest to domena biur projektowych. Pewien zespół projektów różnych specjalności które skupiają się od strony technicznej by zaprojektować różne inwestycje. W skład projektu wchodzi kosztorysowanie.

Kosztorys to zestawienie planowanych kosztów budowy. Określa średni poziom przewidywanych kosztów, stanowi podstawę zawarcia umowy z wykonawcą, służy do sporządzania rozliczeń za objęte roboty, pomaga przy ustaleniu prawidłowej organizacji robót budowlanych.

Mamy szereg różnych kosztorysów. Rozróżniamy następujące:

1. k. wstępny - to ten który ma charakter orientacyjny dla inwestora

2. k. generalny - który bardzo często określamy mianem zbiorczego zestawienia kosztów

3. k. Szczegółowy - dla poszczególnych rodzajów robót

4. k. dodatkowy - dodatkowe roboty

5. k. robót zamiennych - jeżeli w trakcie realizacji dochodzi do zmian konstrukcyjno-materiałowych

6. k. wykonawcze - te które SA kosztorysami ostatecznymi po wykonaniu robót

7. k. zawyżane

8. k. zaniżane

FAZA REALIZACJI

Udział bierze projektant, wykonawca, dostawcy maszyn i urządzeń, inwestor, inwestor zastępczy. Nie każda firma, nie każdy organ jest w stanie samodzielnie prowadzić nadzór nad inwestycją. Do tego jest potrzebna coraz bardziej specjalistyczna wiedza. W dzisiejszych czasach jest to trudne.

Obowiązki inwestora w procesie inwestycyjnym:

1. opracowanie lub zlecenie opracowania założeń inwestycji

2. wybór najbardziej efektywnego wariantu inwestycji

3. przygotowanie dokumentacji prawnej dla projektu inwestycyjnego

4. zlecenie opracowanie dokumentacji projektowej i uzyskanie jej zatwierdzenia przez właściwy urząd administracji państwowej

5. dostarczanie projektu i kosztorysu wykonawcy

6. przekazanie planu budowy

7. przekazanie urządzeń o ile mówi taka umowa

8. dostarczenie pozwolenia na budowę

9. wybór materiałów do wykonawstwa

10. sprawozdanie nadzoru nad realizacją inwestycji

11. odbiór wykonanych obiektów

12. uregulowanie rachunków za projekty wykonawstwa

Roboty budowlane są wykonane albo w systemie zleceniowym albo w systemie gospodarczym

ANALIZA I OCENA PRZEDSIĘWZIEĆ ROZWOJOWYCH

Używamy 2 rodzajów metod:

1. statyczne

2. dynamiczne

STATYCZNE

Cechą charakterystyczną metod statycznych jest ocena efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych poprzez określenie w różny sposób relacji rocznych średnich lub docelowych wpływów z inwestycji i całkowitych nominalnych nakładów niezbędnych do jej realizacji. W śród metod statycznych wyróżniamy:

1. kalkulacyjny okres zwrotu (PBP)

2. kalkulacyjna stopa rentowności (ARR)

3. test pierwszego roku (FYT)

Kalkulacyjny okres zwrotu określa liczbę lat w ciągu których suma uzyskanych rocznych nadwyżek finansowych zrówna się z nakładem inwestycyjnym. Okres zwrotu oblicza się wg wzoru:

PBP = N / (Z_n + A + O)

N - nominalny nakład inwestycyjny

Z_n - zysk netto

A - amortyzacja

O - odsetki od kredytów bankowych

Nadwyżka finansowa ( przepływ pieniędzy) została w tym przypadku określona przez sumę zysków netto, amortyzacji i odsetek od kredytów bankowych.

Okres zwrotu to czas w którym nakład inwestycyjny zwróci się inwestorowi w postaci sumy rocznych nadwyżek finansowych.

Kalkulacyjny okres zwrotu krótszy od granicznego czasu zwrotu oznacza, iż przedsięwzięcie jest efektywne. Przy ocenie względnej najwyższą efektywnością charakteryzuje się wariant o najkrótszym okresie zwrotu. Zaletą kalkulacyjnego okresu zwrotu jest prostota jego obliczenia. Ma on jednak kilka wad wynikających z uproszczenia stosowanego rachunku efektywnego. Polegają one na nieuwzględnianiu rentowności badanego przedsięwzięcia po upływie obliczanego okresu zwrotu nakładów inwestycji co ma istotne znaczenie zwłaszcza przy inwestycjach o długosz okresach eksploatacji. 2 wada to pomijanie wpływu czasu wartości efektów nakładów. 3 wada to brak efektywnych ekonomicznie uzasadnionych kryteriów określania granicznego czasu zwrotu. W praktyce ustala go inwestor na podstawie subiektywnej oceny

Okres zwrotu informuje jednocześnie o płynności nakładów które mogą być przekształcone w strumień wpływów. Im jest on krótszy tym większy jest stopień płynności finansowej projektowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Mimo wad wskaźnik ten bywa stosowany jako pomocniczy miernik oceny przedsięwzięć inwestycyjnych.

Zadanie

Wytwórnia okien plastikowych zamierza rozpocząć inwestycje która ma możliwość zwiększenia wpływów netto. Po konsultacjach z producentami urządzeń technologicznych oraz ze specjalistycznym ośrodkiem badawczo-projektowym doszedł do wniosku ze może brać pod uwagę 2 warianty inwestycji:

1 wariant wymaga poniesienia nakładów inwestycyjnych w wysokości 6 000000 zł

2 wariant 4 800000 zł

Realizacja inwestycji w 1 dałaby stałe roczne wpływy pieniężne netto w kwocie 500 tyś. Zł a w 2 480 tyś. Zł

Wzorcowy graniczny okres zwrotu nakładów w tej branży wynosi 10 lat.

Który wariant wybierze wytwórca okien i dlaczego:

Wariant 1:

PBP= 6000000/500000=12

Wariant 2:

PBP= 4800000/480000=10

Wybieramy wariant 2 ponieważ w przeciągu 0 lat zwróci się nakład inwest.

KALKULACYJNA STOPA RENTOWNOŚCI - przeciętna stopa zysku z inwestycji albo prosta stopa zwrotu. Jest relacją przeciętnych rocznych nadwyżek netto osiąganych w danym okresie do nominalnego nakładu inwestycyjnego

ARR= (Z_n+O)/N

W tym przypadku inny jest sposób ujęcia netto odnoszącej się do nakładu. Ponieważ celem takiego sposobu liczenia efektywności jest określenie wpływu jaki wywiera inwestycja na bilans przedsiębiorstwa i jego rachunek wyników a nie wielkość przepływu pieniężnego, odpisy amortyzacyjne są traktowane tylko jako element kosztów a nie jako strumień finansowy zwiększający nadwyżkę finansową netto. Stopę rentowności można także obliczyć jako relację przeciętnych rocznych nadwyżek netto do średniej wartości nakładów inwestycyjnych którą ustala się przy założeniu liniowej metody amortyzacji jako połowę wartości nakładów nominalnych. Zaletą metody jest prostota obliczeń i łatwość interpretacji uzyskanych wyników.

Wadą jest pomijanie wpływu czasu na wartość efektów i nakładów oraz subiektywny sposobów ustalania wielkości granicznej stopy rentowności która decyduje o bezwzględnej ocenie efektywności analizowanego przedsięwzięcia.

Zadanie

Przedsiębiorca zamierza wybudować fabrykę zabawek drewnianych ekolog.. Ma do dyspozycji 2 proj. Incest.

1 p. zakłada że przewidywane Sr. Roczne zysk netto po opodatkowaniu będą wynosić 5 mln zł zaś łączny nominalny nakład inwestycyjny ma wartość 25 mln zł

2 p. kalk. Nominalne nakłady inwestycyjne wynoszą 20mln zł a zrealizowanie wg niego inwestycji będzie przynosić przeciętny roczny zysk netto rocznie 4,5 mln zł. Stopa procentowa przy uwzględnieniu innych możliwych lokat kapitałowych określana jest na poziomie 20 %. Który projekt?

I p.

ARR= (5000000/25000000) * 100%=20%

II p.

ARR=(4500000/2000000)*100%=22,5%

Obydwa projekty SA dobre ale lepszy jest 2 projekt ponieważ jest większy zysk.

TEST PIERWSZEGO ROKU to najrzadziej stosowana metoda statystyczna. Swoim zakresem obejmuje pierwszy rok funkcjonowania przedsięwzięcia, zatem preferować będzie to przedsięwzięcia które gwarantują szybkie uzyskiwanie przewidywanych efektów z inwestycji. Oblicza się go wg wzoru:

FYT=(Z_n1+A₁)/N

Z_{n1 -} zysk netto po eksploatowaniu w 1 roku przedsięwzięcia

A₁ - amortyzacja po eksploatowaniu w 1 roku przedsiębiorstwa

Wielkość graniczna testu pierwszego roku jest określana na podstawie doświadczeń praktycznych z oceny zbliżonych projektów oraz warunków specyficznych danego projektu. Oznacza to jej subiektywny charakter i to że rzadko bywa stosowana jako miara pomocnicza.

---