Kosmetyka naturalna to specjalna dziedzina medycyny naturalnej, zajmująca się dbaniem o skórę stosując naturalne, łagodne i nieinwazyjne metody pielęgnacji i leczenia.
To setki recept i przepisów na tanie, łatwe do przygotowania i skuteczne środki kosmetyczne, niezawierające środków konserwujących. Brak konserwantów oznacza oczywiście krótszy, około dwudziestodniowy okres ważności produktów. W związku z tym kosmetyki naturalne należy przygotowywać w mniejszych ilościach, gwarantować im szczelnie zamknięte opakowania i przechowywać w niskich temperaturach (najlepiej w lodówce).
Przyrządzanie kosmetyków naturalnych
Przybory
Do domowego sporządzania kosmetyków naturalnych można wykorzystywać naczynia, pojemniki i inne sprzęty znajdujące się w kuchni. Wykorzystując owe przybory należy zadbać o ich czystość. Łyżki, garnki itp. myjemy bez użycia płynów do mycia naczyń. Najlepiej do czyszczenia stosować wrzącą wodę, ewentualnie z odrobiną sody. Najbardziej przydatne są naczynia żaroodporne oraz drewniana łyżka do mieszania. Warzywa i owoce wykorzystywane do produkcji kosmetyków najczęściej muszą być odpowiednio zmielone, dlatego też dobrze mieć sokowirówkę i elektryczny ręczny mikser. Ponieważ do wielu preparatów potrzebne są małe, dokładnie odważone ilości produktów, ważnym przyrządem jest waga listowa lub dokładna waga kuchenna. Do odmierzania cieczy natomiast przyda się wyskalowana butelka. Czasami musimy odmierzyć płyny po kropelce, więc najlepsza do tego będzie szklana pipetka. Przy wielu recepturach podane są dokładne temperatury, jakie powinny osiągnąć preparaty. Zatem przyda się termometr laboratoryjny z zakresem do 100°C. Sporządzone kosmetyki trzeba przechowywać w odpowiednich naczyniach. Kremy do skóry trzymamy w naczyniach porcelanowych, a olejki i wyciągi z roślin, ponieważ są wrażliwe na światło, przechowujemy je w aptecznych butelkach z ciemnego szkła.
Składniki
Składniki potrzebne do wyrobu kosmetyków naturalnych to przede wszystkim zioła (np. mięta, nagietek, tymianek, aloes, szałwia, rozmaryn), warzywa, owoce, kwiaty oraz artykuły spożywcze (np. jaja, mleko).
Przy zakupie składników na kosmetyki należy zwracać uwagę czy są one świeże, ponieważ tylko świeże surowce gwarantują skuteczne działanie wytworzonego później kosmetyku.
Przechowywanie
Surowce, które wykorzystujemy do produkcji kosmetyków naturalnych nie należą do najbardziej trwałych. Świeże składniki, olejki roślinne i tłuszcze mogą szybko jełczeć i psuć się, dlatego też kupujemy je w małych ilościach. Ewentualne zapasy przechowujemy w ciemnych i chłodnych pomieszczeniach.
Sporządzone kosmetyki przechowujemy w szklanych lub porcelanowych pojemnikach. Możemy także wykorzystać do tego celu dokładnie wyczyszczone pojemniki po gotowych kosmetykach. Olejki aromatyczne i roślinne, wyciągi z ziół najlepiej trzymać w buteleczkach aptekarskich z ciemnego szkła.
Przydatność kosmetyków naturalnych jest raczej krótka. Nie posiadają one konserwantów, które gotowym kosmetykom przedłużają życie, ale też często stają się powodem różnych alergii. Niekonserwowane kosmetyki przechowujemy w lodówce przez trzy tygodnie. Kremy z dodatkiem protein należy wykorzystać w ciągu jednego, dwóch tygodni. Produkty zawierające w swym składzie świeże artykuły spożywcze (jaja, mleko) przechowujemy najwyżej dwa dni.
Przygotowanie
Po zaopatrzeniu się we wszystkie potrzebne surowce i przybory możemy zabrać się do produkcji kosmetyków. Należy pamiętać, aby naczynia były absolutni czyste (warto je wygotować w wodzie przez około 10 minut).
W produkcji emulsji wyróżnia się dwie fazy: wodną i tłuszczowa. Każdą część przygotowuje się osobno. Obie muszą być podgrzane do tej samej temperatury.
Do fazy wodnej wykorzystujemy wodę destylowaną lub wodnisty wyciąg roślinny. Podgrzewamy je w naczyniu porcelanowym.
Fazę tłuszczową stanowią oleje, olejki, tłuszcze, wosk i wszelkie inne materiały stałe. Część tłuszczową ogrzewamy na tzw. łaźni wodnej w żaroodpornym naczyniu.
Produkcja kremów
Przy wytwarzaniu kremów istotną kwestią jest pilnowanie temperatury i powolne studzenie.
Znamy dwa rodzaje kremów. Pierwszy typ to „olej w wodzie”, czyli nawilżające kremy na dzień zawierające więcej wody niż tłuszczów. Drugi typ to „woda w oleju”, czyli kremy odżywcze lub kremy na noc, w których przeważa część tłuszczowa.
Tłuszcze topimy w łaźni wodnej, podgrzewając je do 60-70°C. W osobnym, żaroodpornym naczyniu do tej samej temperatury podgrzewamy składniki płynne. Fazę wodną powoli dodajemy do fazy tłuszczowej, starannie mieszając. Po połączeniu obu faz mieszamy je aż do ostygnięcia. Kremy typu „woda w oleju” mieszamy za pomocą ręcznego miksera elektrycznego. Emulsje typu „olej w wodzie” mieszamy drewnianą łyżką. Gdy krem osiągnie temperaturę 30-40°C, dodajemy olejki aromatyczne i inne substancje czynne. Po całkowitym ostygnięciu emulsji, przekładamy ją do pojemniczków i wstawiamy do lodówki.
Produkcja olejków do kąpieli i masażu
Wszystkie składniki (olej podstawowy, olejek eteryczny, aromat, itd.) wystarczy wlać do buteleczki i silnie potrząsnąć.
Produkcja płynów do twarzy
Większość płynów do twarzy powstaje na bazie rozcieńczonego alkoholu. Dodatkami są wyciągi z roślin i aromaty. Wszystkie składniki wystarczy po prostu dobrze wymieszać. Osoby o skórze suchej i wrażliwej powinny używać wyłącznie płyny alkoholowe.
Zioła w kosmetyce naturalnej
Od dawna zioła stosuje się zarówno do użytku zewnętrznego jak i wewnętrznego. Picie herbatek ziołowych pomocne jest w poprawie ogólnej kondycji. Skutecznie przeciwdziałają takim przypadłościom jak bóle brzuch czy stany nerwicowe, oczyszczają krew poprawiając przy okazji stan naszej skóry. Za świeżych lub suszonych ziół przygotowuje się także odwary, napary, wyciągi, nalewki i esencje.
Duża ilość kosmetyków naturalnych w swym składzie ma zioła. Posiadają one liczne czynniki, przydatne do pielęgnacji zdrowia i urody.
Aromaterapia w kosmetyce naturalnej
Olejki eteryczne to czyste, stężone wyciągi z wybranych roślin. Pozyskuje się je najczęściej na drodze destylacji z parą wodną. Olejki te ceni się ze względu na ich aromat i właściwości lecznicze. Poszczególne olejki działają w specyficzny sposób. Niemal wszystkie poprawiają samopoczucie, pomagają w usuwaniu dolegliwości i leczeniu stresu, niektóre wyciszają, inne pobudzają i regenerują organizm. Mają dobry wpływ na skórę; dezynfekują ją, oczyszczają, ożywiają, działają przeciwzapalnie i polepszają ukrwienie.
Należy pamiętać, że tylko czyste wyciągi zapewniają żądany efekt. Poza tym olejki są bardzo stężone i stosuje się je w małych ilościach. Olejki stosuje się najczęściej jako perfumy środków pielęgnacyjnych. Można korzystać z nich na wiele sposobów; np. wdychać ich aromat albo wchłaniać rozcieńczone olejki przez skórę. Często wykorzystuje się je do kąpieli oraz olejków i do masażu. Dla uzyskania ciekawych efektów olejki można ze sobą mieszać.
Woda w kosmetyce naturalnej
Woda wzmacnia i hartuje ciało, oczyszcza skórę i poprawia jej ukrwienie, a także przeciwdziała niektórym dolegliwościom. Zabiegi wodne korzystnie działają na układ nerwowy, poprawiają przemianę materii, a także mają dobry wpływ na serce. Zimne kąpiele spowalniają tętno i obniżają ciśnienie krwi, a gorące przyspieszają tętno i podwyższają ciśnienie. Można także stosować przemienne kąpiele, które pobudzają lub dłuższe, uspokajające.
Wyróżniamy kilka rodzajów zabiegów wodnych:
- kompresy,
- okłady,
- kąpiele,
- kąpiele parowe (twarzy i całego ciała),
- zabiegi napotne (wygrzewania).
Tryb życia i odżywianie
Wpływ odżywiania na urodę jest ogromny. Niewłaściwa dieta powoduje, że włosy stają się matowe, paznokcie kruche, wargi blade a na skórze pojawiają się wągry i pryszcze.
Prawidłowe i zdrowe odżywianie to także rodzaj kosmetyki, kosmetyki od wewnątrz.
Przede wszystkim nie wolno się przejadać. Należy ograniczać spożywanie tłuszczów zwierzęcych, ostrych przypraw, mięsa, produktów mącznych, alkoholu, kawy, nikotyny i słodyczy. Ładną i zdrową cerę można uzyskać przestawiając się na dietę bogata w witaminy i związki mineralne. Surowcami godnymi polecenia są: chleb pełnoziarnisty, surowe jarzyny owoce, miód, mleko, otręby, siemię lniane, itd., Aby ładnie i świeżo wyglądać należy dostarczać organizmowi odpowiednią dawkę snu (6-8 godzin dziennie). Skóra podczas snu odpoczywa i swobodnie oddycha.
Skóra twarzy - jej rodzaje i pielęgnacja
Skóra normalna
Cera normalna, czyli prawidłowa jest zdrowa, gładka i elastyczna, na której nie widać żadnych plam, zaskórników i grudek, a pory są niewielkie i ściągnięte. Ma barwę cielistą (jasnoróżową). Nie wykazuje tendencji do przetłuszczania się i wysychania. Dobrze reaguje na podstawowe środki używane do jej pielęgnacji (wodę, mydło) oraz czynniki atmosferyczne. Jest ładnie napięta i jędrna.
Czyszczenie
Twarz można myć miękką wodą i mydłem łagodnym (najlepiej dziecięce, nieperfumowane). Jeśli woda jest bardzo twarda należy dodać odrobinę octu przy myciu twarzy.
Do czyszczenia skóry twarzy z makijażu najlepiej nadają się kremy czyszczące i łagodne mleczka kosmetyczne. Mleczko kosmetyczne usuwa wszelkie zanieczyszczenia. Krem czyszczący nakładamy na twarz, następnie zdejmujemy za pomocą miękkiej chusteczki celulozowej, po czym jeszcze raz przemywamy odświeżającą wodą do twarzy.
Pielęgnacja
Wybór kremu do cery normalnej uzależniony jest od kondycji skóry i warunków klimatycznych. W czas mroźnych wiatrów stosujemy kremy bardziej tłuste, podczas upałów zaś przeciwnie. Pod makijaż należy stosować bardzo cienką warstwę kremu. Nie ma także jednego kremu na noc dla tej skóry. Najlepiej odpowiadają jej kremy złożone z naturalnych olejków; np. z awokado, oliwek, słodkich migdałków. Krem na noc należy nakładać na skórę twarzy i szyję, delikatnie go wklepując. Następnie, po kilkunastu minutach, niewchłoniętą warstwę kremu zdejmujemy za pomocą papierowej chusteczki.
Poza tymi podstawowymi zabiegami można stosować świeże maseczki z naturalnych składników, takich jak: banany, truskawki, ogórek, mleko, jaja, miód, twaróg.
Zabiegiem, który sprawia, że skóra staje się bardziej elastyczna i aksamitna, jest kąpiel parowa w wywarze z rumianku. Można stosować ją co drugi dzień.
Skóra sucha
U osób młodych skóra sucha przypomina skórę normalną: jest czysta, dobrze ukrwiona, ma niewielkie pory. Już u około dwudziestoletnich kobiet daje się zauważyć, że na policzkach i pod oczami jest ona słabo napięta, nadmiernie się łuszczy. Efektem takiego stanu skóry jest przedwczesne powstawanie zmarszczek. Podstawowym problemem skóry suchej jest niemożność produkowania tłuszczu. Efektem niedoboru tłuszczu jest niedostatecznie osłonięta skóra, która wciąż traci na wilgotności. Cera sucha jest cienka i wiotka. Początkowo pojawiają się na niej zmarszczki wokół oczu i ust, które z wiekiem mogą się pogłębiać. Ta skóra wymaga szczególnej pielęgnacji, ponieważ jest bardzo wrażliwa na wpływy z zewnątrz, długotrwałe działanie słońca, wiatru i mrozu powoduje rozmaite przebarwienia na tym typie skóry. Pod wpływem zimna skóra czerwienieje i ulega stanom zapalnym. Cera sucha jest wrażliwa na środki do jej oczyszczania i pielęgnacji.
Czyszczenie
Należy wystrzegać się wody twardej do mycia twarzy. Makijaż zmywamy łagodnym kremem oczyszczającym lub mleczkiem kosmetycznym. Do mycia normalnego i po oczyszczeniu świetnie nadaje się mleko, chłodna herbatka rumiankowa lub woda destylowana. Rano można przemywać twarz wacikiem zwilżonym w nagazowanej wodzie mineralnej (bez mydła), wieczorem stosujemy mydło dla dzieci, lanolinowe, przetłuszczone lub inne o oddziaływaniu kwaśnym. Nie wolno stosować gorących, a nawet ciepłych parówek.
Pielęgnacja
Należy skórę chronić przed zbyt suchym powietrzem. W miejscach ogrzewanych kobiety o suchej cerze powinny nakładać dodatkową, cienką warstwę kremu, a na kaloryferach rozkładać nawilżacze. W czas zimnych wiatrów trzeba nakładać tłustszy krem niż zwykle.
Pod makijaż nie należy stosować kremów matowiących, gdyż zawierają one glicerynę, która może przesuszyć skórę. Należy stosować olejki naturalne (np. za słodkich migdałków), które działają skutecznie na powstawanie przedwczesnych zmarszczek.
Wieczorem warto nakładać krem nawilżający. Najlepsze na noc są kremy z naturalnych olejków, np. z awokado lub migdałów. Zbawienne dla cery suchej jest przebywanie w wilgotnym powietrzu i ciepłym klimacie oraz odpowiednia dieta, w której znajdują się świeże owoce i warzywa.
Skóra tłusta
Cechą charakterystyczną skóry tłustej jest wydzielanie nadmiernej ilości łoju przez gruczoły łojowe. Ten typ skóry jest lśniący, gruby, o powiększonych porach. Występują na nim wągry i trądzik. Skóra tłusta jest mocna i sprężysta, jedynie w okolicach oczu jest delikatna. Skóra ta zanika z nadejściem starości. Na usunięcie nadmiernej ilości łoju korzystne działanie wysuszające mają promienie słoneczne, stosowane z umiarem, ostrożnie i tylko przez młode osoby.
Czyszczenie
Należy dbać, by nie dopuścić do zatkania porów. Należy przynajmniej trzy razy dziennie myć twarz w ciepłej wodzie z mydłem, a potem przemywać zimną.
Wieczorem, za pomocą kremu oczyszczającego usuwamy makijaż i stosujemy delikatne płyny odżywcze. Do końcowego przemywania twarzy można stosować toniki na bazie alkoholu, najlepiej o odczynie kwaśnym. Dla cery tłustej w sposób szczególny zalecane są suche masaże, wykonywane np. za pomocą szczoteczki z koziej sierści. Czyszcząco działają kompresy i parówki, do których dodajemy zioła takie jak: rozmaryn, tymianek, szałwia. Dzięki tym zabiegom skóra jest odpowiednio ściągnięta, pory oczyszczone, a nadmierne ilości łoju zlikwidowane.
Pielęgnacja
Przy cerze tłustej należy pamiętać o oszczędnym stosowaniu kremów, gdyż ich zbyt duża dawka prowadzi do zapychania porów. Pod makijaż aplikujemy ochronny podkład z kremu. Warto stosować maseczki pielęgnacyjne, ponieważ zmniejszają produkcję tłuszczu. Dobra na ściągnięcie porów są kompresy z gorącego wywaru z suszonej kory dębu lub z suchych kwiatów arniki, rozmarynu i rumianku. Obok maseczek warto stosować parówki w naparze z rumianku. Po wykonaniu parówki twarz myjemy w zimnej wodzie i wycieramy miękkim ręcznikiem. Duże znacznie dla poprawy stanu cery tłustej ma styl życia i odżywianie. Należy ograniczyć spożywanie tłuszczów, słodyczy, ostrych potraw i alkoholu. Zaleca się jedzenie dużej ilości warzyw, owoców, twarogu, ziół i jogurtów. Częstym powodem do przetłuszczania się skóry jest brak witamin. Normalizacji stanu skóry sprzyja ruch i świeże powietrze.
Skóra mieszana
Skóra mieszana stanowi połączenie skóry suchej i tłustej. Pielęgnacja jej jest trudna, ponieważ trzeb postępować jak z dwoma rodzajami cer. Rozpoznajemy ją po tym, że okolice czoła, brody i nosa mają tendencję do silnego przetłuszczania się, a wokół oczu i na policzkach skóra jest przesuszona i czasami pomarszczona.
Czyszczenie
Twarz należy przemywać letnią, miękką wodą, a do mycia stosować mydła tłuste, mleczka oczyszczające, mleko lub herbatkę rumiankową. Należy używać dwóch rodzajów toników, osobno do cery tłustej i suchej. Całą twarz można przemywać wodą moczarową.
Do tego rodzaju cery nadają się maseczki i kompresy przeznaczone do cery suchej. Warto zastosować także parówki przeciw zanieczyszczeniom.
Pielęgnacja
Suche partie skóry pielęgnować za pomocą kremów zawierających tłuszcze, na partie tłusta nadają się kremy z dodatkiem kamfory.
Dieta powinna być bogata w witaminy (jarzyny, owoce, kiełki zbożowe).
Skóra starcza i pomarszczona
Typ skóry występujący u osób starszych. Widoczne są zmarszczki, bruzdy i przebarwienia. Skóra starcza jest wysuszona. Skóra sucha się najszybciej starzeje. Duży wpływ na ten proces mają czynniki atmosferyczne (wiatr, mróz, słońce).
Czyszczenie
Skórę starcza koniecznie należy zmywać, co wieczór śmietanka, mleczkiem kosmetycznym lub zwykłym, przegotowanym mlekiem. Rano warto skórę przemywać niegazowaną wodą mineralną.
Pielęgnacja
Należy używać kremów nawadniających oraz tłustych, jeśli skóra przetłuszcza się, warto przemywać wacikiem zwilżonym w płynie spirytusowym (z dodatkiem ziół).
Duży wpływ na wygląd skóry ma styl życia i odżywianie. Korzystnie na skórę zwiotczałą i pomarszczoną ma klimat wilgotny i deszczowy. Wskazane jest spożywanie pokarmów z dużą zawartością witaminy A 9masło, śmietana, jarzyny, owoce) oraz witaminy C i E.
Domowe peelingi
Domowe peelingi możemy stosować nie tylko do usuwania zrogowaciałego naskórka z twarzy, ale również z całego ciała.
Do czterech łyżek gruboziarnistej soli dodajemy żelu pod prysznic, mieszamy, żeby powstała papka. Papkę nakładamy na gąbkę lub rękawicę i masujemy ciało.
Dwie łyżki oliwy z oliwek i pięć kropli ulubionego olejku eterycznego mieszamy z czterema łyżkami soli. Tak przygotowanym peelingiem masujemy ciało.
Pozostałości peelingu najlepiej zmywać pod prysznicem. Po zmyciu peelingu z twarzy, dobrze jest zrobić delikatny masaż. Należy go wykonywać okrężnymi ruchami, opukującymi ruchami palców w kierunku czoła i na zewnętrz, w stronę uszu. Masaż pobudzi krążenie, dotleni i ożywi skórę.
Domowe żele oczyszczające
Do oczyszczania cery można wykorzystać produkty, z których łatwo jest przyrządzić gęste płyny o konsystencji żelu.
Gęsta śmietanka miodowa oczyszczająca skórę
Na drobnej tarce zetrzeć marchewkę, dodać żółtko, dwie łyżki miodu i ½ szklanki śmietanki. Dokładnie wszystko wymieszać i włożyć na dwie godziny do lodówki, a następnie wycisnąć przez gazę. Uzyskany w ten sposób płyn wykorzystujemy do zmywania twarzy. Przechowujemy go w lodówce, ale nie dłużej niż tydzień.
Żel z siemienia lnianego
Doskonały do przemywania wrażliwej skóry wokół oczu. Łyżeczkę siemienia lnianego zalać czterema łyżkami przegotowanej, ciepłej wody. Kiedy płyn nabierze śluzowatej konsystencji, przemywać nim delikatnie skórę wokół oczu.
Maseczki do cery suchej
Maseczka z naturalnego jogurtu
Łyżkę naturalnego jogurtu wymieszać łyżeczką miodu i rozgniecionym, dojrzałym awokado. Należy nakładać papkę na oczyszczoną skórę na 15 minut.
Maseczka z dodatkiem żółtka
Do roztartego żółtka dodać kilka kropli soku z cytryny i odrobinę oliwy. Utrzeć. Maseczkę nałożyć na twarz, a po 15 minutach zmyć.
Maseczki do cery mieszanej
Maseczka owocowa
Utrzeć na papkę maliny, truskawki, poziomki lub brzoskwinie, wymieszać z jogurtem albo śmietanką i nałożyć na twarz.
Maseczka z gotowanych ziemniaków
Ugotowany w skórce duży ziemniak obrać i rozgnieść na papkę. Ciepłą papkę nałożyć na twarz, a po ostygnięciu zmyć. Maseczka działa odświeżająco. Będzie bardziej odżywcza, jeśli do papki dodamy trochę śmietany, mleka lub żółtko.
Maseczki do cery tłustej
Maseczka miodowa
Łyżkę jogurtu naturalnego wymieszać z łyżeczką miodu, łyżeczką płatków owsianych i rozgniecioną brzoskwinią. Nałożyć papkę na twarz i pozostawić na 10 minut.
Maseczka z pomarańczą
Łyżkę płatków owsianych skropić sokiem z pomarańczy. Papkę nałożyć na 10 minut.
Kremy oczyszczające, odżywcze i nawilżające
Krem Hamamelis ma działanie oczyszczające, zapobiega podrażnieniom skóry.
Składniki: 5g wosku pszczelego, 1 łyżeczka bezwodnej lanoliny, 7g masła kakaowego, 45g słodkiego olejku migdałowego, 3 krople olejku lawendowego, 30g wody hamamelisowej.
Krem z mięty i awokado przeznaczony do cery normalnej i mieszanej, ma działanie odświeżające.
Składniki: 5g wosku pszczelego, 20g oleju z owoców awokado, 10g oliwy, 70ml odwaru z mięty.
Tłusty krem odżywczy polecany do cery suchej i wrażliwej
Składniki: 2 łyżki oliwy z oliwek, 3 łyżki oleju kokosowego, 1 łyżka olejku migdałowego, ½ łyżeczki sproszkowanego boraksu, ½ łyżki wosku pszczelego.
2
2