Powtórzenie w klasach szóstych - Polska szlachecka
1.Co to były przywileje szlacheckie ? - specjalne prawa , które w Polsce mieli tylko ……...... np. prawo decydowania o wysokości…………… 2.Co to były sejmiki ? - rodzaj szlacheckiego samorządu z danej ziemi ( np. powiatu ) , gdzie………………… radzili o sprawach dotyczących tej ziemi. 3.Kto kierował obradami sejmików szlacheckich ? - wybierani spośród szlachty…………………….. 4.Co to były sejmy walne ? - to , organizowane od końca ……. wieku , spotkania króla , szlachty ( przedstawicieli sejmików ) i rady królewskiej. 5.Co to były konstytucje ? - to……………. sejmów walnych . 6.Jaki rok przyjmuje się za datę powstania polskiego parlamentu ? -………... 7.Z jakich dwóch części ( izb ) składał się sejm szlachecki ? - z izby…………………. i izby senatorskiej . 8.Kto wchodził w skład izby poselskiej i czym się ona zajmowała ? - w skład wchodzili wybierani na sejmikach przedstawiciele……………. , omawiali oni własne i królewskie projekty a następnie nad nimi głosowali , swą decyzję przekazywali………………. i królowi . 9.Kto wchodził w skład izby senatorskiej i czym się ona zajmowała ? - wchodzili mianowani przez …………… dożywotnio członkowie królewskiej rady , wojewodowie , kasztelani i biskupi ; wyrażali oni opinie o królewskich i poselskich projektach ustaw. 10.Jaka zasada obowiązywała w szlacheckim sejmie w czasie głosowania nad projektami ustaw ? - zasada ……………….…….. 11.Kto i kiedy zwoływał sejmy walne ? - zwoływał …………… , gdy zaistniała ważna potrzeba a od XVI wieku obowiązkowo co .. lata. 12.Ile czasu trwały obrady sejmów walnych ? Gdzie je najczęściej organizowano ? - obradowano przez ….. tygodni , najczęściej w Piotrkowie , Lublinie lub Krakowie a od końca XVI wieku w…………………….. 13.Co to było strawne ? - pieniądze wypłacane ………..……….. na sejmy walne , aby mniej zamożnych było stać na podróż w obie strony i utrzymanie w czasie 6 tygodni obrad. 14.W jakich sprawach sejmy walne mogły podejmować decyzje ? - ustanawiały wszystkie…………. , nadawały szlachectwo , ustanawiały podatki , wypowiadały …………... , wyrażały zgodę na zwołanie szlacheckiego pospolitego ruszenia , zawierały traktaty pokojowe. 15. Dlaczego ustrój Rzeczypospolitej od XVI w. nazywamy demokracją szlachecką ? -gdyż rządziła tylko…………………. 16.Ostatni władca Polski z dynastii Jagiellonów - Zygmunt……………... 17. To oni od końca XVI wieku wybierali w Polsce królów -………………. 18.Tak nazywano wybory królów Polski - wolną …………. 19. Pierwszy elekcyjny król Polski- Henryk ……….20. Kraj , z którego on pochodził - z ………..….. 21. Co musieli obiecać królowie elekcyjni w artykułach henrykowskich ? - przestrzegać szlacheckich ……………….. , nie dążyć do dziedziczności tronu , uzgadniać swe decyzje z …………… szlacheckim. 22. Dlaczego pierwszy król elekcyjny rządził tylko kilka miesięcy ?- wyjechał do…………..…... by objąć tron po zmarłym bracie.23.Drugi polski król elekcyjny - władca Siedmiogrodu Stefan……………….. .24. Doradca drugiego polskiego króla elekcyjnego , kanclerz , jeden z najbogatszych szlachciców - Jan ……………….. 25. Co dobrego zrobił dla Polski Stefan Batory ? - pokonał…………….. w wojnie o Inflanty , utworzył…………. wybraniecką , utworzył Akademię w………. , wyposażył żołnierzy w broń palną z gotowymi nabojami.26. Co to było pospolite ruszenie ? - wojsko złożone ze ………………. powoływanej pod broń w czasie wojny. 27. Z kim walczyła Polska w XVII wieku ? - ze Szwecją , Tatarami , ……………… , Rosją , Brandenburgią , Siedmiogrodem i Kozakami. 28.Wymień najsłynniejszych hetmanów ( wodzów polskiej armii ) w XVII wieku - Jan Zamoyski , Stanisław……………….. , Jan Karol………………... , Stefan Czarniecki , Jan Sobieski . 29.Dlaczego Polska nie miała w XVII wieku stałej , wyćwiczonej i dobrze opłacanej armii ? - gdyż skarb państwa był pusty a……………. nie godziła się na nowe podatki. 30.Dlaczego szlachta nie godziła się na to , by królowie mieli liczne i silne oddziały ? - gdyż groziło to wzmocnieniem władzy ………….. a ograniczeniem władzy szlachty. 31.Kim byli husarze ? - to ciężkozbrojna ………….. polska , najsilniejsza część armii XVII wiecznej Polski , uzbrojona w kopie , ……………… i pistolety. 32.Wymień inne formacje wojskowe armii XVII wiecznej Polski -………... , muszkieterzy , pikinierzy i dragoni.33.Kto został wybrany królem Polski po śmierci Stefan Batorego ? - królewicz szwedzki , Zygmunt III …………... 34.Jakie były przyczyny wojen polsko - szwedzkich w XVII wieku ? - dążenie królów Polski ze szwedzkiej dynastii Wazów do odzyskania tronu….………… , chęć Szwedów opanowania wszystkich wybrzeży Morza ……………………. 35.Tak nazwano największą wojnę polsko - szwedzką w latach 1655 - 1660 - potop szwedzki. 36.Jakie skutki dla Polski spowodowała ta wojna ? - dziesiątki tysięcy ofiar , wiele zniszczeń , rezygnacja z tronu Szwecji, utrata części wybrzeży………………… 37.Główny organizator walk przeciw Szwedom w czasie „potopu” - Stefan ……………….. 38.Zwycięska obrona przez polaków tego miejsca rozpoczęła klęski Szwedów w czasie „potopu” - klasztoru na Jasnej Górze w …………………. 39.Kim byli Kozacy ? - ludzie wolni , różnych narodowości, którzy osiedlili się na południu ………………… , uciekając przed pańszczyzną czy prawem , żyjący z myślistwa , łowiectwa , rybołówstwa i grabieży. 40.Co to była Sicz? - to dowództwo wojsk kozackich , znajdujące się na jednej z wysp na rzece ……………. 41.Kogo Kozacy nazywali atamanami ? - to byli……………... wojsk kozackich. 42.Kto kierował największym powstaniem Kozaków przeciw Polsce w połowie XVII wieku ? - ataman Bohdan……………………... 43. Jakie były przyczyny powstań Kozaków przeciw Polsce ? - część magnatów polskich posiadających majątki na Ukrainie chciała zmusić Kozaków do odrabiania……………………. , chciano ich też zmusić do przejścia z prawosławia na …………….... 44. Kogo w trakcie powstania Chmielnickiego Kozacy poprosili o pomoc przeciw Polsce ? Jakie to przyniosło skutki ? -poprosili o pomoc Rosję co doprowadziło do wojny polsko - rosyjskiej i podziału ……………... między Polskę i Rosję. 45.Jakie były przyczyny wojen polsko - tureckich w XVII wieku ? - sułtanowi tureckiemu nie podobały się ataki uzależnionych od Polski Kozaków na jego ziemie a Polakom ataki uzależnionych od Turcji ………….. 46.Wymień miejsca i daty największych w XVII w. bitew polsko - tureckich - klęska Polaków w 1620 r. w bitwie pod ………... , skuteczna obrona przez Polaków w 1621 r. twierdzy w Chocimiu , zwycięstwo Polaków w 1673 r. pod …………… , skuteczna pomoc wojsk polskich obleganemu przez Turków………………. w 1683 r. 47.Kto i kiedy po raz pierwszy , krzycząc „liberum veto” nie dopuścił do zatwierdzenia uchwał sejmu walnego ? - poseł Władysław Siciński w …….. r. 48. Co robili magnaci , by nie dopuścić do przeprowadzenia w Polsce reform mogących ograniczyć ich wpływy a wzmocnić władzę królewską - opłacali ubogą szlachtę ( …………… ) by reprezentowali ich w sądach , na sejmikach i na sejmie walnym. 49. Kiedy i jak po raz pierwszy jeden z sąsiadów Polski otwarcie wmieszał się w nasze sprawy ? - w 1717 r. pod naciskiem Rosji zorganizowano sejm , zwany ……….. ( żadnego z posłów nie dopuszczono do głosu) , na którym ustalono liczebność polskiej armii na … tys. żołnierzy. 50. Kiedy i z jakich ziem powstało Królestwo Prus ?- w 1701 roku z połączenia Brandenburgii i …… Książęcych. 51.Na czym polegał absolutyzm oświecony , rodzaj władzy charakterystyczny m.in. dla Rosji , Prus i Austrii w XVIII w.? - monarcha miał władzę ………………. , nie musiał się liczyć ze zdaniem jego mieszkańców , lecz dążył do wzmocnienia kraju przez reformy. 52.Jakie reformy wprowadził w Rosji car Piotr I ? - wprowadził nowe podatki, unowocześnił i wzmocnił armię ( nowe uzbrojenie, utworzenie szkół wojskowych , …… letnia służba wojskowa dla chłopów ), wprowadził obowiązek szkolny dla szlachciców, ufundował w Petersburgu Akademię Nauk, założył pierwszą w Rosji gazetę , uprościł alfabet. 53.Dzięki czemu armia pruska była w XVIII w. Jedną z najsilniejszych w Europie ? - wprowadzono w niej żelazną ………………………………oraz obowiązkowe ćwiczenia wojskowe dla wszystkich …………………….. 54.Jakie ziemie , dzięki wzmocnieniu armii, udało się wówczas zdobyć Rosji , Austrii i Prusom ? - Rosja zdobyła dostęp do Morza ……………………… i Czarnego , Prusy zajęły …………………….. a Austria księstwa włoskie