1. Na czym polega

sposób rządzenia
państwem zwany

monarchią ?

Rządzi jedna

osoba

( król , cesarz ) a

po jego śmierci

ktoś z jego

rodziny

( najczęściej

syn )

2. Jaki kraj i

dlaczego w IV

wieku p.n.e. stał się

groźny dla

najsilniejszych

państw świata?

Macedonia ; dzięki

doskonale wyćwiczonej

armii , stosującej

najlepsze sposoby walki

zaczerpnięte często od

innych i jeszcze przez

Macedończyków

ulepszone

( np. falangę grecką

zmodyfikowano

wprowadzając znacznie

dłuższe włócznie )

3.Dwaj władcy

Macedonii , którzy

przyczynili się do

potęgi tego

państwa

Filip II i

Aleksander

Wielki

4.Opowiedz o życiu

Aleksandra

Wielkiego

Jego rodzicami byli władcy Macedonii

: Filip II i Olimpia. Miał znakomitego

nauczyciela , słynnego filozofa

greckiego Arystotelesa. Jeszcze

będąc chłopcem ujarzmił dzikiego

konia. Bucefał służył mu potem wiele

lat. Już od wczesnej młodości

wykazywał się nadzwyczajnymi

zdolnościami w dowodzeniu

wojskiem. Nigdy nie unikał walki

stając w bitwach na czele armii.

Podbił dzięki temu olbrzymi obszar

( w tym Persję ). Założył wiele

nowych miast ( część nazwano na

jego cześć Aleksandrią).

5.Jakie były skutki

podbojów

Aleksandra

Wielkiego ?

- Założenie na podbitych

terenach nowych miast.

- Rozciągnięcie na nowe

ziemie kultury i języka

greckiego

( następowało też

mieszanie się kultury

greckiej z perską ).

- Upadek Persji.

6.Wymień w

kolejności

chronologicznej

formy rządzenia

starożytnym

Rzymem

monarchia ,

republika ,

monarchia

7.Nad jakim

morzem leżało

państwo rzymskie ,

jak i dlaczego tak

nazywali je

Rzymianie ?

Nad Morzem

Śródziemnym .

Rzymianie nazywali je

„Nasze Morze”

( Mare Nostrum)

dlatego , że podbili

wszystkie ziemie nad

nim leżące

8.Jakie dwie grupy

ludności

zamieszkiwało

państwo rzymskie ?

patrycjusze

( bogaci i

uprzywilejowani )

,

plebejusze

( biedni , bez

większości praw ,

które mieli

plebejusze )

9.Co skłoniło

Rzymian do

sporządzenia

wykazu

obowiązujących w

ich państwie praw ?

Jaką on nosił nazwę

?

Ustanowiono

prawo by

ograniczyć

samowolę

patrycjuszowskich

sędziów . Pierwszy

spis praw nosił

nazwę

Prawo XII

Tablic

.

10.Kiedy w Rzymie

obalono

monarchię ? Jaką

nową formę rządów

wtedy

wprowadzono ?

Monarchię obalono w

VI

w. p.n.e.

Wprowadzono

wtedy władzę ludu

rzymskiego , czyli

republikę

( z łacińskiego res-

rzecz , publica –

wspólna )

11.Kim byli w

Rzymie

konsulowie ? Jakie

mieli obowiązki ?

Byli to najważniejsi

urzędnicy rzymscy.

Czuwali nad

wykonywaniem

uchwał zgromadzenia

i senatu oraz

dowodzili wojskiem.

12.Jakie obowiązki

mieli w Rzymie

następujący

urzędnicy:

a) pretorzy

Zajmowali się

czuwaniem nad

przestrzeganiem

prawa i

sądzeniem

b) kwestorzy

Odpowiadali

za finanse

państwa

c) cenzorzy

Czuwali nad

przestrzeganiem

zasad obyczajowych .

Przeprowadzali spisy

obywateli ,

sporządzali spisy

członków senatu.

d) dyktatorzy

W czasie

zagrożenia mieli

w swych rękach

najwyższą

władzę

e) trybuni

ludowi

Bronili interesów

plebejuszy . Mogli

unieważnić

szkodzące im

uchwały

zgromadzenia

( mieli prawo

weta ).

13.Kto wchodził w

skład rzymskiego

senatu ? Czym się

on zajmował?

W jego skład

wchodzili byli i

obecni urzędnicy.

Senat odpowiadał

za całość polityki

państwa

rzymskiego .

14.Jakie tereny udało

się zdobyć

Rzymianom między III

i I wiekiem p.n.e. ?
Jaki kraj stawiał im

największy opór ?

Wszystkie tereny

leżące

nad Morzem

Śródziemnym

.

najdłużej opór

stawiała im leżąca

na północy Afryki

Kartagina

15.Jakie były

przyczyny upadku

rządów

republikańskich w

Rzymie ?

Coraz trudniej było zgromadzeniu

obywateli zarządzać rosnącym

terytorium państwa. W obradach

zgromadzenia nie mogli

uczestniczyć mieszkańcy

terytoriów odległych od Rzymu.

Niewielka liczba urzędników i

krótki okres sprawowania władzy

utrudniały sprawne rządzenie.

Bunty i powstania niewolników

osłabiały państwo. Prywatne

ambicje i zachłanność zwycięskich

wodzów armii rzymskiej

16.Kto i w jaki

sposób usiłował w I

wieku p.n.e.

ograniczyć rządy

republikańskie i

samodzielnie

rządzić Rzymem ?

Był to znakomity wódz armii

rzymskiej Juliusz Cezar. Gdy

wracał do Rzymu po podboju

Galii postanowił siłą zdobyć

władzę. Rozpoczęła się 5 letnia

wojna domowa zakończona

jego zwycięstwem. Kazał

obwołać się dożywotnim

dyktatorem i znacznie

ograniczył rolę urzędników

rzymskich.

17.Jakie podjął

działania i jakie

wprowadził reformy

?

Wyznaczał na urzędników

zaufane osoby. Rozpoczął

przebudowę Rzymu.

Powstrzymał wyzysk

prowincji. Dokonał reformy

kalendarza. Nadawał

najuboższym mieszkańcom

Rzymu ziemie poza Italią.

18.Kto , kiedy ,

dlaczego i w jaki
sposób pozbawił

życia Juliusza

Cezara ?

Grupa byłych rzymskich

urzędników ( głównie

senatorów) zasztyletowała

go , w 44 roku p.n.e. , przy

wejściu do rzymskiego

senatu , dlatego że chcieli

odzyskać zabraną im przez

Cezara władzę.

19.Kto po śmierci

Juliusza Cezara

objął władzę w

Rzymie ?

Scharakteryzuj jego

rządy .

Oktawian August , wnuk

siostry Juliusza Cezara. Sam

kierował państwem. Zakończył

długotrwałe wojny ( zapanował

pokój - „pax romana” ).

Wprowadził armię zawodową

( płacił żołnierzom za służbę).

Zgłaszał kandydatów na

urzędników wybieranych na

zgromadzeniu .Pilnował by

władza nie była powiązana z

wojskiem.

20.Wymień trzy

etapy upadku

imperium

rzymskiego

W

330 r

. cesarz Konstantyn

przeniósł stolicę imperium

rzymskiego z Rzymu do

Konstantynopola. W

395

r.

cesarstwo podzielono na

część wschodnią i

zachodnią. W

476

r.

następuje upadek Rzymu -

ostatni cesarz zostaje w

wyniku najazdów

barbarzyńskich odsunięty

od władzy.

21.Co potwierdza

zdanie , iż

Konstantynopol

wzorował się na

Rzymie ?

Też był zbudowany

na 7 wzgórzach.

Podobnie był

rządzony. Były

podobne budowle

( styl

architektoniczny )

22.Jakie zmiany

nastąpiły na

terytorium państwa

rzymskiego w

czasach najazdów

barbarzyńskich ?

Miasta zaczęto otaczać

ogromnymi murami

obronnymi. Powstawało

coraz więcej świątyń

chrześcijańskich.

Rzemieślnicy miejscy i

mieszkańcy wsi otrzymali

zakaz opuszczania

miejsca zamieszkania.

23.Wymień i omów

kilka zasad prawnych

obowiązujących w

starożytnym Rzymie

aktualnych do dziś .

Prawo nie działa wstecz ( nie

można kogoś ukarać za czyn który

popełnił zanim ustanowiono prawo

zabraniające go ). Nie wolno karać

w gniewie. W wypadku wątpliwości

rozstrzyga się na korzyść

oskarżonego. Druga strona też

powinna być wysłuchana. Umowy

muszą być dotrzymane. Nic nie

robić to też znaczy coś robić ( np.

można ukarać kogoś kto

przyglądał się popełnianiu

przestępstwa i nie reagował oraz

nie poinformował o tym policji )