H wodór |
Hydrogenium rodzący wodę, od gr. hydro =woda i gennao=rodzę |
He hel |
Helium -słoneczny, od gr. Helios=słońce; |
Li lit |
Lithium - kamienny, od gr. lithos= kamień |
Be beryl |
Berylium - błyszczący, od łac. Beryllus = klejnot; |
C węgiel |
Carboneum - węglowy, od łac. Carbo = węgiel |
N azot |
Nitrogenium rodzący saletrę od łać. nitrum -saletra i gr. gennao -rodzę; |
O tlen |
Oxygenium rodzący kwas, od grec. oksys - kwaśny i gennao -rodzę; |
F fluor |
Fluorium płynny, od łac. Fluere -płynąć; |
Ne neon |
Neonium nowy, od gr. neos - nowy |
Na sód |
Natrium -sodowy, od gr. nazwy sody natrion - węglan sodu |
Mg magne |
Magnesium - magnezyjski, od nazwy miasta Magnezji |
Al glin |
Aluminium - ałunowy, od łac. Alumen = ałun |
Si krzem |
Silicium - krzemowy, od łac. Silex - krzemień, który zawiera krzem |
P fosfor |
Phosphorus -niosący świtło, od gr. phos - światło i pherein- nieść; |
S siarka |
Sulphur - żywiołowy; łac. Wyraz spokrewniony z ind. Sulvere - żywioł |
Cl chlor |
Chlorum - zielonożółty, od gr. chloros - zielony, żółtawy |
Ar argon |
Argonium - bierny, od gr. aergos - nieczynny |
K potas |
Kalium - sodowy, od arab. słowa al.-kali -soda |
Ca wapń |
Calcium - wapienny, od łac. Calx - wapno |
Cr chrom |
Chromium - barwny, od gr. Chroma- barwa |
Mn manga |
Manganium - zwodniczy, od gr. manganeia - oszustwo |
Fr żelazo |
Ferrum - żelazny; |
Cu miedź |
Cuprum - cypryjski, od nazwy wyspy Cypr, gdzie wydobywano rudy |
Zn cynk |
Zincum - cynowy, od niem. Zin.- cyna, z którą występuje w złożach |
As arsen |
Arsenicum- męski, od gr. Arsenicos - męski -zwiększa twardość |
Br brom |
Bromium - cuchnący, od gr. bromos - śmierdzący, ma cuchnące opary |
Kr krypto |
Kryptium ukryty, od gr. Kryptos - ukryty, trudno go wdzielic |
Rb rubid |
Rhubidium-łac. Rubidus -czerwony - plomien podczas spalania soli |
Nb niob |
Niobium - od imienia Niobe, córki mitycznego królaTantala |
Ag srebro |
Argentum - biały, od łac. Argentum - srebro - biały metal |
Sn cyna |
Stannum - bagnisty, od łac. Stagnum lub stannum - bajoro, stojąca woda |
Te tellur |
Tellurium - ziemisty, od łac. Tellus - ziemia; znajd. w kopalniach złota |
I jod |
Iodium -od gr. ioeides - fioletowy; czarne c.stałe przechodzi w fiolet par |
Xe ksenon |
Xenium - obcy, od gr. xenos - obcy; odrębny od innych skład. powietrza |
Cs cez |
Caesium - błękitny, od łac. Caesius - niebieski |
Ba bar |
Barium - ciężki, od gr. barys - ciężki, wykryty w szpatcie ciężkim, |
Pt platyna |
Platinum -od hiszp. Platina - sreberko, zdrobnienie od plata - srebro |
Au złoto |
Aurum - lśniący, od łac. Aurum - złoto, pokrew.słowu aurora - jutrzenka |
Hg rtęć |
Hydrargyrum - płynne srebro, od gr.hydor - woda i argyros-srebro |
Pb ołów |
Plumbum - od łac. plumbum - ołów stan skupienia |
ST:* przejscie przez Egipt Aniola Smierci, który zabil wszystkie pierworodne stworzenia, omijając zydowskie dom oznaczone krwia baranka *uczta spozywana przez Izraelitow tego dnia *przejście Izraela z niewoli egipskiej do ziemi obiecanej *swieto Paschy obchodzone przez Iznarelitow na pamiatke tych wydarzen |
W.Sobota-Wigilia Paschalna ok.22:00 po zapadnięciu zmroku 1.Liturgia ognia: wszyscy gromadzą się przed swiatynią koło ogniska. Celebrans poswieca ognien, podczas modlitwy zapala od ogniska Paschal-symbol zmartwychwstałego Chrystusa, podnosi go do góry, spiewa „Światło Chrystusa!”, Wierni odpowiadają”Bogu niech będą dzięki!” *wszyscy udaja się do swiatyni w procesji, na czele celebrans z paschalem, zatrzymuje się on w progu ciemnej swiatyni i znow spiewa, wierni tak samo odpowiadają i zapalaja swiece od paschalu, celebrans podchodzi do ołtarza po raz trzeci spiewa to samo, a wierni odpowiadają, zapalaja się wszystkie swiatla w swiatyni, SYMBOLIZUJE światlo zmartwychwstałego Chrystusa, które rozprasza mroki grzechu i śmierci, Chrystus rozprasza ciemności i zapala dla nas niezwykla swiatlosc *orędzie paschalne-spiewana modlitwa oglaszajaca zmartwychwstanie |
NT:*Wieczerza Paschalna spozywana przez Jezusa i jego ucznow tuz przed meka Chrystusa *przejście Jezusa przez meke i smierc do zmartwychwstania i zycia *przejście grzesznikow z niewoli grzechów do wolności dzieci Bozych *swieta wielkanocne |
|
W.Cz. - BIAŁY/ZŁOTY - Msza Wieczerzy Pańskiej *czytania liturgiczne nawiazuja do paschy: *z Ks.Wyjscia-pascha spozywana przez Izraelitow w noctuz przed wyjściem z Egiptu, gdy anioł Smierci zabijal wszystko, co pierworodne *z 1 Listu św.Pawła Apostoła do Koryntian - opis ustanowienia przez Jezusa Eucharystii *Ewangelia-Jezus przepasał się przescieradlem, obmyl nogi swoim uczniom, unizajac się do godności najniższych sług, pokazując jak mamy się nawzajem milowac i sluzyc sobie *biskup/proboszcz obmywa nogi wybranym wiernym |
|
|
2.Liturgia Slowa 9 czytań: stworzenie swiata, ofiara Abrahama, przejście Izraelitow przez M.Czerwone, prorocki opis milosci Boga do ludu, zapowiedz nowego przmierza, wezwanie do wierności Bogu, Bog wywyzsza i oczyszcza swój narod, dając Ducha Św., chrzest włącza nas do śmierci i zmartwychwstania Jezusa, hymn „Chwala na wysokości Bogu”, bija dzwony, graja organy, po 8 czytaniu uroczyste Alleluja, Ewangelia nawiazuje do zmartwychwstałego Jezusa - odkrycie pustego grobu Jezusa |
*podczas spiewania „Chwala na wysokości Bogu” dzwonią wszystkie dzwony i dzwonki, po hymnie milkna az do Wielkiej soboty-rozpoczyna się post liturgiczny |
|
*Po wieczerzy NŚ przenosi się do Kaplicy Adoracji, co symbolizuje opuszczę i samotność Jezusa *z głw ołtarza zdejmuje się ozdoby , obrusy, prezbiterium bez ozdob i dywanow, tabernakulum puste i otwarte |
|
|
3.Liturgia chrzcielna:*poświecenie wody przez celebransa przez zanurzenie paschału w chrzcielnicy* śpiewana jest litania do wszystkich świętych *odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych *wskazane jest, aby dokonać sakramentu chrztu św. |
WL.PT-czerwone szaty liturgiczne - nie sprawuje się Mszy św. *uroczysta Droga Krzyżowa *1 liturgia to Liturgia Męki Pańskiej |
|
1.Adoracja pustego ołtarza-ciemność, po podejściu służby liturgicz. I celebransa do ołtarza, wszyscy klękają celebrans leży krzyżem przed ogołoconym otlarzem - zal smutek, Kosciol może tylko lezyec „w prochu i pyle” milczec |
4.Liturgia Eucharystyczna- rozbudowana, i uroczysta, dziękczynienie składane Bogu za dar-Jezusa 5.Procesja rezurekcyjna- po Wiligilii Paschalnej lub po czuwaniu nocym -manifestacja wiary, ogloszenie swiatu, ze Jezus zmartwychwstal, ze zyje |
2.Liturgia Słowa *opis meki Jezusa z Księgi Proroka Izajasza *fr. z Listu do Hebrajczykow mowi o wielkości i znaczeniu ofiary Jezusa ewangelia-dlugi opis meki i śmierci Jezusa czytany z podzialem na role, czasem spiewany *homilia *uroczysta modlitwa wiernych-10 wezwań, Kosciol obejmuje modlitwa caly swiat, (intencja - cisza-kolekta-amen) WSPOMINAMY MĘKĘ I ŚMIERĆ JEZUSA |
3.Adoracja Krzyża- *celebrans uroczyście wprowadza krzyz do swiatyni, zatrzymując się w progu, pośrodku i przed ołtarzem, spiewając „Oto drzewo krzyza, na którym zawisło zbawienie swiata” stopniowo odslania krzyż. Wierni odpowiadają: „Pójdźmy z pokłonem” i przklekaja. *wierni oddaja mu czesc poprzez ucalowanie krzyza 4.Komunia Św. *przeniesienie Najświętszego Sakramentu do „grobu Pańskiego” |
ST:* przejscie przez Egipt Aniola Smierci, który zabil wszystkie pierworodne stworzenia, omijając zydowskie dom oznaczone krwia baranka *uczta spozywana przez Izraelitow tego dnia *przejście Izraela z niewoli egipskiej do ziemi obiecanej *swieto Paschy obchodzone przez Iznarelitow na pamiatke tych wydarzen |
W.Sobota-Wigilia Paschalna ok.22:00 po zapadnięciu zmroku *Liturgia ognia: wszyscy gromadzą się przed swiatynią koło ogniska. Celebrans poswieca ognien, podczas modlitwy zapala Paschal-symbol zmartwychwstałego Chrystusa, od ogniska, podnosi go do góry, spiewa „Światło Chrystusa!”, Wierni odpowiadają”Bogu niech będą dzięki!” *wszyscy udaja się do swiatyni w procesji, na czele celebrans z paschalem, zatrzymuje się on w progu ciemnej swiatyni i znow spiewa, wierni tak samo odpowiadają i zapalaja swiece od paschalu, celebrans podchodzi do ołtarza po raz trzeci spiewa to samo, a wierni odpowiadają, zapalaja się wszystkie swiatla w swiatyni, SYMBOLIZUJE światlo zmartwychwstałego Crystusa, które rozprasza mroki grzechu i śmierci, Chrystus rozprasza ciemności i zapala dla nas niezwykla swiatlosc *orędzie paschalne-spiewana modlitwa oglaszajaca zmartwychwstanie |
NT:*Wieczerza Paschalna spozywana przez Jezusa i jego ucznow tuz przed meka Chrystusa *przejście Jezusa przez meke i smierc do zmartwychwstania i zycia *przejście grzesznikow z niewoli grzechów do wolności dzieci Bozych *swieta wielkanocne |
|
W.Cz. - BIAŁY/ZŁOTY - Msza Wieczerzy Pańskiej *czytania liturgiczne nawiazuja do paschy: *z Ks.Wyjscia-pascha spozywana przez Izraelitow w noctuz przed wyjściem z Egiptu, gdy anioł Smierci zabijal wszystko, co pierworodne *z 1 Listu św.Pawła Apostoła do Koryntian - opis ustanowienia przez Jezusa Eucharystii *Ewangelia-Jezus przepasał się przescieradlem, obmyl nogi swoim uczniom, unizajac się do godności najniższych sług, pokazując jak mamy się nawzajem milowac i sluzyc sobie *biskup/proboszcz obmywa nogi wybranym wiernym |
|
|
*Liturgia Slowa 9 czytań: stworzenie swiata, ofiara Abrahama, przejście Izraelitow przez M.Czerwone, prorocki opis milosci Boga do ludu, zapowiedz nowego przmierza, wezwanie do wierności Bogu, Bog wywyzsza i oczyszcza swój narod, dając Ducha Św., chrzest wlacza nas do śmierci i zmartwychwstania Jezusa, , hymn Chwala na wysokości Bogu, bija dzwony, graja organy, po 8 czytaniu Alleluja, ewangelia nawiazuje do zmartwych. Jezusa - odkrycie pustego grobu Jezusa |
*podczas spiewania „Chwala na wysokości Bogu” dzwonią wszystkie dzwony i dzwonki, po hymnie milkna az do Wielkiej soboty-rozpoczyna się post liturgiczny |
|
*Po wieczerzy NŚ przenosi się do Kaplicy Adoracji, co symbolizuje opuszczę i samotność Jezusa *z głw ołtarz zdejmu się ozdoby , obrusy, prezbiterium bez ozdob i dywanow, tabernakulum puste i otwarte |
|
|
Liturgia chrzcielna:*poświecenie wody przez zanurzenie paschału w chrzcielnicy* litania do wszystkich świętych *odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych *sakrament chrztu św. |
WL.PT-czerwone szaty liturgiczne - nie sprawuje się MSzy św. *uroczysta Droga Krzyżowa *1 liturgia to Liturgia Męki Pańskiej |
|
*Adoracja pustego ołtarza-ciemność, po podejściu służby liturgicz. I celebransa do ołtarza, wszyscy klękają, celebrans leży krzyżem przed ogołoconym otlarzem - zal,smutek, ze Kosciol może tylko lezyec „w prochu i pyle” i milczec |
Liturgia Eucharystyczna-rozbudowana, i uroczysta, dziękczynienie składane Bogu za dar-Jezusa Procesja rezurekcyjna-po Wiligilii Paschalnej po czuwaniu nocym -manifestacja wiary, ogloszenie swiatu, ze Jezus zmartwychwstal |
*Liturgia Słowa *opis meki Jezusa z Księgi Proroka Izajasza *fr. z Listu do Hebrajczykow mowi o wielkości i znaczeniu ofiary Jezusa *ewangelia-dlugi opis meki i śmierci Jezusa czytany z podzialem na role, czasem spiewany *homilia *uroczysta modlitwa wiernych-10 wezwań, Kosciol obejmuje modlitwa caly swiat, (intencja - cisza-kolekta-amen) WSPOMINAMY MĘKĘ I ŚMIERĆ JEZUSA |
Adoracja Krzyża- *celebrans uroczysce wprowadza krzyz do swiatyni, zatrzymując się w progu, pośrodku i przed ołtarzem, spiewając „Oto drzewo krzyza, na którym zawisło zbawienie swiata” stopniowo odslania krzyż. Wierni odp: „Pójdźmy z pokłonem” i przklekaja. *wierni oddaja mu czesc-ucalowanie krzyza *Komunia Św. *przeniesienie Najświętszego Sakramentu do „grobu Pańskiego” |
H wodór |
Hydrogenium rodzący wodę, od gr. hydro =woda i gennao=rodzę |
He hel |
Helium -słoneczny, od gr. Helios=słońce; |
Li lit |
Lithium - kamienny, od gr. lithos= kamień |
Be beryl |
Berylium - błyszczący, od łac. Beryllus = klejnot; |
C węgiel |
Carboneum - węglowy, od łac. Carbo = węgiel |
N azot |
Nitrogenium rodzący saletrę od łać. nitrum -saletra i gr. gennao -rodzę; |
O tlen |
Oxygenium rodzący kwas, od gr. słów oksys - kwaśny i gennao-rodze |
F fluor |
Fluorium płynny, od łac. Fluere -płynąć; |
Ne neon |
Neonium nowy, od gr. neos - nowy |
Na sód |
Natrium -sodowy, od gr. nazwy sody natrion - węglan sodu |
Mg magne |
Magnesium - magnezyjski, od nazwy miasta Magnezji |
Al glin |
Aluminium - ałunowy, od łac. Alumen = ałun |
Si krzem |
Silicium - krzemowy, od łac. Silex - krzemień, który zawiera krzem |
P fosfor |
Phosphorus -niosący świtło, od gr. phos - światło i pherein- nieść; |
S siarka |
Sulphur - żywiołowy; łac. Wyraz spokrewniony z ind. Sulvere - żywioł |
Cl chlor |
Chlorum - zielonożółty, od gr. chloros - zielony, żółtawy |
Ar argon |
Argonium - bierny, od gr. aergos - nieczynny |
K potas |
Kalium - sodowy, od arab. słowa al.-kali -soda |
Ca wapń |
Calcium - wapienny, od łac. Calx - wapno |
Cr chrom |
Chromium - barwny, od gr. Chroma- barwa |
Mn manga |
Manganium - zwodniczy, od gr. manganeia - oszustwo |
Fr żelazo |
Ferrum - żelazny; |
Cu miedź |
Cuprum - cypryjski, od nazwy wyspy Cypr, gdzie wydobywano rudy |
Zn cynk |
Zincum - cynowy, od niem. Zin.- cyna, z którą występuje w złożach |
As arsen |
Arsenicum- męski, od gr. Arsenicos - męski -zwiększa twardość |
Br brom |
Bromium - cuchnący, od gr. bromos - śmierdzący, ma cuchnące opary |
Kr krypto |
Kryptium ukryty, od gr. Kryptos - ukryty, trudno go wdzielic |
Rb rubid |
Rhubidium - czerwonawy, od łac. Rubidus - czerwony, czerwony plomien podczas spalania soli |
Nb niob |
Niobium - od imienia Niobe, córki mitycznego królaTantala |
Ag srebro |
Argentum - biały, od łac. Argentum - srebro - biały metal |
Sn cyna |
Stannum - bagnisty, od łac. Stagnum lub stannum - bajoro, stojąca woda |
Te tellur |
Tellurium - ziemisty, od łac. Tellus - ziemia; znajdowany w kopalniach złota |
I jod |
Iodium - fiołkowy, od gr. ioeides - fioletowy; czarne ciało stałe przechodzi w fioletowe pary |
Xe ksenon |
Xenium - obcy, od gr. xenos - obcy; odrębny od innych składników powietrza |
Cs cez |
Caesium - błękitny, od łac. Caesius - niebieski |
Ba bar |
Barium - ciężki, od gr. barys - ciężki, wykryty w szpatcie ciężkim, |
Pt platyna |
Platinum - srebrny, od hiszp. Platina - sreberko, zdrobnienie od plata - srebro |
Au złoto |
Aurum - lśniący, od łac. Aurum - złoto, pokrewnego słowu aurora - jutrzenka |
Hg rtęć |
Hydrargyrum - płynne srebro, od gr. hydor - woda, płyn i argyros - srebro; - stan skupienia |
Pb ołów |
Plumbum - od łac. plumbum - ołów |