Małgorzata Fister

KATECHEZA nr 1

Szkoła: Wydział Teologiczny UO Rok: II Data: 9.01.2005r.

Temat: Przymierze Boga z Abrahamem - Obrzezanie

Cel wychowawczy: Student chce postępować zgodnie z przykazaniami i obietnicami danymi

Bogu

Cel dydaktyczny ogólny: Poznanie fragmentu Księgi Rodzaju - Przymierze Boga z Abrahamem

Cele dydaktyczne operacyjne:

• student zna cytat z Pisma Świętego dotyczący Przymierzu Boga z Abrahamem

• student wie co to jest przymierze

• student potrafi wyjaśnić własnymi słowami treść przymierza

• student zna historię Abrahama

• student wie jak zinterpretować i przekazać to przymierze innym

Pomoce metodyczne: Pismo Święte (fragment z księgi Rodzaju: Rdz 17,1-27), drzewo genealogiczne Abrahama, ksero mapki wędrówki Abrahama, tablica

PRZEBIEG KATECHEZY:

Lp.	TREŚĆ	METODY	CZAS
1.	„Duchu Święty, który oświecasz...”	Modlitwa	3 min.
2.	Odczytanie listy	Sprawdzenie obecności	5 min.
3.	Jak brzmiał temat ostatniego wykładu? Do jakich wniosków doprowadził ten temat?	Odpytywanie i pogadanka	8 min.
4.	(rozdanie karteczek z tekstem przymierza) chciałabym abyśmy teraz wstali i wsłuchali się w fragment Pisma Świętego, który otrzymaliście na karteczkach	Rozdanie i odczytanie tekstu z Pisma Świętego	15 min.
5.	Na samym początku chciałabym wytłumaczyć wam słowa „Przymierze” i „Obrzezanie”, ponieważ są one tutaj kluczowe. Przymierze pochodzi z hebrajskiego berit. Oznacza powinność, obietnicę potwierdzoną przysięgą, zobowiązanie, jakie podejmuje Bóg wobec samego siebie lub, jakie nakłada na człowieka, układ miedzy Bogiem a człowiekiem. W ścisłym znaczeniu mowa o przymierzu występuje wtedy, gdy zobowiązanie to jest obopólne i zostaje zawarte jako wiążące. Obrzezanie natomiast jest bardzo starym zwyczajem i trudno określić jest jego pierwotne znaczenie. Praktykowane było w Egipcie (prawdopodobnie tylko wśród kapłanów) i w wielu społecznościach istnieje do dziś. Dla Izraelitów obrzezanie nabrało znaczenia religijnego w czasach, gdy zajmowali otoczenie ludów nie obrzezanych w okresie niewoli babilońskiej. W takim kontekście staje się ono znakiem, symbolem szczególnej relacji pomiędzy Bogiem a narodem izraelskim. Obrzezanie jest też prawdopodobnie rytem, który oznaczał przejście z wieku chłopięcego do męskości. Zwyczaj ten polegał na „ obrzezaniu (odcięciu) ciała napletka” ku pamięci, że na człowieku już w dzieciństwie (w ósmym dniu po urodzeniu) odciska się pieczęć umowy z Bogiem błogosławieństwa i życia.	Wykład	20 min.
6.	Zanim jednak przejdziemy do przymierza chciałabym przedstawić wam historie Abrahama. Od momentu ukazania się Abrama na kartach Pisma Świętego, opowieść biblijna koncentruje się na jego osobie. Pierwotne jego imię nie brzmiało jednak Abraham lecz Abram. Był on synem Terach, który wyruszył wraz z całym swoim ludem z Ur Chaldejskiego, aby się udać do Kanaan. Jednak gdy dotarli do Charanu osiedlili się tam. Abram miał siedemdziesiąt pięć lat kiedy Pan Bóg kazał mu „wyjść z ziemi rodzinnej, do krainy którą mu ukaże”. Wziąwszy swoją żonę Saraj, bratanka Lota i cały swój dobytek wyruszył do Kanaan. Dotarł on do krainy obiecanej mu przez Boga ale nastał tam głód i cały jego naród zawędrował wraz z nim do Egiptu. Później rozstał się ze swoim bratankiem Lotem i powędrował do Hebronu. Wtedy doszło do wyprawy wojennej królów mezopotamskich, w których wziął udział także Abram. Gdy Abram miał 86 lat został ojcem Izmaela którego w zastępstwie za Saraj urodziła mu Hagar - Egipska niewolnica. A gdy miał on 99 lat ukazał mu się Bóg by zawrzeć z nim przymierze dotyczące jego i jego potomków. Od tego momentu stanie się on dla Hebrajczyków ojcem i modelem wiary. Od niego rozpoczyna się tak zwana historia patriarchów.	Rozdaję drzewo genealogiczne Abrahama Opowiadanie	22 min.
7.	Wracając do tematu dzisiejszych zajęć zajmijmy się fragmentem z Pisma Świętego, z którym zapoznaliśmy się wcześniej. Został on napisany w sposób niezwykle taktowny, według dokładnego i proporcjonalnego planu. „Jego podstawę stanowi długi monolog Boga (wersy 4-16)” oraz występująca po nim zgoda Abrama. Jest to zgoda niełatwa, ze zwątpieniem, wyrażona poprzez „uśmiech Abrahama”, który jest znakiem niewiary, jaką odnajdujemy również w słowach: „Czyż człowiekowi stuletniemu może się urodzić syn? Albo czy dziewięćdziesięcioletnia Sara może zostać matką?” Abraham porzucił wszelką nadzieję, co do siebie samego. Uważał swoje ciało za obumarłe, a łono Sary za obumierające. Ówczesny stan Abrahama opisuje List do Rzymian 4,19-20: "I nie zachwiał się w wierze, choć stwierdził, że ciało jego jest już obumarłe - miał już prawie sto lat - a łono Sary obumierające; jeśli jednak chodzi o Bożą obietnicę, nie zwątpił w niewierze, lecz został umocniony wiarą, oddając chwałę Bogu". Przymierze zawiera zobowiązanie ze strony Boga, że obdaruje Abrahama licznym potomstwem: „sprawię, że będziesz niezmiernie płodny”. W zamian jednak Abraham musi zadeklarować, za pośrednictwem określonego znaku, wierność swoją i swoich potomków. Znakiem tym ma być obrzezanie siebie oraz wszystkich mężczyzn pochodzących z jego rodu. Obrzezanie stało się, więc obowiązkiem wszystkich członków narodu hebrajskiego. A siła, z jaką przestrzega się tego przepisu, bierze się stąd, że rozdział ten, napisany został przez ludzi znajdujących się w kręgu tradycji kapłańskiej, żyjących na wygnaniu babilońskim. Poprzez obrzezanie wyróżniali się od innych narodów. Aby podkreślić wartość zawieranej „transakcji” oraz przemiany, która się dokonuje, Abraham zwany dotychczas Abramem otrzymuje od Pana nowe imię, które z hebrajskich słów „ab” (ojciec) i „hamon” (mnóstwo) można przetłumaczyć jako „ojciec mnóstwa narodów”. Również imię jego żony zostaje poddane przemianie z imienia Saraj na Sara, oznaczające „księżniczka”. Na wschodzie zmiana imienia oznaczała jednocześnie zmianę losu, powołania lub też nową misję powierzoną ludziom przez Boga. „Abraham i Sara stanowią początek genealogii narodu, w którego dziejach Bóg objawił swoje zbawienie całemu światu”. Poprzez przymierze Boga z Abrahamem, które przypieczętowane zostało obrzezaniem Pan ukazał Abrahamowi wspaniałą przyszłość, która później stanie się udziałem jego potomków, którzy pochodzić będą od syna jego Izaaka, narodzonego z Sary. Inny zaś jego syn - Izmael - narodzony z egipskiej niewolnicy Hagar będzie przodkiem dwunastu książąt oraz potężnego narodu arabskiego. Dla podkreślenia tego wszystkiego on także, w wieku 13 lat, został obrzezany. Przymierze z Bogiem, które zostało przypieczętowane obrzezaniem zapoczątkowało nową epokę w dziejach patriarchów.	Wykład	25 min.
8.	Zapisanie tematu(na tablicy i w zeszytach): „Przymierze Boga z Abrahamem - Obrzezanie”. Podanie definicji pojęć „Przymierze” i „Obrzezanie” Przymierze - układ dwustronny zawarty między Bogiem a człowiekiem, w którym przeważa miłosierna inicjatywa Boża. Obrzezanie - zabieg stosowany na wschodzie w starożytności i dziś, polegający na tym że chłopcom ósmego dnia po narodzeniu odcinano napletek. Przy nim nadawano chłopcom imię. Przymierze, które zawarł Bóg z Abrahamem jest spełnieniem i dotrzymaniem obietnicy ze strony Boga, ale także ze strony człowieka.	Notatka	35 min.
9.	„Ojcze nasz...”	Modlitwa	43 min.

POMOCE METODYCZNE:

Tekst Rdz 17,1-27 PRZYMIERZE BOGA Z ABRAHAMEM - OBRZEZANIE

¹ A gdy Abram miał dziewięćdziesiąt dziewięć lat, ukazał mu się Pan i rzekł do niego: "Jam jest Bóg Wszechmogący. Służ Mi i bądź nieskazitelny,

² chcę bowiem zawrzeć moje przymierze pomiędzy Mną a tobą i dać ci niezmiernie liczne potomstwo".

³ Abram padł na oblicze, a Bóg tak do niego mówił:

⁴ "Oto moje przymierze z tobą: staniesz się ojcem mnóstwa narodów.

⁵ Nie będziesz więc odtąd nazywał się Abram, lecz imię twoje będzie Abraham, bo uczynię ciebie ojcem mnóstwa narodów.

⁶ Sprawię, że będziesz niezmiernie płodny, tak że staniesz się ojcem narodów i pochodzić będą od ciebie królowie. ⁷ Przymierze moje, które zawieram pomiędzy Mną a tobą oraz twoim potomstwem, będzie trwało z pokolenia w pokolenie jako przymierze wieczne, abym był Bogiem twoim, a potem twego potomstwa.

⁸ I oddaję tobie i twym przyszłym potomkom kraj, w którym przebywasz, cały kraj Kanaan, jako własność na wieki, i będę ich Bogiem".
⁹ Potem Bóg rzekł do Abrahama: "Ty zaś, a po tobie twoje potomstwo przez wszystkie pokolenia, zachowujcie przymierze ze Mną.

¹⁰ Przymierze, które będziecie zachowywali między Mną a wami, czyli twoim przyszłym potomstwem, polega na tym: wszyscy wasi mężczyźni mają być obrzezani;

¹¹ będziecie obrzezywali ciało napletka na znak przymierza waszego ze Mną.

¹² Z pokolenia w pokolenie każde wasze dziecko płci męskiej, gdy będzie miało osiem dni, ma być obrzezane - sługa urodzony w waszym domu lub nabyty za pieniądze - każdy obcy, który nie jest potomkiem twoim -

¹³ ma być obrzezany; obrzezany ma być sługa urodzony w domu twoim lub nabyty za pieniądze. Przymierze moje, przymierze obrzezania, będzie przymierzem na zawsze.

¹⁴ Nieobrzezany, czyli mężczyzna, któremu nie obrzezano ciała jego napletka, taki człowiek niechaj będzie usunięty ze społeczności twojej; zerwał on bowiem przymierze ze Mną".
¹⁵ I mówił Bóg do Abrahama: "Żony twej nie będziesz nazywał imieniem Saraj, lecz imię jej będzie Sara.

¹⁶ Błogosławiąc jej, dam ci i z niej syna, i będę jej nadal błogosławił, tak że stanie się ona matką ludów i królowie będą jej potomkami".

¹⁷ Abraham, upadłszy na twarz, roześmiał się; pomyślał sobie bowiem: "Czyż człowiekowi stuletniemu może się urodzić syn? Albo czy dziewięćdziesięcioletnia Sara może zostać matką?"

¹⁸ Rzekł zatem do Boga: "Oby przynajmniej Izmael żył pod Twoją opieką!"

¹⁹ A Bóg mu na to: "Ależ nie! Żona twoja, Sara, urodzi ci syna, któremu dasz imię Izaak. Z nim też zawrę przymierze, przymierze wieczne z jego potomstwem, które po nim przyjdzie.

²⁰ Co do Izmaela, wysłucham cię: Oto pobłogosławię mu, żeby był płodny, i dam mu niezmiernie liczne potomstwo; on będzie ojcem dwunastu książąt, narodem wielkim go uczynię.

²¹ Moje zaś przymierze zawrę z Izaakiem, którego urodzi ci Sara za rok o tej porze".
²² Wypowiedziawszy te słowa, Bóg oddalił się od Abrahama.
²³ Wtedy Abraham, wziąwszy swego syna Izmaela i wszystkich zrodzonych w jego domu lub tych, których nabył za pieniądze - wszystkich swych domowników płci męskiej - jeszcze tego samego dnia obrzezał ciało ich napletka, tak jak mu to nakazał Bóg.
²⁴ Abraham miał lat dziewięćdziesiąt dziewięć, gdy obrzezano ciało jego napletka,

²⁵ a Izmael miał lat trzynaście, gdy obrzezano ciało jego napletka.
²⁶ Tego samego dnia zostali więc obrzezani: Abraham i syn jego Izmael,

²⁷ a wraz z nimi zostali obrzezani wszyscy jego domownicy - słudzy urodzeni w jego domu albo obcy, nabyci za pieniądze.

Drzewo genealogiczne Abrahama:

SEM

ARPACHSZAD (ARPHAXAD)

EBER

PELEG (PHALEG)

REU

SERUG

NACHOR

TERACH

NACHOR HARAN

ABRAHAM

BETUEL LOT

6 SYNÓW IZMAEL IZAAK REBEKA LABAN

KETURY

MIDIANICI IZMAELICI EZAW JAKUB(IZRAEL) LEA RACHELA

EDOMICI

SYNOWIE LEI: SYNOWIE

RUBEN NIEWOLNICY

SYMEON RACHELI:

LEWI DAN

JUDA NEFTALI

SYNOWIE

NIEWOLNICY LEI: GAD

ASER

SYNOWIE

SYNOWIE LEI: RACHELI:

ISSACHAR JÓZEF

ZABULON BENIAMIN

---