Procedura budżetowa

Procedura budżetowa to prawnie wyznaczone reguły, które stosują jednostki sektora finansów publicznych w celu wykonywania swoich zadań, których podstawą jest budżet. Pod pojęciem procedury rozumie się całokształt prawnie określonych zasad postępowania z budżetem.

Etapy procedury:

1) Przygotowanie projektu budżetu.

2) Uchwalanie budżetu (przed rozpoczęciem nowego roku budżetowego).

3) Wykonywanie budżetu.

4) Sprawozdawczość (okresowa w wykonywaniu) i kontrola (w każdym etapie kontrola zgodności z prawem kontrolnym).

VIII. Procedura budżetowa - budżet państwa

Tylko Rada Ministrów ma inicjatywę budżetową! Przepisy ustawy o finansach publicznych nie określają precyzyjnie terminu rozpoczęcia prac nad projektem budżetu (art. 120 ust 1 UFP) Fazy:

1) Przełom marca i kwietnia - Minister Finansów sporządza i przedstawia Radzie Ministrów założenia projektu budżetu państwa

2) Przełom kwietnia i maja - sporządza się założenia makroekonomiczne i przedstawia Komisji Trójstronnej do uzgodnienia

3) Początek maja - Minister Finansów sporządza tzw. notę budżetową, czyli szczegółowe zasady, tryby i terminy sporządzenia materiałów do projektu budżetu - rozporządzenie

4) II i III dekada maja - dysponenci części budżetu, czyli podmioty otrzymujące środki budżetowe bezpośrednio z centralnego rachunku budżetu państwa (części) sporządzają projekty planów rzeczowych (plan rzeczowy to plan dochodów i wydatków)

5) W połowie lipca - Minister Finansów przekazuje dysponentom części budżetu informacji o wstępnych limitach wydatków

6) W ciągu 21 dni od otrzymania informacji o limitach dysponenci części budżetowych przedstawiają MF projekty planów poszczególnych części, a dysponenci środków funduszy celowych przedstawiają projekty planów finansowych funduszy celowych

7) W III dekadzie września - RM uchwala projekt ustawy budżetowej i przekazuje go Marszałkowi Sejmu

8) 30 września (najpóźniej) projekt ustawy budżetowej wraz z uzasadnieniem powinien wpłynąć do Sejmu (art. 122 ust.1 UFP w zw. z art. 222 Konstytucji RP)

Uchwalanie budżetu państwa - fazy:

1) Marszałek Sejmu dokonuje wstępnej kontroli przedstawionego projektu ustawy budżetowej z punktu widzenia wymogów konstytucyjnych i regulaminowych i nadaje bieg inicjatywie ustawodawcy RM.

2) Rozpatrywanie przez Sejm projektów ustaw odbywa się w tzw. „czytaniach”. Dla ustaw szczególnych przewidziane są 3 czytania. Szczególny tryb dla ustawy budżetowej wiązany jest z faktem Konstytucyjnego Ograniczenia do 4 miesięcy czasu trwania postępowania

Ustawodawczego. Jeżeli do tego czasu ustawa budżetowa nie zostanie przedstawiona prezydentowi do podpisu - jest on uprawniony do zarządzenia skrócenia kadencji Sejmu.

3) I czytanie - odbywa się na posiedzeniu plenarnym Sejmu. Premier lub Minister Finansów w formie tzw. expose budżetowego przedstawia rządowy projekt ustawy budżetu.

4) Projekt ustawy przekazany do Sejmowej Komisji Finansów Publicznych, która analizuje całość projektu i koordynuje dalsze prace nad nim.

5) Poszczególne części projektu rozpatrują właściwe komisje Sejmowe przy uczestnictwie przedstawicieli Komisji Finansów Publicznych. Komisje mogą zadawać pytania poszczególnym autorom oraz Ministrowi Finansów.

6) II czytanie - przedstawia Sejmowi sprawozdania Komisji Finansów Publicznych. Przeprowadzenie debaty oraz zgłaszanie poprawek i wniosków.

7) III czytanie - przedstawienie przez posła sprawozdawcę Komisji Finansów Publicznych lub wniosków z II czytania - głosowanie.

8) Marszałek Sejmu przesyła Marszałkowi Senatu oraz Prezydentowi potwierdzony swoim podpisem tekst uchwalonej przez Sejm ustawy.

9) Komisje Senatu oceniają ustawę budżetową i przesyłają opinie do Senackiej Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, która koordynuje całością prac nad ustawą w Senacie. Senat nie ma prawa odrzucenia ustawy budżetowej przyjętej przez Sejm - może wnieść poprawki w ciągu 20 dni od przekazania mu projektu ustawy budżetowej. Uchwałę senatu proponującą poprawki uznaje się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów.

10) Ostateczny tekst ustawy budżetowej potwierdzony podpisem Marszałka Sejmu zostaje przekazany niezwłocznie Prezydentowi. Art. 222 ust.1 Konstytucji RP określa uprawnienia Prezydenta RP wobec ustawy. Nie ma on prawa odmowy podpisu i skierowania ustawy ponownie do Sejmu. Może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją. Po podpisaniu ustawy Prezydent zarządza ogłoszenie jej w „Dz.U.RP”.

11) Zgodnie z art. 127 ust.1 UFP, jeżeli ustawa budżetowa nie zostanie ogłoszona przed 01.01 To do czasu jej ogłoszenia podstawą gospodarki finansowej państwa jest przedstawiony przez Radę Ministrów projekt ustawy budżetowej.

Procedura budżetowa jednostki samorządu terytorialnego

Etap I - PRZYGOTOWANIE PROJEKTU BUDŻETU

Przepisy ustawy o finansach publicznych nie określają precyzyjnie terminu rozpoczęcia prac nad projektem budżetu JST (art. 179 UFP). Procedurę uchwalania budżetu gminy oraz rodzaje i szczegółowość materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi określa Rada Gminy (art. 53 USg - Ustawa o Samorządzie gminnym). Rada Powiatu określa tryb prac nad projektem uchwały budżetowej powiatu oraz rodzaje i szczegółowość materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi (art. 53 USg) Do wyłącznej właściwości Sejmiku Województwa należy podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej (art. 18 USg).

Etap II - UCHWALANIE BUDŻETU JST

Uchwałę budżetową organ stanowiący JST uchwala przed rozpoczęciem roku budżetowego, w szczególnie uzasadnionych przepadkach nie później niż do 31.03 (Art. 182 UFP).

Jeżeli organ stanowiący nie uchwali w wyżej wymienionym terminie ustala go RIO do 30.04 (Art. 183 UFP) Treść uchwały budżetowej i stopień jej szczegółowości określa Ast. 184 UFP. Etap III - WYKONANIE BUDŻETU WYKONANIE BUDŻETU
W terminie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej dysponenci części budżetowych przedstawiają Ministrowi Finansów szczegółowy plan dochodów i wydatków danej części budżetowej zwanej dalej układem wykonawczym (art. 128 UFP)	W terminie 21 dni od dnia podjęcia uchwały budżetowej Zarząd JST opracowuje układ wykonawczy w szczegółowości działów, rozdziałów, paragrafów, dochodów i wydatków (art. 186 ust.1 UPF)
HARMONOGRAM REALIZACJI BUDŻETU
Opracowuje Minister Finansów i obejmuje on:  prognozę dochodów budżetu państwa w poszczególnych miesiącach roku  wielkość wydatków planowanych do sfinansowania w poszczególnych miesiącach (art. 129 UFP)	Może opracować Zarząd JST. Obowiązek jego sporządzania dotyczy JST, które dysponują znacznymi środkami (powyżej 40 mln zł) Ast. 186 ust.5-6 UFP

---