2 Epoka oświecenia


2 Epoka oświecenia- „wiek rozumu”

podręcznik, str. 8-15

1. Oświecenie jako nurt kulturowy w Europie od końca XVII do początków XIX wieku ( po nim nastąpił romantyzm) ; w Polsce oświecenie od połowy XVIII wieku

  1. oświecenie jako „wiek rozumu”- rozum jako narzędzia poznania i źródło wiedzy oraz instrument krytyki

  2. nacisk na rozwój nowoczesnego szkolnictwa ( akademie nauk, nauka języków nowożytnych, nauk ścisłych, geografii, historii,

  3. krytyka religii

  4. naukowe poszukiwania, eksperymenty

2. Postęp naukowo-techniczny:

a. nauki ścisłe:

- prawo powszechnego ciążenia- Izaak Newton

- skład wody i powietrza, zasada zachowania masy w reakcjach chemicznych- Antoine Lavoisier

- klasyfikacja gatunków roślin i zwierząt- Karol Linneusz

- skala pomiaru temperatury- Anders Celsjusz

- zjawisko elektryczności, piorunochron- Benjamin Franklin

- ogniwo galwaniczne- Alexander Volta

b. rozwój techniki:

- parowy silnik tłokowy - James Watt 1763

- „latające czółenka”- John Kay

- mechaniczne krosno- Edmund Cartwright

- balon na ogrzane powietrze- Joseph i Jacques Montgolfier

- parowiec- Robert Fulton

3. Epoka oświecenia- wiek filozofów

  1. filozofowie oświecenia:

- Wolter ( Francois Marie Arouet Voltaire) - „król filozofów'- deista, walczył z fanatyzmem religijnym, nietolerancją

- Karol Monteskiusz- zasada trójpodziału władzy ( wykonawcza, ustawodawcza, sądownicza)

- Jan Jakub Rousseau- krytyk monarchii, autor „Umowy społecznej”, w której uważał, że podstawą sprawowania władzy jest umowa między rządzącymi i obywatelami

- Immanuel Kant- człowiek jako twórca norm moralnych

- John Locke- umysł ludzki od chwili narodzin to czysta karta „tabula rasa”, człowiek zdobywa wiedzę i umiejętności dzięki doświadczeniu i zmysłom

- Adam Smith- liberalizm gospodarczy

b. kierunki filozoficzne;

- empiryzm- John Locke, wiedza człowieka płynie z doświadczenia

- racjonalizm- Wolter, Denis Diderot- najważniejszy rozum, osiągnięcia nauki i techniki może wykorzystać w pełni człowiek rozumny

  1. Wielka Encyklopedia Francuska 28 tomów lata 1751-66, całość 35 tomów - 72 tys. haseł, 28 tys. tablic pod red. Diderota i encyklopedyści

  2. krytyka Kościoła:

- deiści - Bóg jako stworzyciel świata, lecz nie interweniuje w jego istnienie

- ateiści - zaprzeczenie istnienia Boga, świat powstał z materii

  1. krytyka absolutyzmu i przywilejów stanowych arystokracji

  2. ruch wolnomularstwa - masoneria

- przedstawiciele bogatego mieszczaństwa i arystokracji,

- tajny ruch etyczny o rozbudowanych strukturach organizacyjnych ( loże, trójkąty)

- rozbudowana symbolika i rytuały, praca nad sobą, nacisk na etykę , kult rozumu

- charakter metafizyczny, często ezoteryczny,

- kult człowieka i ludzkości, stąd potępieni przez kościół,

- symbole masońskie:

- dewiza: wolność, równość, braterstwo

g. salony literackie- dyskusje uczonych, odczyty dzieł literackich, prezentacja dzieł sztuki, eksperymenty naukowe, - salon pani Lespinasse w Paryżu, Barbara Sanguszkowa- w Warszawie

h. początki prasy- angielski The Spektator

4. Sztuka oświecenia:

a. styl rokoko- początek XVIII w., ornament rocaille ( muszla), małe formy artystyczne, zdobienia, zabytki : pałac Zwinger w Dreźnie, Sanssouci w Poczdamie

b. klasycyzm- powrót do wzorów antycznych, od połowy XVIII w., odkrycie Pompejów i Herkulanum, kościół św. Magdaleny w Paryżu, Brama Brandenburska,



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Doktryny polityczne nowożytność i epoka oświecenia
24 Epoka oświecenia wiek rozumu
OŚWIECENIE EPOKA POLEMIKI Z SARMATYZMEM, oświecenie(3)
epoka barok oświecienie, Przydatne do szkoły, barok
Oświecenie to epoka polemiki z sarmatyzmem
Oświecenie epoka polemiki z sarmatyzmem
01 Oświecenie jako epoka historycznoliteracka, granice czasowe
historia administracji absolutyzm oświecony
Dramat romantyczny, Oświecenie i Romantyzm
Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, Filologia polska, Oświecenie
Wymień zasługi i dorobek twórczy S. Konarskiego, Oświecenie(4)
Oświecenie, Język polski(1)
kamien1 -testy, archeologia, epoka kamienia, testy
16. oswiecenie, LEKTURY, ZAGADNIENIA Oświecenie
Oswieceni o literaturze, Filologia polska, Oświecenie
Bajki - streszczenia, Filologia polska, Oświecenie, Ignacy Krasicki
Powrót posła - komedia polityczna powstała w atmosferze Sejmu, Oświecenie(4)
Oświecenie (6), Epoki

więcej podobnych podstron