SŁOWNICZEK - Szkoła podstawowa. Klasa V
koczowniczy tryb życia - sposób życia polegający na przemieszczaniu się z miejsca
na miejsce w poszukiwaniu pożywienia
osiadły tryb życia - sposób życia, jaki pojawił się wraz z początkiem hodowli i uprawy pola
państwo - organizacja polityczna, wyposażona w suwerenną władzę, zajmującą określone terytorium
faraon - władca starożytnego Egiptu
system nawadniający - (system irygacyjny) zespół budowli i urządzeń mających na celu nawodnienie określonego obszaru
wielobóstwo - wiara w wielu bogów
mumia - zabalsamowane ciało zmarłego
mumifikacja - zabiegi mające na celu zabezpieczenie zwłok przed zniszczeniem
piramida - grobowiec władców Egiptu
sfinks - egipska rzeźba lwa z ludzką głową, strażnik w Dolinie Królów
sarkofag - ozdobna trumna wykonana z kamienia, drewna lub metalu
Jahwe - bóg Żydów
Tora - w judaizmie Pięcioksiąg (Stary Testament)
synagoga - świątynia żydowska
judaizm - religia Żydów
Dekalog - 10 przykazań
Mesjasz - zbawiciel, namaszczony, pomazaniec
Stary Testament - pierwsza część Biblii
pismo klinowe - rodzaj pisma używany w starożytnej Mezopotamii
pismo obrazkowe - pierwotna forma pisma
polis - państwo greckie, często nazywane miastem - państwem
demokracja - sposób sprawowania władzy (władza ludu)
Hellada - w starożytności nazwa państwa zamieszkanego przez Hellenów (często mianem tym określano starożytną Grecję)
Hellenowie - mieszkańcy starożytnej Grecji
Pytia - w starożytnej Grecji wieszczka w Delfach; jej wyrocznie cechowała wieloznaczność
mit - legenda, opowieść o bohaterach w starożytnej Grecji
mitologia - zbiór mitów
herosi - mityczny bohater o nadludzkich cechach
igrzyska - impreza sportowa
laur - wawrzyn, wieniec laurowy, nagroda dla zwycięzcy starożytnych igrzysk olimpijskich
legion - jednostka wojskowa w starożytnym Rzymie
imperium - określenie wielkiego, rozległego terytorialnie państwa
republika - forma ustroju państwa
konsul - urzędnik w starożytnym Rzymie
trybun ludowy - urzędnik w starożytnym Rzymie broniący spraw plebsu
senat - instytucja polityczna
niewolnik - osoba będąca własnością innego człowieka lub instytucji
willa - w Rzymie okazały dom mieszkalny
atrium - centralne pomieszczenie w domach starożytnego Rzymu
tunika - rodzaj ubrania z długimi lub krótkimi rękawami przepasanego pasem
toga - w Rzymie było to ubranie mężczyzn
Westalka - kapłanki Westy w starożytnym Rzymie
triumf - najwyższe wyróżnienie wojskowe w starożytnym Rzymie, przyznawane przez senat, a polegające na uroczystym pochodzie zwycięskiego wodza na Kapitolu
apostoł - posłaniec, jeden z 12 uczniów Jezusa
biblia - święte księgi w judaizmie i chrześcijaństwie
chrześcijaństwo - religia monoteistyczna, której podstawą jest wiara w Jezusa Chrystusa
Nowy testament - druga część Biblii przedstawiająca życie i naukę Jezusa
Forum Romanum - miejsce w centrum starożytnego Rzymu, w którym odbywały się najważniejsze uroczystości
termy - łaźnia publiczna
amfiteatr - w starożytnym Rzymie budowla przeznaczona do walk gladiatorów
łuk triumfalny - budowla w kształcie bramy wznoszona dla upamiętnienia czynów dowódcy lub władcy
akwedukt - rzymski wodociąg
Koloseum - amfiteatr w Rzymie
Panteon - w starożytnej Grecji i Rzymie budowla poświęcona wszystkim bóstwom
cerkiew - świątynia kościoła prawosławnego
ikona - obraz o tematyce religijnej, malowany na drewnie, charakterystyczny dla religii wschodnich
pop - ksiądz w kościele prawosławnym
papież - głowa Kościoła Rzymskokatolickiego
patriarcha - zwierzchnik kościoła prawosławnego
islam - religia monoteistyczna, której podstawą jest wiara w jednego boga Allacha
meczet - świątynia muzułmańska
Allach - bóg w islamie
Koran - święta księga islamu
muzułmanie - wyznawcy islamu
Arabowie - grupa ludów semickich
król - tytuł monarchy
wiec - zgromadzenie plemienne
plemię - grupa rodów wywodząca się od wspólnego przodka, zamieszkująca określone terytorium i posiadająca wspólną organizację społeczeństwa
Słowianie - grupa ludów indoeuropejskich zamieszkujących obszar środkowej i wschodniej Europy
senior - najstarszy
statut Krzywoustego - testament Bolesława Krzywoustego, w którym został dokonany podział Polski na dzielnice
drużyna - najmniejszy oddział piechoty, w okresie wczesnopiastowskim oddział przyboczny wodzów plemiennych
wojewoda - w dawnej Polsce do XIV wieku najwyższy urząd w państwie, od XIV wieku najwyższy urzędnik ziemski
kasztelan - urzędnik sprawujący władzę administracyjno wojskową w kasztelani
podskarbi - urzędnik zarządzający skarbem
kanclerz - urzędnik zajmujący się kancelarią władcy, w późniejszym okresie osoba odpowiedzialna za sprawy zagraniczne
gród - osada obronna ogrodzona palisadą lub wałem
podgrodzie - osada położona pod grodem
fosa - zapora osłaniająca podejście do murów osady lub jej wałów, często wypełniona wodą
zakon - zorganizowane struktury życia wspólnot oparte na regułach religijnych
zakony rycerskie - wspólnoty zakonne, w których główną rolę odgrywali rycerze składający śluby zakonne
klasztor - miejsce wspólnego życia zakonnic lub zakonników
habit - ubiór zakonny, którego kolor i krój określał przynależność do danego zakonu
reguła zakonna - zasady obowiązujące w zakonie
portal - ozdobne obramienie drzwi
sklepienie - konstrukcja budowlana o powierzchni wygiętej, kryjąca określoną przestrzeń budynku
szczerbiec - miecz koronacyjny królów polskich
żupy solne - kopalnie soli
herb - oznaka osób, rodzin lub miast
trójpolówka - rodzaj uprawy ziemi polegający na odłogowaniu jednego kawałka ziemi
ratusz - budynek będący siedzibą władz miejskich
rajca - członek rady miejskiej
pręgierz - kamienny lub drewniany słup ustawiony przed ratuszem (średniowiecze)
lokacja - założenie nowego miasta lub wsi
cech - organizacja zrzeszająca rzemieślników
żak - student w średniowieczu
bursa - miejsce zamieszkania studentów
otrzęsiny - średniowieczny zwyczaj przyjmowania w poczt studentów
witraż - kompozycja wykonana z kawałków kolorowego szkła łączonego ołowiem
styl gotycki - styl występujący w architekturze i sztukach przedstawiających w okresie dojrzałego i późnego średniowiecza
unia - koalicja
sobór - zgromadzenie biskupów
szkuta - największy z dawnych polskich statków rzecznych