Sen nocy letniej
William Szekspir
OSOBY:
Tezeusz - książę Aten
Egeusz - ojciec Hermii
Lyzander - zakochany w Hermii
Demetriusz - zakochany w Hermii
Filostrat - mistrz ceremonii na dworze Tezeusza
Hipolita - królowa amazonek, zaręczona z Tezeuszem
Hermia - córka Egeusza, zakochana w Lyzanderze
Helena - zakochana w Demetriuszu
Oberon - król elfów
Tytania - królowa elfów
PUK albo Robin Dobry-druh - jeden z elfów
Groszek, Pajęczynka, Ciemka, Gorczyczka - elfy
Klin (w innym tłum. Pigwa) - cieśla
Spój - stolarz
Motek (w innym tłum. Spodek) - tkacz
Dudka - miechownik
Ryjek - kotlarz
Głodniak - krawiec
Piram, Tyzbe, Ściana, Księżyc, Lew - role w krotochwili odegranej przez prostaków
Orszak Oberona i Tytanii
Orszak Tezeusza i Hipolity
Tezeusz, król Aten, za 4 dni ma pojąć za żonę Hipolitę. Przybywają do niego Egeusz i Hermia. Ojciec wyznaje, że córka nie chce poślubić Demetriusza, któremu została oddana. Pomimo groźby króla, że ją zabije, albo będzie musiała wyrzec się towarzystwa ludzi, czyli zamknie ja w klasztorze. Hermia nie chce zrezygnować ze swego wybranka, którym jest Lyzander - to on jej zawrócił w głowie. Podczas gdy król udaje się na rozmowę z Egeuszem, Demetriuszem i Hipolitą, Lyzander i Hermia zostają sami. Ukochany chce aby wzięli ślub i zamieszkali poza Atenami, tam gdzie jego ciotka. Mają zamiar uciec następnego dnia o czym informują przybyłą Helenę, która z zazdrości (zanim Lyzander poznał Hermię to właśnie jej przyrzekał miłość) chce zdradzić zakochanych i opowiedzieć ich spisek.
Tymczasem trwają przygotowania do przedstawienia. Klin rozdzielił role w sztuce: Motek - Priam, Dudek - Tyzba, Głodniak - matka Tyzby, Ryjek - ojciec Priama, Spój - Lew. Próba ma się odbyć następnego dnia w gaju. W gaju spotykają się Rusałka i PUK (Robin, Dobry druh), który opowiada o królowej Elfów Tytanii. Kobieta wziąwszy pacholę, nie chce go oddać królowi Oberonowi, który pragnie go wziąć na giermka. Nagle nadchodzą, rozpoczyna się kłótnia o zdradę i o pacholę. Oberon w postaci Koryma gra na fujarce i opiewa miłość do Filidzi. Tytania nie chce oddać dziecka ponieważ jego matka była jej kapłanką, następnie ucieka. Oberon rozkazuje Pukowi przynieść bratki (kwiaty miłości), na które niegdyś spadła strzała Kupidyna, który celował w Westalkę, ale strzała upadła dalej na biały kwiat. Jeżeli sok z kwiatu poleje się na oczy śpiącej wówczas będzie ona miłowała tego kogo ujrzy po przebudzeniu. Oberon chce użyć tego podstęp wobec Tytanii, aby zakochała się w jakimś zwierzęciu i oddała pacholę.
W gaju dochodzi do spotkania między Heleną a Demetriuszem, który odrzuca jej miłość. Podsłuchuje ich Oberon (król elfów), któremu PUK przynosi kwiat. Oberon zdecydowany namaścić oczy Tytanii, rozkazuje Pukowi uczynić to samo z Demetriuszem, aby ten błagał o miłość Helenę.
Oberon namaszcza oczy Tytanii, gdy ta śpi, tymczasem PUK zamiast Demetriuszowi, daje krople Lyzandrowi. Nadchodzą Helena i Demetriusz, który ją odrzuca i odchodzi. Gdy kobieta zostaje sama, zauważa ją Lyzander i wyraża zachwyt nad jej osobą. Ta jednak uznaje to za żart, wychodzi. Lyzander opuszcza śpiącą Hermię, gdy ta się budzi z okrutnego snu, próbuje odnaleźć ukochanego.
Do gaju przybywają służący, którzy odgrywają scenę. Nagle Motek zostaje przemieniony przez PUKa, który nałożył mu głowę osła. Wszyscy go opuszczają. Zbudzona Tytania zauważa go i zakochuje się w nim, zwołuje rusałki, które oddały mu cześć i zaprowadziły do altany Tytanii. Nagle przybywa Oberon, któremu PUK opowiada jak włożył na głowę Spodka oślą głowę. Zbliżają się do nich Hermia i Demetriusz. Hermia nie wierzy, że jej ukochany Lyzander mógł uciec, sądzi, że to Demetrusz go zabił, na co ma wskazywać znak na czole. Właśnie wtedy Oberon zrozumiał, że PUK się pomylił, sprawił, że to Lyzander się zakochał w Helenie, zamiast Demetriusza. W obecności Heleny, Lizander i Demetriusz zalecali się do niej, dziewczyna uwierzyła, że i Hermia udaje i przeklina ją. Mężczyźni decydują się na pojedynek, na szczęście Oberon nakazuje PUKowi uśpić ich. Do śpiących dołącza również Helena. Oberon widzi jak Tytania usługuje Motkowi (osłowi), jest w nim zakochana. Król elfów jest zadowolony, opowiada jak Tytania oddała pacholę. Trwają przygotowania na jutrzejszy ślub Tezeusza.
Tezeusz przybywa na polowanie do gaju wraz z Egeuszem i Hipolitą. Zauważają śpiących. Po zbudzeniu Demetriusz oznajmia miłość Helenie, wyruszają na ślub do Aten. Spodek również się budzi, pamiętając jak był osłem. Wyrusza do reszty służby i oznajmia, że ślub wzięły trzy pary. Tezeusz zasiada w Sali, wzywa do siebie Filostrata, który mówi o przedstawieniach jakie są do wyboru. O dziwo król wybiera przedstawienie kmiotków, mimo że Filostrat się temu sprzeciwia. Rozpoczyna się prolog: miecze nikomu nie wyrządzą krzywdy, Priam nie zabija się naprawdę, Priam to tkacz Motek, a lew nie jest lwem tylko cieślą w lwiej skórze. Przedstawienie opowiada jak Piram i Tyzbe spotykają się na grobie Ninusa i rozmawiają przez ścianę. Najpierw spłoszył Tyzbę lew i zgubiła płaszcz, który podarło zwierzę zostawiwszy na nim krew. Widząc to Piram pchnął się w pierś sztyletem. Potem Tyzbe wzięła sztylet i włożyła go we własne serce. Potem wszyscy zgodnie orzekli, że lew dzielnie ryczał, Tyzbe dzielnie uciekała, a aktor odgrywający Księżyc dzielnie świecił. Śmierć Priama, który z miłości pchnął się mieczem Demetriusz skomentował: „żeby tak umierać wierutnym trzeba być osłem”.
Po przedstawieniu rozpoczyna się taniec, po którym przybywa PUK. Przybywają również Oberon i Tytania, którzy nakazali elfom, aby dotarły do każdego pokoju niosą błogosławieństwo parom, które wzięły ślub.