Usługi społeczne: usługi opiekuńcze również pomoc: materialna finansowa.

Praca socjalna- w USA w 1900 przez Simona Nipatera dla określenia społecznej działalności.

W Polsce Praca socjalna początkowo praca społeczna kształtowana od XX w. Pojęcie to przyjęto za tytuł biuletynu przez Radę Główną opiekuńczą która działała na ziemiach Pruskich. Podstawy zawodowe pracy społecznej w Polsce sformułowana H Radlińska formułując założenia teoretyczne i uruchamiając w 1925 r na Wolnej wszechnicy Polskiej studium oświaty społeczno technicznej.

Praca społeczna a pomoc socjalna

Praca socjalna i pomoc społeczna opierają się na przesłankach

1. liczy się człowiek

2. człowiek ma problemy osobiste, rodzinne i społeczne wynikające z interakcji z innymi ludźmi

3. można zrobić coś dla złagodzenia tych problemów i wzbogacenia życia jednostki

Pomoc społeczna

praca socjalna bywa często mylona z pomocą społeczną i ogół tych określeń używa się wymiennie. Pomoc społeczna ma szersze znaczenie i definiuje zarówno pracę socjalną jak i wiele różnych działań na rzecz powszechnego dobrostanu. Definicja pomocy społecznej Friendlandeler „jest zorganizowanym systemem świadczeń i instytucji społecznych mających za zadanie dopomóc jednostkom i grupom w osiąganiu zadowalającego poziomu życia stanu zdrowia stosunków osobistych i społecznych co pozwoli w pełni rozwinąć ich możliwości oraz będzie sprzyjało pomyślności pozostając w harmonii z potrzebami ich rodzin i otoczenia. W szerokim ujęciu pomoc społeczna obejmuje dobrostan i interesy wielkiej liczby ludzi uwzględniając ich potrzeby cielesne psychiczne emocjonalne duchowe i ekonomiczne.

Na pomoc społeczną składają się: instytucje i procedury służące rozwiązywaniu problemów społecznych czyli tych problemów które dotykają szerokich kręgów ludzi i których przezwyciężenie wymaga zorganizowanego grupowego wysiłku. Tak pojęta pomoc społeczna obejmuje nie tylko wykwalifikowanych pracowników socjalnych ale także personel niższego szczebla. Najpierw były świadczenia społeczne a metody pracy socjalnej wyrosły z pomocy społecznej. Na początku XX w. praca socjalna nabrała formalnego statusu a pokilku dziesięcioleciach stała się profesją czyli nowoczesnym wyspecjalizowanym wycinkiem sfery pomocy społecznej

Praca socjalna

Powszechnie cytowanej definicji pracy socjalnej dostarcza program nauczania opracowany pod patronatem Rady do spraw kształcenia w zakresie pracy socjalnej. Praca socjalna ma na celu usprawnienie społecznego funkcjonowania jednostek tak indywidualnych jak w grupie poprzez działania skierowane na ich stosunki społeczne rzutujące na interakcje społeczne między człowiekiem a jego otoczeniem. Działania te dzielą się na trzy grupy funkcjonalna

1. odnowienie utraconej bądź osłabionej zdolności

2. zapewnienie zasobów indywidualnych i zbiorowych

3. zapobieganie społecznej dysfunkcji

Celem pracy socjalnej jest usprawnienie społecznego funkcjonowania niezależnie od tego czy potrzeba takiego ulepszenia jest dostrzegana przez jednostkę czy też przez ogół społeczeństwa.

Podstawowe funcie pracy socjalnej

1. odnowienie zdolności

2. zapewnienie środków

3. prewencja

Wszystkie są wzajemnie powiązane i zależne.

Wg Pincusa i Minahana można wyróżnić siedem głównych zadań pracownika socjalnego wypełniającego swoją misję:

1. pomagać ludziom usprawniać i skutecznie realizować ich własne zdolności rozwiązywania problemów i radzenia sobie.

2. inicjować kontakt ludzi ze służbami udzielającymi pomocy

3. ułatwić interakcje i budować i modyfikować nowe stosunki między ludzmi a! systemami zasobów społecznych.

4. Ułatwiać interakcje i budować i modyfikować nowe stosunki między ludźmi w ramach systemow zasobów społecznych

5. przyczyniać się do rozwoju i modyfikacji polityki społecznej

6. rozdzelać środki materialne

7. służyć jako czynnik kontroli społecznej

Głównym kierunkiem działania pracownika socjalnego jest pomaganie ludziom w ulepszaniu ich funkcjonowania społecznego i umocnieniu w nich zdolności do stosunkow i interakcji z innymi. Praca socjalna żeby była sztuką trzeba dużych umiejętności by zrozumieć ludzi i pomagać im w pomaganiu sobie samym.

Praca socjalna a inne dyscypliny naukowe zajmujące się pomocą człowiekowi.

Socjologia a praca soc

Socjolog zadaje sobie pytanie jak dlaczego i kiedy ludzie zajmują się tak

Socjologia (wg L.F Word) jako naukę o społeczeństwie Giddings jako naukowe badanie społeczeństwa Smoll definiuje socjologie jako naukę o ludziach, mających wpływ na otoczenie i będących pod wpływem otoczenia, Cuber dodał że socjologię można określić jako całość naukowego poznania stosunków między ludźmi. Zarówno socjologia jak praca socjalna interesują się ludźmi i interakcjami pomiędzy nimi

Socjolog próbuje wychwycić problemy społeczne prowadzi badania i stara się zrozumieć interakcje zachodzące w ludzkich zbiorowościach. Dla socjologów najważniejsze jest odpowiedź na pytanie dlaczego?.

Pracownik socjalny pragnie także zrozumieć ludzi i zachowania pomiędzy nimi, ale szczególnie zależy mu na niesieniu pomocy ludziom w rozwiązywaniu problemów i polepszaniu ich funkcjonowania społecznego. Szczególnie zależy na niesieniu pomocy ludziom w rozwiązywaniu problemów i niesieniu pomocy.

Podczas gdy socjolog na ogół spędza większość czasu na dociekaniu i badaniu faktów, pracownik socjalny usiłuje zrozumieć klienta lub społeczność, postawić diagnozę i przystąpić do działania aby zaradzić problemom zmienić sytuacje ułatwić przystosowanie klienta do warunków.

Psychiatria a praca socjalna.

Noyes i Kolb. Role psychiatry i pracownika socjalnego są odmienne ale współbieżne. Noyes i Kolb określają psychiatrię jako, dział medycyny zajmujący się przyczynami przebiegiem objawami i leczeniem takich zaburzeń i niepożądanych zachowań które zakłócają albo subiektywnie pojęte życie jednostki albo jej stosunki z innymi osobami lub społeczeństwem. Główna róznica między psychiatrią i pracą socjalną sprowadza się do tego że psychiatra zajmuje się leczeniem choroby i medycznym modelem człowieka podczas gdy pracownik socjalny wykorzystuje zasoby środowiska i społeczności i działa zwykle na poziomie zachowań świadomych. Wspólne jest to że obie dziedziny zajmują się pracą z ludźmi borykającymi się z problemami osobistymi lub społecznymi. Obie pomagają ludziom poprawić swoje stosunki z innymi wyrażają też zainteresowanie wrażliwość i zrozumienie dla uczuć emocji którymi potrafią również pokierować.

Róznice pomiędzy pracą socjalną a psychiatrią istnieją również różnice.

1. Pracownik socjalny często wykorzystuje całość zasobów społeczności w tym materialne dla poprawienia stosunków społecznych. Psychiatra postępuje z pacjentem zgodnie z zasadami medycyny na ogół skupia się na podświadomości, czynnikach wewnątrz psychicznych zajmując się głównie reorganizacją ludzkiej indywidualnej psychiki.

1. Pracownik socjalny częściej pracuje z małżeństwem lub rodziną jako całością i poszczególnymi rodzinami.

2. Psychiatria koncentruje się przeważnie na patologiach i leczeniu natomiast praca socjalna poszukuje mocnych stron pacjenta i pobudza ich rozwój.

3. Psychiatria interesuje się szczególnie wewnętrzną dynamiką zachowań indywidualnych i grupowych natomiast pracownik socjalny troszczy się przede wszystkim o społeczne funkcjonowanie łącznie z interakcjami i czynnikami społecznymi.

Psychologia a praca socjalna.

Psycholog i pracownik socjalny należą do podobnej grupy specjalistów zwłaszcza przy leczeniu klinicznym. LaPiere i Farnsworth psycholog historycznie interesuje się naturą pojedynczego człowieka usiłując odkryć procesy jego przystosowania do środowiska mechanizm i procesy uczenia się. Silvermen twierdzi że psychologia jest nauką która ma na celu mierzenie, wyjaśnianie i czasem zmianę zachowań człowieka. Psycholog interesuje się głównie zrozumieniem jednostki i jej zachowania.

Obie dziedziny zajmują się zachowaniami ludzi a zwłaszcza wzorami interakcji. Psycholog jednak kładzie większy nacisk na zachowania indywidualne a pracownik socjalny na funkcjonowanie społeczne. Obie interesują się procesami myślowymi i emocjonalnymi ludzi.

Psycholog panuje niepodzielnie na dużym obszarze w dziedzinie pomiarów i testów. W zakres wchodzi również badanie czynników biologicznych i społecznych odnoszących się do zachowań jednostek. Psycholog przygląda się indywidualnym cechom osób pragnąć zrozumieć ich charakter i zachowania. Psycholog pracuje z jednostkami dość intensywnie i może wręcz stać się psychoterapeutą. Pracownik zwraca uwagę przede wszystkim na zachowanie społeczne i stosunki społeczne swojego klienta oraz na sposoby wykorzystania zasobów społeczności dla rozwikłania jego problemów osobistych i społecznych.

Ewolucja pomocy społecznej w Europie i Ameryce.

Praca socjalna a działalność zawodowa.

Kształtowanie się pracy socjalnej jako działalności zawodowej, dokonywało się paralelnie w Europie i Ameryce Pn na przełomie XIX i XX w. Choć przyjmuje się umownie że kolebką pracy socjalnej stały się Stany Zjednoczone bowiem praca socjalna i pracownik socjalny pojęcia te upowszechniły się w Stanach Zjednoczonych

Praca socjalna znalazła się w oficjalnym obiegu w 1911 r. wraz z przekształceniem nazwy Amerykańskiego Stowarzyszenia Organizacji Charytatywnych w Amerykańskie Stowarzyszenie w Amrykańskie Stowarzyszenie Pracy Socjalnej dla Rodziny

W roku 1917 powstała pierwsza

Ważnym symbolicznym organem było powstanie pierwszej Nowojorskiej szkoły filantropi dla pracowników socjalnych.

Uruchomienie Studiów uniwersyteckich w Chicago w 1920 r. w dziedzinie pracy socjalnej.

Oprócz Wielkiej Brytanii Pionierskimi krajami były:

Holandia 1 r. pierwsza Szkoła, Francja 1907 r. pierwsza szkoła, Niemcy 1899 pierwsze kursy, 1908 pierwsza szkoła

Szwajcaria 1908, Szwecja pierwsze kursy 1910 r. pierwsza szkoła 1921 r. Austria 1912 r. Irlandia 1912 r. Czechy 1918 r. Norwegia 1920 r. Belgia 1920-1922 r./, Polska 1925 r.

W pozostałych krajach europejskich szkoły powstawały w latach 30. między innymi Hiszpania, Dania, Portugalia lub po II wojnie światowej Słowienia, Grecja Estonia. Inicjatywą sprzyjającą rozwojowi zawodu pracownika socjalnego w wymiarze międzynarodowym było ukonstytucjonowanie się Rady Pracy Socjalnej w Paryżu w 1928 r. która dała początek istnienia Międzynarodowego Stowarzyszenia Szkół Pracy Socjalnej od 1929 r.

TYTUŁ pracownika socjalnego najwcześniej pojawił się we Francji w 1932 r., w Dani zawód ten został oficjalnie uznany w 1941 r. w Grecji 1959 i Norwegia.

W latach 70. powstały stowarzyszenia pracowników socjalnych w Islandii, Irlandii, Holandii, Szwecji i Hiszpanii.

Praca socjalna jako profesjonalna działalność zaczęła się rozwijać w XX w. wraz ze wzrostem potrzeb społecznych w zakresie pomocy, wsparcia i kształcenia pracowników socjalnych, demokratyzacją stosunków społecznych oraz rozwojem teorii i metod pracy z jednostkami grupami i społecznościami.

Tworzenie profesjonalnej wspólnoty w wymiarze międzynarodowym w Polsce realizuje się przez Polskie Stowarzyszenie Szkół Pracy Socjalnej i Polskie Stowarzyszenie pracowników socjalnych.

Ewolucja pomocy społecznej w Ameryce.

W 1962 r. po raz pierwszy w historii Stanów Zjednoczonych prezydent wystąpił do kongresu z wnisokiem w całości poświęconym pomocy społecznej. W swoim wystąpieniu prezydent Kenedy podkreślił rolę rodziny i konieczność jej umacniania. Od czasu Kenedy' ego każdy kolejny prezydent występował do kongresu z zaleceniami i interpretacjami dotyczącymi narodowych programów pomocy. Programy te różniły się zaleceniami i troskami.

Programy te różniły się filozofią i konkretami ale większość z nich odwoływała się do troski o dobry byt narodu Amerykańskiego. Prezydent Regan który przywiązywał dużą wagę do równowagi budżetowej postulował wiele cięć i ograniczeń programów pomocy społecznej utrzymując jednoczenie że ci którzy nie umieją sobie poradzić samodzielnie otrzymają pomoc. Vasey.

Echa przeszłości w Ameryce.

Początki pomocy społecznej sięgają zawsze zapewnie początków życia ludzkiego. Vasey następująco podsumowuje początki pomocy społecznej.

Pomaganie poszkodowanym jest co najmniej tak stare jak cywilizacja. Już w starożytności było praktyką powszechną choć nie zawsze zorganizowaną i sformalizowaną.

Starożytne Chiny miały swoje schroniska dla starych, chorych i biednych, oraz sposoby podziału odzienia i żywności wśród pokrzywdzonych.

W Grecji i Rzymie były budynki w których znaleźdź mogli opiekę biedni. Dawanie jałmużny zostało uznane za wiele relogii za obowiązek zaś działanie charytatywne za jedną z najbardziej wzniosłych praktyk religijnych. W średniowieczu kościół odgrywał znaczącą rolę w dostarczaniu pomocy potrzebującym. Mnisi i zakony świadczyły pomoc i opiekę ubogim kulawym kalekim i w inny sposób chorym. Z upływem wieków daje się zauważyć przesunięcie akcentu z indywidualnego na zbiorowe podejście do wspomagania potrzebującym.

Na pierwszy plan wysunięla się pomoc wzajemna zgłasza od kąd rosnąca liczba ludności zaczęła mieszkać w dużych skupiskach. Ponadto wystąpiła potrzeba tworzenia programów społecznych dla wspomagania pokrzywdzonych.

Początkowo świadczono pomoc ubogim w donmach a z czasem zaczęto tworzyć przytułki zarówno dla dzieci jak i dorosłych. W skrajnych przypadkach oddawano osby biedne w dzierżawę, polegało to na przetargu w wyniku którego przechodzili oni pod opiekę tego kto potrafił zapewnić im byt po poniesieniu najniższych przez społeczność kosztów.

Pierwszy przytułek dla biednych i ubogich uruchomiono w 1662 r. w stanie Massachuths. W 1685 rozbudowano go o warsztat dla ubogich sprawnych fizycznie. W 1664 r następnie założon Latin School (łacińskiej szkoły) w Bostonie. Założenie to zapoczątkowało założenie szkół bezpłatnych lub charytatywnych i całej później oświaty publicznej w Ameryce.

W 1729 r. siostry Uruszualnki założyły dom dla dzieci których rodzicie padli ofiarom Indian Następny sierociniec powstał w 1790 r. Charlesten w Południowej Karolinie W 1929 r. działała już szkoła dla głuchoniemych w Conecticet. W Ameryce na początku XIX w traktowano ludzi umysłowo chorych brutalnych i nieludzko twierdząc że są oni pozbawieni umiejętności odczuwania. Bardzo źle traktowano też obłąkanych więźni. Na skutek działań Dorothy ….założono bądź powięszno wiele stanowych szpitali a ich

Dzięki takim działaniom nastąpiła zmiana personelu w stosunku do chorych umysłowo i traktuje się ich na równo.

Pod koniec XVIII w. w Filadelfii zastosowano nowy system dyscypliny więziennej zwany systemem Pensylwańskim. Nowością było indywidualne oddziaływanie na więźniów.

Pierwsze Towarzystwo organizacji charytatywnych powstało w Baflo w 1878 r. W 1990 r. utworzono w Pittzburgu pierwsze Rady pomocy społecznej zwane Radami agencji socjalnej.

Znaczenie ruchu agencji charytatywnych w stanach polegało że pełnił on funkcje usługowe dla prywatnych agencji zainteresowanych udzieleniem pomocy. Usługi te obejmowały badanie potrzeb, prowadzenie biura restracyjnego agencji charytatywnych dla uniknięcia dublowania świadczeń oraz usługi te obejmowały inne pokrewne działania. Wg ……..istniały dawa typy agencji: świadczące pomoc i zbierające fundusze na ten cel

nieudzielające pomocy lecz zapewniające organizacje i koordynacje.

Biedni potrzebują życiowych wskazówek potrzebują pomocy duchowej tak samo jak i materialnej. Bliskim sojusznikiem Rad pomocy społecznej. Powstały tzw. zjednoczone fundusze. Pirewsza kampania miała miejsce w 1873 w Livepoolo w Anglii zaś pierwszą w Ameryce zorganizowano w Denwer w 1887 r. Po pierwszej wojnie światowej akcje takie w Ameryce odbywały się pod nazwą społecznej skarbonki. W 1950 r. istniało już 1400 takich organizacji. Kolejnym znaczącym zjawiskiem było powstanie siedziska socjalnego. Pierwsze takie siedlisko powstało w Ameryce w Nowym Jorku najsłynniejszym stał się założony w Chicago w 1889 przez James Adams. Usługi socjalne obejmują każde przejawy....

Pomoc społeczna powstawała powoli na przestrzeni wieków jednak dopiero na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci pojawiła się praca socjalna jako jeden z głównych aspektów pomocy społecznej. Pod koniec XIX w zaczęto kłaść podwaliny pod prace socjalną jako dziedzinę. Ksztaucenie jako pracy socjalną jako działalność zawodową zainicjowano w 1898….podczas kursu letniego prowadzonego przez Towarzystwo Organizacji charytatywnych z Nowego Jorku. W 1904 r. kurs rozrósł się do rozmiarów rocznego programu w ramach Nowojorskiej szkoły filantropii. W 1921 powstało Amerykańskie Stowarzyszenie Pracowników Socjalnych pierwsze nowe ciało nowej profesji. W 1955 r. powstało Krajowe Stowarzyszenie Pracowników Socjalnych utworzone z siedmiu mniejszych wyspecjalizowanych grup. W 1974 r. Rada do spraw kształcenia w zakresie Pracy socjalnej zatwierdziła uczelniane programy Pracy socjalnej i pomocy społecznej jako pierwszy stopień edukacji.

Europejskie korzenie.

Kozrenie pomocy społecznej a w sensie ogólnej również pracy socjalnej sięgają daleko w przeszłość jednakże kilka znaczących wydarzeń w Europie odegrało wielką rolę w przygotowaniu gruntu pod późniejszy rozwój pracy socjalnej.

W Angli 1536 wproawdzono prawo wymagające aby jałmużna zebrana w niedziele przez lokalne władze i kościoły przeznaczana była na pomoc biednym i chorym. Ten akt prawny który cześto uważa się za początek angielskiego sysetemu praw dla biednych zastapił poprzednie regulacje prawne mające charakter głównie represyjny. Prawo to oznaczało przejście w działalności charytatywnej od porządku kosielnemu ku świeckiemu. Oprócz tego przezpis ten zawierał wiele postawień między innymi zakaz żebractwa, odpowiedzialność społeczeństwa za pomoc słabszym, rolę lokalnej społeczności oraz dobrowolność jałmużny zbieranej przy udziale duchowieństwa ale pod kierunkiem państwa. W 1572 r. opiekunów zajmujących się ubogimi podniesiono do rangi urzędników państwowych. Ustawa parlamentu z tego czasu nakładała określony podatek publiczny na cel wspomagania ubogich. Za czasu panowania królowej Elżbiety zatwierdzono wiele praw zbiorowo nazwanych Elżbietańskimi ustawami o biednych. Pod koniec XVI w. w Anglii ukształtowało się ogólnonarodowe poczucie odpowiedzialności obywatelskiej. Ustawa z 1598 r. zmieniona w 1601 zawierała plan systematycznego wspierania ubogich i ustanawiała publiczną odpowiedzialność za tę sferę, składając realizacje tych planów w ręce władz lokalnych. Główne przepisy owych praw pozostawały w mocy do roku 1834 i odegrały ważną rolę w tworzeniu pomocy społecznej w Europie, Stanach Zjednoczonych i innych państwach. Z niewielkimi tylko zmianami elżbietańskie ustawy o biednych ujmowały w ramy całą działalność opiekuńczą do roku 1934 gdy zatwierdzono nową ustawę o biednych. Ustawa ta zezwalała zarządom na zakładanie na swym terenie warsztatów zatrudniających biednych i równocześnie zabraniała udzielanie pomocy osobom fizycznie sprawnym poza owymi warsztatami. W latach 60. XIX w wzrost próśb o pomoc skupił uwagę opinii na działności opiekuńczej i pomocy ludności które zaowocował staraniami o reformę socjalną. Do uwczesnych pionierów ruchów na rzecz zmian należeli tacy ludzie jak Octavia Hill i Edward Denison. Starania te doprowadziły w 1869 do nowego rodzaju organizacji socjalnej Lodyńskiego Stowarzyszenia ds. Organizacji i Pomocy Charytatywnej i Zwalczania Żebractwa. Celem tejj organizacji było organizowanie pomocy nie zaś dostarczanie. Ogranizacja zmierzała do wprowadzenia

1. koordynacji prac różnych stowarzyszeń dobroczynnych w Londynie aby uniknąć powielania wysiłków

2. Zapoznania się każdej pojedynczej instytucji z działalnością pozostałych.

3. Prowadzenia rejestru wszystkich przypadków

4. Propagowanie osobistych postaw sprzyjającej wolności duchowej zamiast pomocy materialnej.

5. Podejmowania kroków zapobiegających pauperyzacji

Umiejętności pracy socjalnej- zespół wzorów instrumentalnych zachowań określany jako umiejętności pracy socjalnej.

Zagdanienie umiejętności pracy socjalnej nabierało znaczenia wraz z rozwojem tej dyscypliny. Już w charytatywnych organizacjach XIX w. dostrzeżono konieczność systematycznego kształcenia pracowników. Przygotowanie do tej pracy początkowo oparte na modelu czeladnictwa, zakładało długotrwały proces nabywania umiejętności w drodze praktycznej. Wkrótce jednak bo na przełomie XIX/ XX w zaczęły powstawać szkoły pracowników socjalnych które w kilkanaście lat potem znalazły dla siebie miejsce na Uniwersytetach.

Middleman, Goldberg, wyodrębniają w rozwoju koncepcji umiejętności profesjonalne takie jak

Metody pracy grupowej.

G. Konopka podaje następującą definicje: jest to metoda pracy socjalnej, która poprzez celowe doświadczenia grupowe pomaga jednostką uzyskać poprawę ich społecznego funkcjonowania i lepiej sobie radzić z ich indywidualnymi, grupowymi lub społecznymi problemami.

Charakterystyczną cechą grup samopomocowych jest fakt że grupy te składają się z osób o podobnym przeżywanym problemie i zbliżonym doświadczeniem w życiu

Celem grup samopomowych jest

udzielanie sobie wzajemnej pomocy z niemal każdym ludzkim problemem poprzez dostarczenie wsparcia emocjonalnego, wymianę użytecznych informacji, dzielenie się doświadczeniem uzyskanie wglądu w swoją sytuację, szukanie wspólnymi siłami efektywnych rozwiązań. Już na etapie planowania utworzenia grupy i pracy z nią pracownik socjalny powinien uwzględnić

typ celu grupowego,

skład grupy i jej wielkość

częstotliwość i czas trwania spotkań

okres funkcjonowania grupy

miejsce spotkań grupy

strukturę grupy

Fazy rozwoju grupy samopomocowej (Luise C. Jahenoson)

Luis uważa że grupy przechodzą przez 5 stadiów (faz) rozwojowych

1. stadium orientacyjne

2. stadium autorytetu

3. stadium negocjacji

4. stadium funkcjonalne

5. stadium dezintegracji

ad 1). charakterystyka grupy w stadium orientacyjnym

To wczesna faza rozwoju grupy, która cechuje się tym że uczestnicy zapoznają się ze sobą i zaczyna się formułować struktura grupy.

1. prowadzący umożliwia indywidualne przedstawienie się (przywitanie się)

2. krótko przedstawiamy cel spotkania i prosimy aby uczestnicy zwieźle wypowiedzieli się co myślą na dany temat

3. uczestnicy grupy testują sytuacje czy podołają wymogą lub zasadą ustalonym przez grupę.

W tej fazie zauważamy wzrost zaufania oraz poczucie przyjęcia uczestnika bądź odrzucenia przez grupę. Dobrze jest w początkowym etapie pracy pracować w parach lub małych grupach, ponieważ uczestnicy spotkań uczą się i nabywają umiejętności swobodnej rozmowy, zaczynają mówić o problemach oraz o związanych z nimi uczuciach. Jednak nie wszyscy uczestnicy potrafią angażować się w pracę grupy dlatego w tej fazie istnieją chwile ciszy.

Jeżeli wystąpi taka sytuacja, trzeba jakoś zareagować na tą sytuacje, zachęcić uczestników do wypowiadania się mówienia o sobie, swoich myślach, swoich sprawach, okazując im szacunek empatię i akceptacje by budować atmosferę w grupie.

Druga sytuacja jaka może wystąpić to nikt z uczestników nie chcą zabrać głosu. Wówczas pytamy „co państwo sądzą o tym…” by zachęcić do dyskusji

Gdy wypowiadają się stale te same osoby, wówczas możemy powiedzieć „proszę inne osoby by powiedziały co myślą

Na tym etapie pracy grupy pracownik socjalny pełni rolę wspomagającego i ułatwiającego by dać uczestnikom spotkań większą niezależność możliwość samospełnienia się i samorozwoju.

Ad 2) W stadium autorytetu uczesnicy podejmują osobiste decyzje komu mogą zaufać oraz jak głęboko się angażują.

Grupa zaczyna określać obowiązujące normy grupowe oraz zasady pracy.

Prowadzący powinien zwrócić uwagę na to by każdy uczestnik miał możliwość swobodnego wypowiadania się by nie dochodziło do sytuacji gdy jedna osoba dominuje. Na tym etapie dochodzi często do rywalizacji o władzę i przejęcie kontroli w grupie oraz pojawiają się konflikty. Uczestnicy przechodzą z pozycji zależności do niezależności

Ad 3). Dokonuje się dalsze wewnętrzne różnicowanie grupy. Uczestnicy po negocjacjach przyjmują odpowiednie dla nich role. Określona jest też rola prowadzącego zostają przyjęte cele grupy. W stadium tym często pojawia się lęk i opór, gdyż uczestnicy obwają się czy inni ich zaakceptują i czy będą czuć się bezpiecznie. Uczestnicy uczą się wyrażenia negatywnych reakcji pracuje się nad konfliktami a nie unika się ich, by grupa mogła przejść z fazy konfrontacji do efektywnej współpracy.

Zadaniem pracownika socjalnego jest pomagać, ustanawiać cele, negocjować role, wyjaśniać i interpretować odczucia uczestników.

Ad 4) a. W tym stadium grupa jest już dobrze zgrana osiąganła wysoki poziom spójności zaufania oraz nauczyłą się otwartej komunikacji

b. uczestnicy potrafią swobodnie i efektywnie pracować a prowadzący pracownik socjalny powinien dać im całkowitą swobodę działania usuwając się w cień.

c. wzajemna pomoc w grupie samopomocowej charakteryzuje się tym że to członkowie grupy uzyskują pomoc i sami jej sobie udzielają poprzez:

- wymianę informacji

- rozładowywanie negatywnych emocji

- mobilizowanie do pracy nad sobą

d. nie dopuszcza się do żadnej krytyki gdyż sami zainteresowani wiedzą że każdy pomysł jest ceny

e. „burza muzgów” pozwala na przełamanie zwyczajowego, rutynowego myślenia i pobudza do szukania nowych lepszych rozwiązań

f. grupa wykazuje innowacyjność i chęć działania, gdyż uczestnicy mają już poczucie bezpieczeństwa we wzajemnych kontaktach istnieje atmosfera wsparcia co daje możliwość wypróbowywania nowych zachowań, czy zgłaszania tematów którymi chcieliby się zająć i są gotowi do wprowadzania zmiany. Każda jednak zmiana nawet ta na lepsze oznacza konieczność poniesienia straty i podjęcia wysiłku dlatego problemem na tym etapie może być wycofywanie się niektórych uczestników z powodu lęku wywołanego intensywnością pracy innych osób, braku wiary we własne siły lub też uczestnicy mogą nie widzieć potrzeby działania poza grupą na rzecz zmiany. Wówczas pracownik socjalny powinnien zareagować. Może zapytać: pani X czy sprawdziła pani swoje nabyte umiejętności w domu lub w inny sposób „teraz nie umiesz ale możemy się tego nauczyć w trakcie spotkań”. Prowadzący powinien wierzyć w umiejętności grupy i zachęcać uczestników do ćwiczenia nowych sposobów radzenia sobie w życiu, które dają im zadowolenie z wykonanego zadania.

ad 5).

Granosik „Profesjonalny wymiar pracy grupowej” rodział 7,8,9,10

WPROWADZENIE DO PRACY SOCJALNEJ

WYKŁADY
dr A Dąbrowska

---