POKRYCIE CIAŁA

Ciało kręgowców pokryte jest skórą, na którą składa się:
1) naskórek - zbudowany z tkanki nabłonkowej, jest pochodzenia ektodermalnego. Jego zewnętrzna warstwa ulega złuszczeniu.
- wytwarza gruczoły: śluzowe, jadowe, kuprowe, wonne, łojowe.
- zawiera komórki barwnikowe z: melaniną, lipochromem, guaniną.
- wytwarza liczne twory rogowe: łuski rogowe, pazury, dzioby, pióra, włosy, rogi.
2) skóra właściwa - zbudowana z tkanki łącznej, w której znajdują się naczynia krwionośne, kom. nerwowe, włókna mięśniowe oraz twory naskórka.
Twory skóry właściwej: łuski ryb, promienie płetw, łuski kostne na brzuchu gadów, skórny szkielet żółwi, płytki kostne, poroża, opuszki, narządy świetlne.
3) tkanka tłuszczowa

Ryby

Wytworami skóry właściwej są łuski, pełniące funkcje ochronne tworząc na ciele jak gdyby pancerz. Skórę ryby powleka także warstwa śluzu, która zmniejsza tarcie powstające w trakcie ruchu, a także spełnia funkcje ochronne. Skóra u ryb bierze także udział w procesach oddychania, wydalania i osmoregulacji.

Płazy

Ciało okryte cienkim niezrogowaciałym naskórkiem i stale zwilżone śluzem wydzielanym przez jednokomórkowe gruczoły (śluz chroni przed wyschnięciem komórek). Wiele płazów wydziela wraz ze śluzem substancje jadowe. Taka naga i wilgotna skóra to z jednej strony narząd oddechowy,a z drugiej - stałe zagrożenie utratą wody z organizmu. Dlatego idealnym środowiskiem dla tych zwierząt są puszcze tropikalne - stała bardzo wysoka wilgotność powietrza.

Gady

Duża grubość naskórka - dolna warstwa żywa, górna zrogowaciała i martwą, chroni skórę przed parowaniem, - ale uniemożliwia wymianę gazową i uszkodzeniami mechanicznymi. Naskórek wytwarza wszystkie rogowe osłony ciała: łuski, tarczki, duże tarcze, dziób, pazury. Od czasu do czasu gady linieją, zrzucając zewn., podniszczoną warstwę rogową.

Ptaki

Skóra okryta zrogowaciałym naskórkiem, nie mają gruczołów skórnych, z wyjątkiem parzystego gruczoły kuprowego- jego tłusta wydzielina służy do namaszczania piór, wskutek czego woda spływa po nich nie zwilżając ich wcale. Pióra są najważniejszym wytworem skóry - tworzą powierzchnie lotne i warstwę termoizolacyjną zapobiegającą utracie ciepła. Dzielą się one na konturowe i puchowe.

Ssaki

Skóra ssaków pokryta jest naskórkiem - dolna warstwa jest żywa , zewnętrzna rogowacieje i łuszczy się. Naskórek wytwarza także zbudowane z warstwy rogowej włosy, pazury, paznokcie, kopyta, rogi i łuski. Skóra ssaków obfituje w gruczoły potowe i łojowe. U samic w określonych miejscach na brzusznej stronie ciała rozwijają się gruczoły mleczne-przekształcenie gruczołów potowych. Wiele gatunków ma także gruczoły wonne. W skórze znajdują się również receptory bólu, dotyku, ciepła, zimna.

---