WADY POSTAWY CIAŁA

WADY POSTAWY CIAŁA

„Pionowa postawa tworzy człowieka,

„Pionowa postawa tworzy człowieka,

bez niej nie ma kultury, bez kultury

bez niej nie ma kultury, bez kultury

świat nie jest wart, by na nim żyć...”

świat nie jest wart, by na nim żyć...”

PHELPS

PHELPS

Podział i przyczyny powstawania wad postawy

Wady postawy to odchylenia od ogólnie przyjętych cech

postawy prawidłowej, właściwej dla danej kategorii wieku, płci i

typu budowy (T.Kasperczyk 1992).

Wady postawy można podzielić na:

•Proste wady postawy – (błędy postawy), są to pojedyncze
odchylenia od prawidłowej postawy ciała, nie zmieniające

ukształtowania kręgosłupa (J.Nowotny 1992).

•Złożone wady postawy – są to odchylenia od prawidłowej

postawy ciała, ze zmianami ukształtowania kręgosłupa.

Strukturalne oraz różnorodne deformacje w obrębie narządu ruchu

nazywane są wadami budowy.

PODZIAŁ WAD POSTAWY NA DWIE ZASADNICZE GRUPY:

•Wady wrodzone
kości,
mięśni.

( należą tu przypadki z odchyleniami prawidłowej budowy ciała w

następstwie czynników, które zadziałały w okresie płodowym.

Przyczyny powstawania tych wad są różne. Niektóre z nich są przekazywane

dziedzicznie)

•Wady nabyte
-rozwojowe,
-nawykowe.

(mogą być wywoływane przebytymi chorobami – te określamy terminem

wady rozwojowe lub powstają na skutek zaburzenia nawyku prawidłowej

postawy ciała – te określamy terminem wady nawykowe)

Źródło etiologii wad postawy (Maria Kutzner-Kozińska
(1981)):

Czynniki fizjologiczne

Czynniki morfologiczne

Czynniki środowiskowe

Najczęstsze wady postawy i ich

charakterystyka:

Do najczęstszych wad postawy należą:

•plecy okrągłe

•plecy wklęsłe,

•plecy wklęsło-okrągłe,

•plecy płaskie,

•boczne skrzywienia kręgosłupa-skoliozy,

•wady statyczne kończyn dolnych.

Do błędów postawy zalicza
się:

•odstawanie łopatek,

•asymetrię barków,

•asymetrię żeber i klatki
piersiowej.

ZWIAZANE ZE ZWIEKSZENIEM

ZWIAZANE ZE ZWIEKSZENIEM

KATA PRZODOPOCHYLENIA MIEDNICY

KATA PRZODOPOCHYLENIA MIEDNICY

- plecy okrągło – wklęsłe

- plecy okrągło – wklęsłe

- plecy wklęsłe

- plecy wklęsłe

WADY POSTAWY CIAŁA W PŁASZCZYŹNIE

WADY POSTAWY CIAŁA W PŁASZCZYŹNIE

STRZAŁKOWEJ

STRZAŁKOWEJ

ZWIAZANE ZE ZMNIEJSZENIE

ZWIAZANE ZE ZMNIEJSZENIE

KATA PRZODOPOCHYLENIA MIEDNICY

KATA PRZODOPOCHYLENIA MIEDNICY

- plecy płaskie

- plecy płaskie

- plecy okrągłe

- plecy okrągłe

Kąt przodopochylenia miednicy jest to kąt

Kąt przodopochylenia miednicy jest to kąt

zawarty między linią przechodzącą przez kolce

zawarty między linią przechodzącą przez kolce

biodrowe i granicą spojenia łonowego a linią

biodrowe i granicą spojenia łonowego a linią

horyzontalną

horyzontalną

PLECY WKLĘSŁE dorsum concavum

Istota tej wady jest pogłębienie fizjologicznej lordozy

lędźwiowej i w efekcie dochodzi do powstawania hiperlordozy

lędźwiowej. Wada przebiegająca ze zwiększeniem

przodopochylenia miednicy.

Wielkość lordozy lędźwiowej jest znamiennie uwarunkowana:

•Wiekiem

•Typem somatycznym

•Ustawieniem miednicy

•Napięciem mięśni stabilizujących staw biodrowy

Predyspozycje dziedziczne; kształt, wielkość i stopień

ruchomości krzywizny piersiowej

Etiologia (przyczyny):

a) wrodzone:

- spondylolisis- jest to przerwanie łuku między wyrostkami stawowymi
górnymi i dolnymi co w efekcie prowadzi do przemieszczenia się trzonów
kręgu lędźwiowych i przesuwa się do przodu
- nieprawidłowe ustawienie kości krzyżowej
- sakralizacja L5 – upodobnienie się

-lumbalizacja S1

b) nabyte:

- usztywnienie odc. piersiowego
- usztywnienie stawu biodrowego
- nagły przyrost wagi (np. ciąża)
- dystonia mięśniowa między mm. brzucha a mm. w odc. lędźwiowym

Postawa ciała:

- wystający duży brzuch (trzewia przesuwają się do przodu)
- wypięte pośladki
Powikłaniem mogą być zaburzenia trawienia, zaparcia ,
białkomocz, zaburzenie miesiączkowania u kobiet, zaburzenia
przepony.

Mięśnie przykurczone:

M. prostownik grzbietu w odc. lędźwiowym- m. erector spinae
M. czworoboczny lędźwi - m.quadratus lumborum
M. najszerszy grzbietu- m.latissimus dorsi
M. biodrowo- lędźwiowy- m.iliopsoas
M. prosty uda

Mięśnie rozciągnięte:

M. prosty brzucha- m.rectus abdominis
M. skośny brzucha zewn i wewn- m.obliqus abdominis externus et
internuj
M. poprzeczny brzucha- m.transversus abdominis
M.pośladkowy wielki- m.gluteus maximus
Mm. kulszowo- goleniowy (półścięgnisty, półbłoniasty, dwugłowy
uda)

PLECY OKRĄGŁE dorsum rotundum

Etiologia- powstawanie wady

Jest to wada dotycząca odcinka piersiowego kręgosłupa
ponieważ w warunkach prawidłowych kręgosłup jest wygięty ku
tyłowi tworząc kifozę piersiową. Wada przebiegająca ze
zmniejszonym kątem przodopochylenia miednicy. W przypadku
wady plecy okrągłe krzywizna ta ulega pogłębieniu i w efekcie
dochodzi do powstania hiperkifozy piersiowej. Jeżeli wygięcie to
dotyczy tylko odcinka piersiowego jest to postać kifotyczna.
Jeżeli zaś obejmuje inne odcinki jest to kifoza totalna.

Przyczyny mogą być :

•wrodzone (czynnik dziedziczny)

•nabyte (w następstwie takich chorób jak:
krzywica – niedobór witaminy D3, gruźlica kręgosłupa, choroba
Scheuermanna,
ZZSK – Zesztywniające Zapalenie Stawów Kręgosłupa, w wyniku zmian
pourazowych, Kifoza wstydliwych,Kifoza oczno – pochodna (w wyniku wad
wzroku)

Najczęstszą przyczyną wad jest dystonia mięśniowa (różnica w
napięciu antagonistycznie działających grup mięśniowych) np.
mm. klatki piersiowej i mm. Grzbietu.

Postawa ciała:

• Głowa wysunięta do przodu

• Barki wysuniętego przodu – protrakcja barku

• Barki uniesione ku górze

• Spłaszczona bądź zapadnięta klatka piersiowa

• Plecy zgarbione

Mięśnie przykurczone:

• M. piersiowy większy – m. pectoralis major

• M. zębaty przedni – m. serratus interior

• M. piersiowy mniejszy – m. pectoralis minor

Mięśnie rozciągnięte:

• M. prostownik grzbietu w odc. piersiowym- m. erector spinae

• M. czworoboczny- m.trapezius

• M. równoległoboczny- m.rhomboideus

• M. najszerszy grzbietu- m.latissimus dorsi

• M. dźwigacz łopatki- .levator scapulae

PLECY PŁASKIE dorsum planum

Cechą charakterystyczna jest

• brak bądź spłaszczenie wszystkich przednio- tylnych krzywizn

kręgosłupa

•Zmniejszony kąt przodopochylenia miednicy.

Taka sytuacja zmniejsza amortyzacje kręgosłupa. Poszczególne

elementy ulegają przeciążeniu i w efekcie powstaje wiele zmian

zwyrodnieniowych. Bardzo często dochodzi do bocznych skrzywień

kręgosłupa (skolioza).

Plecy płaskie występują w przypadkach

:

•U osób u silnej muskulaturze

•Wiotka muskulatura,

•asteniczna budowa ciała

Czasami przyczyną jest sedenteryjny tryb życia (czyli siedzący tryb

życia; praca i podczas wypoczynku).

Zadaniem ćwiczeń korekcyjnych jest :

•

zwiększenie kąta pochylenia miednicy

•

stosowanie ćwiczeń wzmacniających

•

zwiększenie ruchomości kręgosłupa

•

stosowanie ćwiczeń kifotyzujących.

•

Zakaz elongacji czyli wydłużania, podskoków i form
przeciążeniowych,zwisy.

•

Należy robić ćwiczenia pogłębiające lordozę, kifozę,
ćwiczenia oddechowe.

PLECY OKRĄGŁO- WKLĘSŁE dorsum rotundo-

concavum

Istota wady polega na pogłębianiu fizjologicznej kifozy piersiowej i

lordozy lędźwiowej i w efekcie dochodzi do hiperkifozy piersiowej i

hiperlordozy lędźwiowej.

Przyczyną jest :

•zwiększony kąt przodopochylenia miednicy w związku z tym: zwiększa

się lordoza lędźwiowa,pogłębia się kifoza piersiowa.

Powikłania:

•Upośledzenie oddychania (ukł. Oddechowego)

•Zaburzenie trawienia

•Zaburzenia krążenia

Postawa ciała:

•Wysunięta głowa

•Protrakcja barków (wysunięcie)

•Spłaszczona bądź zapadnięta klatka piersiowa

•Zgarbione plecy

•Brzuch wysunięty (trzewia do przodu)

•Pośladki wypięte

•Przeprost kolan

Mięśnie przykurczone:

•M. piersiowy większy- m.pectoralis major

•M. piersiowy mniejszy- m. pectoralis minor

•M. biodrowo- lędźwiowy- m.iliopsoas

•M. prostownik grzbietu w odc. lędźwiowym- m. erector spinae

Mięśnie rozciągnięte:

•M. prostownik grzbietu w odc. piersiowym- m. erector spinae

•M. czworoboczny- m.trapezius

•M. równoległoboczny- m.rhomboideus

•M. dźwigacz łopatki- .levator scapulae

•M pośladkowy wielki- m.gluteus maximus

•Mm. brzucha

•M. kulszowo- goleniowy

Czynniki decydujące o prawidłowej postawie ciała

Dobra postawa ciała zależy od:

•prawidłowo ukształtowanego układu kostno-

więzadłowego

•dobrze rozwiniętego i wydolnego układu mięśniowego

•sprawnie działającego układu nerwowego

Metody oceny postawy ciała

Posturometria – posturometr S

jest urządzeniem pomiarowym,

zbudowany jest z 2 sprzężonych ze sobą układów:
- mechanicznego, służącego do wskazania wodzikiem pomiarowym położenia
mierzonego punktu.
- elektronicznego – obliczającego położenie wodzika w przestrzeni
trójwymiarowej.

Urządzenie jest podłączone do komputera typu IBM PC, dzięki czemu pomiary
są rejestrowane i analizowane. Jest to przenośny aparat do masowych i
laboratoryjnych badań postawy ciała.

Umożliwia on:

- pomiary antropologiczne

- pomiar krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa i skolioz

- pomiary w pozycji siedzącej, leżącej i w skłonie

- kontrolę procesu korekcji i diagnozowanie wad postawy

Postruometr S jest urządzeniem mogącym określić położenie dowolnego

punktu na ciele oraz wyliczenie dowolnych parametrów z tego wynikających.

Zaletą jest to, że otrzymujemy obraz kręgosłupa w naturalnych wymiarach.

Tchnika Mory – fotogrametria, metoda ta polega na załamaniu
wiązki światła (raster), w rezultacie czego uzyskuje się obraz o
charakterze warstwicowym, który może później być poddany analizie.
Po wykonaniu zdjęcia, znając odległość pomiędzy źródłem światła a
rasterem, odległość między aparatem a źródłem światła i grubość
siatki można określić za pomocą wzoru Adriana wyliczyć wysokość
każdej warstwicy. Tym samym można określić położenie punktów
ciała leżących na różnych warstwicach.

Metoda punktowania wg Kasperczyka – autor dokonał oceny w 2
płaszczyznach:
Strzałkowa – głowa, barki, łopatki, klatka piersiowa, brzuch, plecy.
Czołowa – przodem: barki, klatka piersiowa, kolana; tyłem: barki,
łopatki, kręgosłup
Za normę autor przyznawał 0 punktów, czym większe odchylenie tym
większa ilość punktów karnych, aż do 5.Niektóre elementy były
oceniane niepełną skalą punktową, zależało to od wpływu danego
elementu na całość postawy.

Fazy i metody reedukacji posturalnej

Fazy:

Pierwsza

Polega na uświadamianiu dziecku jego defektu. Mówimy w tej fazie
o nieprawidłowościach jego postawy i konsekwencjach
negatywnych. Dziecko powinno wiedzieć o swojej wadzie.
Kształtuje świadomy i aktywny stosunek do procesu korekcyjnego.
Wszystkie ćwiczenia w terapii ruchowej musza być oparte na
aktywności pacjenta w leczeniu. Ma to swoje odzwierciedlenie w
gimnastyce korekcyjnej. Kształtuje sie tu odpowiedzialność za
siebie, działanie na rzecz swojego zdrowia. Proces wyrównywania
trwa długo, Motywacja musi być cały czas podtrzymywania i
dobierana w zależności od indywidualności dziecka , potrzeb i
zainteresowań.

Druga

•

Polega na umiejętnym skorygowaniu wady poprzez

nauczenie sie korekcji lokalnych, a następnie globalnych. W

kształtowaniu praw nawyku ruchowego jest to nowy nawyk

ruchowy zadanie jest bardzo trudne. Trzeba rozbić i

zakończyć stworzony i trwąjacy nawyk opierający sie o

wadliwe podłoże morfologiczne. Przez zróżnicowanie pojęć

co dobre a co złe. W postawie dochodzi do nawyku

prawidłowego. Decydującą rolę odgrywają sprzężenia

zwrotne między ośrodkami ruchowymi i elementami czucia

mięśniowego i korekcje zachodzące przez eksteroreceptory.

U człowieka w tworzeniu nawyku ruchowego odgrywają

również rolę ideogramy utworzone przez instrukcje słowne.

Trzecia
Polega na wyrabianiu wytrzymałości posturalnej jest to zdolność do
długotrwałego utrzymywania skorygowanej postawy.

Czwarta
Polega na utrwaleniu nawyku prawidłowej postawy w różnych
warunkach podobnych do życia codziennego automatycznie jest to
bez udziału ciągłej kontroli świadomości. Treść tych etapów
zawiera sie w słowach : wiedzieć- chcieć- czuć- umieć.

Skoliozy

Skolioza jest bocznym skrzywieniem kręgosłupa.

Jest to choroba, która polega na wielopłaszczyznowym

odchyleniu linii kręgosłupa od stanu prawidłowego.

Odchylenie to występuje w płaszczyznach:

1. czołowej – kręgosłupa wygina się w bok, lewo lub prawo;

2. strzałkowej – pogłębia się wygięcie lordotyczne lub

kifotyczne;

3. poprzecznej – następuje rotacja kręgów, co prowadzi do

powstania garbu.

Rys.7 Boczne skrzywienia kręgosłupa I

o

,II

o

,III

o

.

Istnieje wiele klasyfikacji bocznych skrzywień

kręgosłupa.

1. Podział ze względu na wiek:.

•wczesnodziecięce

•dziecięce

•Młodzieżowe

2.

Ze względu na lokalizację skrzywienia i kierunek

wychylenia łuku:

•skrzywienia jednołukowe całkowite prawostronne i
lewostronne;

•skrzywienia jednołukowe odcinkowe piersiowo-prawostronne
i piersiowo-lewostronne;

•skrzywienia jednołukowe odcinkowe lędźwiowo-
prawostronne i lędźwiowo-lewostronne;

•skrzywienie dwułukowe piersiowo-prawostronne

i lędźwiowo-lewostronne oraz piersiowo-lewostronne i lędźwiowo-
prawostronne.

3)W zależności od stopnia zaawansowania zmian, wyróżnia się

następujące stadia skoliozy (klasyfikacja wg M.Kutzner-Kozińskiej
1981):

a)postawa skoliotyczna – wstępne stadium wady. Występuje
asymetria barków, łopatek, trójkątów talii, ale nie dochodzi
jeszcze do bocznego skrzywienia;

b)skolioza I

o

– to skrzywienie, kiedy wartości kątowe nie

przekraczają 30

o

. Zmiany dotyczą układu mięśniowo –

wiązadłowego, bez zniekształceń kostnych;

c)skolioza II

o

– skrzywienie o wartościach kątowych 31

o

-60

o

.

Występują zmiany w kręgach i krążkach międzykręgowych.
Kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym;

d)skolioza III

o

– skrzywienie o kącie przekraczającym 60

o

, z

daleko posuniętymi zmianami strukturalnymi jak: torsja

i sklinowacenie kręgów, deformacja żeber i miednicy.

4) Pod względem przyczyn powstawania skoliozy dzielą
się na (etiologiczna klasyfikacja Cobba):

a)skoliozy funkcjonalne (czynnościowe)

– są to skoliozy, w

których nie stwierdza się utrwalonych zmian w budowie kręgosłupa;

b)skoliozy strukturalne

– to skoliozy, w których stwierdzamy

utrwalone zmiany. Można podzielić je na:

kostno-pochodne (osteopatyczne):

-wrodzone

-torakogenne

-układowe

neuropochodne (neuropatyczne):

-wrodzone

-porażenne – wiotkie

-porażenne – spastyczne

-inne neuropochodne

mięśniowopochodne (miopatyczne):

-wrodzone

-dystrofie mięśniowe

-inne mięśnio pochodne

idiopatyczne

(o nie ustalonej etiologii). Występują najczęściej i

stanowią 80-90% skolioz strukturalnych.

Nie leczona skolioza może prowadzić do:

•zniekształcenia klatki piersiowej,

•uciskania narządów wewnętrznych (serce i płuca), prowadząc do
upośledzenia wydolności krążenia i oddychania,

•zmniejszonej sprawności fizycznej,

•duszności,

•kompleksu psychicznego, spowodowanego obecnością garbu żebrowego.

Rys.8 Skłon tułowia w przód a-budowa prawidłowa,

b- garb żebrowy.

Wady klatki piersiowej

Zniekształcenia klatki piersiowej zalicza się do wad wrodzonych.

Najczęściej występujące zniekształcenia patologiczne klatki piersiowej to:

1. klatka piersiowa kurza,

2. klatka piersiowa lejkowata.

Klatka piersiowa kurza – polega na wysunięciu ku przodowi
obwodowej części mostka wraz z najbliższą częścią żeber, które
są od boku jakby ściśnięte. Łuki żebrowe często tworzą falistą
linię zamiast łukowej. Po nabraniu i zatrzymaniu powietrza w
płucach stopień kurzego zniekształcenia zmniejsza się.
Rozróżnia się dwie postacie klatki piersiowej kurzej.
W pierwszej postaci uwypuklona jest tylko rękojeść mostka.
Położenie trzonu mostka albo jest prawidłowe, albo jest odchylone
nieco do tyłu.
Druga postać charakteryzuje się wysunięciem do przodu trzonu
mostka. Najbardziej ku przodowi sterczy zwykle wyrostek
mieczykowaty

Klatka piersiowa lejkowata – jest wadą znacznie częściej

spotykaną niż klatka piersiowa kurza.

Wada jest następstwem wrodzonego zaburzenia rozwoju

przepony lub nieproporcjonalnego rozrostu chrząstek

żebrowych w stosunku do jej elementów.

Charakteryzuje się lejkowatym zapadnięciem dolnej części

mostka i przylegających odcinków żeber.

Na skutek osłabienia mięśni grzbietu, wysunięcia barków do

przodu, spłaszczenia klatki piersiowej i wiotczenia mięśni

brzucha, przy oddychaniu występują paradoksalne ruchy

klatki piersiowej.

Rys.9 Wady klatki piersiowej a-kurza, b- lejkowata.

Postępowanie korekcyjne dla wad klatki piersiowej obejmuje
głównie ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia ogólnorozwojowe
poprawiające postawę ciała oraz pływanie.
W

wadach

zaawansowanych

stosuje

się

aparaty

ortopedyczne (klatka piersiowa kurza) i leczenie operacyjne
(klatka piersiowa lejkowata).

KONIEC…

KONIEC…

Dziękuję za obejrzenie prezentacji

Dziękuję za obejrzenie prezentacji



