Omów pojęcie administracji publicznej (wskaż na problemy z definiowaniem tego pojęcia, podaj przykłady definicji),
Administracja publiczna jest to system złożony z ludzi zorganizowany w celu stałej, systematycznej, skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego, jako misji publicznej polegającej głownie, lecz nie wyłącznie na wykonywaniu ustaw, wyposażonych w tym celu we władztwo państwowe oraz środki materialno-techniczne.
Przez administrację publiczną rozumie się zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, podejmowanych na podstawie prawa i w określonych prawem formach przez różne organy, podmioty i instytucje, na rzecz realizacji interesu publicznego.
ADMINISTRACJA - łac. Ministrare → wykonywać, kierować, pomagać, służyć; Problemy z definicją prawniczą (niektórzy odchodzą od definiowania administracji):
Zakres działania administracji ← trudną zdefiniować administrację, ponieważ ma bardzo szeroki zakres działania;
Pojęcie znikające (teoretycy prawa administracyjnego nie mogą tej administracji `złapać');
L. von Stein - administracją jest po prostu to, czego nie umiem nazwać;
E. Forsthoff - administracji nie można zdefiniować, można ją tylko opisać
Omów definicję negatywną administracji publicznej (podaj definicję, wskaż czy jest ona dalej aktualna uzasadniając swoją wypowiedz)
Def. Neg- administracja jest to ta część działalności państwa, która nie jest ustawodawstwem ani sądownictwem.
Definicja negatywna administracji jest to jedyna definicja, co do której wszyscy się zadają, ale nie jest wystarczająca. Wielu autorów uważa, że jest to dobra definicja, czasami ją rozszerzając
Jednym z problemów definiowania administracji jest to, że wpływa na nią m.in. kontekst polityczny
Omów cechy administracji publicznej?
Cechy administracji publicznej:
Władza wykonawcza
Związana prawem
- administracja nie ma swobody kształtowania działań ← każde jej działanie musi mieć podstawę prawną,
- podwójne związanie administracji prawem, forma jest prawem określona (forma działania jest determinowana prawem);
- administracja ma katalog czynności określonych prawem
Działanie na rzecz dobra wspólnego
- Pojęcie dobra wspólnego to abstrakcyjnie ujęte dobro mieszkańców danego kraju → Dlaczego abstrakcyjnie ujęte? - trudno zobiektywizować co jest w naszym interesie, w demokracji jedyną formą jest decydowanie na poziomie Parlamentu (decyduje, która z grup będzie ważniejsza)
Wyposażenie we władztwo administracyjne
- zakotwiczona w ustawie możność wydawania nakazów i zakazów, zezwoleń i koncesji, którym przysługuje domniemanie legalności
- władztwo ulega stopniowaniu (inne w zakładzie karnym, inne w szkole wyższej, inne w przedszkolu)
- od ustawodawcy i ze względu na dobro wspólne zależy stopień ingerencji w stosunki społeczne
- można wyróżnić władztwo administracyjne i władztwo zakładowe (to np. władztwo, które ma uczelnia wobec studenta)
Polityczny charakter
- administracja jest zawsze polityczna ← na jej czele stoi Prezes Rady Ministrów, który jest szefem partii, która wygrała wybory; to urzędnicy mają być apolityczni
Działa:
Jak monopolista (nie zawsze - w zależności od rodzaju administracji jest to prawda lub prawie prawda)
W sposób ciągły i stabilny
W sposób bezosobowy (decyzji nie podejmuje Jan Kowalski jako premier, minister → decyzję wydaje organ administracji niezależnie od tego, kto stoi na czele tego organu, za błędy urzędnika odpowiada państwo)
Zadania administracyjne wykonuje fachowy i profesjonalny aparat urzędniczy
Przyjęto, że zadania administracyjne musi wykonywać kompetencyjny i wyspecjalizowany aparat urzędniczy.
Omów pojęcie władztwa administracyjnego?
Władztwo jest to zakotwiczona w ustawie możliwość wydawania nakazów, zakazów, zezwoleń, koncesji, którym przysługuje domniemanie legalności.
Co oznacza, że władztwo administracyjne podlega stopniowaniu?
Ma charakter normatywny więc podlega stopniowaniu(inne w zakładzie karnym, inne w szkole wyższej, inne w przedszkolu).
Od ustawodawcy i ze względu na dobro wspólne zależy stopień władczej ingerencji w stosunki społeczne.
można wyróżnić władztwo administracyjne i władztwo zakładowe (to np. władztwo, które ma uczelnia wobec studenta)
Omów pojęcie administracji świadczącej (scharakteryzuj tą administrację, wskaż na problemy związane z tym rodzajem administracji, podaj przykłady)
ADMINISTRACJA ŚWIADCZĄCA
Administracja świadcząca to ta część administracji, której celem jest dostarczenie usług publicznych (mają różny charakter - mogą dotyczyć ludzi jako zbiorowości, np. dostęp do kultury, jak i osoby indywidualnej - pomoc konkretnemu człowiekowi
Działa w sposób niewładczy
Administracja świadcząca a zasada pomocniczości
Administracja świadcząca a przeregulowanie (nadmierna pomoc może spowodować negatywne skutki społeczne dla człowieka; strategia na rynku pracy - bezrobotni otrzymują świadczenia i uważają, że sytuacja jest komfortowa i nie opłaca się pracować, np. Szwecja)
ADMINISTRACJA ŚWIADCZĄCA
Budowa obiektów infrastruktury Prowadzenie obiektów użyteczności publicznej
drogi → szkoły
kanalizacje → przedszkola
wodociągi → biblioteki
→ muzea
→ uniwersytety
→ szpitale
Prowadzenie obiektów użyteczności publicznej
→ szkoły
→ przedszkola
→ biblioteki
→ muzea
→ uniwersytety
→ szpitale
Aspekt indywidualny → administracja działa na rzecz poprawy sytuacji jednostki poprzez zapewnienie minimum egzystencji lub na rzecz poprawy jej bytu oraz w celu pomocy w określonych prawem sytuacjach
Aspekt zbiorowy → administracja działa na rzecz całej społeczności poprzez oddanie do dyspozycji ogółu urządzeń komunikacyjnych oraz rzeczy publicznych (dróg, parków, kąpielisk, placówek kultury, kanalizacji, teatry, sale wystawowe, muzea, szkoły, biblioteki, przedszkola).
Omów pojęcie administracji ingerującej (scharakteryzuj tą administrację, podaj przykłady),
ADMINISTRACJA INGERUJĄCA
Historycznie stanowi część administracji określaną jako policja administracyjna
W rozwoju historycznym podstawowa część zadań administracji
Atrybuty władczości
Zastosowanie przymusu (wraz z przymusem bezpośrednim)
Jest to administracja zajmująca się bezpieczeństwem i porządkiem publicznym
Bezpieczeństwo publiczne → w szerszym ujęciu obejmuje ochronę państwa i jego interesów, a także ochronę zdrowia i życia obywateli oraz mienia przed wszelkimi zachowaniami (zamachami) godzącymi w te dobra; policja, UOP, Straż Pożarna.
Porządek publiczny → jest całokształtem obowiązujących zasad i norm prawnych wyznaczających ogólne normy postępowania w państwie i gwarantujących jego właściwe funkcjonowanie jako organizacji społeczeństwa (mają nie dopuszczać do powstawania zagrożeń - odwracanie zagrożeń poprzez różne administracje; służby, inspekcje (nadzór budowlany, inspekcje farmaceutyczne i in.), straże.
Administracja ingerująca chroni:
Dobra (życie, zdrowie, środowisko naturalne), moralność publiczną, mienie
Pożądane stany faktyczne :
Bezpieczeństwo publiczne
Porządek publiczny
Spokój publiczny
Administracja ingerująca:
Policja
Straż pożarna
Inspekcje:
Handlowa
Farmaceutyczna
Sanitarna
Weterynaryjna
Inspekcje pracy
Ruchu drogowego
Nadzorubudowlanego
Czym różni się administracja od sądownictwa?
Administracja jest polityczna, apolityczny jest tylko jej charakter. Sędziowie są apolityczni.
Administracja działa stale, sądy rozpatrują sprawy działając na wniosek.
Pracownicy administracja nie są niezawiśli lecz podporządkowani swoim przełożonym.
Co to znaczy, że administrację zaliczamy do władzy wykonawczej? (czy współcześnie twierdzenie to doznaje wyjątków?)
Stanowi ona władzą wykonawczą w państwie, stanowi aparat wykonawczy władzy politycznej. Wg Izdebskiego odpowiada ona za wykonywanie ustaw, zajmuje się rządzeniem i ponosi odpowiedzialność za stan spraw państwa.
Co to jest sfera wewnętrzna i zewnętrzna administracji publicznej? (wytłumacz również zjawisko eksternalizacji)
Sfera wewnętrzna to tylko część relacji wewnątrz aparatu administracyjnego. Administracja w tej sferze nie może naruszać konstytucji, ustaw i rozporządzeń.
Sfera zewnętrzna są to relacje pomiędzy obywatelem a organem administracyjnym.
Eksternalizacja- polega na przekazywaniu pewnych czynności poza przedsiębiorstwo. Częsciowo pokrywa się z outsourcingiem, a częściowo z internacjonalizacją, choć procesy te stanowią odrebne teorie. Pokrewnym pojęciem w ekonomii są efekty zewnętrzne.
Omów pojęcie prawa administracyjnego? Wskaż cechy prawa administracyjnego? Omów problemy z definiowaniem prawa administracyjnego?
Podstawowym kryterium wyróżniającym prawo administracyjne są jego podstawy aksjologiczne (wartości, dla których prawodawca stanowi prawo) oraz związana z tymi wartościami treść norm;
* Jeżeli administracja publiczna działa w interesie publicznym, to prawo administracyjne, to te normy są tworzone dla interesu społecznego (treść tych norm jest determinowana przez interes publiczny
Prawo administracyjne → uporządkowany zbiór norm prawnych, których racją obowiązywania jest bezpośrednia realizacja przez podmioty administrujące wartości wyróżnia ze względu na dobro wspólne (interes publiczny)
* Uporządkowanie oznacza to, że prawo administracyjne jest spójnym, integralnym podsystemem norm zarówno z punktu widzenia źródeł prawa jak i związków treściowych.
CECHY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:
Jest to część prawa publicznego
W przeciwieństwie do prawa cywilnego
Ulepian: Publicum ius est quo ad statum rei Romanae spsctat, privatum quo ad singulorum utilitatem
Stosunek w prawie administracyjnym jest zawsze nie równorzędny - administracja publiczna kreuje jakąś decyzję → my jako obywatele nie możemy brać udziału w jego kształtowaniu; sankcja jest tym, co wskazuje, że stosunek między stronami jest nie równorzędny
Ma charakter prawa bezwzględnie obowiązującego - ius Cogens
Niezależnie od woli stron (administracja wydając decyzję jest bezwzględnie związana prawem)
Dodatkowo organ jest zobowiązany do konkretnego działania
Zasada legalności
Reguluje strukturę i działanie administracji publicznej
Ustala treść zachowania się obywateli poprzez:
normy prawne (akty ogólne, abstrakcyjne)
akty indywidualne, konkretne
Jest bardzo rozległe
reguluje wiele sfer życia
Prawo administracyjne `styka się' z innymi gałęziami prawa, np. z:
Prawem konstytucyjnym
Prawem międzynarodowym
Prawem finansowym
Prawem pracy
Prawo administracyjne trudno zdefiniować ponieważ ciągle ulega zmianom, ciągle podlega procesowi europeizacji. Dodatkowo styka się z innymi gałęziami prawa(konstytucyjne, karne, cywilne, finansowe itd.) Ogromna rozległość przedmiotu regulacji.
Na jakie działy dzieli się prawo administracyjne? Omów ogólnie każdy z działów?
PODZIAŁY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
I.
USTROJOWE → kompleks norm, które dotyczą struktury i organizacji działania administracji publicznej; KTO?
Jak zbudowane, jakie organy, jakie kompetencje, jakie zakresy działania, jakie właściwości?
Czy jest skodyfikowane? - nie
PROCESOWE → reguluje postępowanie administracyjne i różne jego odmiany. Stanowi o procedurze administracyjnej - instancja, właściwość; JAK?
Np. art. 61 § 1 KPA, art. 104 § 1 KPA
MATERIALNE → reguluje prawa i obowiązki adresatów działań administracji publicznej; jest to najbardziej rozległa część prawa administracyjnego, nie jest skodyfikowana; CO?
Np. prawo wodne, prawo ochrony środowiska, zmiana imienia i nazwiska.
II.
WEWNĘTRZNE → jeżeli prawo administracyjne jest tylko w ramach administracji publicznej i nie wychodzi poza tę administrację publiczną, np. regulaminy, statuty; adresatami będą podmioty administracji publicznej.
ZEWNĘTRZNE → dotyczy administracji publicznej, ale wychodzi poza administrację publiczną (np. do obywatela), adresatami mogą być np. obywatele.
Wymień konstrukcje przepisów prawa administracyjnego. Które z wymienionych konstrukcji rozszerzają swobodę działania organu administracji publicznej? Dlaczego?
1. Przepisy uprawniające do działania
Przepisy te stanowią sposób prawnego optymalizowania działań organów w procesie stanowienia prawa. Właściwie nie widać sposobu ujawnienia się skutku. Jest to kategoria przepisów, które wskazują możliwość do dokonywania określonych czynności przez podmioty administracji.
2. Przepisy odsyłające
Konstrukcja przepisów odsyłających służy przede wszystkim idei zwięzłej legislacji. Mówiąc inaczej, chodzi o to, aby w aktach nie powtarzać zapisów, które już się pojawiły na przykład w tym samym akcie lub w innym. Odesłania pomagają fizycznie zmniejszyć objętość aktów prawnych. Służą także przejrzystości prawa.
Przepisy odsyłające mogą odsyłać do:
ustaw (ogólnie);
konkretnych przepisów innego aktu;
tego samego aktu normatywnego;
aktów normatywnych stanowiących realizację delegacji ustawowej.
3. Definicje legalne
Są to takie konstrukcje przepisów, które zmniejszają swobodę interpretacji przepisów, poprzez sztywne określenie definicji pewnych pojęć. Najczęściej występują w formie „słowniczka: na początku aktu prawnego.
Cechy tej konstrukcji:
Uściślają materię przez podanie definicji;
Zawężają sposób interpretacji przepisów;
Mogą przykładowo określać warunki ujawnienia się skutku, sposoby ujawnienia się skutku, definicje, treść skutku.
4. Przepisy niedookreślone
Służą zwiększeniu swobody w ocenie stanu faktycznego - w celu ochrony jakiegoś dobra uznanego przez prawodawcę za istotny. Są to pojęcia, które interpretowane są przez orzecznictwo sądowe.
5. Uznanie administracyjne
Celowo wyznaczona w akcie prawnym elastyczność kształtowania przez organ treści stosunku prawnego. Nie jest to dowolność, lecz elastyczność. Chodzi o to, aby w maksymalny sposób realizować zasadę dobra wspólnego, bo nie zawsze ustawodawca jest w stanie wszystko określić. Uznania administracyjnego nie wolno domniemywać!
Jest to pewna sfera, w której organ administracji może rozstrzygnąć w różny sposób przy tym samym stanie faktycznym.
Polega ono na przyznaniu organom administracji publicznej możności dokonania wyboru spośród dwóch lub więcej dopuszczalnych przez ustawę, a równowartościowych prawnie rozwiązań, przy czym wybór ten nie jest zupełnie dowolny i swobodny, ale jest ograniczony przez ustawodawcę w samej normie wprowadzającej uznanie.
Należy odróżniać konstrukcję przepisów niedookreślonych od uznania administracyjnego. Przepisy niedookreślone to jedynie konstrukcja przepisów, zaś uznanie to pewien proces. W treści przepisów uznanie objawia się takimi określeniami jak: „organ może”, „organ uznaje”, „organ może ustalić”.
6. Normy techniczne (specjalistyczne)
Są to zaczerpnięte z różnych dziedzin nauki i techniki normatywne opisy stanów rzeczy, zjawisk, elementów rozmaitych działań, cech obiektów, itp. Najczęściej widoczne w przepisach dotyczących ochrony przyrody oraz prawa budowlanego.
7. Preambuła
To zapisane intencje ustawodawcy, chronionych w akcie wartości. Preambuła występuje na początku aktu prawnego. Dominuje pogląd, że jest to integralna część aktu normatywnego. Preambuła stanowi narzędzie wykładni celowościowej w procesie interpretowania treści aktu, tj. przy jej pomocy można dokonać interpretacji celowościowej aktu.
Rozszerzają:
Pojęcia niedookreślone, uznanie administracyjne.
Co to są normy regulujące właściwość?
Normy regulujące właściwość ← normy należące do norm ustrojowych
PODMIOT ↓ KTO? ↓ Przepisy regulujące:
|
PRZEDMIOT ↓ CO? ↓ Przepisy regulujące:
|
CZAS ↓ KIEDY? ↓ Przepisy regulujące:
|
MIEJSCE ↓ GDZIE? ↓ Przepisy regulujące:
|
Wymień rodzaje norm prawa administracyjnego
Omów zasadę związania administracji prawem
Administracja działa w granicach i na podstawie prawa ale także w trybie i w formie w ustawie przewidzianych. Może czynić tylko to, do czego wyraźnie upoważnia ją ustawa. Ograniczenie to jest również hamulcem dla twórczej, organizatorskiej roli administracji w imię poczucia bezpieczeństwa administrowanych.
Omów zasadę szybkości postępowania. Czy zasada ta obowiązuje bezwzględnie organy administracji publicznej?
Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Organy realizując tę zasadę nie powinny naruszać zasady prawdy obiektywnej.
Omów zasadę pomocniczości
ZASADA POMOCNICZOŚCI
Wywodzi się ze społecznej nauki Kościoła
Zawsze mamy dwa podmioty
Zgodnie z zasadą pomocniczości jeśli subsystem (podmiot mniejszy) właściwie realizuje zadanie, to suprasystem (podmiot większy) nie powinien podejmować tego zadania do wykonania, a jedynie wspierać subsystem w jego wykonywaniu. Suprasystem powinien przejąć działanie zadania wtedy, kiedy subsystem nie może wykonać zadania publicznego.
Zasada pomocniczości w rozumieniu prawa administracyjnego odnosi się do dwóch podmiotów, musi być podmiot większy i podmiot mniejszy, rolą suprasystemu jest wspieranie i pomoc w wykonywaniu zadania i dopiero w ostateczności przejęcie tego działania;
Zasada Unii Europejskiej
Zapisanie zasady pomocniczości w polskim prawie:
Preambuła Konstytucji
EKSL (Europejska Karta Samorządu Lokalnego)
Zasada pomocniczości - podział zadań publicznych ← między podmiotem większym a podmiotem mniejszym
Podział zadań w układzie terytorialnym między gminą a innymi podmiotami (EKSL art. 4 ust. 3) ← zadania publiczne powinny być wykonywane jak najbliżej obywatela - gmina → to, czego gmina nie może zdziałać przekazuje dalej, większym podmiotom
Zgodnie z zasadą pomocniczości w ujęciu terytorialnym zadanie publiczne ma być wykonywane jak najbliżej obywatela. Jeżeli gmina może być zbyt mała do wykonania zadania, to zadanie wykonuje podmiot wyższy (czy gmina zrobi to efektywnie? Ile to będzie kosztowało?) * Gmina może wykonywać wiele zadań publicznych, im bardziej specjalistyczne zadanie publiczne, tym wyższy szczebel (szkoły podstawowe - gmina, szkoły średnie - powiat)
Zasada pomocniczości jako relacja między subsystemem a suprasystemem
* Zasada pomocniczości wynika w oparciu o projekt ustawy o pomocy rodzinie i systemy pieczy zastępczej → zgodnie z tym projektem asystent rodziny (zaprojektowano taką instytucję, która ma wesprzeć rodzinę - tu subsystem). Jeżeli poziom dysfunkcji w rodzinie jest duży, obowiązki powinny przejmować inne podmioty. Zasada pomocniczości to nie tylko relacje rodzina (subsystem) - państwo (suprasystem), ale także m.in. usługi transportowe S.p. z o.o. - gmina, noclegownie Brata Alberta - gmina
Omów zasadę pomocniczości w odniesieniu do działania administracji świadczącej
Jest to pomoc społeczna, bezrobotnym, niepełnosprawnym oraz aspekt indywidualny i zbiorowy.
Wyjaśnij pojęcie interesu publicznego?
Interes publiczny
Klauzule generalne
Interes „większości”
Służy realizacji dobra wspólnego
Nie jest to suma interesów indywidualnych
Przy interesie publicznym dany podmiot jest zainteresowany określonym zachowaniem nie dla siebie ale dobra wspólnego
Dbanie o dobro wspólne dbaniem o własny interes (np. ochrona środowiska)
Ograniczenie własnego interesu ze względu na dobro wspólne
Omów pojęcie uznania administracyjnego? Podaj przykłady jego kreowania w przepisach prawa administracyjnego? Wskaż na różnice między uznaniem administracyjnym a swobodną oceną?
Podpunkt 13
Przykłady:
a) Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może: odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
b) Właściwy organ może w decyzji o pozwoleniu na budowę nałożyć na inwestora obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego, a także obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko
c) W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.
Przy swobodnej ocenie treść normy prawnej zawiera zwroty niedookreślone. Tu swoboda organu adm. pub. odnosi się do oceny stanu faktycznego, a nie jak w przypadku uznania adm. treści skutku prawnego.
Wyjaśnij pojęcie publicznych praw podmiotowych?
Publiczne prawo podmiotowe → pojęcie to oznacza taką sytuację praw jednostki, w której jednostka ta opierając się na chroniących jej interesy normach prawnych może skutecznie czegoś od państwa żądać lub przez państwo coś zdziałać.
+ =
PUBLICZNE PRAWO PODMIOTOWE jest to odbicie mojego JA w normie prawnej
S. L. Jaworski
Publiczne prawa podmiotowe
→ zawsze wynikają z normy prawnej
→ dla ich powstania musi być to przepis prawa administracyjnego
→ musi być to przepis prawa powszechnie obowiązującego
Publiczne prawa podmiotowe
Mają charakter osobisty - zindywidualizowane roszczenia jednostki
Służy do kontroli władzy - zawsze z publicznym prawem podmiotowym możemy mieć do czynienia, gdy relacje między jednostką (podmiotem zbiorczym) a podmiotem wykonującym zadania administracji publicznej
Zostały przyznane w interesie publicznym
Wyjaśnij pojęcie interesu prawnego? Jaki jest związek między pojęciem interesu prawnego a interesu publicznego?
Interes prawny
Interes faktyczny oparty na normie prawnej
Interes prawny to interes faktyczny osoby, który został poddany ochronie prawnej. Stanowi materialnoprawną i procesową przesłankę roszczenia wobec podmiotów administrujących, roszczenia polegającego na żądaniu rozstrzygnięcia przez organ administracji publicznej o interesie osoby bądź powstrzymaniu się organu od działania.
Podlega ochronie prawnej
Interes prawny to taki interes faktyczny osoby który został poddany ochronie prawnej. Stanowi materialnoprawną i procesową przesłankę (podstawę) roszczenia osoby wobec podmiotów administrujących, roszczenia polegające na żądaniu rozstrzygnięcia przez organ administracji publicznej o interesie osoby bądź powstrzymaniu sie organu od działania.
Związkiem jaki łączy oba te interesy jest interes adresata działań administracji, gdyż w obu przypadkach musi być brany pod uwagę przez prawodawcę.
Omów pojęcie stosunku administracyjnoprawnego? Przedstaw charakterystyczne cechy stosunku administracyjnoprawnego? Porównaj stosunek administracyjny ze stosunkiem cywilnoprawnym?
Stosunki administracyjnoprawne
normy prawne nie regulują
wzajemnych relacji konkubentów
Stosunki
Prawne Faktyczne
- Małżeństwo - Konkubinat
- Związki osób tej samej płci
- Małżeństwo - Zaręczyny
CECHY STOSUNKU ADMINISTRACYJNOPRAWNEGO:
Powstaje w oparciu o normy prawa administracyjnego
Cechuje się tym, że jedna strona dysponuje władztwem administracyjnym
Podmioty stosunku administracyjnoprawnego → jeden z tych podmiotów musi dysponować władztwem administracyjnym i musi działać w granicach swoich kompetencji
Cechuje się brakiem równości podmiotów → jest to następstwem faktu, że jedna ze stron tego stosunku dysponuje władztwem administracyjnym
Nierówność interesów → *co do zasady mamy nie tylko nierówność podmiotów, ale także nierówność interesów - z punktu widzenia ogółu ważny jest interes publiczny ← ze względu na ten interes organ administracyjny wyposażony we władztwo.
Przedmiot stosunku - zadania z zakresu administracji publicznej, objęte kompetencją jednego z podmiotów administracji**
** Jeżeli mamy klasyczny stosunek administracyjnoprawny: organ - obywatel, to jeżeli organ (każda jego działalność musi mieć podstawę prawną) wykonuje prawo, to zadanie, które realizuje, jest zadaniem administracji publicznej.
Natomiast jeżeli mamy stosunek dwóch organów administracji, np. Organ A chce wybudować budynek - w związku z tym potrzebuje pozwolenia na budowę (np. Urząd Skarbowy występuje do starosty o wydanie pozwolenia na budowę), to w tym momencie:
1 - tylko jeden z tych organów administracji dysponuje władztwem administracyjnym
2 - nierówność podmiotów: Urząd Skarbowy jako normalny podmiot
3 - przedmiot stosunku: kompetencja należy do tego organu, który posiada władztwo administracyjne
Ma charakter obowiązkowy - oznacza to ograniczoną swobodę lub całkowity jej brak przy określeniu współuczestników stosunku, jak również formułowanie jego treści ← powstanie tego stosunku administracyjnoprawnego (to nie tylko treść, ale sam fakt istnienia stosunku - prawo administracyjne determinuje nam treść stosunku administracyjnoprawnego)
Obowiązki i uprawnienia wynikające ze stosunków administracyjnoprawnych, co do zasady mają charakter osobisty (*jeżeli mamy klasyczny stosunek organ - obywatel, to w około 85-90% stosunek ma charakter osobisty) i nie mogą być przenoszone na inne osoby
Rozstrzyganie konfliktów następuje w trybie procedury administracyjnej (ale nie w 100% - jest to cecha po części prawdziwa, bo w pewnych zakresach stosunków administracyjnoprawnych sytuacje sporne są rozstrzygane w procedurze cywilnej)
Dokonaj podziału stosunków administracyjnoprawnych? Omów podstawowe rodzaje stosunków administracyjnoprawnych?
Stosunki procesowe (stosunki sporne) → powstają na tle stosunków materialnych i trwają przez okres postępowania administracyjnego - nawiązywane są z momentem wszczęcia postępowania i kończą z chwilą wydania decyzji ostatecznej
Stosunki egzekucyjne → są następstwem środków przymusu i czynności egzekucyjnych w administracji
Stosunki nadzorcze → powstałe w związku ze sprawowaniem nadzoru nad organami administracji i występujące między organami sprawującymi nadzór a podmiotami nadzorowanymi
Omów pojęcie prawnych form działania administracji i dokonaj ich wyliczenia?
Prawnie określony typ konkretnej czynności organu administracji publicznej, czyli rodzaj podejmowanych działań.
1. Akt normatywny
Akt administracyjny
ugoda administracyjna
porozumienie administracyjne
czynności cywilnoprawne
czynności faktyczne
przyrzeczenie administracyjne
umowa administracyjna
zewnętrzne i wewnętrzne
władcze i niewładcze
jednostronne i dwustronne
prawne i faktyczne
Wyjaśnij pojęcie aktu normatywnego? Wskaż przykłady aktów administracyjnych wydawanych przez administrację?
Cechy aktu normatywnego:
Nie konsumuje się przez jednorazowe stosowanie - jeżeli adresat zastosuje się do przepisów określonych w rozporządzeniu, do innego adresata norma ta także będzie miała zastosowanie. Przykład: rozporządzenie określa szczególny tryb wydawania leków refundowanych. Jeżeli pewna apteka zastosuje te przepisy, to inna także będzie mogła je zastosować. Rozporządzenie ma charakter aktu powszechnie obowiązującego.
Ma charakter generalny (dotyczy bliżej nieokreślonego adresata, a także bliżej nieokreślonej liczby adresatów) - w takim akcie określa się jedynie ogólne cechy adresata, nie wskazując go przykładowo z imienia i nazwiska.
Ma charakter abstrakcyjny (normuje bliżej nieokreśloną sytuację, dotyczy nieokreślonych zdarzeń) - taki akt nie wskazuje konkretnej sytuacji, a jedynie zakreśla ogólne ramy.
Przykłady:
a) rozporządzenie Rady Ministrów
b) uchwała rady miasta
Przykładowe rodzaje aktów administracyjnych:
ze względu na obszar oddziaływania:
akty zewnętrzne - obowiązujące na zewnątrz administracji, np. pozwolenie na budowę, koncesja na prowadzenie określonej działalności gospodarczej,
akty wewnętrzne - wiążące struktury administracji - np. polecenia służbowe, nakazy, wytyczne;
według kryterium treści:
akty konstytutywne - to takie, które tworzą, zmieniają lub uchylają stosunki administracyjnoprawne. Wywołują skutki od chwili wydania - ex nunc (od teraz). Mają charakter twórczy. Przykład - pozwolenie na budowę domu.
akty deklaratoryjne - to takie, które potwierdzają jedynie skutki prawne, które wynikają bezpośrednio z ustaw. Wywołują skutki ex tunc (od wtedy, wstecz). Potwierdzają pewien stan, który zaistniał w przeszłości wraz z normami ustawowymi. Przykład - decyzja o przyznaniu świadczeń emerytalnych, stwierdzenie nieważności innego aktu.
według kryterium związania prawem:
akty związane - w sytuacjach, w których organ zobowiązany jest do wydania aktu, przy zaistnieniu pewnych, określonych przesłanek. Nie można wydać aktu, gdy te przesłanki nie występują.
akty swobodne - w sytuacji, gdy organ uzna za stosowne wydanie odpowiedniego aktu.
Wyjaśnij pojęcie aktu administracyjnego? Wskaż różnice miedzy aktem administracyjnym a normatywnym?
Jest to bardzo ważna forma działania administracji, gdyż bezpośrednio ma zastosowanie wobec adresatów. Przykładem jest decyzja administracyjna. Przepisy z zakresu prawa administracyjnego wskazują, w jakich przypadkach można wydawać decyzję administracyjną. Akt administracyjny ma charakter aktu jednostronnego i władczego jednocześnie. Organ administracji ma zatem możliwość jednostronnego kształtowania pozycji prawnej adresata.
Akt administracyjny jest czynnością prawną podejmowaną w celu ustanowienia (skonkretyzowania) norm zachowania się, której dokonanie wywołuje bezpośrednio albo obowiązki określonego prawem zachowania się względem administracji albo uzyskanie w akcie pewnych korzyści.
Inne określenia decyzji administracyjnej, to: koncesja, zezwolenie, pozwolenie.
Wskaż różnice między aktami deklaratoryjnymi a konstytutywnymi?
Porównanie
Omów podział na akty swobodne i związane?
Akt związany - w razie zaistnienia danego stanu faktycznego organ administracyjny nie ma żadnego wyboru działania;
Akt swobodny - w razie zaistnienia danego stanu faktycznego organ administracyjny może wybrać rozwiązanie optymalne;
Wymień podziały aktów administracyjnych?
Podział:
Zewnętrzne i wewnętrzne
Konstytutywne i deklaratoryjne
Zależne lub niezależne od woli adresata
Wywołujące lub nie wywołujące skutków cywilnoprawnych
Dotyczące osób lub rzeczy
Swobodne lub związane
Omów przyrzeczenie administracyjne jako prawną formę działania administracji? Podaj przykłady?
Przyrzeczenie to oświadczenie woli organu administracji publicznej, w którym organ ten zobowiązuje się do konkretnego zachowania w przyszłości. Celem przyrzeczenia jest umożliwienie lub ułatwienie adresatowi podjęcia działań przygotowawczych do realizacji zamierzonego przedsięwzięcia. Tzw. promesa
Omów ugodę administracyjną jako prawną formę działania administracji? Podaj przykłady? Wskaż na problemy związane z wykorzystywaniem ugody jako prawnej formy działania administracji?
Instytucja uregulowana w KPA
Zastępuje decyzję administracyjną
Ugoda jest to pisemne porozumienie między stronami postępowania administracyjnego toczącego się w I lub II instancji zatwierdzone przez organ przed, którym toczy się postępowanie.
Strony mogą zawrzeć ugodę:
-przemawia za tym charakter sprawy, przyczyni się to do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania
-nie sprzeciwia się temu przepis prawa
Ugoda jest prawną formą działania administracji zbyt rzadko wykorzystywaną w praktyce
Mało spraw kontradyktoryjnych i spornych
Forma dwustronna
Elementy władcze
Ustawodawca niepotrzebnie korzysta z ugody cywilnoprawnej w sprawach adm
Między podmiotami nie może istnieć podległość organizacyjna ani służbowa
Strony nie muszą obligatoryjnie posiadać osobowości prawnej.
Czy ugoda administracyjna jest prawną formą działania administracji o charakterze władczym? Uzasadnij swoją odpowiedz.
Kodeks przewiduje trzy warunki, kiedy może być zawarta ugoda w postępowaniu administracyjnym. Są one następujące:
• Przemawia za tym charakter sprawy
• Przyczyni się to do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania
• Nie sprzeciwia się temu żaden przepis prawa.
Z inicjatywą zawarcia ugody może wystąpić organ administracji, przed którym toczy się postępowanie, lub strony.
Ugoda może być zawarta w każdym czasie, ale maksymalnie do czasu wydania przez organ decyzji w sprawie. Ugodę można zawrzeć zarówno w postępowaniu w pierwszej instancji, jak i w postępowaniu odwoławczym.
Czy ugoda administracyjna jest prawną formą działania administracji o charakterze dwustronnym? Uzasadnij swoją odpowiedz.
Posiada dwustronny charakter gdyż obie strony mają możliwość kształtowania treści porozumienia.
Omów pojęcie porozumienia administracyjnego; podaj przykłady porozumień
Porozumienie administracyjne należy do niewładczych form działania administracji. Porozumienie jest dwustronną lub wielostronną czynnością z zakresu prawa administracyjnego dokonaną przez podmioty wykonujące administrację publiczną.
Porozumienia są podobne do czynności cywilnoprawnych, ponieważ opierają się na zasadzie równości stron. Zawierane są pomiędzy pomiotami niepowiązanymi węzłami podległości organizacyjnej lub służbowej. Nie są to jednak czynności wewnętrzne administracji publicznej
Porozumienia administracyjne przewidują wspólne wykonywanie zadań nałożonych na podmioty będące stronami porozumienia bądź przeniesienie pewnych zadań z jednego podmiotu na drugi (wymaga to jednak wyraźnej podstawy prawnej).
Stronami porozumienia administracyjnego mogą być wszelkie podmioty prawa administracyjnego, a więc także jednostki nieposiadające osobowości prawnej, jednak przynajmniej jedna ze stron powinna być jednostką realizującą funkcje administracji publicznej.
Przykłady porozumień:
Porozumienia komunalne:
- międzygminne - zawierane przez gminy w sprawie powierzenia jednej z nich określonych zadań publicznych
- gminy z powiatem itp.
Porozumienie o wykonywaniu zadań z zakresu administracji rządowej (stronami są gmina i organy adm. rządowej - wojewodowie).
Wymień i scharakteryzuj prawne formy działania administracji o charakterze dwustronnym?
Obie strony mają jednakowy lub względnie jednakowy wpływ na treści podejmowanego aktu.
Porozumienie adm
Umowa cywilno-prawna
Ugoda adm
Wymień i scharakteryzuj prawne formy działania administracji o charakterze władczym?
Organ adm. Jednostronnie rozstrzyga o sytuacji prawnej drugiej strony stosunku administracyjno-prawnego, druga strona musi się podporządkować woli organu, który dysponuje instrumentami prawnymi pozwalającymi wymusić to podporządkowanie.
Akt normatywny
Akt administracyjny
Czy umowa administracyjna jest prawną formą działania administracji? Uzasadnij swoją odpowiedz. Wskaż na rozważania w doktrynie w tym zakresie.
Jest to dwustronne działanie podejmowane z jednej strony przez organ adm. publicznej z drugiej podmiot będący poza strukturami tej administracji (p. zewn.) oparte na przepisach prawa adm. i poddane kontroli sądu adm.
Umowa administracyjna jest to działanie publicznoprawne nie cywilnoprawne administracji, trzeba ją odróżniać od umów cywilnoprawnych zawieranych przez administrację gdzie występuje ona jako zwykły podmiot gospodarczy. Dla pojęcia tej umowy istotne są jej podmioty jak i niezwykle specyficzny przedmiot. Podmioty co najmniej jeden podmiot musi być organem administracji publicznej, pozostałe podmioty znajdują się poza systemem administracji publicznej.
Zawieranie umów publicznoprawnych związane jest najczęściej ze wspólnymi wykonywaniem zadań lub też przekazaniem albo powierzeniem wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej. Stronami umów publicznoprawnych są z reguły organy administracji publicznej. Dochowanie postanowień takich umów zagwarantowane jest z reguły środkami administracyjnymi (np. środkami nadzoru). Wyłączona jest możliwość rozpatrywania sporów wynikających z takich umów przez sądy powszechne. Podstawą prawną zwierania umów publicznoprawnych są przepisy prawa administracyjnego; także zasady oraz tryb zawierania takich umów powinny być regulowane przepisami prawa administracyjnego. Umowa administarcyjna może powodować nawiązywanie, zmianę bądź znoszenie stosunków administracyjnoprawnych.
W polskim prawie administracyjnym charakter umów publicznoprawnych można przypisać związkom komunalnym, porozumieniom komunalnym oraz porozumieniom o wykonywanie zadań z zakresu administracji rządowej, czy wreszcie od czerwca 2000 r. kontraktom wojewódzkim. Celem związków komunalnych jest wspólne wykonywanie zadań publicznych przez gminy. Związki takie tworzone są przez gminy, powiaty, miasta na prawach powiatu z gminami . Obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy. Uchwały o utworzeniu związku podejmowane są przez rady zainteresowanych gmin, powiatów i miast na prawach powiatu. Prawa i obowiązki uczestniczących w związku komunalnym, związane z wykonywaniem zadań publicznych przekazane związkowi komunalnemu przez zainteresowane rady, powinny być określone statucie związku komunalnego.
Omów pojęcie czynności faktycznych? Jak się dzielą?
Czynności faktyczne dziela się na:
Działania społeczno- organizatorskie- sa to działania przez które administracja zachowuje się w sposób analogiczny do organizacji społecznej. Są to działania niewładcze, podejmowane w ramach kompetencji, skuteczne
Czynności materialno techniczne- jest to kategoria niejednorodna, te czynności nie wywołują bezpośrednio skutków prawnych. Wyróżniamy 2 kategorie tych czynności:
Czynności biurowe- wysyłanie korespondencji zakładanie, baz danych
Czynności wywołujące bezpośrednio skutki prawne np. blokada kół, rejestracja pojazdu. Wywołują skutki prawne drogą faktów lub zdarzeń
Omów pojęcie organu administracji? Wskaż cechy organu; Wskaż na rodzaje organów- podaj przykłady?
Organ administracji publicznej - osoba lub grupa ludzi w przypadku organu kolegialnego, znajdująca się w strukturze organizacyjnej państwa, powołana w celu realizacji norm prawa administracyjnego, w granicach przyznanych jej przez prawo kompetencji. Działa w imieniu
państwa i na jego rachunek, może stosować władztwo. Organ musi posiadać organ wykonawczy, któremu przekazuje swoje kompetencje do wykonania.
podział:
-zdecentralizowany lub hierarchicznie podporządkowany
-rządowy lub samorządowy
-naczelny, centralny lub terenowy
-kolegialny lub monokratyczny
-zawodowy lub społeczny
-w drodze nominacji lub wyboru
-decydujący lub pomocniczy
Organy kolegialne- dwa znaczenia kolegialności: metoda działania - konieczna jest współpraca wielu osób, ale sam organ działający wg tej metody nie musi być wieloosobowy;
cecha strukturalna organu - jest wiele osób powołanych do wspólnego podejmowania decyzji lub innych czynności (to znaczenie obejmuje ten tematu). Kolegialność organu powoduje, że jego wolę wyraża uchwała wielu osób. Regulamin obrad organu kolegialnego określa quorum czyli liczbę osób potrzebną do podjęcia uchwały oraz do ważności posiedzenia.
Organ kolegialny działa na posiedzeniach lub sesjach, może mieć swojego przewodniczącego.
Organy monokratyczne - jednoosobowe, tylko 1 osoba upoważniona jest do wydawania decyzji. Może ona mieć swój aparat pomocniczy, ale nie może on podejmować rozstrzygnięć bez upoważnienia organu monokratycznego.
Co to jest aparat wykonawczy organu administracji?
wszystkie jednostki wykonujące funkcje administracji publicznej, niezależnie od tego, czy są one państwowe, samorządowe, czy też inne. Na aparat ten składają się przede wszystkim organy administracji państwowej, organy samorządowe, zakłady publiczne oraz, w znacznie mniejszym stopniu, podmioty wykonujące funkcje administracji publicznej w ograniczonym zakresie, na podstawie specjalnych upoważnień.
Wskaż wady i zalety organów kolegialnych? Kiedy powinno tworzyć się organy kolegialne, a kiedy monokratyczne?
Zalety organów kolegialnych: liczba osób podejmujących decyzję realizuje postulat demokratyzmu; rozstrzygnięcia są bardziej pomyślane, trafne, obiektywne.
Wady organów kolegialnych: bardziej powolny niż organ monokratyczny; bardzo kosztowny; nie można nikomu przypisać odpowiedzialności za decyzje. Organy kolegialne stosuje się: dla podejmowania decyzji ważnych z punktu widzenia państwowego; jest bardzo efektywny gdy nie jest zbyt liczby (liczny powoduje, że organ może tylko przyjąć lub odrzucić czyjś projekt) i obciążony; stosuje się w budowie tzw. „sztabów w administracji” - organ do rozpatrzenia sprawy przez fachowców, różnych specjalistów; stosuje się do celów koordynacji działań np. Rada Ministrów.
Organy kolegialne powinny funkcjonować tam gdzie decyzje strategiczne, najważniejsze z punktu widzenia funkcjonowania państwa.
Zalety organów monokratycznych: szybkość działania w określonym zakresie spraw; fachowa wiedza (powinna być!); jasno określona odpowiedzialność.
Wadami organów monokratycznych jest brak zalet, które posiada organ kolegialny. Stosunek organów kolegialnych do organów monokratycznych jest różnorodny - czasem organ kolegialny jest nadrzędny do monokratycznego a czasem jest odwrotnie. Organ kolegialny może decydować (Rada Gminy), inicjować, kontrolować, wydawać opinie lub jedno i drugie. Czasem organ monokratyczny musi mieć zgodę organu kolegialnego lub odwrotnie.
Omów pojęcie zakładu administracyjnego, podaj przykłady?
Zakład administracyjny jest to jednostka organizacyjna powołana do świadczenia usług niematerialnych na podstawie nawiązanego z użytkownikiem stosunku administracyjnoprawnego. Zakłady administracyjne w zasadzie nie posiadają osobowości prawnej (z wyjątkiem szkół wyższych). Tworzone są przez organy administracji publicznej. Nie kierują się kryterium ekonomiczno-finansowym korzystanie z ich usług jest przeważnie nieodpłatne lub częściowo odpłatne, a zakłady finansowe są z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Korzystanie z usług zakładu administracyjnego może być przymusowe (np. zakład karny, szkoła podstawowa).
Może to być np: liceum, przedszkole, więzienie, uczelnia wyższa, szpital psychiatryczny, biblioteka publiczna
45. Omów relację prawną wiążącą użytkownika zakładu z zakładem administracyjnym?
Jedną z cech zakładu administracyjnego jest prawo do nawiązywania stosunków administracyjno-prawnych między zakładem a jego użytkownikiem w zakresie swojej działalności
Zakład administracyjny jest wyposażony we władztwo zakładowe, a więc ogół uprawnień administracyjnych przysługujących organom zakładu wobec użytkowników (po stronie których powstaje stosunek zależności zakładowej), a niekiedy także względem osób trzecich.
Istotę władztwa zakładowego stanowi zakres upoważnień dla zakładu do jednostronnego kształtowania stosunków prawnych z użytkownikiem zakładu, jak również z osobami, które znalazły się na terenie zakładu w innym charakterze (np. zakładem administracyjnym jest szpital, osoba chora i korzystająca z jego usług będzie użytkownikiem zakładu a odwiedzający będzie osobą o innym charakterze znajdująca się na terenie zakładu )
Użytkownik przyjęty do zakładu wchodzi w stosunek prawny, polegający na poddaniu się władztwu tego zakładu. Władztwo to przejawia się w dwóch głównych płaszczyznach:
- kształtowania reguł ogólnych dotyczących korzystania z zakładu (np. regulamin),
- indywidualnej obejmującej wydawanie poleceń skierowanych do użytkowników zakładu (np. dyrektor szkoły poleca uczniowi stawić się w gabinecie).
Władztwo jest niezbędne do realizacji celów zakładu, służy ono zapewnieniu porządku i harmonii wobec korzystających z usług. Samo władztwo, jego zasięg oraz środki wyznaczają przepisy ustawowe dotyczące określonych rodzajów zakładów. Szczegółową zaś treść określają statuty i regulaminy zakładów.
Zasięg władztwa może być różny w zależności od rodzaju zakładu, inny w przypadku szkoły, inny w odniesieniu do biblioteki czy muzeum.
46. Co to jest użyteczność publiczna?
Użyteczność publiczna - są to zadania, których cel stanowi: "bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych" (ustawa o gospodarce komunalnej). Poza sferą użyteczności publicznej gmina nie może prowadzić działalności w formach przewidzianych przez ustawę o finansach publicznych. W tym przypadku gospodarka komunalna może być prowadzona w formie spółki prawa handlowego.
Co to są podmioty administrujące?
Podmiot administrujący- podmioty publiczne (o.adm.publ; samorządowe jednostki organizacyjne, instytucje publiczne) oraz podmioty niepubliczne wykonujące zadania publiczne na podstawie przepisów lub odpowiednich upoważnień.
Omów ogólnie zasady wykonywania zadań publicznych przez organizacje pozarządowe? W jakiej formie i na jakich zasadach następuje przekazanie zadań publicznych do wykonania organizacjom pozarządowym?
Wykonywanie zadań publicznych przez organizacje pozarządowe:
Zasada pomocniczości
Podmioty trzeciego sektora
Obowiązek współpracy
Za organizacje pozarządowe należy uznać osoby prawne lub jednostki nie posiadające osobowości prawnej, które:
-nie są jednostkami sektora finansów publicznych
-nie działają w celu osiągnięcia zysku
Współpraca:
Zlecanie organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art.3 ust.3 realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w ustawie
Wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działalności i współdziałania w celu zharmonizowania tych kierunków
Konsultowanie
Tworzenie zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym
Zlecanie może mieć formy:
Powierzenia wykonywania zadań publicznych wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji
Wspieranie takich zadań wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji
Org pozarządowe mogą wystąpić z propozycją wykonywania zadań publ:
-procedura
-otwarty konkurs ofert
-umowa
49. Co to jest kierownictwo? Podaj przykłady.
Funkcjonuje w systemach scentralizowanych, zhierarchizowanych. To stan więzi organizacyjnej.
Charakterystyka:
Istnieje podmiot kierujący i kierowany, właściwie istnieje zależność podrzędności/nadrzędności.
Pełna ocena jednostki podrzędnej.
Środki prawne po stronie kierującego w postaci na przykład poleceń służbowych, służbowych także środki z zakresu nadzoru, koordynacji i kontroli.
Pełna odpowiedzialność prawna podmiotu kierującego za działanie kierowanego.
Co to jest nadzór? Podaj przykłady.
Funkcjonuje w systemach zdecentralizowanych. Stan więzi pozaorganizacyjnej.
Charakterystyka:
Istnieje podmiot nadzorczy i podmiot nadzorowany.
Zawężony zakres oceny działania głównie do treści i skutków - zawężenie do kryterium LEGALNOŚCI (szczególnie jest to widoczne w przypadku samorządu terytorialnego).
Podmiot nadzorowany odpowiada za swoje działania, a nadzorujący za czynności nadzorcze.
Możliwość wykorzystywania środków nadzoru (władczych i jednostronnych czynności oddziaływujących na podmiot nadzorowany) w postaci:
uchylenia rozstrzygnięcia,
zgłoszenia sprzeciwu,
zawieszenia wykonania np. decyzji.
Przykładem więzi nadzorczej jest więź pomiędzy wojewodą a organami samorządu gminnego - w zakresie nadzoru sprawowanego nad samorządem terytorialnym.
Co to jest kontrola? Podaj przykłady.
Stan więzi pozaorganizacyjnej. Jest to powiązana z nadzorem. Jedna z definicji kontroli wskazuje, że jest to obserwowanie, ustalanie i wykrywanie stanu faktycznego, porównywanie rzeczywistości z zamierzeniami, występowanie przeciwko zjawiskom niekorzystnym i sygnalizowanie właściwym jednostkom o dokonanych spostrzeżeniach, bez decydowania jednak o zmianie kierunku działania jednostki skontrolowanej.
Charakterystyka:
Jest to prawna możliwość dokonywania wiążącej oceny działalności podmiotu kontrolowanego = badanie stanu obecnego i porównanie go ze stanem pożądanym lub postulowanym.
Zawsze jest określona prawem,
Różne kryteria wykonywania kontroli:
legalność - zgodność z prawem,
celowość - zgodność z celami normy prawa
rzetelność - pod względem wykazywania należytej staranności,
gospodarność - ekonomiczność działania.
Pojawiają się wnioski pokontrolne.
Jako przykład można podać działalność Najwyższej Izby Kontroli, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.
Można wyróżnić wiele rodzajów kontroli, na przykład:
kontrola zupełna (nieograniczona - całość działalności jednostki kontrolowanej)/niezupełna (ograniczona),
kontrola wstępna (kontrolowanie samych zamierzeń podjęcia określonych działań)/ kontrola faktyczna (w trakcie wykonywania pewnych czynności)/kontrola następcza (po wykonaniu czynności),
kontrola z urzędu (z inicjatywy kontrolującego)/kontrola na wniosek (inicjowana przez podmiot zewnętrzny)
Co to są więzi pozaorganizacyjne? Wymień je
Relacje pomiędzy organem a podmiotem administracyjnym, są to prawne formy działania administracji. Instrument prawny administracji, w jaki został wyposażony organ do komunikacji z obywatelem. Organ zawsze musi się komunikować za pomocą jakichś instrumentów.
Pozaorganizacyjne więzi prawne w administracji Rządowej I:
Są dwie grupy tych więzi, pierwsza to zależności wiążące wojewode z organami administracji
rządowej niezespolonej i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi. Druga grupa tych więzi do tyczy relacji wojewody z ministrami i organami centralnymi.
Więzi te są bardzo zróżnicowane i mogą mieć charakter polityczny i administracyjny. Spory
polityczne rozstrzyga Prezes RM. W sporach administracyjnych, wojewoda występuje zawsze
jako I instancja, minister wówczas jest jako II instancja. Minister może również kontrolować
decyzje adminis. w drodze kontroli, czyli bez odwołania.
Pozaorganizacyjne więzi prawne w admini. Rządowej II:
Trzeci rodzaj więzi wojewody i ministra wynika z art. 30 ust. o adm. rządowej w województwie. Zgodnie z tym art. regulaminy komend, inspektoratów i innych jed. Organizacyjnych, są częścią regulaminu urzędu wojewódzkiego. W razie nie zatwierdzenia tych regulaminów kierownicy wspomnianych służb mogą wystąpić do właściwego ministra o wszczęcie sporu z wojewodą.
Poza organizacyjne więzi prawne w administ. Publicznej:
Są to więzi istniejące między wojewodą a jednostkami samorządu terytorialnego. Można mówić o
trzech rodzajach więzi:
- Upoważnieniach nadzorczych wojewody wobec podmiotów samorządu terytorialnego,
- Poza organizacyjnych więziach prawnych w toku postępowania administracyjnego,
-Obowiązku współdziałania wojewody z jednostkami sam.
Wojewoda może również podejmować działania w zakresie zadań zleconych, lub gdy sprawa
trafia do niego wskutek odwołania
Omów pojęcie źródeł prawa powszechnie obowiązującego? Wymień dokonaj podziałów?
Konstytucja, ustawy, rozporządzenie prezydenta z mocą ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, prawo UE, rozporządzenia, akty prawa miejscowego.
Prawo powszechnie obowiązujące:
-norma powszechnie obowiązująca może być adresowana do wszystkich, tzn może wyznaczać ich sytuację prawną(nakazy, zakazy, prawa i obowiązki). Ma charakter generalno-abstrakcyjny.
-akty tworzą katalog zamknięty, hierarchicznie uporządkowany.
-katalog zamknięty podmiotowo i przedmiotowo
-istnieje bezwzględny obowiązek publikacji aktów prawa powszechnie obowiązującego w odpowiednim dzienniku urzędowym.
Co to jest prawo wewnętrzne? Podaj przykłady
-Jest skierowane do jednostek organizacyjnie podległych organowi wydającemu akt
-niezamknięty
-brak hierarchicznej struktury
-musi być zgodny z prawem powszechnie obowiązującym
-nie ma obowiązku publikacji tych aktów w dzienniku urzędowym
Uchwały, statuty, zarządzenia, regulaminy
Wyjaśnij dlaczego prawo administracyjne podlega procesowi europeizacji?
Rzeczą każdego państwa członkowskiego jest określenie, w jaki sposób przepisy prawa wspólnotowego należy najlepiej wcielić w życie, uwzględniając przy tym specyfikę własnych, narodowych instytucji, własnego porządku prawnego oraz innych istotnych okoliczności. Prawo unijne ma być stosowane z tą samą siłą i skutecznością, jak przy stosowaniu przepisów krajowych.
Omów rozporządzenia jako źródło prawa administracyjnego?
Rozporządzenia
rozporządzenia Unii Europejskiej
rozporządzenia prezydenta z mocą ustawy
rozporządzenia jako akty prawa miejscowego stanowione np. przez wojewodę
rozporządzenia wykonawcze
akt prawa delegowanego (musi być jakaś delegacja do wydania rozporządzenia)
akt niesamoistny (potrzebna podstawa prawna)
ścisły związek z ustawą (rozporządzenia muszą wykonywać ustawę)
wydawane przez administrację publiczną
mają charakter powszechnie obowiązujący
Cele rozporządzenia:
konkretyzacja ogólnych przepisów ustawy
możliwość pozostawienia przepisów ustawy ogólnymi
mają charakter bardzo technicznych
art. 92 Konstytucji - delegacja do stanowienia rozporządzenia
Omów elementy jakie winno zawierać upoważnienie do wydania rozporządzenia? Co to oznacza, że rozporządzenie nie ma charakteru samoistnego?
Upoważnienie zawiera:
→ organ upoważniony do wydania rozporządzenia
→ zakres spraw do uregulowania
→ wytyczne treści
Organ administracji może
Upoważnienie fakultatywne
Organ administracji wydaje
Upoważnienie obligatoryjne
Podmioty uprawnione do wydawania rozporządzeń:
Rada Ministrów
Prezes Rady Ministrów
Minister resortowy (z teką, chociaż pojęcie resortowy to raczej pojęcie politologiczne) - minister kierujący działem administracji rządowej
Przewodniczący Komitetów* określonych w ustawie
* Komitety ustanawiane w drodze ustawowej i którzy mają przewodniczących, np. Komitet Integracji Europejskiej (ostatni komitet, który istniał do początku 2010 r. , a raczej do końca 2009 r.; UKIE - Urząd Komitetu Integracji Europejskiej) - teraz żaden taki komitet nie istnieje
KRRiT organy nie będące organami
Prezydent RP administracji rządowej
Zakaz SUBDELEGACJI, np. Minister Zdrowia nie może zlecić Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji wydania rozporządzenia.
Bezczynność normatywna → wtedy, kiedy istnieje delegacja do wydania rozporządzenia, a organ do tego uprawniony go nie wydaje.
Omów pojęcie prywatyzacji zadań publicznych?
Prywatyzacja zadań publ:
Przekazywanie zadań publicznych podmiotom nienależącym do aparatu państwowego
Wzrost roli adm świadczącej
Nowe zarządzenia publ:
Należy tak przeobrazić adm aby zapewnić maksymalne zadowolenie, satysfakcję z wykonania usług publ
Podmioty prywatne mogą wykonywać te usługi taniej
Rolą adm jest określenie do czego obywatele mają prawo, a także określenie usług publ z jakich obywatele mogą korzystać
Standaryzacja
Ustalenie standardów
Ustalenie kosztów
Kontrola
2 aspekty prywatyzacji
Art. 3 ustawy o samorządzie gminnym
Można tworzyć jednostki organizacyjne albo można zawierać umowy z innymi podmiotami w tym z organizacjami pozarządowymi. Podmiot publiczny powinien ocenić potencjalną możliwość wykonania zadań- ZASADA POMOCNICZOŚCI
Podmiot publiczny może wykonać zadanie drożej lub taniej- ważne są koszty.
Ustawa mówi o zawarciu umowy cywilnoprawnej. Relacja, która powstaje między podmiotem a jest to stosunek cywilnoprawny.
Między zakładem a użytkownikiem stosunek adm-prawny
Przepis mówiący o przekazaniu zadań publ art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej
Przepis mówi, że jednostki samorządu terytorialnego mogą w drodze umowy przekazać zadania z zakresu gospodarki komunalnej, podmiotom(np. osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne niepodlegające osobowości prawnej)
Stopień ingerencji jest znacznie większy.
Omów problematykę umów cywilnoprawnych jako sposobu przekazywania zadań publicznych do wykonania przez administrację?
27
EGZEKUCYJNE
Stosunki wtórne związane z postępowaniem egzekucyjnym w celu realizacji trwającej egzekucji administracji
NADZORCZE
Związane z nadzorem w administracji (nadzór - kontrola, sprawdzanie stanu istniejącego ze stanem postulowanym)
PROCESOWE
Charakter wtórny wobec stosunków materialnoprawnych (określają relacje stron tego postępowania)
MATERIALNOPRAWNE
Stosunki, które mają charakter pierwotny
STOSUNKI ADMINISTRACYJNOPRAWNE
Konstytutywne:
tworzą nową sytuację prawną
obowiązują ex nunc(od teraz) czyli od momentu ich doręczenia w formie prawem przewidzianej
np. pozwolenie na budowę zawierające imię i nazwisko i inne dane
Deklaratoryjne:
Nie tworzą nowej sytuacji prawnej, potwierdzają skutki prawne wynikające z ustawy
Obowiązują ex tunc (wstecz), od zaistnienia stanu prawnego, z którym norma prawna wiąże określony skutek prawny.
np. decyzje o przyznaniu dodatku mieszkaniowego