6 batalion dowodzenia

ZATWIERDZAM

Dowódca kompanii rozpoznawczej

Kpt Jacek GRĘDA

Data...........................

PLAN KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć z terenoznawstwa z plutonem rozpoznawczym

w dniu 24.043.2006

TEMAT: 3 Posługiwanie się przyrządami obserwacyjno pomiarowymi będącymi na wyposażeniu pododdziału.

OPRACOWAŁ

Dowódca 1 plutonu

ppor Maciej GOC

KRAKÓW

2006

TEMAT: 3 Posługiwanie się przyrządami obserwacyjno pomiarowymi będącymi na wyposażeniu pododdziału.

CEL: - uczyć żołnierzy ogólnej budowy i przeznaczenia lornetki, peryskopu oraz busoli.

FORMA: Ćwiczenie praktyczne.

MIEJSCE: OSPG ZIELENIEC

CZAS: … x 45 min.

ZAGADNIENIA SZKOLENIOWE:

1. Przeznaczenie i ogólna budowa lornetki pryzmatycznej LP 7 x 45.

2. Przeznaczenie i ogólna budowa peryskopu zwiadowcy.

3. Przeznaczenie i ogólna budowa busoli AK.

LITERATURA:

1. „Topografia wojskowa" Szt. Gen. WP Oddział Topograficzny.

2. „Tablice poglądowe do nauki topografii wojskowej" Szt. Gen. wew. 7/32/98.

3. „Terenoznawstwo" Szt. Gen. 1985.

4. „Instrukcje przyrządów…”.

WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE:
PRZED ZAJĘCIAMI:

• przygotowuję PLAN- KONSPEKT do zajęć;

• przed zajęciami przeprowadzam instruktaż z dowódcami drużyn oraz z wyznaczonymi
  osobami funkcyjnymi;

• dzień przed zajęciami sprawdzam plany pracy oraz przygotowanie osób funkcyjnych do zajęć;

• sprawdzam przygotowanie oraz skompletowanie środków materiałowo- technicznych;

• w dniu zajęć sprawdzam w rejonie pododdziału wygląd zewnętrzny żołnierzy oraz ich
  wyposażenie /do zajęć/;

W CZASIE ZAJĘĆ:

• zajęcia prowadzone są formą ćwiczenia praktycznego;

• w czasie zajęć zwracam szczególną uwagę na metodyczne szkolenie żołnierzy przez dowódców
  drużyn /w przypadku stwierdzenia rażących niedociągnięć przerywam natychmiast szkolenie w
  drużynie, wzywam dowódcę drużyny i omawiam stwierdzone błędy/;

• wymagam właściwego zachowania się dowódców drużyn oraz zgodnego z regulaminem
  podawania komend;

• zwracam uwagę na czynności wykonywane przez żołnierzy;

• w czasie marszu żołnierze doskonalą technikę poruszania się w terenie różnymi sposobami.

ORGANIZACJA SZKOLENIA:

Ćwiczenie praktyczne / sposobem szeregowym /.

- część wstępną i końcową prowadzę osobiście /dowódca plutonu/;

- część główną zajęć organizuję sposobem szeregowym /PN prowadzą dowódcy drużyn
wg modelu podstawowego /, zmianą na PN kieruję osobiście.

WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA:

• czynności wykonywać tylko na komendy instruktorów;

• zabraniam oddalania się z miejsca ćwiczenia;

• zabraniam odkładania broni;

• zabraniam kierowania broni w stronę ludzi;

• zabraniam podnoszenia znalezionych środków pozoracji pola walki;

• nakazuję zwrócić szczególną uwagę na nierówności i przeszkody terenowe w czasie szkolenia
  oraz podczas przemarszu;

• nie wykonywać czynności które mogą doprowadzić do wypadku.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

LP-	Zagadnienia.	Czynności kierownika zajęć.	Czynności szkolonych.
1.	Część wstępna. … min.	- sprawdzenie obecności; - podanie tematu, zagadnień i celu zajęć; - podanie organizacji i przebiegu zajęć; - omówienie warunków bezpieczeństwa; - przejrzenie rozładowania broni;	Słuchają i wykonują polecenia.
2.	Część główna. …. min. Ćwiczenie praktyczne.	Realizacja zagadnienia nr 1. - …. min. - załącznik nr 1. Instruktor omawia przeznaczenie i ogólną budowę lornetki pryzmatycznej LP 7x45, następnie dostosowanie do szerokości rozstawu oczu i ustawienia ostrości widzenia. Realizacja zagadnienia nr 2. - …. min. - załącznik nr 2. Instruktor omawia przeznaczenie i ogólną budowę peryskopu zwiadowcy, następnie ustawienie ostrości widzenia. Realizacja zagadnienia nr 3. - …. min. - załącznik nr 3. Instruktor omawia przeznaczenie i ogólną budowę busoli AK. Następnie wyznacza cztery kierunki i nakazuje wykonać marszobieg na zadanych kierunkach / odległość na jednym kierunku nie większa niż 300m /.	Ćwiczą praktycznie.
3.	Część końcowa. …. min.	- przejrzenie rozładowania broni; - sprawdzenie sprzętu i wyposażenia żołnierzy; - omówienie zajęć; - wskazanie najlepiej ćwiczących; - podanie tematu następnych zajęć;	Słuchają i wykonują polecenia.

.

Załącznik nr 1

Przeznaczenie i ogólna budowa lornetki pryzmatycznej LP 7 x 45.

Lornetka pryzmatyczna 7 x 45 służy w ciągu dnia / od świtu do zmierzchu / do obserwacji pola walki, mierzenia katów w płaszczyźnie poziomej i pionowej, wyznaczania odległości itp.

Lornetka pryzmatyczna 7 x 45 składa się z:

• dwóch lunetek połączonych przegubem zapewniającym zmianę bazy rozstawienia oczu w zakresie od 56 - 74mm;

• okularów zapewniającym regulację dioptryjną +-5 dptr przykrytych deszczochronem;

• paska służącego do noszenia lornetki, a jednocześnie przytrzymującego deszczochron;

Korpusy, pokrywy i obiektywy pokryte są osłonami gumowymi, które zabezpieczają lornetkę przed uderzeniami i wstrząsami. Obiektywy posiadają przykrywki, wciskane w osłonę gumową obiektywu i chroniące obiektyw przed wpływami atmosferycznymi i dostaniem się do optyki obiektywu kurzu, piasku, itp.

Okulary posiadają gumowe osłony na oczy, które umożliwiają obserwację przez lornetkę gołymi oczyma lub obserwację w okularach lub masce przeciwgazowej.

W deszczochronie znajdują się: dwa filtry, które w przypadku obserwacji: w jaskrawym świetle słonecznym, w terenie zaśnieżonym, pod słońce, na dużą odległość zakłada się na okulary.

Dane techniczne:

• powiększenie 7 x 45

• kąt pola widzenia 7°

• średnica źrenicy wyjściowej 6,4 mm

• odległość źrenicy wyjściowej 23,0 mm
  zdolność rozdzielcza 8"

Działanie lornetki jest analogiczne do działania każdego przyrządu teleskopowego.

Zasady regulacji:

1. nastawienie dioptryjności okularów stosownie do wzroku obserwatora na skali dioptryjnej okulara przez
pokręcenie okulara.

W przypadku gdy obserwator nie zna mocy swego wzroku, nastawienie dioptryjności dokonuje się oddzielnie dla każdego okulara przez ustawienie ostrości obrazu w obu lunetkach stosownie dla każdego oka.

2. nastawienie bazy / odległości między środkami źrenic wyjściowych / odpowiedniej dla rozstawienia oczu
obserwatora, na tarczce ze skalą bazy oczu odbywa się przez obrót lunetek względem osi przegubu lornetki.

W razie gdy obserwator nie zna swego rozstawienia oczu, ustawienie bazy dokonuje się przez dopasowanie lornetki w

taki sposób, aby całe pole widzenia było widoczne obydwoma oczyma .

W czasie nastawienia bazy oczu dopuszcza się lekkie skorygowanie nastawienia dioptryjnego okularów dla osiągnięcia

maksymalnej ostrości tak obrazu jak i płytki ogniskowej.

Po wyregulowaniu lornetki należy odczytać i zapamiętać bazę i dioptryjność.

Kolejność czynności jakie należy wykonać przygotowując lornetkę do obserwacji w dziennych warunkach bojowych:

1. Zdjąć z okularów deszczochron.

2. Odsłonić obiektywy.

1. Sprawdzić, czy nie są uszkodzone elementy optyczne, a następnie flanelową ściereczką wytrzeć z pyłu ich
   zewnętrzne powierzchnie.

3. Zależnie od potrzeby nałożyć na okulary filtry świetlne.

4. Odwinąć gumowe osłony oczne okularów przed obserwacją bez maski przeciwgazowej lub bez okularów.

2. Nastawić bazę / odległość między środkami źrenic wyjściowych / i dioptryjność stosownie do bazy oczu i wzroku
   obserwatora.

Kolejność czynności jakie należy wykonać przygotowując lornetkę do warunków marszowych: Po każdym zakończeniu obserwacji należy bezwzględnie wykonać następujące czynności:

1. W razie, gdy obserwacja była prowadzona z odwiniętymi osłonami ocznymi okularów, wywinąć je.

2. W przypadku używania filtrów, a stwierdzenia, że przy następnych obserwacjach nie będą potrzebne, wyjąć je i
   włożyć na miejsce w deszczochronie.

3. Ustawić bazę okularów na 65 mm.

4. Nałożyć deszczochron na okulary i wcisnąć przykrywki obiektywów w osłony gumowe.

Załącznik nr 3

Przeznaczenie i ogólna budowa busoli AK.

Busola przeznaczona jest do określania w terenie kierunku północy magnetycznej i pomiaru azymutu magnetycznego.

Najważniejsze części busoli AK:

• pudełko z podziałką milimetrową (1)

• pierścień obrotowy z podziałką kątową w tysięcznych (2)
  z podziałem co 1-00 i opisem co 5-00

• igła magnetyczna (3)

> wskaźniki celownicze (4) na pudełku, do wyznaczania w terenie
kierunku azymutu magnetycznego.

Podział kątowy busoli: 360 = 60-00

Igła magnetyczna pod wpływem magnetyzmu ziemskiego ustawia się w kierunku północy magnetycznej. Północ magnetyczna nie jest tym samym co północ geograficzna. Odchyłka kątowa między nimi nazywana jest zboczeniem magnetycznym (deklinacją magnetyczną). Zboczenie magnetyczne wschodnie (ku wschodowi od północy geograficznej) oznaczane jest jako dodatnie, natomiast zachodnie (ku zachodowi od północy geograficznej) jako ujemne.

Czynności:

Obracając busolą należy ustawić ją tak, aby koniec igły magnetycznej pokazywał na podziałce stopniowej, wartość zboczenia. Wówczas prosto przechodząca przez przeziernik i muszkę wskaże kierunek północy geograficznej.

Do określania kierunków stron świata przeznaczona jest busola (kompas). Zasadniczą częścią każdej busoli jest igła magnetyczna. Igła magnetyczna osadzona na ostro zakończonym trzpieniu, gdy jest odblokowana (swobodna) ustawia się w południku magnetycznym, to znaczy, że jeden koniec igły wskazuje północ, a drugi południe.

Busolą nazywamy pudełko z igłą magnetyczną i podziałką, wyposażone w urządzenie do celowania. Urządzeniem takim może być np. ruchomy pierścień z muszką i szczerbinką lub po prostu prosty brzeg pudełka busoli.

Busole są najrozmaitszych konstrukcji, dokładności i przeznaczenia. Jedną z nich prezentuje rysunek. Składa się ona z pudełka ebonitowego, wewnątrz którego znajduje się zawieszona na ostrzu stalowym igła magnetyczna z zaciskiem. Wewnątrz pudełka busoli jest ruchomy pierścień z podziałką (limbus) przeznaczony do pomiarów kątów. Urządzenie celownicze jest nieruchome i umocowane na stałe do pudełka busoli. Zacisk igły magnetycznej działa automatycznie przy zamykaniu i otwieraniu przykrywki busoli. Jeden bok pudełka posiada naniesioną podziałkę milimetrową.

Sprawdzenie busoli.

Przygotowując busolę do pracy powinno się sprawdzić czułość igły magnetycznej. W tym celu zwalniamy zacisk igły magnetycznej i ustawiamy busolę w położeniu poziomym. Po ustawieniu się igły w jednym położeniu należy kilkakrotnie wyprowadzić ją z tego położenia przez zbliżanie metalowego przedmiotu. Jeżeli za każdym razem igła powraca na to samo miejsce oznacza to, że czułość jej jest odpowiednia.

Posługując się busolą należy przestrzegać następujących zasad:

1. W celu zabezpieczenia ostrza igły przed szybkim zużyciem należy igłę unieruchamiać w czasie przenoszenia busoli.

2. Przed pracą w nocy busolę należy naświetlać w ciągu 3-5 minut w promieniach światła słonecznego lub innego
   źródła, by nafosf o ryzowane części busoli świeciły w ciemności.

3. Podczas pracy z busolą należy przestrzegać, aby w pobliżu nie było przedmiotów stalowych lub żelaznych.

4. Należy unikać pracy z busolą w pobliżu linii wysokiego napięcia.

Busolą nie można posługiwać się w rejonach o znacznej anomalii magnetycznej.

W busoli AK podziałka na limbusie podana jest tylko w tysięcznych. Wartość każdej działki wynosi 100 tysięcznych, co w mierze stopniowej odpowiada 6°. Działki opisane są co 500 tysięcznych, zgodnie z ruchem wskazówek zegara. W busoli AK obraca się limbus, co umożliwia—nie zmieniając położenia busoli—zgrywanie nastawy zerowej podziałki z północnym końcem strzałki magnetycznej. Ta właściwość busoli ułatwia pomiar azymutu magnetycznego i wyznaczenie kierunku w terenie. Ustawienie busoli w takim położeniu, przy zwolnionej igle magnetycznej, nazywa się orientowaniem według busoli. Busola AK posiada przykrywkę ochronną, wewnątrz której znajduje się lustro. Podczas celowania pod takim katem ustawia się lustro, by móc w nim widzieć igłę magnetyczną oraz pierścień z podziałka w tysięcznych. Przy celowaniu na przedmiot w terenie, pozwala to na jednoczesne sprawdzenie orientacji busoli oraz odczytywanie kątów. Urządzenia celownicze (muszka i przeziernik) są nieruchome i umocowane na stałe do pudełka busoli. Zacisk igły magnetycznej działa automatycznie przy zamykaniu i otwieraniu ochronnej przykrywki busoli. Na ochronnym szkle busoli naniesiona jest biała linia (luminescencyjna),przechodząca przez środek limbusa i służąca do ułatwienia orientacji według busoli w nocy. Jeden bok pudełka posiada naniesioną podziałkę milimetrową. Bok ten, ścięty ukośnie, pozwala bardziej dokładnie ustawić busolę wzdłuż linii no mapie oraz mierzyć odległości. W celu przygotowania busoli do pracy należy przede wszystkim sprawdzić czułość igły magnetycznej. W tym celu zwalniamy zacisk igły i ustawiamy busolę w położeniu poziomym. Po uspokojeniu się igły należy kilkakrotnie wyprowadzić ją z położenia północ-południe, przez zbliżanie metalowego przedmiotu. Jeżeli po każdym wyprowadzeniu z położenia północ-południe igła szybko powraca na ten sam odczyt na podziałce oznacza to, ze czułość jej jest dostateczna. Jeśli odczyty będą różne, albo jeśli igła powraca do swego położenia zbyt wolno, znaczy to, że czułość igły jest niedostateczna. Busolę taką należy oddać do naprawy.

Aby określić kierunek północy za pomocą busoli należy zwolnić igłę magnetyczną i zaczekać aż się uspokoi. W busoli AK północ wskaże koniec igły pokryty żółtą, fosforyzującą masą. Ściśle biorąc igła magnetyczna busoli prawie nigdzie i nigdy nie wskazuje rzeczywistego kierunku północy, to znaczy kierunku północy geograficznej (na biegun geograficzny Ziemi), lecz wskazuje tylko kierunek północy magnetycznej (na biegun magnetyczny Ziemi), o ile nie ulega wpływom ubocznym zmieniającym jej właściwe położenie.

ZAKOŃCZENIE ZAJĘĆ

/d-ca plutonu/

1 drużyna
ZAGADNIENIE 1

/ d-ca drr/

3 drużyna
ZAGADNIENIE 3

/ d-ca drr/

2 drużyna

ZAGADNIENIE 2

/ d-ca drr /

ROZPOCZĘCIE ZAJĘĆ

/d-ca plutonu

---