Magdalena Zasadzińska

Gr. VII B

Informacje ogólne

Stany Zjednoczone Ameryki obejmują obszar prawie 10 mln km'". Państwo jest podzielone na 50 stanów i kilka terytoriów zamorskich (Porto Rico, Wyspy Dziewicze, Guam, Samoa). Liczba ludności przekracza 250 mln, w tym znaczny jest odsetek ludności napływowej z całego świata, a zwłaszcza z Ameryki Łacińskiej. W etnicznej mozaice biali zajmują zdecydowanie pierwsze miejsce -77,6%, czarni - 11,4%, ludność tubylcza (Indianie) -0,7%, latynoamerykańska - 7,6%, Azjaci i mieszkańcy wysp Pacyfiku - 2,7% .

Rozwarstwienie społeczne jest znaczne .Najuboższymi warstwami są mniejszości kolorowe: 30,7% wszystkich czarnych oraz 26,7% pochodzących z Ameryki Łacińskiej żyje w ubóstwie. Ich zarobki w skali rocznej nie przekraczają 7372 $ na rodzinę.

Najważniejszymi celami oświaty amerykańskiej na 2000 r., w świetle deklaracji prezydenta i gubernatorów (1990), są:

• kształcenie wszystkich dzieci i młodzieży zdolnej do nauki, rozpowszechnienie szkolnictwa średniego (90% grupy wieku ma zostać przynajmniej absolwentami szkoły srednięj),

• podniesienie poziomu nauczania języka angielskiego, matematyki, nauk przyrodniczych, historii i geografii, by absolwenci szkol byli dobrze przygotowani do wypełniania ról społecznych i zawodowych,

• uczniowie amerykańscy mają zdobyć I miejsce w badaniach porównawczych osiągnięć szkolnych w naukach przyrodniczych i matematyce,

• każdy dorosły Amerykanin będzie miał wiedzę i umiejętności wystarczające, by osiągnąć sukces w globalnej gospodarce XXI wieku i być przy tym obywatelem, który będzie znał dobrze i respektował swoje prawa i obowiązki,

• amerykańska szkoła będzie wolna od narkotyków i gwałtów

Charakterystyczną cechą oświaty amerykańskiej jest skrajna decentralizacja. W kierowaniu systemem oświaty biorą udział władze stanowe i lokalne. Rząd Federalny ani me kontroluje, ani nie finansuje oświaty. Tak stanowi Konstytucja.

Władze federalne są odpowiedzialne za tworzenie prawnych regulacji w obrębie oświaty, dotyczących przede wszystkim mniejszości narodowych oraz niepełnosprawnych. Wspierają również badania naukowe dotyczące edukacji. Nie ma więc w USA systemu oświaty publicznej, zarządzanego centralnie. Nie oznacza to jednak, że Rząd Federalny nie interesuje się oświatą. Władze wykonawcze, ustawodawcze i sądownicze Rządu Federalnego aktywnie uczestniczą w tworzeniu polityki oświatowej dotyczącej np. segregacji rasowej, alokacji pieniędzy na oświatę uwzględniającej potrzeby rożnych środowisk, dostępu do oświaty dzieci z rodzin biednych, dzieci upośledzonych fizycznie lub umysłowo.

Za poziom oświaty odpowiadają przede wszystkim władze stanowe. W praktyce jednak poszczególne stany przekazują znaczny zakres uprawnień władzom lokalnym (radom szkół lokalnych). Rady te kierują szkołami w sposób bezpośredni lub zlecają nadzór nad szkołami odpowiednim agencjom zwykle powołanym do tego celu. W 1991 r. było ponad 15 tys. takich rad w całym kraju. Każda rada może tworzyć oddzielny system szkół lokalnych).

Oprócz szkół publicznych istnieje dobrze rozwinięty system szkół prywatnych obejmujący ponad 30 tys. szkół rożnych szczebli

Koszty finansowania amerykańskiej oświaty publicznej są w około 10% pokrywane przez Rząd Federalny, natomiast w 90% przez władze lokalne (z podatków). Mimo iż wydatki na ucznia znacznie wzrosły w ostatnim 20-leciu (prawie 4-krolnie w latach 1976-1996 z 1505 do 6600 S), to jednak widoczne są znaczne nierówności w finansowaniu oświaty, wynikające z poziomu zamożności terenu zamieszkania, a przecież bogactwo i bieda są rozdzielone nierówno prawie w każdym kraju. Można przecież ustalać bardzo wysokie podatki, a ściągać niewiele pieniędzy i odwrotnie.

W USA nie istnieje centralna władza oświatowa. Odpowiedzialność jest dzielona między władze federalne, stanowe i lokalne. W Rządzie Federalnym istnieje jednak Ministerstwu Oświaty (od 1867 r.). W rzeczywistości było to małe biuro wewnątrz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W 1979 r. powołano jednak osobne Ministerstwo Oświaty z ministrem jako członkiem Rządu Federalnego. Zakres władzy tego resortu jest niewielki, ponieważ inne resorty zajmują się również oświatą np. Ministerstwo Zdrowia, Rolnictwa, Obrony, Energii, Pracy, a nawet Narodowa Fundacja Nauki. Miedzy te resorty rozdziela się przynajmniej potowe federalnych funduszy na oświatę

Edukacja zajmuje czołowe miejsce w polityce społecznej i gospodarczej Stanów Zjednoczonych. Ponad 190 Amerykanów otrzymało Nagrodę Nobla, a jedna z nowojorskich szkół średnich może poszczycić się pięcioma wychowankami - laureatami wysokiego wyróżnienia.

Struktura systemu oświaty

We wszystkich stanach oświata jest wolna od opłat w ramach obowiązku szkolnego (6/7-16/18 lat). Wiek obowiązku szkolnego bywa różny nawet w obrębie tego samego stanu. Na przykład w stanie Nowy Jork obejmuje grupę wieku 6-16 lat, ale w samym Nowym Jorku i Buffalo został przedłużony do 17 lat, Rok szkolny w całym kraju wynosi 178 dni, a przeciętne trwanie lekcji - 5,4 godz. dziennie.

W większości stanów szkoła podstawowa obejmuje dzieci w wieku 6-11 lat. W rejonach szkolnych szkołę średnią dzieli się na klasy niższe i wyższe, w innych nie ma podziału, choć istnieją np. szkoły pośrednie (middle school ) dla grupy w wieku 10 13 lat i ukończenie ich prowadzi do wstępu do wyższych klas szkoły średniej ogólnokształcącej, trwającej 3-4 lata. Srednie szkolnictwo zawodowe ma podobną strukturę jak inne szkoły. Tego szczebla w danym rejonie. Ukończenie takiej szkoły daje świadectwo umiejętności zawodowych w sumie po 12 latach nauki.

W 1989r. 94% młodzieży 17-letniej trafiło do klasy XII, a ukończyło ja 74,1%. 20% młodzieży kończy obowiązek szkolny bez świadectwa ukończenia szkoły.

Szkolnictwo wyższe składa się z trzech rożnych typów szkół: kolegiów środowiskowych, zawodowych lub technicznych szkół wyższych, uniwersytetów. Kolegia środowiskowe oraz zawodowe i techniczne szkoły wyższe oferują 2- i 3-letnie programy nauczania, kończące się uzyskaniem dyplomu umiejętności zawodowych, podczas gdy uniwersytety realizują 4-letnte kursy nauczania kończące się na poziomie studiów licencjackich.

W 1989 r. na amerykańskich wyższych uczelniach studiowało 13,8 min osób. Na uwagę zasługuje wzrastająca obecność na wyższych studiach starszych wiekiem studentów (powyżej 24 lat), Należy się spodziewać, że ten kierunek zmian utrzyma się w najbliższych latach.

Przedszkole

Odsetek dzieci uczęszczających do przedszkola w grupie wieku 3-5 lat zdecydowanie zwiększył się w latach 1965-1989: z 27,1% do 54,6. 37% dzieci było w przedszkolu przez cały dzień (1990).

Przede wszystkim należy rozróżnić dwa pojęcia: ,,preschool" i „kindergarten". Instytucja pierwszego typu przeznaczona jest dla dzieci w wieku 0-5 roku życia. Instytucja drugiego typu przeznaczona jest dla dzieci 5-letnich. rok przed podjęciem nauki w szkole i jest obowiązkowa dla wszystkich dzieci. Jej fun­kcje są bardziej edukacyjne niż opiekuńcze, a głównym celem jest przygotowanie dzieci do dalszych wymagań szkoły.

Rok szkolny zaczyna się zazwyczaj we wrześniu a kończy na początku czerwca. Większość przedszkoli czynna jest od 9 - 12, choć są tez takie, które oferują programy całodzienne. Na ogół poszczególne grupy składają się z 14-15 dzieci.

Szkoły podstawowe i średnie

Dzieci zazwyczaj zaczynają naukę w wieku 5 lub 6 lat i kontynuują ja do 18 roku życia.

Dwa do czterech razy w ciągu roku szkolnego rodzice otrzymują wykaz uzyskanych przez nie wyników w nauce (repord card). Informuje on o tym, czy dziecko wystarczająco dobrze radzi sobie, aby przejść do następnej klasy.

Rok szkolny rozpoczyna się pod koniec sierpnia lub na początku września i kończy się w połowie czerwca. W ciągu roku są też 2-tygodniowe ferie zimowe pomiędzy grudniem a styczniem. Każda szkoła ma indywidualny plan zajęć, jednak w każdej dzień szkolny zaczyna się między godziną 7 a 9 i kończy się około 14--15.30.

Uczniowie, którzy mają ambicje pójścia do college'u , muszą ukończyć naukę określonych przedmiotów takich jak wybrany przez siebie język obcy, algebra, geometria oraz fizyka i biologia.

Wielu miastach funkcjonują tez szkoły dla dzieci szczególnie uzdolnionych.

Istotną cechą szkoły amerykańskiej na poziomie średnim jest dzielenie uczniów na trzy profile, których głównym celem jest: podjęcie studiów wyższych, wykonywanie zawodu, zdobycie minimum wiedzy i umiejętności. Ten trzeci tor jest powoli likwidowany w wielu stanach.

W teorii uczniowie sami wybierają odpowiednie dla siebie kierunki nauki, jednak w praktyce liczą się przede wszystkim osiągnięcia, mierzone na podstawie jednolitych testów ogólnonarodowych..

Polityka w sprawach programów nauczania jest formułowana przez władze stanowe, często władze lokalne, a nawet indywidualne szkoły. Istnieje znaczny opór wobec wszelkich prób wprowadzania centralnych programów nauczania. Stanowisko takie wydaje się zrozumiałe, ponieważ Amerykanie czują się niezagrożeni na międzynarodowych rynkach towarów i pracy. Sytuacja może ulec zmianie, gdy taka groźba powstanie, a wtedy przyjęcie pewnych ogólnych standardów akademickich, stosowanych w szkolnictwie całego kraju, okaże się niezbędne

Nie ma w Stanach Zjednoczonych jednego, oficjalnego systemu egzaminowania w celu oceny wiedzy i umiejętności, niezbędnych do uzyskania świadectwa szkoły średniej. Decyzje dotyczące promocji uczniów z klasy do klasy są podejmowane arbitralnie przez nauczycieli, Nierzadko egzaminy w szkołach publicznych są przeprowadzane przez agencje prywatne.

Amerykański system akademicki

Pierwszym i podstawowym stopniem akademickim jest Balchelor's degree, którego uzyskanie wymaga z reguły czterech lat studiów i uzyskania przeciętnie 120 credits.

Część z uczelni działa według systemu semestralnego, natomiast część oparta jest na systemie kwartalnym.

Typ studiów prowadzący do uzyskania stopnia Bachelor określany jest jako studia przeddyplomowe. Stopień ten jest warunkiem do uzyskania wyższego którym jest Master's Degree. Wymaga on dodatkowych 1-2 lat studiów, które określane są jako dyplomowe. Oprócz zdobycia credits wymagane jest też napisanie pracy dyplomowej, która kończy się egzaminem końcowym (obrona).

Najwyższym stopniem przyznawanym przez uniwersytety jest stopień doktorski (Doctor's degree). Nadawany jest w wyniku zaliczenia programu studiów doktorskich i przedstawienia oryginalnej pracy naukowej w formie dysertacji. Obejmuje on przeciętnie 2 lata studiów, oaz dodatkowe 2-4 lata na przeprowadzenie badań, napisanie pracy i jej obronę.

Wyróżniamy dwa typy uczelni wyższych:

• szkoły wyższe oferujące czteroletnie programy studiów przeddyplomowych

• uniwersytety oferujące studia przeddyplomowe i dyplomowe.

Różnią się one między sobą wielkością, profilem działania i statusem własnościowo - prawnym.

College są z reguły mniejsze od uniwersytetów i ich podstawową misją jest kształcenie. Działalność uniwersytetów jest szersza i obejmuje też prowadzenie działań naukowych oraz oddziaływani na środowiska pozaakademickie.

Jakość kształcenia jest ta sama.

Szczegółowa klasyfikacja:

1. Uczelnie nadające stopnie doktorskie.

2. Uczelnie oferujące studia na poziomie przeddyplomowym i dyplomowym jednak bez doktoratu.

3. Uczelnie oferujące wyłącznie przeddyplomowe progray studiów.

4. Instytucje o zwężonym profilu działalności - akademie wojskowe, szkoły teologiczne, szkoły inżynierii i technologii oraz szkoły o dwuletnich programach studiów.

System punktowy w szkolnictwie wyższym polega na zdobywaniu punktów za obecności na zajęciach, za aktywność, napisane prace, pomyślnie zaliczone kolokwia itp. Zdobycie określonej ilości punktów pozwala na zaliczenie roku.

Szkoły zawodowe

Większość programów kształcenia zawodowego jest realizowana w szkołach średnich, w których splatają się elementy kształcenia ogólnego i zawodowego. Około 60% młodzieży w wieku 16 lat uczącej się w szkołach średnich ogólnokształcących przynajmniej 2 lata dokształca się w zakresie zawodowym, Na podkreślenie zasługuje, ze w USA jest znikoma liczba średnich szkół zawodowych (225). Kształceniem zawodowym zajmuje się przede wszystkim przemysł. W programach organizowanych przez ten sektor uczestniczyło w 1986 r. prawie 37 min robotników.

Rynek usług oświatowych oferuje także wiele programów zawodowych na poziomie wyższych klas szkopy średniej. Uczestniczy w nich prawie 9 tys. agencji kształcenia zawodowego. Aktywne są również w tym zakresie amerykańskie wyższe uczelnie, dając szanse uzyskania licencjata, a nawet magisterium w obrębie szeroko pojętej przedsiębiorczości zawodowej.

Szkoły specjalne

Programy kształcenia niepełnosprawnych fizycznie lub umysłowo w wieku 4-21 lat zaczęły dopiero być wprowadzane w latach siedemdziesiątych w następstwie odpowiednich regulacji prawnych, zwłaszcza ustawy o dzieciach niepełnosprawnych z 1975 r. Prawo nakazuje identyfikowanie dzieci niepełnosprawnych i organizowanie oświaty dla nich w warunkach integracji z dziećmi pełnosprawnymi, o ile to tylko jest możliwe. Dzieci o wysokim poziomie upośledzenia otrzymują pomoc w szpitalach, domach rodzinnych i w specjalnych placówkach, powołanych do tego celu. Rodzice nie są obciążani żadnymi kosztami związanymi z nauką swoich dzieci. Podobnie bezpłatna jest pomoc lekarska, transport dzieci do odpowiednich placówek medycznych i oświatowych. Organizacja oświaty i opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi jest ważną, sprawą dla władz stanowych, ponieważ liczba tych dzieci wzrosła w 1987 r. do 4,4 mln

Oświata dorosłych

Większe zainteresowanie oświatą dorosłych ze strony Rządu Federalnego ściśle łączy się z przyjęciem w 1965 r. ustawy o oświacie dorosłych, która stworzyła podstawy współpracy między władzami federalnymi i stanowymi w celu umożliwienia imigrantom opanowania języka angielskiego oraz nabycia umiejętności zawodowych niezbędnych do podjęcia pracy zarobkowej. Zwiększenie zainteresowania Rządu Federalnego oświatą dorosłych łączy się z uchwaleniem kolejnej ustawy o oświacie dorosłych, która umożliwiała finansowanie programów zwalczania analfabetyzmu wśród ludzi dorosłych, głownie poprzez tworzenie nowych placówek oświaty dorosłych, jak: szkoły multikulturowe, szkoły bez ścian itp. Na przykład w szkołach mullikulturowych uczy się dorosłych funkcjonowania w warunkach wielokulturowości, zwracając szczególną uwagę na podtrzymywanie przyjaznych stosunków między ludźmi rożnych ras i wyznań.

Nauczyciele

W USA zatrudnionych jest około 1,7 mln nauczycieli szkół podstawowych i prawie 1,1 mln - szkół średnich. Licencjonowanie nauczycieli jest w gestii rządów stanowych. Każdy stan stosuje własne wymagania w tym zakresie. By uzyskać licencje, trzeba mieć ukończone wyższe studia na poziomie licencjackim na kierunkach nauczycielskich. Inne wymagania związane z dokształcaniem i doskonaleniem nauczycieli wyraźnie różnią się w poszczególnych stanach. Dość często zatrudnia się nauczycieli na próbę bezpośrednio po ukończeniu studiów. Uzyskanie magisterium wiąże się zwykle z promocją w zawodzie. Tytuł nauczyciela dyplomowanego uzyskuje się po zdobyciu praktyki, mierzonej liczbą godzin przepracowanych w klasie szkolnej po ukończeniu studiów.

Niektóre jednak stany nie wymagają wiele do zatrudnienia nauczyciela i w pełni wystarczy licencjat. Inne zwracają baczna uwagę na uczestnictwo w kursach dokształcania i doskonalenia zawodowego w szkole poza nią. Większość stanów przy przyjęciu do pracy zobowiązuje praktyczny pokaz umiejętności pracy w klasie szkolnej.

W latach dziewięćdziesiątych przeciętna pensja roczna amerykańskiego nauczyciela wynosiła 31 300 £, co stanowi swoisty rekord zarobków w tym zawodzie.

Reformy oświatowe końca XX wieku

Niska jakość oświaty amerykańskiej stała się przedmiotem publicznych debat, zwłaszcza w latach osiemdziesiątych na tle Raportu Oświatowego z 1983 r. (A Nation al Risk), który krytycznie ocenił skuteczność szkoły amerykańskiej. Publiczne debaty skłaniały do podejmowania reform oświatowych. Ustalenie wspólnego stanowiska, łączącego rożne filozofie reform oświatowych, okazało się wręcz niemożliwe. Nie da się bowiem połączyć stanowisk zwolenników i przeciwników udziału państwa w tworzeniu polityki oświatowej, centralnych i lokalnych programów nauczania, egzaminowania, standardów oceny,

Polemiki i debaty nie doprowadziły do głębokiej reformy szkolnej w ostatnich 20 latach na kontynencie amerykańskim. Reformy, które byty realizowane, dotyczyły często spraw drugorzędnych, rozwiązywanych na szczeblu stanowym lub lokalnym: podniesienia pensji nauczycielskich, zmiany wymagań w celu uzyskania kwalifikacji, obniżenia pensum.

Problemy do rozwiązania w XXI wieku

Należy się spodziewać, ze reformy oświatowe w XXI wieku w USA będą dotyczyć w większym stopniu niż dotychczas wykorzystywania technologii informatycznej w uczeniu się. Prawdopodobnie nastąpi przesuniecie akcentu z nauczania na uczenie się przez ucznia w obrębie grupy rówieśniczej, zerwania z praktyka, przekazywania wiedzy na rzecz tworzenia wiedzy przez każdego ucznia i studenta

Różnice pomiędzy amerykańskim a japońskim systemem nauczania

Czytelnicy „American Educator” znają już chyba dokonania Harolda Stevensona i Jamesa Stiglera naukowców pionierskie studia przekrojowe systemów edukacyjnych Japonii , Chin, Tajwanu wyjaśniły częściowo przynajmniej problem znaczących różnic w osiągnięciach na korzyść uczniów z tych państw w porównaniu z młodymi Amerykanami. I dysproporcja ta ciągle wzrasta. NP. studium porównawcze wyników pierwszo - oraz pięcio-klasistów z USA, Tajwanu i Japonii wykazało ze najlepsza klasa amerykańska okazała się najgorsza niż najsłabsza japońska i 19 na 20 badanych klas z Tajwanu; inne badania potwierdziły te - niezbyt optymistyczne - rezultaty.

Szukając wyjaśnienia problemu Stevenson i Stigler oraz ich międzynarodowy zespół współpracowników nie skoncentrowali się jednak na dowiedzeniu popularnej hipotezy , istnieją znaczące różnice intelektualne pomiędzy amerykańską a azjatycką populacja dziecięcą. Spędzili setki godzin na obserwacji porównawczej lekcji prowadzonych w szkołach podstawowych, przeprowadzili setki dyskusji z nauczycielami i dyrektorami , przeanalizowali takie czynniki jak treść nauczania i jego układ, liczbę godzin nań przeznaczoną, przygotowanie nauczycieli, wpływ odgórnych wytycznych dotyczących programów, stosunek do edukacji różnych kręgów społecznych, rolę rodzin, wiarę w sukces oraz zdolności, a także oczekiwania wobec uczniów.

Nie sugerując bynajmniej , iż powinniśmy czy tez możemy zaimportować konkretne elementy z chińskiego lub japońskiego kręgu kulturowego Stevenson i Stigler pokazali jednakże że warto uczyć się , studiując tamtejsze systemy oświatowe .”Znaczenie danego zagadnienia wyłania się niejednokrotnie dopiero w drodze kontrastu” - napisali . „Zwykle nie rozumiemy co znaczy popracować ciężko , póki nie dostrzeżemy takiej pracy u innych . Nie pojmiemy, jakie zadania potrafi wypełnić nasza młodzież, póki nie zobaczymy ich wykonywanych przez inne dzieci ... Przekrojowe studia porównawcze pomogą nam rozpoznać cechy charakterystyczne naszej kultury, których dotychczas nie dostrzegaliśmy, będąc zbyt blisko niej”

Aby dać amerykańskim nauczycielom bliższe pojecie co do tego , jak wygląda praca pedagogiczna w krajach azjatyckich Stevenson i Stigler kilkakrotnie już opublikowali rezultaty swych dociekań. Jednym z ciekawszych projektów stało się przetłumaczenie typowego tekstu (kl.1 - 6 )japońskich podręczników do nauki matematyki oraz - co jeszcze istotniejsze, bo uwypuklające odmienne od amerykańskiego podejścia do nauczania - towarzyszących im podręczników pomocniczych dla nauczyciela. Analiza jednego z nich dotycząca zagadnienia wprowadzenia pojęcia ciężaru dla trzech klas dostarczyć może ciekawych spostrzeżeń ,nie tylko nauczycielom matematyki.

Książka składa się z trzech części . Pierwsza podobnie jak jej amerykańskie odpowiedniki, bazując na rozkładzie materiału relewantnym do podręcznika uczniowskiego , dostarcza wskazówek metodycznych dla nauczycieli oraz „klucza do ćwiczeń, a także określa cel poszczególnych lekcji z wyszczególnieniem niezbędnych pomocy. Odpowiednika drugiej części nauczycielskiego podręcznika daremnie by szukać nie tylko chyba w amerykańskich pomocach : zawiera on niebanalnie pogłębiona refleksje dotyczącą omawianego zagadnienia, w tym przypadku pojęcia ciężaru . Od tej właśnie sekcji każdy pedagog powinien rozpoczynać lekturę, ma ona pomóc ona bowiem we wprowadzeniu tego pojęcia w klasie - wyszczególnia ona cele kursu jako całości, ukazuje potencjalne momenty trudności, prezentuje inne pojęcia , związane z innym zagadnieniem.

Ostatni fragment książki ukazuje , jak poszczególne tematy przerabiane w danym semestrze maja się do całości programu nauczania matematyki w klasach od 1 - 6, a tym samym przypomina co zostało omówione wcześniej , a czego jeszcze nauczać się będzie w przyszłości.

Najbardziej chyba jaskrawa różnica w organizacji programu nauczania to fakt, ze zgodnie z modelem amerykańskim wraca się do omawianego zagadnienia - często pobieżnie - wielokrotnie , podczas gdy w Japonii z każdym tematem czeka się na właściwą chwilę i realizuje go starannie , przeznaczając nań sporo czasu. W USA pojecie ciężaru pojawia się kilkakrotnie - przy okazji omawianie zagadnienia innych typów pomiarów (w tym także temperatury i czasu) - odzwierciedla to tamtejsze , znane dobrze „spiralne” podejścia do nauczania : tematy prezentowane są wielokrotnie na przestrzeni wielu lat.

Niebezpieczeństwo stosowania podejścia spiralnego polega jednak nie tylko na nie wielkiej ilości czasu , przeznaczonej jednorazowo na realizacje tematu : Stevenson i Stigler zauważają : „amerykańscy nauczyciele zniechęceni ogromem materiału, często pomijają pewne jego partie, gdyż wiedzą, ze najpewniej w przyszłości powróci do nich inny nauczyciel - różne fragmenty pomijane są przez różnych nauczycieli, stad niemożliwe dociec później, z czym właściwie uczniowie już się zapoznali... Podręczniki azjatyckie natomiast bazują na założeniu ze jeśli dane pojęcie lub umiejętność wpojone zostanie w uczniów odpowiednio dobrze za pierwszym razem nie ma potrzeby doń wracać na dalszych etapach nauki.

Bibliografia:

1. Boczukowa Beata: Specyfika szkolnictwa w Stanach Zjednoczonych. „Nowa Szkoła” 2000 nr 8

2. Frątczak Jan „Pedagogika porównawcza. Teksty, opracowania, zadania”, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1992

3. Gill A, McPice L.: Czego możemy nauczyć się od Japończyków? „Nowa Szkoła” 1996

4. Karwowska - Sturczyk Małgorzata: Wychowanie przedszkolne w USA. Wybrane problemy. „Wychowanie w Przedszkolu” 1993 nr 4

5. Kupisiewicz Czesław: Koncepcje reform szkolnych w wybranych krajach świata na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Warszawa 1995. „Żak”

6. Leżańska Wiesława: Kształcenie nauczycieli wczesnego dzieciństwa w Stanach Zjednoczonych. „Wychowanie w Przedszkolu” 1990 nr 9

7. Myrkowska Bożena: Jak studiować w USA. WiM. Poznań 1995

8. Niemierko Bolesław: Amerykański student. „Nowa Szkoła” 1992 nr 4

9. Priven John: Hello! USA. Mikom Multimedia, Warszawa 1997

10. Pachociński Ryszard: Szkoła amerykańska: przykłady innowacji. „Nowa Szkoła” 19991 nr 1

11. Pachociński Ryszard: Współczesne systemy edukacyjne. IBE , Warszawa 2000

12. Szczurkowska Stefania: Szkoła amerykańska w świetle potrzeb rynku pracy. „Edukacja” 1996 nr2

13. Szczurkowska Stefania: Kłopoty szkół amerykańskich. „Nowa Szkoła” 1994

R. Pachociński: Współczesne systemy edukacyjne. Warszawa 2000, IBE s. 139-140

B. Boczukowa: Specyfika szkolnictwa w Stanach Zjednoczonych. Nowa Szkoła 2000, nr8, s.44

R. Pachociński: Współczesne systemy edukacyjne. Warszawa 2000, IBE s. 139-140

M. Karwowska - Sturczyk: Wychowanie przedszkolne w USA. Wybrane problemy. „Wychowanie w Przedszkolu” 1993 nr , s.205

J. Priven: Hello! USA. Mikom Multimedia, Warszawa 1997, s.192

B. Myrkowska: Jak studiować w USA. WiM. Poznań 1995r, s. 28

R. Pachociński: Współczesne systemy edukacyjne. Warszawa 2000, IBE s. 143-144

R. Pachociński: Współczesne systemy edukacyjne. Warszawa 2000, IBE s. 143-144

A. Gill, L. McPice: Czego możemy nauczyć się od Japończyków? „Nowa Szkoła” 1996, nr1

---