Zijn we er trots op om Nederlander te zijn?
Nederlanders in binnen- en buitenland over identiteit
Door Vanessa Deij
15 november 2007
Uit Nederland vertrekken leidt tot een positiever beeld over 'de Nederlanders'. Expats en emigranten vinden de Nederlander met name gezelliger, socialer, toleranter, beter georganiseerd en minder klagerig dan de Nederlander die in Nederland woont.
Dit blijkt uit een onderzoek van de Wereldomroep en Peil.nl over de Nederlandse identiteit, want die bestaat volgens ondervraagden wel degelijk. Tweederde van zowel de Nederlanders in Nederland als expats en emigranten zijn het niet eens met de stelling dat de Nederlandse identiteit niet bestaat. Ook is meer dan de helft van de Nederlanders in binnen- en buitenland er trots op zichzelf Nederlander mogen noemen.
"Zodra je in het buitenland woont", schrijft een respondent, "word je als Nederlander zeer op je nationaliteit aangesproken (door de goede reputatie van NL), waardoor het gevoel Nederlander te zijn wordt versterkt en het gevoel daar trots op te kunnen zijn groeit."
Exclusiviteit Nederlanderschap
De Nederlanders in eigen land en in den vreemde kunnen elkaar minder vinden als het gaat over de exclusiviteit van het Nederlanderschap. Een meerderheid (61 procent) van de Nederlanders in het buitenland vindt dat je je goed met twee landen tegelijk kunt identificeren. In Nederland zijn de meningen verdeeld, men is het gelijkelijk eens of oneens met deze stelling.
Wereldburgers
Dat Nederlanders in het buitenland het Nederlanderschap niet exclusief vinden is niet verrassend, gezien hun reacties op de vraag hoe ze zichzelf voelen. Maar 18 procent voelt zich alleen Nederlands terwijl bijna 40 procent zegt zich Nederlander en Europeaan, wereldburger of een andere nationaliteit te voelen. Onder inwoners van Nederland voelt meer dan de helft zich exclusief Nederlander.
Identiteit en nationaliteit
Een Europees in plaats van een Nederlands paspoort moet er echter niet komen, vinden over het algemeen alle Nederlanders. Hoewel een kwart van de expats en emigranten dat wel ziet zitten (en maar 10 procent van de Nederlanders in Nederland). In de open vragen van het onderzoek wordt door respondenten in het buitenland wel duidelijk verschil gemaakt tussen identiteit en nationaliteit.
"In de afgelopen 10 jaar ben ik me er steeds meer bewust van geworden dat nationaliteit en identiteit zo verschillend kunnen zijn."
"Een keer een Nederlander, altijd een Nederlander. Ik ben mijn Nederlandse nationaliteit kwijt door de 'domme' Nederlandse wetten maar voel me nog Nederlander na ongeveer 30 jaar in Nieuw Zeeland."
Sport en nationale feestdagen
En wanneer voelen Nederlanders zich het meest Nederlander? De inwoner van Nederland voelt zich vooral Nederlander als hij sport kijkt of een Nederlandse feestdag viert. De Nederlander in den vreemde voelt zich Nederlander als hij volgt wat er in Nederland gebeurt of contact heeft met familie of kennissen in Nederland.
Uitgesproken mening
De laatste tijd komen identiteit en gerelateerde onderwerpen geregeld in het nieuws. De uitspraak van de minister van Integratie Ella Vogelaar dat Nederland een joods-christelijke-islamitische traditie zou krijgen, kreeg veel media aandacht. In Nederland hoopt zestig procent dat de voorspelling van Vogelaar niet zal uitkomen. De expats en emigranten zijn iets minder tegen, maar zitten er ook niet op te wachten. Opvallend is dat beide groepen zeer uitgesproken zijn in hun mening over joods-christelijke-islamitische traditie: geheel oneens werd vaker aangekruist dan oneens.
Op de vraag of de wijze waarop de Nederlandse politiek het onderwerp allochtonen bespreekt schadelijk is voor de Nederlander in het buitenland zijn de meningen evenredig verdeeld: een derde is het er mee eens, en een derde is het er mee oneens, de rest is neutraal.
Een respondent die zelf aangeeft van allochtone afkomst te zijn, is het opgevallen dat "andere Nederlanders me pas als 'echte' Nederlander zien als ze mij in het buitenland ontmoeten! In Ierland waar ik nu woon, zien mijn buren en vrienden me gewoon als één van hen, terwijl ze ook weten dat ik buitenlander ben. En daarom voel ik me hier veel meer op mijn gemak! Waarom Nederlanders zoiets niet kunnen, is mij een raadsel."
Resultaten identiteitsstellingen
Nederlanders in binnen- en buitenland over identiteit
Van het Wereldpanel en Peil.nl
15 november 2007
Dit zijn de resulaten van een onderzoek van de Wereldomroep en Peil.nl. Nederlanders in binnen- en buitenland gaven hun mening over verschillende stellingen die te maken hebben met de Nederlandse identiteit.
1. De Nederlandse identiteit bestaat niet.
|
Nederlanders in NL |
Expats en emigranten |
Eens |
23% |
19% |
Neutraal |
13% |
15% |
Oneens |
65% |
66% |
2. Het Nederlanderschap is iets exclusief, je kunt je niet met twee landen identificeren.
|
Nederlanders in NL |
Expats en emigranten |
Eens |
47% |
26% |
Neutraal |
10% |
13% |
Oneens |
43% |
61% |
3. Het is belangrijk dat mensen die langdurig in Nederland wonen zich uiteindelijk identificeren als Nederlander.
|
Nederlanders in NL |
Expats en emigranten |
Eens |
67% |
52% |
Neutraal |
18% |
23% |
Oneens |
15% |
24% |
4. Het is belangrijk dat een Nederlander die langdurig in het buitenland woont zich uiteindelijk inwoner van het gastland gaat voelen.
|
Nederlanders in NL |
Expats en emigranten |
Eens |
70% |
57% |
Neutraal |
17% |
20% |
Oneens |
14% |
24% |
5. Nederland krijgt hopelijk een joods-christelijke-islamitische traditie.
|
Nederlanders in NL |
Expats en emigranten |
Eens |
15% |
16% |
Neutraal |
24% |
34% |
Oneens |
60% |
50% |
6. Ik ben trots dat ik mezelf Nederlander kan noemen.
|
Nederlanders in NL |
Expats en emigranten |
Eens |
53% |
57% |
Neutraal |
29% |
29% |
Oneens |
16% |
14% |
7. Het Nederlandse paspoort moet afgeschaft worden en vervangen door een Europees paspoort.
|
Nederlanders in NL |
Expats en emigranten |
Eens |
15% |
24% |
Neutraal |
10% |
20% |
Oneens |
75% |
56% |
8. Ik vind dat het woord 'allochtoon' geschrapt moet worden.
|
Nederlanders in NL |
Expats en emigranten |
Eens |
26% |
34% |
Neutraal |
19% |
31% |
Oneens |
55% |
35% |
9. De wijze waarop de Nederlandse politiek het onderwerp allochtonen bespreekt is schadelijk voor de Nederlander in het buitenland.
|
Nederlanders in NL |
Expats en emigranten |
Eens |
29% |
33% |
Neutraal |
27% |
34% |
Oneens |
43% |
34% |