Lekcja 1
Dziś dowiesz się o postawach NLP.
Kilka lat temu, kiedy NLP zaczęło stawać się popularne w Polsce, poszedłem na moje pierwsze szkolenie poruszające tę tematykę. Byłem zachwycony możliwościami jaki poznałem, mimo, że był to wtedy wierzchołek góry lodowej.
Obecnie NLP bardzo ewoluowało i zyskało na popularności, jednak mimo to na tyle mało osób zna podstawy nero-lingwistycznego-programowania, że jest ono wciąż skuteczne w reklamie, a będzie zawsze skuteczne jako narzędzie dla coachów, terapeutów, czy nawet psychologów.
Wokół NLP powstało wiele mitów i legend, głównie o tym jak NIE działa, lub jak DOBRZE działa. Poza tym niektórzy twierdzą, że jest to narzędzie do prania mózgu i manipulacji.
Cóż, można je po części do tego używać, jednak pierwotnym założeniem NLP jest to, aby pomagać i rozwijać siebie, lub innych.
Ten kurs będzie właśnie o tym, jak NLP używać do rozwoju i pomocy.
NLP opiera się o kilka podstawowych założeń.
1, Każdy jest zdolny do zmiany.
W programowaniu neuro-lingwistycznym nie uznaje się tak zwanym "trudnych przypadków".
Punktem wyjściowym, jest to, że każda osoba, która chce, może się zmienić, nabyć nową umiejętność, wyzbyć się niepożądanego nawyku itp. Jedyne czego potrzebujesz, to dostępu do swoich zasobów. Nie każdy wie, że je ma. NLP ułatwia poznanie tego co jest ukryte gdzieś tam między neuronami w głębi mózgu i wykorzystanie tego na swoją korzyść.
2. Strategia "win-win"
Kiedyś, kiedy kapitalizm nie królował jeszcze na świecie, niektóre firmy wychodziły z założenia, że wystarczy komuś "opchnąć" produkt i usługę niezależnie od tego, czy są one dobre, czy też nie. Obecnie ta strategia już nie działa, ponieważ jest coraz większa konkurencja, a klienci są coraz bardziej świadomi.
W NLP zawsze zakłada SIĘ strategię "win-win", czyli "wygrana-wygrana", a to oznacza, że obie strony są zadowolone.
3. Feedback - informacja zwrotna
Zamiast błędów przyjmuje się tak zwany "feedback", czyli po polsku "informacja zwrotna".
Czyli jeżeli popełnisz pozornie błąd, jest on uznawany jako bodziec to wyciągnięcia wniosku, który to z kolei rozwija Ciebie, więc przewrotnie błąd, staje się informacją zwrotną, która pchnie Cię ku nowej, lepszej wersji Ciebie. Świetnie to widać na przykładzie małych dzieci. Jeżeli dziecko raz w życiu oparzy się, to potem przez całe życie będzie pamiętać, że gorących rzeczy się nie dotyka, a ta wiedza, może okazać się mu przydatna ;-).
4. Człowiek, a zachowanie
a) Człowiek nie jest jego zachowaniem.
Co to oznacza? Jeżeli widzimy człowieka, który np. bije psa, to nie oznacza, że jest to zły człowiek, a tylko tyle, że to człowiek, który w Twoim odczuciu zachowuje się źle.
b) Każde zachowanie, jest kierowane pozytywną intencją.
Wbrew pozorom każde zachowanie, nawet te, które wydaje Ci się w 100% złe i niesłuszne ma gdzieś u podstaw pozytywną intencje.
Jeżeli zatem, ktoś bije psa, to może robić to dlatego, że chce go tym czegoś nauczyć. Jeżeli bije go, bo lubi, to robi to dla rozrywki, czyli w jego schemacie myślenia, jest to pozytywna intencja. Z tą zasadą na początku trudno się niektórym zgodzić, jednak w dalszym etapie kursu na pewno ją zrozumiesz.
c) Człowiek zawsze dokonuje najlepszego dla siebie wyboru.
Każdy człowiek myśli inaczej i to jest piękne. To co dla jednego jest ideałem, dla drugiego jest niczym. Człowiek zawsze dokonuje najlepszego dla siebie w danej chwili wyboru. Nawet jeżeli osoby postronne uważają inaczej.
5. Komunikacja
Niezależnie od stopnia rozwoju, każdy człowiek musi komikować się z drugim.
Nie można się nie komunikować. A o komunikacji dowiesz się dużo więcej już jutro...
W ramach powtórki koniecznie zobacz mapę myśli, którą przygotował do tej lekcji Adam: http://nlppower.pl/1zalozeniaNLP.pdf
Lekcja 2
Relacja z drugim człowiekiem opiera się o komunikacje.
Jest ona niezwykle istotna w każdej dziedzinie życia.
1. Komunikacja składa się głównie z 3 czynników:
- Mowa ciała
- Głos
- Treść
Utarło się, że mowa ciała jest najważniejsza, gdyż stanowi 55% przekazu, intonacja i modulacja głosu stanowi 38%, natomiast treść to 7% przekazu.
Cóż, takie dane można wyczytać w wielu mniej lub bardziej wiarygodnych publikacjach.
Osobiście nie do końca się z tym zgadzam, ponieważ, gdybym zaczął prowadzić szkolenie biznesowe, fenomenalnie gestykulując, oraz świetnie modulując głos, ale mówiłbym "Babla, tutifruti, bla bla", to podejrzewam, że moja komunikacja mogłaby nie być zbyt dobra.
Jednak ogólnie to założenie jest bardzo ważne, ponieważ podkreśla znaczenie mowy ciała i w drugiej kolejności - głosu. O tym dlaczego jest to takie istotne, przeczytasz już za chwilę.
2. Raport
Raport to niezwykle proste, ale bardzo przydatne i skuteczne narzędzie w NLP.
Czym jest raport? Najprościej ujmując jest to dopasowanie się do odbiorcy, dzięki któremu możesz się z nim lepiej komunikować, a nawet lepiej wpływać na niego.
Raport dzielimy na 2 główne części:
a) Pacing
Pacing to nic innego jak dopasowanie.
- Jeżeli Twój rozmówca jest lekko zgarbiony, zgarb się.
- Jeżeli mówi szybciej niż Ty, to przyspiesz mówienie, jeżeli natomiast mówi bardzo wolno, to dopasuj swoje tempo do niego i mów wolniej.
- Odzwierciedlaj jego ruchy i ułożenie ciała. Jeżeli osoba z którą rozmawiasz stuka palcem o stół, ty też zacznij lekko stukać.
- Jeżeli ma założoną nogę na nogę - też tak ją załóż. Możesz to robić krzyżowo - tzn zamiast podpierać głowę prawą ręką, tak jak osoba z którą tworzysz raport, podeprzyj lewą ręką głowę.
- Jeżeli rozmówca, jest podekscytowany, Ty też staraj się wczuć w tę emocję, jeżeli jest smutny, przygaszony, to też obniż swój poziom energii.
Oczywiście musisz zachować umiar i naturalność w tym co robisz.
Dlaczego to takie ważne? Ludzie lubią osoby, które są podobne do nich samych, więc tworząc raport na poziomie podświadomy, jesteś podobny do osoby z którą rozmawiasz.
Świetnie widać to np. w restauracji. Kiedy przy najbliższej okazji, będziesz w restauracji, lub w miejscu, gdzie jest więcej ludzi siedzących razem, zobacz jak są ułożone ciała, np. par, lub rodzin które ze sobą rozmawiają.
b) Leading
Leading, to prowadzenie.
Kiedy zrobisz dobrze podstawowy raport, możesz zacząć prowadzić Twoje rozmówcę.
Co to oznacza? W sytuacji, w której rozmówca na poziomie podświadomym, ma zbudowany z Tobą raport (a zasadniczo Ty z nim), jest bardziej podatny, na Twoje zmiany ruchów, lub zachowań. Jak to wykorzystać?
Załóżmy, że Twój przyjaciel jest zdołowany. Zrobiłeś z nim dobry raport i teraz możesz powoli zacząć zmieniać jego stan emocjonalny, zaczynając od siebie. Czyli Ty zaczynasz przejawiać większy entuzjazm, uwalniać więcej pozytywnej energii i wtedy jest spore prawdopodobieństwo, że Twój przyjaciel będzie za tym podążał i przejmował to nastawienie od Ciebie.
Zrób prosty eksperyment. Stwórz przez parę minut dobry raport, dokładnie odzwierciedlając zachowanie rozmówcy, a następnie np. podrap tył głowy ręką.
Możesz być zdziwiony, co zrobi osoba, z którą rozmawiasz :-).
Dobry raport tworzy więź między osobami, czyli coś na kształt niewidocznego pomostu, dzięki któremu można mieć o wiele większy wpływ na zachowanie i samopoczucie drugiej osoby.
Aby dowiedzieć się więcej o raporcie, oraz o tym czym jest raport na głębokim poziomie zachęcam do zapisania się na szkolenie Praktyk NLP z nlp-international.org, aby uczyć się od samego Rafała Przybylskiego.
Oczywiście Adam przygotował do tej lekcji odpowiednią mapę myśli: http://nlppower.pl/2komunikacja.pdf
Lekcja 3
Pozycje percepcyjne, to wydawałoby się nic odkrywczego, jednak gdyby każda osoba na świecie umiała by z nich korzystać, to nie było by wojen, kłótni, a w autach klaksony byłby używane tylko do ostrzeżenia o niebezpieczeństwie.
Podczas każdego sporu, lub wymiany zdań możesz przyjąć 3 pozycje percepcyjne... Zasadniczo możesz przyjąć 4 pozycje, ale dziś opiszę tylko 3 :-):
1. Ja
Ta pozycja, która jest najwygodniejsza i przez to najbardziej popularna.
Dzięki tej pozycji bronisz własnych racji i dążysz do osiągnięcia swoich celów.
Polega ona na myśleniu tylko i wyłącznie o własnych dobrach i potrzebach.
Niestety w tej pozycji brakuje empatii, czyli umiejętności wczucia się w drugiego człowieka
2. Ty
Pozycja "Ty" pozwala wrzuć się w drugą osobę i popatrzenie jej oczami na daną sytuacje.
Najlepiej po prostu "wejść w jej buty" i zastanowić się jak ona na to patrzy, dlaczego w taki sposób i co nią kieruje. Ta pozycja jest naprawdę potężnym narzędziem w negocjacjach, oraz podczas rozwiązywania konfliktów. Sam często ją wybieram podczas wymiany zdań z moją piękną kobietą :-).
Przy tej pozycji czasem możemy zatracić się w swoich celach i zepchnąć je na drugi plan.
3. Obserwator.
To najbardziej uniwersalna pozycja.
Polega ona na "odcięciu" się od pozycji "Ja" i "Ty", a spojrzenie na to wszystko z boku, oczami osoby, która niekoniecznie jest w temacie i która ocenia punkt widzenia jednej i drugiej osoby.
Wykorzystuj wszystkie pozycje percepcyjne (szczególnie 2 i 3) podczas negocjacji, dyskusji lub (czego Ci nie życzę) kłótni. Zobaczysz, jak ta prosta technika, daje potężne możliwości.
W rozmowie możesz użyć zwrotów typu:
"Wiem, że z Twojej perspektywy wygląda to..."
"Wiem co sobie myślisz..."
"Patrząc na to z Twojej strony, myślę, że..."
I inne podobne. Korzystaj z tego!
Zobacz jak pozycje percepcyjne ujął na mapie myśli Adam:
http://nlppower.pl/3pozycje-percepcyjne.pdf
Lekcja 4
Dziś wypływamy na głębokie wody, więc pora zająć się kotwicami.
Czym są kotwice?
Kotwica, to fachowo rzecz ujmując połączenie bodźca z reakcją organizmu.
Bla, bla, bla... mądrze brzmi, ale co to oznacza?
Wytłumaczę Ci to na przykładzie.
Wyobraź sobie, że idziesz sobie ulicą, a tutaj nagle czujesz zapach ciasta... i w tej samej sekundzie przypomina Ci się babcia, bo jak miałeś 6 latek, to babcia piekła ciasto o takim samych zapachu.
Innymi słowy, kotwica, jest to bodziec, który "odpala" odpowiednie skojarzenia, lub reakcje.
Jeżeli widzisz pająka i od razu uciekasz na najwyższy mebel w pobliżu, bo przecież 10 000 razy mniejszy pająk, mógłby Ci się rzucić do szyi i zagryźć (;-)), to pająk jest Twoją kotwicą wywołującą strach.
Kotwice można zakładać świadomie. O tym jak to dokładnie robić, ciężko opisać przez maila, dlatego polecam jakieś dobre szkolenie, lub jeden dzień z praktyka NLP. Tymczasem zapraszam do przyswojenia podstaw:
Kotwice dzielimy na:
- słuchowe
- smakowe
- dotykowe (oj tak!)
- wzrokowe
- węchowe
Polecam głównie kotwiczyć pozytywne stany, gdyż takie kotwice są po prostu przydatne i ekologiczne (sprzyjające Tobie, lub osobie, która ma założoną kotwice).
Tak jak pisałem wcześniej o zaawansowanych sposobach zakładania skutecznych kotwic, dowiesz się na szkoleniu typu Praktyk NLP, jednak teraz podam po jednym przykładzie możliwości założenia przez Ciebie jednego z 5 typu kotwic:
1. Słuchowa
Rozmawiasz z drugą osobą i mówisz coś śmiesznego, w momencie kiedy rozbawisz drugą osobę, pstryknij palcami. Ważne, aby zrobić to w momencie największego rozbawienia.
Dalej opowiadaj jakąś historie i kiedy twój rozmówca znowu zacznie się śmiać, ponownie pstryknij palcami. Po pewnym czasie po prostu pstryknij palcami i zobacz jaki będzie efekt. Wydaje się to nieco dziwne, ale sprawdź jak działa.
2. Smakowa
Dzięki kotwicy smakowej, możesz pomóc rzucić komuś nałóg!
Czasami sama kotwica nie jest aż tak prosta to założenia, jednak w połączeniu z innymi technikami, daje ciekawe rezultaty.
Za każdym razem, gdy Twój rozmówca zaciągnie papierosem zrób coś obrzydliwego :-). Jeżeli masz kontakt z taką osobą codziennie instaluj jej kotwice każdego dnia :-). Dzięki temu po jakimś czasie smak papierosa może w dziwny sposób źle kojarzyć się tej osobie, a nawet ją odrzucać!
3. Dotykowa
Analogicznie do kotwicy słuchowej - dotknij w dany, konkretny punkt na ciele (np. w kolano, lub ramię) osobę, która śmieje się. Powtórz czynność parę, razy a potem dotknij ją tak po prostu w te same miejsce. Pamiętaj aby dotykać precyzyjnie w to samo miejsce i zawsze podczas "największego uniesienia". Tak kotwica sprawdza się też ciekawie w... łóżku.
4. Wzrokowa
Podobnie jak w przypadku kotwicy dotykowej i słuchowej. W momencie w którym chcesz zakotwiczyć dany stan, wykonaj określoną czynność - przykładowo podrap się po uchu.
5. Węchowa
Tutaj możesz świetnie wykorzystać to do rzucania nałogów, podobnie jak w przypadku kotwicy smakowej. Za każdym razem kiedy osoba, której zakładasz kotwice będzie czuła dym papierosów, mów o czymś obrzydliwym, strasznym odrzucającym
Ważne uwagi na koniec:
1. Krótkie opisy kotwic i możliwości ich zastosowania, są podstawami - pamiętaj o tym.
2. Przykładaj szczególną wagę to naturalności i precyzji podczas zakładania kotwic.
Na dziś to wszystko.
Zanim przeczytasz kolejną lekcje, koniecznie zrób sobie powtórkę z mapą przygotowaną przez Adama: http://nlppower.pl/4kotwiczenie.pdf
]
Lekcja 5
Podczas codziennie komunikacji z innymi ludźmi używamy wiele uogólnień u uproszczeń.
Przez to, jesteśmy czasem źle zrozumiani, lub odbieramy zniekształcone informacje od innych. Dlaczego tak się dzieje?
To co dla jednego jest oczywiste i pewne, dla innego już takie nie jest, a co za tym idzie jeżeli ja powiem do Adama: "Widziałem dziś najlepszy samochód na świecie", to on zapewne pomyśli o Audi R8, a ja pomyślę o Porsche 911, bo wiadomo, że Porsche jest najlepsze ;-).
Różne osoba słysząc o "najlepszym samochodzie", może wyobrazić sobie, kompletnie inną markę niż ja, gdyż użyłem słowa "najlepszy", które może tyczyć się osiągów, a równie dobrze designu, lub ceny.
Przez to uogólnienie mój komunikat był nieprecyzyjny.
Istnieją 3 podstawowe zniekształcenia, tworzone podczas naszej komunikacji:
a) usunięcie
Powstaje wtedy kiedy, akcentujesz tylko pewną część informacji, nie zwracając uwagi na pozostałe jej części.
Przykład: Opowiadasz o wakacjach, w której akcentujesz, co robiłeś, a nie informujesz, gdzie te wakacje tak naprawdę spędziłeś.
b) zniekształcenie
Zachodzi wtedy, kiedy samodzielnie interpretujesz konkretne fakty.
Przykład: Facet, który powie kumplowi, że kupił jasnoczerwony sweter, a tak naprawdę będzie on ciemno różowy :)
c) generalizacja
dotyczy sytuacji, w której na podstawie pojedynczych informacji, budujesz opinię, lub przekonanie na dany temat, którego ta informacja dotyczyła.
Przykład: Rozstałeś się z brunetką, więc stwierdzasz, że wszystkie brunetki są takie same.
d) nominalizacja
forma generalizacji, polegająca na przekształceniu czasownika w rzeczownik.
Przykład: "Masz złą pamięć", a przecież pamięć nie jest rzeczą, aby ją mieć.
Aby raz na zawsze wyeliminować tego typu problemy komunikacji, skorzystaj z metamodelu.
Czym jest meta model?
Jest to narzędzie w postaci pytań, które pomagają "wycisnąć" wszystkie informacje od swojego rozmówcy, a co ważne pomaga zwalczać demagogie i złe przekonania.
Jakie są to pytania?
Pytania, które pomogą Ci dojść do sedna sprawy, a czasem nawet zmienić pogląd rozmówcy to:
A co konkretnie?
W jaki sposób?
Które dokładnie?
Dlaczego?
Skąd wiesz?
Według kogo?
Itp.
W jakich konkretnie sytuacjach tego używać?
- "Nic mi się nie udaje!"
- "Co konkretnie Ci się nie udaje?"
- "Zachowujesz się niestosownie!"
- "Co konkretnie jest niestosowne w moim zachowaniu?", lub:
- "Według kogo zachowuje się niestosownie?"
- "Wszyscy faceci to świnie!"
- "Skąd wiesz, znasz wszystkich facetów?
- "Znowu masz tą głupią czapkę!
- "Na jakiej podstawie twierdzisz, że jest głupia?"
- "Co konkretnie jest w niej głupiego?"
- "Jesteś za młody aby to zrozumieć"
- "Za młody w stosunku do kogo?"
-"Zawsze się spóźniasz!"
- "Czy nie bywają sytuacje w których tak nie jest?"
-"Mam depresję." (nominalizacja)
-"Tak, to mi ją daj ;-)"
- "Ty to masz szczęście!"
- "Myślisz, że je rano kupiłem w warzywniaku?"
I setki innych przykładów.
Sęk w tym, aby dopytać się o szczegóły, które zniszczą generalizacje, usunięcia, zniekształcenia, czy generalizacje
Ważne jest to, aby pytania zadawać możliwie uprzejmie, oraz z wyczuciem.
Czasem nie musisz od razu zadawać pytania, tylko wstawić zdanie przed.
Czyli, jeżeli ktoś powie "Wszystkie blondynki to idiotki", to możesz mu odpowiedzieć:
"Faktycznie znam wiele mało bystrych blondynek, ale czy jesteś pewien, że wszystkie kobiety o blond włosach są głupie?"
O metamodelu można by pisać i pisać, kiedyś może zrobimy z Adamem szkolenie z sofizmatów i metamodelu. Tymczasem zapraszam Cię do obejrzenia mapy Adama:
http://nlppower.pl/5metamodel.pdf
Lekcja 6
Model Miltona, to moja ulubiona "zabawka" z NLP.
Przydaje się każdego dnia i warto go znać, po to, aby być:
- lepszym negocjatorem, wszak negocjujemy stale i wciąż w każdej dziedzinie życia.
- świadomym tego, kiedy próbuje się nas zmanipulować
Zanim nauczysz się podstawowych założeń i sposobów wykorzystywania modelu Miltona, przedstawię Ci kilka informacji na temat osoby, na podstawie pracy, której powstał ów model.
Tą osobą jest Milton Erickson.
Jego życie jest dosyć ciekawe, jednak nie będę tutaj o nim pisał, podam Ci tylko kilka faktów, które warto znać. Zatem Milton Erickson był:
- psychiatrą i lekarzem rodzinnym
- hipnoterapeutą
- autorem 140 artykułów na temat psychoterapii i hipnozy klinicznej
- rewolucjonistom w dziedzinie hipnozy i hipnoterapii
- inwalidą - 15 ostatnich lat spędził na wózku, co jednak nie utrudniało mu jego pracy.
Na świecie istnieje ponad 120 instytutów ericksonowskich, a sam Milton, stał się istną legendą.
Czym jest model Miltona?
Jest to zbiór słów i konstrukcji lingwistycznych, mających na celu wprowadzenia odbiorcę komunikatu w trans hipnotyczny.
Brzmi dziwnie? :-) Jeżeli tak, to dlatego, że trans może kojarzyć Ci się z zegarkiem na łańcuchu i tekstem "Kiedy doliczę do 3 i potem śpij - zaśniesz... 3...2...1... śpij!"
To obraz hipnozy z filmów, nie mających dużo wspólnego z prawdziwą hipnozą. Trans to coś absolutnie normalnego i wchodzimy w niego co średnio co kilka minut. Czy zdarzyło Ci się kiedyś, być przed komputerem i nie słyszeć jak ktoś do Ciebie coś mówi, bo byłeś tak skupiony na treściach płynących z monitora? Jeżeli tak, to byłeś w transie.
Przykłady można by mnożyć, jednak nie jest to przedmiotem tej lekcji
Zatem teraz będziesz uczył się modelu Miltona.
1. Używanie imiona rozmówcy.
Osoba z którą rozmawiasz lepiej się czuje i lepiej przyswaja to co mówisz, kiedy używasz jej imiona. Jednak na pewno zdarzyło Ci się rozmawiać z kimś, kto często wymienił Twoje imię, co powodowało Twój dyskomfort i brak zaufania.
Dlatego trzeba to robić z umiarem. Z badań wynika, że najlepiej podczas rozmowy 3 razy wymienić imię rozmówcy. Najlepiej jest to zrobić na początku, w trakcie i na końcu rozmowy, na zasadzie: "Cześć Hermegildo! (...) A powiedz mi Hermegildo jak to jest z (...) Dzięki za rozmowę, Hermegilda, trzymaj się!"
2. Presupozycje.
Presupozycje to ukryte założenia w zdaniu.
W prawie każdym zdaniu jest jakaś prezupozycja. Jeżeli powiesz:
"Alojzy pomógł starszej kobiecie"
Zakładasz, że:
- Istnieje jakiś Alojzy
- Alojzy jest pomocny
- Istnieje starsza kobieta
- Kobieta jest starsza, co może oznaczać, że ma 100 lat, a może mieć np. 19 lat, jeżeli przyjmujemy, że Alojzy ma 18 i że kobieta jest starsza od niego.
Niektóre rzeczy są po prostu tak oczywiste, że nie mówi się ich w zdaniach.
Osoba, z którą rozmawiasz podświadomie akceptuje te założenia.
Zatem sęk w tym, aby presupozycje użyć do konkretnego celu.
W trzecim akapicie napisałem: "Zanim nauczysz się", to była presupozycja czasu.
Założyłem, że nauczysz się czegoś, uznając to za oczywiste, a zaraz potem podałem komunikat na którym Twój świadomy umysł się skupił, czyli: "przedstawię Ci kilka informacji".
Jeżeli wcześniej nie uczyłeś się o modelu Miltona, to informacje o tym, że nauczysz się czegoś zakodowałeś w podświadomości. Tak działał właśnie Ericsson - wrzucał swoim pacjentom komunikaty do podświadomości, która wiedziała jużci ma z tym zrobić.
- Presupozycje czasu
Używając słów i zwrotów:
"w chwili gdy", "Zanim", "podczas", "po", "w trakcie", możesz zasugerować rozmówcy, że coś się stanie w czasie. Jak tego użyć w zdaniu?
Zacznij od presupozycji z komunikatem, który chcesz przekazać, a później podaj informacje dla świadomości.
Przykłady:
"W chwili gdy uświadomisz sobie, że to co mówię ma sens, będziesz bardzo zadowolony"
"Podczas gdy chłoniesz wiedzę z tej lekcji, stajesz się coraz mądrzejszy"
"Po przeczytaniu całego kursu, staniesz się naprawdę kompetentny"
"W trakcie gdy będziesz na moim szkoleniu, poszerzysz znacznie swoją wiedzę"
- Presupozycje liczbowe (porządkowe)
Do presupozycji liczbowych wykorzystuje się takie zwroty jak:
"pierwszy", "ostatni", "kolejny", "następny"
Przykłady:
"Jaki podać pierwszy drink?"
"Kto zada ostatnie pytanie?"
"Kiedy kolejny raz przeczytasz tę lekcję, stanie się ona o wiele prostsza do zrozumienia"
"Gdy następnym razem zapiszesz się na mój e-kurs, dostaniesz kolejną porcję ciekawej wiedzy"
Przećwicz sobie te presupozycje na innych przykładach.
Jutro dowiesz się (presupozycja :-)), jakie są inne rodzaje presupozycji, oraz czym są predykaty. Na koniec jutrzejszej lekcji otrzymasz mapę myśli zawierającej cały model Miltona.
Lekcja 7
gotowy na kolejną porcję wiedzy z zakresu Modelu Miltona?
Świetnie, zatem czas na:
Predykaty.
Są to słowa pozwalające na rozpoznanie systemu reprezentacji danej osoby, czyli mówiąc po ludzku: Predykaty są to słowa, pozwalające na dowiedzenie się jaki zmysł jest najbardziej wyostrzony u danej osoby.
Zapewne słyszałeś o tym, że w zależności od upodobań naszego umysłu, ludzi dzielimy na
a) słuchowców
b) kinestetyków (czuciowców)
c) wzrokowców
Tak jednak nie jest do końca! Większość osób ma "mixa", czyli korzysta z każdego systemu reprezentacji mniej więcej po równo. Wiadomo, że podczas seksu jesteś bardziej kinestetykiem, a na koncercie, bardziej słuchowcem, natomiast większość osób korzysta równomiernie z systemów reprezentacji. Co najwyżej jeden z nich się nieco wyróżnia, jednak nie ma to aż tak dużego znaczenia.
ALE
Są wyjątki. Niektóre osoby zdecydowanie są ukierunkowane na jeden z 3 zmysłów.
Poza tym jeżeli dana osoba, ma chociaż jeden zmysł bardziej czuły od innych, to też może okazać się to przydatne.
Teraz pojawiają się 2 pytania:
1. Jak rozpoznać system reprezentacji danej osoby
Aby rozpoznać preferencje danej osoby, po prostu jej SŁUCHAJ i zwracaj uwagę predykaty, czyli słowa przez nią wypowiadane, związane z danym zmysłem.
Przykłady:
a) Słuchowiec: głośny, wypowiadać, dyskutować, wymawiać, opowiadać, dźwięk, dzwonić w uszach, słyszeć
b) Kinestetyk: czuć, twardy, trzymać, dotykać, koncentrować, załapać, intuicja, zmieniać, poczuć
c) Wzrokowiec: widzieć, przyglądać się, zauważyć, oglądać, horyzont, punkt widzenia, światopogląd, zlokalizować
2. Co daje mi wiedza o tym, że ktoś jest np. wzrokowcem?
Możemy za pomocą predykatów bardziej trafić do niego ze swoim komunikatem.
Rozmawiając ze słuchowcem możesz mówić:
"POSŁUCHAJ mnie, wiem, że na DŹWIĘK telefonu, od razu myślisz o nim, ale warto WSŁUCHAĆ się w GŁOS rozsądku"
"Powiem Ci to GŁOŚNO i WYRAŹNIE"
Jeżeli chcesz się lepiej komunikować z czuciowcem możesz do niego mówić:
"Wiesz co, WCZUŁEM się w to i myślę, że lepiej TRZYMAĆ się Twojej wersji"
"CZUJĘ, że to będzie TWARDY orzech do zgryzienia"
Natomiast w przypadku wzrokowca zdania powinny być w stylu:
"ZAUWAŻ, że to naprawdę DUŻY problem i teraz stoimy w martwym PUNKCIE"
"Ja to WIDZĘ inaczej, pozwól, że Ci to ROZJAŚNIĘ"
Przy odrobinie praktyki, będziesz bez problemu rozpoznawał systemu reprezentacji i dopasowywał się do nich.
Predykaty, predykatami, ale warto abyś zapamiętał następujące słowa:
Radość
Miłość
Satysfakcja
Ciekawość
Kreatywność
Doświadczenie
Szczęście
Wolność
Wiedza
Zaufanie
Relax
Okazało się, że na te słowa jesteśmy najbardziej "wrażliwi", więc jeżeli chcesz skupić uwagę swojego rozmówcy, to użyj jednego z wyżej wymienionych wyrazów. Dzięki temu na pewno zyskasz jego ciekawość.
Natomiast jeżeli chcesz trafiać uniwersalnie do każdego używaj nieprecyzyjnych czasowników.
Zamiast powiedzieć, że masz "Doła jak stodoła", powiedz "Mam ogromnego doła", dzięki temu każdy sobie w swojej skali wyobrazi na ile on jest duży.
Nieprecyzyjne czasowniki to przykładowo:
Wierzyć
Pomagać
Żyć
Pamiętać
Zastanawiać się
Doświadczyć
Wiedzieć
Tyle na dziś Tomaszu . Jutro dowiesz się czym są submodalności, oraz poznasz moją ulubioną technikę z nią związaną.
Tymczasem zobacz sobie mapę myśli obejmującą tą i poprzednią lekcje:
http://nlppower.pl/6Modelmiltona.pdf
Lekcja 8
Jak zwykle bez wstępów i przeciągania - od razu konkrety.
Dziś dowiesz się o SUBMODALNOŚCIACH.
Wiele naprawdę ważnych technik NLP bazuje na submodalnościach.
Są to parametry, którymi określamy nic innego jak myśli w naszej głowie.
Aby wytłumaczyć Ci to, zrobimy małe doświadczenie.
Wyobraź sobie najlepszy moment, chwilę z ostatnich wakacji.
I teraz zaczniemy opisywać ten obraz wykorzystując wszystkie 3 systemu reprezentacji.
Zaczniemy od submodalności wzrokowych.
W swojej głowie robisz pewien obraz ten sytuacji i teraz określ
1. W jakiej odległości od Ciebie znajduje się ten obraz Oczywiste jest to, że jest on w Twojej głowie, jednak jeżeli masz sobie wyobrazić gdzie on jest - 10 centymetrów od Ciebie, metr, a może kilka metrów?
2. Gdzie konkretnie w przestrzeni jest ten obraz Może być po prawej, po lewej, na dole, lub u góry.
3. Jakiej wielkości jest ten obraz?
4. Podaj konkretne wymiary, oraz czy jest on w jakiejś ramce, czy też niekoniecznie, być może jest panoramiczny.
5. Jaki jest obraz? Kolorowy, czy czarnobiały.
Być może jest on w sepii, lub ma poświatę jakiegoś koloru.
6. Jest jasny, czy ciemny?
7. Jest ostry, czy nieostry – rozmazany.
8. Czy ten obraz jest ruchomy - w formie filmu, czy też jest to statyczne zdjęcie
9. Czy widzisz go w "3D", czy jest on płaski.
10. Czy ten obraz jest w asocjacji, czy dysocjacji.
Asocjacja - widzenie własnymi oczami
Dysocjacja - widzenie siebie oczami obserwatora.
Na początku z niektórymi parametrami możesz mieć problem.
Jeżeli w ogóle ciężko Ci sobie wyobrażać szczegóły danego obrazu w głowie, to rób ćwiczenia:
Weź jakąkolwiek rzecz do ręki i przyjrzyj się jej dokładnie, a następnie zamknij oczy i postaraj się jak najlepiej odwzorować w głowie szczegóły tej rzeczy. Jeżeli masz z czymś problem – otwórz oczy, przyjrzyj się jeszcze raz i tak, aż do momentu, w którym nie zapamiętasz niemalże idealnie. Co jakiś czas powtarzaj ćwiczenia z innym przedmiotem.
Pora na submodalności słuchowe.
Zastanów się czy:
1. Obrazowi towarzyszą jakieś dźwięki? Określ je.
2. Jak głośny jest ten dźwięk?
3. Jaki, jest rytm, tempo tego dźwięku?
Po określeniu submodalności związanych z dźwiękami zacznij określać submodalności kinestetyczne. Wczuj się i określ:
1. Czy czujesz coś w ciele?
2. Gdzie konkretnie pojawia się to uczucie?
3. Czy jest ono przyjemne, czy też nie?
4. Czy to uczucie się zmienia, być może jest to jakiś nacisk, który pulsuje, albo coś co się przemieszcza?
5. Czy czujesz podwyższoną, lub obniżoną temperaturę?
6. Jak tam Twoje serducho?:) Jak bije?:)
Pamiętaj, że określanie submodalności jest jak jazda autem - im dłużej się tym bawisz, tym lepsze masz efekty.
Co dają submodalności? Wykorzystuje się je w wielu technikach NLP.
Jeżeli mamy jakieś złe skojarzenia z czymś to możemy zmienić submodalności w głowie. Zmieniamy każdą submodalność na skrajnie inną - zamiast jasnego obrazu - ciemny, zamiast filmu -obraz, zamiast cichego dźwięku - głośny itp. Jednak tego najlepiej nauczyć się przy człowieku, a nie przy komputerze.
Natomiast teraz poznasz technikę "Kółeczko doskonałości"
Metoda o której teraz przeczytasz jest, bardzo odprężająca i przyjemna. Polega na pracy z wyobraźnią. Co ciekawe nie widziałem jeszcze w Internecie jej opisu, więc jesteś jedną z nielicznych osób, które mają okazje dowiedzieć się na czym polega i jak działa "Kółeczko doskonałości".
Aby móc korzystać z kółeczka, najpierw trzeba je stworzyć.
Przed rozpoczęciem tego ćwiczenia, pamiętaj, że pierwsze co Ci przyjdzie do głowy jest najlepsze – korzystaj z submodalności. Jeżeli nie chcesz mieć w swoim kółeczku danego elementu, to po prostu go pomiń, jednak warto się wysilić i wyobrazić sobie każdy element.
Ważne jest to, abyś dokładnie wczuł się w Twoje wyobrażenia, przeżył je, zobaczył, poczuł. Ma do być po prostu jak najbardziej namacalne. Co ja Ci będę tłumaczył – już wiesz na czym polegają submodalności ;-). Wykonaj dokładnie każdy punkt, a poczujesz niesamowity przypływ sił i motywacji.
Zacznij od razu:
1. Wstań i wyobraź sobie na podłodze kółeczko.
To kółeczko już za chwilę da Ci ogromną dozę tego czego chcesz – motywacji, energii, odwagi, kreatywności. Ja opiszę to na przykładzie motywacji.
Pomyśl jest ono wielkości, jaki ma dokładnie kształt, kolor, oraz ewentualnie wzory i fakturę. Kółeczko może mieć dowolne kolory i wzory. Wszystko zależy od Ciebie. Następnie zrób duży krok przed siebie i wejdź w kółeczko, postój kilka sekund i cofając się, wyjdź z niego.
2. Patrząc na te kółeczko, które jest przed Tobą pomyśl jakie otoczenie wokół kółeczko sprawiłoby, że czułbyś się dobrze... czułbyś się zmotywowany? Wyobraź sobie cokolwiek, co by Cię motywowało. Może to być stadion kibiców dookoła, las, morze, cokolwiek co dodaje Ci sił. Kiedy już to zrobisz wejdź w te kółeczko, wyobrażając sobie to co jest dookoła i tak jak ostatni postój kilka sekund i wyjdź z Twojego kółeczka.
3. Pora na dodanie dowolnej muzyki, lub dźwięków. Może to być kawałek, który Cię nakręca, może to być odgłos jakiejś maszyny, szum fal... cokolwiek, co jest dobre dla Ciebie. Wyobraź to sobie, wejdź do kółeczka i dołóż ten element, usłysz wyraźnie wszystkie dźwięki, wsłuchaj się w nie, a następnie wyjdź.
4. Teraz wyobraź sobie, że masz obok siebie, lub w ręce jakieś akcesorium, lub akcesoria, które dadzą Ci jeszcze więcej motywacji. Kiedy już znajdziesz takie przedmioty, wejdź do kółeczka wyobrażając sobie, to co wcześniej + pomyślane przed chwilą przedmioty, postój chwilkę i wyjdź z niego.
5. Jeżeli chcesz mieć obok siebie, lub za sobą jakąś osobę, która doda Ci energii, to ponownie wejdź do kółeczka pamiętając o wszystkich elementach które dodałeś wcześniej (otoczenie, akcesoria, dźwięki, dodaj do nich osobę i tak jak w poprzednich krokach, postój chwilę wyobrażając sobie to dokładnie, a następnie wyjdź z kółeczka.
6. Być może masz taki zapach, które od razu dobrze Cię nastraja? Perfum? Owoc? Potrawa? Jeżeli tak to wiesz co robić! Wejdź w kółeczko i dodaj do całości zapach! Poczuj go wyraźnie, zrób głęboki oddech. Kiedy już sobie to wyobraziłeś cofnij się.
7. Jeżeli czujesz się dobrze, to popatrz na miejsce gdzie leży Twoje kółeczko, a następnie zrób gest ręką tak jakbyś brał je w dłoń i chował do kieszeni.
Świetnie, masz już swoje kółeczko w kieszeni! Co dalej?
Teraz za każdym razem kiedy będziesz potrzebował więcej energii i motywacji, wyciągnij swoje kółeczko, rzuć je na podłogę wejdź w nie i zobacz co Cię otacza, kto tam jest, jakie rzeczy masz wokół siebie, co słyszysz, jakie zapachy czujesz i... poczuj się dobrze!
Pamiętaj, aby pobrać mapy (tak – dziś masz aż dwie!) myśli do tej lekcji
1. Submodalności: http://nlppower.pl/8Submodalnosci.pdf
2. Kółeczko doskonałości: http://nlppower.pl/koleczko.pdf
Jutro ostatnia lekcja - Planowanie, oraz stawianie i osiąganie celów!
Lekcja 9
Ostatnio wyznaczanie celów jest... modne. Dużo się mówi o różnych metodach i sposobach.
Zanim przeczytasz 12 najważniejszych pytań odnośnie Twoich planów, zapoznaj się z najpopularniejszą metodą wyznaczani celów - SMART.
Nazwa zabrała się od pierwszych liter wyrazów. W tym przypadku są to anglojęzyczne frazy: simple, measurable, achievable, relevant, timely defined.
Metoda składa się z 5 podpunktów:
Simple (prosty) - jego zrozumienie nie powinno stanowić kłopotu, sformułowanie powinno być jednoznaczne i nie pozostawiające miejsca na luźną interpretację,
Measurable (mierzalny) - sformułowany, tak aby można było łatwo wyrazić stopień realizacji celu, lub przynajmniej umożliwić jednoznaczną "sprawdzalność" jego realizacji. Najlepiej "mierzalność" określać liczbami.
Achievable (osiągalny) - nie możesz bujać w obłokach. Cel ma być ambitny, ale osiągalny. Mierz tylko trochę wyżej niż myślisz, że jesteś w stanie osiągnąć.
Relevant (istotny) - musisz ustalić cel, który jest ważny dla Ciebie. Pamiętaj, że to ma być głównie Twój cel, a nie znajomych, czy rodziny.
Timely defined (określony w czasie) - cel powinien mieć dokładnie określony horyzont czasowy w jakim zamierzamy go osiągnąć.
To podstawowy model wyznaczania celu. Jednak został on wzbogacony o 2 dodatkowe podpunkty, z których jeden jest niesamowicie istotny.
Oto rozszerzenie (ER):
Exciting (ekscytujący) - cel musi Cię dosłownie podniecać, fascynować. To coś więcej niż istotny cel, to cel budzący emocje.
Recorded (zapisany) - jeden z ważniejszych punktów planowania - zapisanie. Cel zapisany staje się dla Ciebie ważniejszy. Poza tym możesz częściej do niego wracać.
Oczywiście swój cel planujesz w kalendarzu, lub na kartce.
Od siebie dodam, że cel ma być w trybie dokonanym, czyli nie "będę miał", a "mam", nie "schudnę", a "ważę" itp.
Tyle w kwestii metody SMART, a teraz coś konkretniejszego:
12 pytań, które musisz sobie zadać zanim wyznaczysz sobie cel. Jest to tak naprawdę rozwinięcie metody SMART(ER).
Zapisz na kartce swój konkretny cel, a następnie po kolei - pytania i odpowiedź.
Po odpowiedzeniu na te 12 pytań, będziesz wiedział dużo więcej o tym co i jak chcesz osiągnąć. Zatem do dzieła:
1. Co konkretnie chcę osiągnąć?
2. Jak będę wiedział, że osiągnąłem swój cel?
3. Kiedy osiągnę swój cel?
4. Z kim osiągnę swój cel?
5. Jak osiągnięcie mojego celu, konkretnie wpłynie na moje Zycie?
6. Jak osiągnięcie mojego celu wpłynie na moją rodzinę i inne części mojego życia?
7. Czy mój cel jest wart każdego, nawet najtrudniejszego kroku, aby go zrealizować?
8. Kiedy osiągnę swój cel, co jeszcze poprawi się w moim życiu?
9. Co mnie powstrzymuje, aby osiągnąć ten cel już teraz?
10. Jakie zasoby już posiadam, aby osiągnąć swój cel?
11. Jak osiągnę swój cel?
12. Jaki jest pierwszy krok, aby go osiągnąć?
Dodatkowo, aby sprawdzić, czy Twój cel jest naprawdę ważny, zadaj sobie 2 pytania:
1. Co się stanie jak osiągnę cel?
2. Co się stanie jak nie osiągnę celu?
Dzięki takiemu arsenałowi pytań będziesz miał diametralnie większe szanse na mądre podejście do tego co planujesz, oraz do realizacji swojego planu.
Tylko 3% osób zapisuje na kartce swoje cele – dołącz do intelektualnej elity.
Zobacz mapkę Adama: http://nlppower.pl/9cele.pdf
Tym optymistycznym akcentem dziękuję Ci za skorzystania z naszego kursu, w imieniu swoim i Adama. Jestem pewien, że przekazaliśmy Ci sporo ciekawej wiedzy.
Mam nadzieję, że będziemy mogli jeszcze w przyszłości razem z Tobą rozwijać się i poznawać świat.
Pozdrawiamy jak zwykle ciepło,
Adam Przemyk i Kacper Bisanz,
http://nlppower.pl