UKŁAD TĘTNICZY

1. Aorta:

• tętnica główna

• wychodzi z komory lewej

• wielki pień tętniczy od którego odchodzą inne naczynia zaopatrujące ustrój w tlen

• długość 50 cm

• rozdwojenie aorty - t. biodrowa wspólna (prawa i lewa), dzieli się na:

• t. biodrowa wewnętrzna - unaczynia trzewia miednicy małej

• t. biodrowa zewnętrzna - przewodzi więzadło pachwinowe i zmienia nazwę na t. udową)

• dzieli się na trzy główne części:

• aorta wstępująca

• łuk aorty

• aorta zstępująca (aorta piersiowa i aorta brzuszna)

2. Aorta wstępująca:

• zaczyna się zgrubieniem - tzw. opuszka aorty

• biegnie wewnątrz worka osierdziowego

• odchodzą od niej dwie gałęzie:

• t. wieńcowa prawa

• t. wieńcowa lewa

3. Łuk aorty:

• długość ok. 5-6 cm

• biegnie w lewo i ku tyłowi

• dochodzi do kręgosłupa

• przebiega łukowato

• od wypukłości łuku odchodzą trzy duże pnie tętnicze od strony prawej do lewej:

• pień ramienno-głowowy

• t. szyjna wspólna (prawa i lewa)

• t. podobojczykowa wspólna (prawa i lewa)

4. Pień ramienno-głowowy:

a) strona prawa:

• t. szyjna wspólna prawa

• t. podobojczykowa prawa

• t. kręgowa prawa

b) strona lewa:

• t. szyjna wspólna lewa

• t. podobojczykowa lewa

• t. kręgowa lewa

5. Tętnica szyjna wspólna:

• w miejscu podziału występuje rozszerzenie - zatoka szyjna

• dzieli się na:

a) t. szyjna zewnętrzna - unaczynia całą trzewioczaszkę:

• t. tarczowa górna

• t. twarzowa

• t. potyliczna

• t. szczękowa (gałąź końcowa)

• t. skroniowo-powierzchowna (gałąź końcowa)

b) t. szyjna wewnętrzna - koło tętnicze mózgu, nie oddaje żadnych obocznic, biegnie bezpośrednio do koła podstawy mózgu:

• t. przednia mózgu

• t. środkowa mózgu

• t. tylna mózgu

• t. podstawna

• t. kręgowa (odchodzi od t. podobojczykowej, zlewa się w jedno duże naczynie)

• t. łącząca przednia

• t. łącząca tylna

6. Aorta piersiowa:

• jest przedłużeniem łuku aorty

• przebiega w śródpiersiu dolnym

• oddaje gałęzie ścienne

• tt. międzyżebrowe tylne

7. Aorta brzuszna:

• pień trzewny (głównie naczynia trzewne jelit)

• biegnie wzdłuż kręgosłupa do czwartego kręgu lędźwiowego

• oddaje gałęzie ścienne o trzewne

• naczynia segmentarne to tt. nerkowe i tt. lędźwiowe

gałęzie nieparzyste:

• pień trzewny

• t. krezkowa górna

• t. krezkowa dolna

gałęzie parzyste:

• tt. nerkowe

• tt. nadnerczowe środkowe (lędźwiowe)

• tt. jądrowe

• tt. jajnikowe

pozostałe gałęzie:

• t. żołądkowa wspólna (prawa i lewa)

• t. żołądkowo-dwunastnicza

• t. wątrobowa wspólna (oddaje t. żołądkową prawa i t. żołądkową dwunastniczą i przyjmuje nazwę - t. wątrobowa właściwa)

• t. śledzionowa

8. Tętnica krezkowa górna:

• przechodzi pod trzonem trzustki

• główne naczynie unaczyniające trzustkę, ¾ jelita grubego, całe jelito cienkie

• tt. jelita czczego

• tt. jelita krętego

• t. krętniczo-okrężnicza

• t. okrężnicza prawa

• t. okrężnicza środkowa

9. Tętnica krezkowa dolna:

• lewa połowa okrężnicy

• odgałęzia się od aorty na wysokości środka trzeciego kręgu lędźwiowego

• tt. esicze

• t. okrężnicza lewa

• t. odbytnicza górna

10. Unaczynienie tętnicze kończyny górnej:

• pień ramienno-głowowy

• t. szyjna wspólna prawa

• t. podobojczykowa prawa

• t. pachowa (jest przedłużeniem t. podobojczykowej prawej, przebiega przez dół pachowy)

• t. ramienna

• t. głęboka ramienia - dzieli się w dole łokciowym na:

• 
  t. łokciową

• t. promieniową

• łuk dłoniowy powierzchowny

• łuk dłoniowy głęboki

11. Dalszy podział unaczynienia tętniczego kończyny górnej - t. promieniowa:

• t. promieniowa + gałąź dłoniowa głęboka t. łokciowej >>> łuk dłoniowy głęboki - odchodzą od niego:

• 3 tt. dłoniowe wspólne palców - każda z nich dzieli się na:

• 2 tt. dłoniowe własne palców

12. Dalszy podział unaczynienia tętniczego kończyny górnej - t. łokciowa:

• t. łokciowa + gałąź dłoniowa powierzchowna t. promieniowej >>> łuk dłoniowy powierzchowny - odchodzą od niego:

• 3 tt. dłoniowe śródręcza - łączą się one następnie z tt. dłoniowymi wspólnymi palców

13. Unaczynienie tętnicze kończyny dolnej:

• aorta

• aorta zstępująca

• aorta brzuszna

• tt. biodrowe wspólne (prawa i lewa)

• t. biodrowa wewnętrzna

• t. biodrowa zewnętrzna

• t. udowa

• t. głęboka uda (unaczynia tylna grupę mięśni uda, to główne naczynie odżywcze, najpóźniej przechodzi do dołu podkolanowego, podlega procesom miażdżycy)

• t. podkolanowa - dzieli się na:

• t. piszczelową tylną

• t. piszczelową przednią (na niej można zbadać tętno na stopie)

14. Dalszy podział unaczynienia tętniczego kończyny dolnej - t. piszczelowa tylna:

• t. piszczelowa tylna - rozgałęzia się na:

• 
  t. strzałkową

• t. podeszwowa boczna

• t. podeszwowa przyśrodkowa

• łuk podeszwowy - odchodzą od niego:

• 4 tt. podeszwowe śródstopne

• 4 tt podeszwowe własne palców

15. Dalszy podział unaczynienia tętniczego kończyny dolnej - t. piszczelowa przednia:

• t. piszczelowa przednia

• t. grzbietowa stopy (jest przedłużeniem t. piszczelowej przedniej)

• t. łukowata

• łuk grzbietowy powierzchowny

• tt. grzbietowe śródstopia

• tt. grzbietowe palców

UKŁAD ŻYLNY

1. Podział:

• żyły powierzchowne (skórne), np.

• ż. odpiszczelowa

• ż. odstrzałkowa

• żyły głębokie - np.

• stopy (podwójne)

• podudzia (podwójne)

• uda (pojedyncza)

2. Powięź - jest granicą pomiędzy układem żył powierzchownym, a głębokim:

• powyżej powięzi - układ powierzchowny

• poniżej powięzi - układ głęboki

3. Połączenie żył głębokich i żył powierzchownych:

• ż. powierzchowna

• ż. łącząca

• ż. przeszywająca

4. Kończyna górna - przepływ krwi przez układ żż. powierzchownych - od układu głębokiego do powierzchownego:

• żż. powierzchowne:

• ż. odłokciowa

• ż. odpromieniowa

• ż. pośrodkowa łokcia

• żż. głębokie:

• ż. ręki

• ż. przedramienia

• ż. ramienia

• ż. szyjna wewnętrzna (napływa nią krew z głowy)

• ż. podobojczykowa

• ż. ramienno-głowowa

• ż. główna górna (zbiera krew z górnych części ciała)

• ż. nieparzysta

• ż. nieparzysta krótka

• żż. wątrobowe:

• ż. wątrobowa lewa

• ż. wątrobowa prawa

• ż. wątrobowa środkowa

5. Kończyna dolna - przepływ krwi z układu powierzchownego do układu głębokiego - 70% krwi płynie układem żył głębokich i łączącej:

• żż. powierzchowne:

• ż. odpiszczelowa

• ż. odstrzałkowa

• żż. głębokie - mają liczne zastawki, przebiegają miedzy mięśniami, które tłoczą krew ku górze:

• ż. biodrowa wspólna

• ż. główna dolna

6. Układ wrotny:

• ż śledzionowa

• ż. krezkowa górna

• ż. krezkowa dolna

• te trzy żyły tworzą żyłę wrotną, która wnika do wątroby i doprowadza do niej krew.

7. Choroba żylna:

• zakrzepowa

• uszkadza nabłonek żył

• krew żylna z kończyny dolnej siłą grawitacji spada w dół i niszczy zastawki

• prowadzi to do powstania rozszerzeń i zniekształceń żył czyli do powstania żylaków:

• zakrzepica powierzchowna - żylaki na wierzchu

• zakrzepica głęboka - poważna

8. Pień płucny - zamknięcie go w 50% prowadzi do śmierci w ciągu 3-4 min bez pomocy lekarskiej.

obie tętnice zespalają się na dłoni w :

obie tętnice zespalają się i tworzą:

---