Układ krwionośny

Układ krwionośny

Aorta

Aorta



aorta wstępująca

aorta wstępująca

(

(

aorta ascendens

aorta ascendens

),

),



łuk aorty

łuk aorty

(

(

arcus

arcus

aortae

aortae

)

)



aorta zstępująca

aorta zstępująca

(

(

aorta descendens

aorta descendens

),

),

w

w

której wyróżniamy dwie

której wyróżniamy dwie

części :

części :



-

-

aortę piersiową

aortę piersiową

(

(

aorta thoracica

aorta thoracica

)

)



-

-

aortę brzuszną

aortę brzuszną

(

(

aorta abdominalis

aorta abdominalis

)

)

Aorta wstępująca

Aorta wstępująca



wychodzi z lewej komory serca (jej

wychodzi z lewej komory serca (jej

ujście rzutujemy za mostkiem na

ujście rzutujemy za mostkiem na

wysokości III przestrzeni

wysokości III przestrzeni

międzyżebrowej. Stąd biegnie do góry

międzyżebrowej. Stąd biegnie do góry

na prawo i do tyłu do wysokości II

na prawo i do tyłu do wysokości II

stawu mostkowo-żebrowego, gdzie

stawu mostkowo-żebrowego, gdzie

przechodzi w łuk aorty. Jest całkowicie

przechodzi w łuk aorty. Jest całkowicie

pokryta workiem osierdziowym.

pokryta workiem osierdziowym.

Oddaje :

Oddaje :

- tętnicę wieńcową prawą

- tętnicę wieńcową prawą

- tętnicę wieńcową lewą

- tętnicę wieńcową lewą

Od tyłu sąsiaduje z lewym

Od tyłu sąsiaduje z lewym

przedsionkiem, oddzielona od niego

przedsionkiem, oddzielona od niego

zatoką poprzeczną osierdzia ; z

zatoką poprzeczną osierdzia ; z

przodu pokrywa ją pień płucny i

przodu pokrywa ją pień płucny i

prawe uszko (wyżej : osierdzie,

prawe uszko (wyżej : osierdzie,

opłucna prawa, przedni brzeg

opłucna prawa, przedni brzeg

prawego płuca, pozostałości grasicy i

prawego płuca, pozostałości grasicy i

tkanka tłuszczowa). Z prawej strony

tkanka tłuszczowa). Z prawej strony

sąsiaduje z żyła główną górną i

sąsiaduje z żyła główną górną i

prawym uszkiem, a z lewej z pniem

prawym uszkiem, a z lewej z pniem

płucnym.

płucnym.

Łuk aorty

Łuk aorty

łączy aortę wstępującą ze

łączy aortę wstępującą ze

zstępującą. Rozpoczyna się na

zstępującą. Rozpoczyna się na

poziomie II stawu mostkowo-

poziomie II stawu mostkowo-

żebrowego po stronie prawej i biegnie

żebrowego po stronie prawej i biegnie

ku górze, ku tyłowi i w stronę lewą do

ku górze, ku tyłowi i w stronę lewą do

przodu od tchawicy oraz lewego

przodu od tchawicy oraz lewego

obwodu przełyku i wreszcie kieruje się

obwodu przełyku i wreszcie kieruje się

ku dołowi, kończąc się na stronie

ku dołowi, kończąc się na stronie

lewej trzonu Th3 lub Th4, gdzie

lewej trzonu Th3 lub Th4, gdzie

przedłuża się w aortę zstępującą.

przedłuża się w aortę zstępującą.

Najwyższy punkt górnego wypukłego

Najwyższy punkt górnego wypukłego

brzegu łuku leży ok. 2 - 3 cm poniżej

brzegu łuku leży ok. 2 - 3 cm poniżej

górnego brzegu mostka. Z przodu i po

górnego brzegu mostka. Z przodu i po

lewej łuk aorty sąsiaduje z : lewą żyłą

lewej łuk aorty sąsiaduje z : lewą żyłą

ramienno-głowową, lewym nerwem

ramienno-głowową, lewym nerwem

błędnym; z tyłu i po prawej sąsiaduje

błędnym; z tyłu i po prawej sąsiaduje

z tchawicą, lewym brzegiem przełyku,

z tchawicą, lewym brzegiem przełyku,

przewodem piersiowym i splotem

przewodem piersiowym i splotem

sercowym.

sercowym.

gałęzie łuku aorty:

gałęzie łuku aorty:



pień ramienno-głowow

pień ramienno-głowow

y

y

( dzieli się na tętnicę

( dzieli się na tętnicę

szyjną wspólną prawą i

szyjną wspólną prawą i

podobojczykowa

podobojczykowa

prawą).

prawą).



tętnica szyjna wspólna

tętnica szyjna wspólna

lewa ( rozwidla się na

lewa ( rozwidla się na

tętnicę szyjną

tętnicę szyjną

wewnętrzną i tętnicę

wewnętrzną i tętnicę

szyjną zewnętrzną).

szyjną zewnętrzną).



tętnica

tętnica

podobojczykowa

podobojczykowa

lewa

lewa

część zstępująca aorty

część zstępująca aorty

,

,

pars descendens

pars descendens

aortae

aortae



część piersiowa aorty

część piersiowa aorty

,

,

pars thoracica aortae

pars thoracica aortae

(dawniej:

(dawniej:

aorta piersiowa

aorta piersiowa

,

,

aorta thoracica

aorta thoracica

)

)

-

-

przebiega w śródpiersiu tylnym. Rozpoczyna

przebiega w śródpiersiu tylnym. Rozpoczyna

się na poziomie Th3 lub Th4, a kończy się w

się na poziomie Th3 lub Th4, a kończy się w

rozworze aortowym przepony na poziomie

rozworze aortowym przepony na poziomie

Th12. Na tym odcinku zwężenie naczynia jest

Th12. Na tym odcinku zwężenie naczynia jest

nieznaczne, choć odchodzące gałęzie są liczne.

nieznaczne, choć odchodzące gałęzie są liczne.

Od przodu do aorty w tym odcinku przylega:

Od przodu do aorty w tym odcinku przylega:

korzeń płuca lewego, osierdzie, przełyk i leżący

korzeń płuca lewego, osierdzie, przełyk i leżący

na nim splot. Od tyłu: kręgosłup, żyła

na nim splot. Od tyłu: kręgosłup, żyła

nieparzysta krótka i żyła nieparzysta krótka

nieparzysta krótka i żyła nieparzysta krótka

dodatkowa Od lewej: lewe płuco i opłucna, a od

dodatkowa Od lewej: lewe płuco i opłucna, a od

prawej: przewód piersiowy i żyła nieparzysta

prawej: przewód piersiowy i żyła nieparzysta



część brzuszna aorty

część brzuszna aorty

,

,

pars abdominalis

pars abdominalis

aortae

aortae

(dawniej:

(dawniej:

aorta brzuszna

aorta brzuszna

,

,

aorta

aorta

abdominalis

abdominalis

)

)

- rozpoczyna się w rozworze

- rozpoczyna się w rozworze

aortowym w przeponie na poziomie Th12,

aortowym w przeponie na poziomie Th12,

następnie biegnie po przedniej powierzchni

następnie biegnie po przedniej powierzchni

kręgów lędźwiowych, nieznacznie przesunięta

kręgów lędźwiowych, nieznacznie przesunięta

w lewo. Kończy się w dolnej części trzonu kręgu

w lewo. Kończy się w dolnej części trzonu kręgu

L4. Po oddaniu wielkich gałęzi (tętnic

L4. Po oddaniu wielkich gałęzi (tętnic

nerkowych, pnia trzewnego i tętnic

nerkowych, pnia trzewnego i tętnic

krezkowych) zmniejsza średnicę o 3-4 mm.

krezkowych) zmniejsza średnicę o 3-4 mm.

Następnie już zachowuje swój wymiar aż do

Następnie już zachowuje swój wymiar aż do

odejścia tętnic biodrowych wspólnych. Aorta

odejścia tętnic biodrowych wspólnych. Aorta

przedłuża się w

przedłuża się w

tętnicę krzyżową pośrodkową.

tętnicę krzyżową pośrodkową.

gałęzie aorty piersiowej

gałęzie aorty piersiowej



gałęzie trzewne:

gałęzie trzewne:



gałęzie oskrzelowe

gałęzie oskrzelowe



gałęzie przełykowe

gałęzie przełykowe



gałęzie

gałęzie

śródpiersiowe

śródpiersiowe



gałęzie osierdziowe

gałęzie osierdziowe



gałęzie ścienne:

gałęzie ścienne:



tętnice międzyżebrowe tyln

tętnice międzyżebrowe tyln

e

e



tętnice

tętnice

podżebrowe

podżebrowe



tętnice przeponowe górne

tętnice przeponowe górne

gałęzie aorty brzusznej:

gałęzie aorty brzusznej:



gałęzie ścienne:

gałęzie ścienne:



tętnice przeponowe dolne

tętnice przeponowe dolne



tętnice lędźwiowe

tętnice lędźwiowe



parzyste gałęzie trzewne:

parzyste gałęzie trzewne:



tętnice

tętnice

nadnerczowe

nadnerczowe

środkowe

środkowe



tętnice nerkowe

tętnice nerkowe



tętnice jądrowe

tętnice jądrowe

lub tętnice

lub tętnice

jajnikowe

jajnikowe



nieparzyste gałęzie trzewne:

nieparzyste gałęzie trzewne:



pień trzewny

pień trzewny



tętnica krezkowa górna

tętnica krezkowa górna



tętnica krezkowa dolna

tętnica krezkowa dolna



gałęzie końcowe:

gałęzie końcowe:



tętnice biodrowe wspólne

tętnice biodrowe wspólne



tętnica krzyżowa pośrodkowa

tętnica krzyżowa pośrodkowa

Pień ramienno-głowowy

Pień ramienno-głowowy



Pień ramienno-głowowy

Pień ramienno-głowowy

dzieli się na

dzieli się na



tętnicę szyjną wspólną prawą i

tętnicę szyjną wspólną prawą i



podobojczykowa prawą.

podobojczykowa prawą.



Tętnica szyjna wspólna prawa w

Tętnica szyjna wspólna prawa w

obrębie szyi rozwidla się na tętnicę

obrębie szyi rozwidla się na tętnicę

szyjną wewnętrzną i tętnicę

szyjną wewnętrzną i tętnicę

szyjną zewnętrzną

szyjną zewnętrzną

.

.

Tętnica szyjna wspólna na swym

Tętnica szyjna wspólna na swym

przebiegu nie oddaje żadnych

przebiegu nie oddaje żadnych

odgałęzień. Tętnica szyjna

odgałęzień. Tętnica szyjna

wewnętrzna jest jednym z głównych

wewnętrzna jest jednym z głównych

naczyń zaopatrujących mózgowie

naczyń zaopatrujących mózgowie

(wspólnie z jednoimienną tętnicą

(wspólnie z jednoimienną tętnicą

strony przeciwnej i tętnicami

strony przeciwnej i tętnicami

kręgowymi wytwarzają

kręgowymi wytwarzają

koło tętnicze

koło tętnicze

mózgu

mózgu

). Tętnica szyjna zewnętrzna

). Tętnica szyjna zewnętrzna

zaopatruje w krew górną część szyi

zaopatruje w krew górną część szyi

i głowę poza mózgowiem.

i głowę poza mózgowiem.

Koło tętnicze mózgu

Koło tętnicze mózgu

, utworzone jest przez tętnice szyjne

, utworzone jest przez tętnice szyjne

wewnętrzne i tętnice podstawową mózgu utworzona z połączenia

wewnętrzne i tętnice podstawową mózgu utworzona z połączenia

tętnic kręgowych

tętnic kręgowych

1. T. łącząca przednia

2a. T.mózgu przednia lewa

2. 2b. T.mózgu przednia prawa

3a. T. mózgu środkowa lewa

3. 3b. T. mózgu środkowa prawa
4. 4a. T. łącząca tylna lewa

4b. T. łącząca tylna prawa
5a. T. mózgu tylna lewa
5b. T. mózgu tylna prawa

6a. Arteria cerebelli superior sinistra
6b. Arteria cerebelli superior dextra

7. T. podstawna

8a. T.szyjna wewnętrzna lewa

8b. T.szyjna wewnętrzna prawa

Tętnica podobojczykowa

Tętnica podobojczykowa

Gałęzie

Gałęzie



tętnica kręgowa

tętnica kręgowa



tętnica piersiowa wewnętrzna

tętnica piersiowa wewnętrzna

zaopatrującą przednią ścianę

zaopatrującą przednią ścianę

klatki piersiowej, przeponę i

klatki piersiowej, przeponę i

śródpiersie.

śródpiersie.



pień tarczowo - szyjny

pień tarczowo - szyjny



pień szyjno-żebrowy

pień szyjno-żebrowy

zaopatrujące

zaopatrujące

dolną część szyi i górną część

dolną część szyi i górną część

klatki piersiowej.

klatki piersiowej.

Tętnica podobojczykowa po

Tętnica podobojczykowa po

przejściu pod obojczykiem staje

przejściu pod obojczykiem staje

się

się

tętnicą pachową

tętnicą pachową

, która w

, która w

jamie pachowej oddaje gałęzie do

jamie pachowej oddaje gałęzie do

bocznej ściany klatki piersiowej i

bocznej ściany klatki piersiowej i

obręczy kończyny dolnej.

obręczy kończyny dolnej.

Tętnica

Tętnica

ramienna

ramienna



Po wyjściu z jamy pachowej i

Po wyjściu z jamy pachowej i

przejściu na ramię staje się ona

przejściu na ramię staje się ona

tętnicą ramienną.

tętnicą ramienną.

Gałęzie tętnicy ramiennej:

Gałęzie tętnicy ramiennej:



Głęboka ramienia

Głęboka ramienia



Poboczna łokciowa górna i dolna

Poboczna łokciowa górna i dolna



Promieniowa

Promieniowa



Łokciowa

Łokciowa

Tętnica ramienna po przejściu do

Tętnica ramienna po przejściu do

dołu łokciowego dzieli się na

dołu łokciowego dzieli się na

dwie tętnice:

dwie tętnice:

promieniową i

promieniową i

łokciową

łokciową

, które po zaopatrzeniu

, które po zaopatrzeniu

przedramienia przechodzą na

przedramienia przechodzą na

rękę, gdzie tworzą dwa

rękę, gdzie tworzą dwa

łuki

łuki

tętnicze dłoniowe:

tętnicze dłoniowe:

powierzchowny i głęboki,

powierzchowny i głęboki,

mające za zadanie unaczynienie

mające za zadanie unaczynienie

ręki.

ręki.

Pień trzewny

Pień trzewny



jest najwyżej położonym

jest najwyżej położonym

odgałęzieniem

odgałęzieniem

trzewnym aorty

trzewnym aorty

brzusznej - odchodzi od

brzusznej - odchodzi od

jej przedniego obrysu i

jej przedniego obrysu i

dzieli się w odległości 1-

dzieli się w odległości 1-

3 cm od odejścia na:

3 cm od odejścia na:



tętnicę wątrobową

tętnicę wątrobową

wspólną,

wspólną,



tętnicę żołądkową lewą

tętnicę żołądkową lewą



tętnicę śledzionową.

tętnicę śledzionową.

Tętnica biodrowa

Tętnica biodrowa

wspólna

wspólna

Dzieli się na:

Dzieli się na:



tętnicę biodrową wewnętrzną,

tętnicę biodrową wewnętrzną,

zaopatrującą narządy i ściany miednicy

zaopatrującą narządy i ściany miednicy

mniejszej i

mniejszej i



tętnicę biodrową zewnętrzną

tętnicę biodrową zewnętrzną

, która po

, która po

przejściu pod więzadłem pachwinowym

przejściu pod więzadłem pachwinowym

staje się

staje się

tętnicą udową

tętnicą udową

.

.



Największą gałęzią tętnicy udowej jest

Największą gałęzią tętnicy udowej jest

tętnica uda głęboka

tętnica uda głęboka

.

.



Tętnica udowa po wejściu do dołu

Tętnica udowa po wejściu do dołu

podkolanowego staje się

podkolanowego staje się

tętnicą

tętnicą

podkolanową,

podkolanową,

która zaopatruje pozostałą

która zaopatruje pozostałą

część kończyny.

część kończyny.



Tętnica podkolanową

Tętnica podkolanową

dzieli się na:

dzieli się na:

-tętnicę piszczelową przednią i tylną

-tętnicę piszczelową przednią i tylną

, która

, która

oddaje

oddaje

tętnicę strzałkową

tętnicę strzałkową

i dzieli się na

i dzieli się na

tętnice podeszwowe: przyśrodkową i

tętnice podeszwowe: przyśrodkową i

boczną

boczną

.

.

Tętnica piszczelowa przednia przechodzi

Tętnica piszczelowa przednia przechodzi

na grzbiet stopy jako

na grzbiet stopy jako

tętnica grzbietowa

tętnica grzbietowa

stopy

stopy

i łączy się gałęzią podeszwową z

i łączy się gałęzią podeszwową z

tętnicą podeszwową boczną (łuk

tętnicą podeszwową boczną (łuk

podeszwowy).

podeszwowy).

Gałęzie tętnicy udowej, podkolanowej,

Gałęzie tętnicy udowej, podkolanowej,

piszczelowej przedniej i tylnej biorą udział

piszczelowej przedniej i tylnej biorą udział

w wytworzeniu sieci tętniczej kolana, która

w wytworzeniu sieci tętniczej kolana, która

istotną rolę w ukrwieniu podudzia i stopy

istotną rolę w ukrwieniu podudzia i stopy

w przypadku niedrożności tętnicy udowej.

w przypadku niedrożności tętnicy udowej.

Gałęzie tętnicy biodrowej

Gałęzie tętnicy biodrowej

wewnętrznej

wewnętrznej



Scienne:

Scienne:



biodrowo-lędźwiowa,

biodrowo-lędźwiowa,



krzyżowe boczne,

krzyżowe boczne,



Zasłonowa

Zasłonowa



pośladkowa górna,

pośladkowa górna,



posladkowa dolna

posladkowa dolna



Trzewne:

Trzewne:



pepkowa,

pepkowa,



pecherzowa dolna,

pecherzowa dolna,



Nasieniowodu

Nasieniowodu



maciczna,

maciczna,



odbytnicza srodkowa,

odbytnicza srodkowa,



sromowa wewnętrzna

sromowa wewnętrzna

Gałęzie tętnicy biodrowej

Gałęzie tętnicy biodrowej

zewnętrznej

zewnętrznej



Tętnica nabrzuszna dolna

Tętnica nabrzuszna dolna



Tętnica okalająca biodro

Tętnica okalająca biodro

głęboka

głęboka

Gałęzie tętnicy udowej

Gałęzie tętnicy udowej



Tętnica nabrzuszna

Tętnica nabrzuszna

powierzchowna

powierzchowna



Tętnica okalająca biodro

Tętnica okalająca biodro

powierzchowna

powierzchowna



Tętnice sromowe

Tętnice sromowe

zewnętrzne

zewnętrzne



Tętnica głęboka uda

Tętnica głęboka uda



Tętnica kolana zstępująca

Tętnica kolana zstępująca



Tętnica podkolanowa

Tętnica podkolanowa

Tętnica podkolanowa

Tętnica podkolanowa



Tętnice kolana górne

Tętnice kolana górne

(przyśrodkowa i boczna)

(przyśrodkowa i boczna)



Tętnice kolana dolne

Tętnice kolana dolne

(przyśrodkowa i boczna)

(przyśrodkowa i boczna)

Te tętnice tworzą sieć

Te tętnice tworzą sieć

stawową kolana

stawową kolana



Tętnica kolana środkowa

Tętnica kolana środkowa



Tętnica piszczelowa

Tętnica piszczelowa

przednia

przednia



Tętnica piszczelowa tylna

Tętnica piszczelowa tylna

(gałęzie końcowe)

(gałęzie końcowe)